زهره عظیم زاده؛ احمد جهانگیری؛ امیلیو ساکانی؛ یلدرم دیلک
چکیده
توده گابرویی میشو با راستای تقریبی خاوری - باختری با طول 30 کیلومتر و عرض 7 کیلومتر در داخل سنگهای رسوبی کهر با سن اینفرا‌کامبرین نفوذ کرده‌است. دایک‌های میکروگابرویی این توده نفوذی را قطع کرده‌اند. گابروها ترکیب شیمیایی تقریباً یکنواختی داشته و شامل کانی‌های اصلی پلاژیوکلاز و پیروکسن بوده و کانی‌های فرعی شامل الیوین، آمفیبول، ...
بیشتر
توده گابرویی میشو با راستای تقریبی خاوری - باختری با طول 30 کیلومتر و عرض 7 کیلومتر در داخل سنگهای رسوبی کهر با سن اینفرا‌کامبرین نفوذ کرده‌است. دایک‌های میکروگابرویی این توده نفوذی را قطع کرده‌اند. گابروها ترکیب شیمیایی تقریباً یکنواختی داشته و شامل کانی‌های اصلی پلاژیوکلاز و پیروکسن بوده و کانی‌های فرعی شامل الیوین، آمفیبول، بیوتیت، فلدسپار پتاسیم و کانی‌های کدر (اپاک) می‌باشد. بافت این گابروها اغلب به‌صورت دانه‌ای (گرانولر) آشکار است. نتایح حاصل از تجزیه نقطه‌ای کلینوپیروکسن‌های گابروهای میشو توسط الکترون میکروپروب، ترکیب کلینوپیروکسن‌ها را در حد دیوپسید تا اوژیت نشان می‌دهد. ماگمای تشکیل دهنده کلینوپیروکسن‌های گابروها در نمودارهای مختلف غالبا" سری ماگمایی تولئیتی و از نظر موقعیت زمین‌ساختی ویژگی‌های MORB را نشان می‌دهند. بلورهای کلینوپیروکسن گابروها عموماً حاوی مقادیر SiO2 بالا (wt%69/52-02/50)، عدد منیزیم [Mg/(Mg+Fe2+)] بالا و در حد (wt%42/82-59/78)، Al2O3 متغیر (wt%09/5-8/1)، TiO2 پایین (wt%33/1-53/0) و Na2O پایین (wt%47/0-21/0) و نسبت‌های پایین Al[6]/Al[4] (39/0-0) هستند که نشان‌دهنده شرایط تبلور نسبتاً فشار پایین ماگما است. دمای محاسبه شده برای کلینوپیروکسن‌ها در گابروها از 1027 تا 1306 درجه سانتی‌گراد متغیر بوده و فشار کمتر از 8 کیلوبار است. بررسی روند ترکیبات کلینوپیروکسن‌ها نشان می‌دهد که کلینوپیروکسن‌ها هیچ منطقه‌بندی را نشان نمی‌دهند و با سنگ زمینه در تعادل شیمیایی می‌باشند. اطلاعات بافتی و شیمی کانی نشان می‌دهد که کلینوپیروکسن‌ها احتمالاً از یک ماگمای تولئیتی مشتق شده از یک گوشته سنگ‌کره‌ای تهی شده متبلور می‌شوند که شیمی کل سنگ نیز این مطلب را تأیید می‌کند. نفوذ توده‌های گابرویی در یک رژیم زمین‌ساختی کششی کافت‌زایی به گسترش پوسته اقیانوسی پالئوتتیس در زمان کربنیفر آغازین در شمال باختری ایران انجامیده است.
مرتضی دلاوری؛ صدرالدین امینی؛ امیلیو ساکانی
چکیده
فعالیت آتشفشانی در محدوده خاور و شمال خاور نهبندان (خاور ایران) شامل طیف گوناگونی عمدتا از ترکیبات بازی تا میانه است. همه این سنگ‌ها ترکیب سدیک دارند (Na2O/K2O>1) و در سری‌های تولئیتی با پتاسیم پایین و کالک‌آلکالن قرار می‌گیرند. مطالعه سنگ‌نگاری، شیمی کانی‌ها و ژئوشیمی سنگ کل نشان‌دهنده تمایز بازالت‌ها به دو گروه کالک‌آلکالن و تولئیت‌های ...
بیشتر
فعالیت آتشفشانی در محدوده خاور و شمال خاور نهبندان (خاور ایران) شامل طیف گوناگونی عمدتا از ترکیبات بازی تا میانه است. همه این سنگ‌ها ترکیب سدیک دارند (Na2O/K2O>1) و در سری‌های تولئیتی با پتاسیم پایین و کالک‌آلکالن قرار می‌گیرند. مطالعه سنگ‌نگاری، شیمی کانی‌ها و ژئوشیمی سنگ کل نشان‌دهنده تمایز بازالت‌ها به دو گروه کالک‌آلکالن و تولئیت‌های با پتاسیم پایین مرتبط با کمان‌های ماگمایی است. سنگهای آتشفشانی حدواسط نیز به‌طور مشابه در دو سری ماگمایی یادشده قرار می‌گیرند. نمودار تغییرات برخی عناصر اصلی و فرعی روی SiO2 به‌همراه الگوهای بهنجارشده نسبت به کندریت عناصر خاکی کمیاب نشان از ارتباط زایشی سنگهای حدواسط سری تولئیتی با پتاسیم پایین به سنگهای بازی این سری دارد در حالی که تحول ماگمایی ترکیبات حدواسط کالک‌آلکالن از بازالت‌های کالک‌آلکالن را رد می‌کند. در نمودارهای چندعنصری بهنجارشده نسبت به MORB (Mid-Ocean Ridge Basalt)، تهی‌شدگی HFSE (High Field Strength Elements) و غنی‌شدگی LILE (Large-Ion Lithophile Elements) در همه سنگهای بازی حدواسط تعیین‌کننده جایگاه زمین‌ساختی-ماگمایی مرتبط با پهنه‌های فرورانشی در زمین‌درز سیستان است. تغییر از تولئیت‌های با پتاسیم پایین به بازالت‌های کالک‌آلکالن گواه تحول به سوی یک سامانه کمانی بالغ است که این تغییرات همراه با ادامه فرورانش سنگ‌کره اقیانوسی حوضه سیستان در ترشیر انجام شده است.
