امیر نعیمی؛ محمدرضا قاسمی؛ محمدرضا شیخ‌الاسلامی؛ ابوالفضل حاجیحسینی
چکیده
گسل عطاری گسلی موربلغز است که طول نقشه‌برداری شده آن در حدود 20 کیلومتر و ادامه شمال خاوری و جنوب باختری آن پوشیده است. با این حال در شمال کویر چاه جام گسلی شکل گرفته است که میتوان آن را ادامه شمال خاوری گسل عطاری دانست. بررسی تصاویر ماهوارهای نشان میدهد که سامانه گسلی میامی به طرف جنوب باختر تا شمال کویر چاه جام تداوم دارد. ...
بیشتر
گسل عطاری گسلی موربلغز است که طول نقشه‌برداری شده آن در حدود 20 کیلومتر و ادامه شمال خاوری و جنوب باختری آن پوشیده است. با این حال در شمال کویر چاه جام گسلی شکل گرفته است که میتوان آن را ادامه شمال خاوری گسل عطاری دانست. بررسی تصاویر ماهوارهای نشان میدهد که سامانه گسلی میامی به طرف جنوب باختر تا شمال کویر چاه جام تداوم دارد. بنابراین می توان پیشنهاد کرد که این سامانه در شمال کویر چاه جام به گسل عطاری میپیوندد و با احتساب قسمتهای از گسل که پوشیده ترسیم شدهاند؛ درازای گسل عطاری به حدود 127 کیلومتر میرسد. در شمال باختر گسل عطاری هم گسل پیغمبران وجود دارد که بیشنیه جابه‌جایی روی آن تا حدود 4 کیلومتر گزارش شده است. گسل پیغمبران به طرف باختر به گسل سمنان متصل می‌شود. از این رو با وجود اینکه گسل عطاری جابه‌جایی زیادی نداشته و به‌طور عمده سنگهای آتشفشانی ائوسن را بریده است؛ لیکن از پیوند این گسل با گسل‌های پیغمبران، سمنان و سامانه گسلی میامی یک سامانه گسلی بزرگتر شکل میگیرد که میتوانسته است به عنوان مرز بین ایران مرکزی و البرز عمل کند. همچنین با توجه به اینکه گسل عطاری در جنوب خاوری البرز مرکزی و با شیب زیاد (°75-60) رو به جنوب- جنوب خاور قرار گرفته است؛ به نظر میرسد که گلساخت مثبت که عموماً یک چهارچوب کلی برای البرز مرکزی در نظر گرفته می‌شود؛ در این قسمت از البرز شکل نگرفته است. مطالعات همچنین نشان می‌دهند که یک جنبش چپ‌بُر به دنبال حرکت رو به باختر خزر جنوبی در سنوزوسیک پسین روی گسل عطاری پدیدار شده است.
امیر نعیمی؛ قاسم حیدرزاده؛ محمدرضا شیخ‌الاسلامی
چکیده
شواهد زمین‌ریخت‌شناختی در راستای گسل سیاه‌کوه (شمال جاجرم) نشان می‌دهند که این گسل در کواترنری فعالیت داشته است. گسلش در نهشته‌های کواترنری، آبراهه‌های کج شده و جا به‌جا شده و مخروط‌افکنه‌های بریده شده از جمله این شواهد هستند. اینها در کنار افراز گسل در نهشته‌های نئوژن و کواترنری همگی نشان از جنبش‌های جوان با سازوکار چیره امتدادلغز ...
بیشتر
شواهد زمین‌ریخت‌شناختی در راستای گسل سیاه‌کوه (شمال جاجرم) نشان می‌دهند که این گسل در کواترنری فعالیت داشته است. گسلش در نهشته‌های کواترنری، آبراهه‌های کج شده و جا به‌جا شده و مخروط‌افکنه‌های بریده شده از جمله این شواهد هستند. اینها در کنار افراز گسل در نهشته‌های نئوژن و کواترنری همگی نشان از جنبش‌های جوان با سازوکار چیره امتدادلغز چپ‌بر این گسل به‌عنوان بخشی از سامانه گسلی چپ‌بر شاهرود دارند. با این حال مشاهده می‌شود که در بخش‌های مختلف در راستای گسل، سازندهای مربوط به پالئوزوییک و مزوزوییک در کنار سازندهای نئوژن و جوان‌تر قرار گرفته‌اند. برخی از این نهشته‌های کهن در نواحی فشاری در خم‌ها و پایانه شمال خاوری این گسل رخنمون دارند. ولی برخی دیگر در بخش‌هایی مشاهده می‌شوند که خم مشخصی وجود ندارد. از این رو باید سازوکار راندگی آنها را به سطح آورده باشد. با توجه به این که نقشه‌های مغناطیس هوایی نشان می‌دهند که گسل سیاه‌کوه بر یک خط‌واره پی‌سنگی منطبق است، وجود شواهد جا به‌جایی امتدادلغز چپ‌بر روی این گسل می‌تواند نشانه جوان‌ترین جنبش‌های این گسل باشد. بنابراین گسل سیاه‌کوه یک گسل دارای جنبش راندگی است که تغییر سازوکار آن و شکل‌گیری جنبش‌های چپ‌بر به‌سبب تغییر رژیم تنشی حاکم و یک سازمان‌دهی نو ناحیه‌ای در کواترنری روی داده است.
