زمین شناسی اقتصادی
سیدمهران حیدری؛ سارا صفوی؛ افشین اکبرپور؛ عذرا حسن لو؛ بهرام محقق
چکیده
ناحیه ساوه-رزن با روند نزدیک به EW، میزبان کانه زایی های مس (±طلا)، در شمال‌باختر کمان ماگمایی ارومیه-دختر (با روند NW) می باشد. این ناحیه با تغییر روند ساختاری-چینه ای، از شمال باختر به خاوری-باختری بیشترین واکنش را به میدان های تنش حاصل از پهنه برشی ناحیه ای نسبت به دیگر نواحی کمان ماگمایی ارومیه-دختر، از خود نشان می‌دهد. ...
بیشتر
ناحیه ساوه-رزن با روند نزدیک به EW، میزبان کانه زایی های مس (±طلا)، در شمال‌باختر کمان ماگمایی ارومیه-دختر (با روند NW) می باشد. این ناحیه با تغییر روند ساختاری-چینه ای، از شمال باختر به خاوری-باختری بیشترین واکنش را به میدان های تنش حاصل از پهنه برشی ناحیه ای نسبت به دیگر نواحی کمان ماگمایی ارومیه-دختر، از خود نشان می‌دهد. پهنه برشی راست‌گرد در این ناحیه، همچنین باعث ایجاد فضای لازم برای جایگیری توده‌های نیمه ژرف، اغلب با ترکیب دیوریتی و بافت پورفیری تا میکروگرانولار در زمان الیگومیوسن در ژرفای کم و درون سنگ‌های آتشفشانی ائوسن شده است. این سامانه های نفوذی، با ایجاد انواع دگرسانی گرمابی مرتبط با توده (پروپیلیتیک، آرژیلیک حدواسط-پیشرفته و فیلیک)، منجر به تمرکز شماری از کانه‌زایی های مس-طلا با ویژگی های مشابه، به‌صورت رگه‌های کوارتزی-سولفیدی-برشی گرمابی در حواشی خود و در امتداد شکستگی‌های فرعی با روند خاوری-باختری تا شمال‌خاور-جنوب باختر شده است. از دیگر ویژگی‌های مشترک این کانه زایی ها، می توان به دمای همگن شدگی بین C° 200-350، دامنه شوری 6-28% وزنی معادل نمک طعام، سیالات حاوی گاز CO2 و فاز مایع آبگون با حضور سولفیدهایی همچون پیریت، کالکوپیریت، بورنیت، کالکوسیت و سولفوسالت‌ها و نسبت طلا به نقره بیشتر(1<) می توان اشاره نمود. این ویژگی‌‌ها بیشترین شباهت را با ذخایر اپی‌ترمال نوع حدواسط مرتبط با توده های نفوذی پورفیری که در کمان‌های ماگمایی کالکوآلکالن تشکیل می شوند، دارند و این ناحیه را به عنوان یک هدف مناسب به منظور اکتشاف ذخایر پنهان مس- طلا پورفیری، معرفی می نماید.
زمین شناسی اقتصادی
مریم سادات لاجوئی کلاکی؛ افشین اکبرپور؛ الکساندر تارانتولا؛ شهره حسن پور؛ بهزاد محمدی؛ منیره پشتکوهی
چکیده
کانسار قشلاق‌میل بر روی کمربند ماگمایی ارومیه- دختر واقع شده است. کانی‌سازی رگه‌ای در داخل سنگ‌های میزبان متاتوف ریوداسیتی و ریولیتی ائوسن تشکیل شده است. زون‌های دگرسانی سریسیتی، سیلیسی، آرژیلیک و اکسیدهای آهن‌دار در محدوده مورد طالعه مشاهده می‌شوند. کانه‌های اولیه سولفیدی پیریت، کالکوپیریت ریزدانه و اکسیدی اسپکیولاریت و ...
بیشتر
کانسار قشلاق‌میل بر روی کمربند ماگمایی ارومیه- دختر واقع شده است. کانی‌سازی رگه‌ای در داخل سنگ‌های میزبان متاتوف ریوداسیتی و ریولیتی ائوسن تشکیل شده است. زون‌های دگرسانی سریسیتی، سیلیسی، آرژیلیک و اکسیدهای آهن‌دار در محدوده مورد طالعه مشاهده می‌شوند. کانه‌های اولیه سولفیدی پیریت، کالکوپیریت ریزدانه و اکسیدی اسپکیولاریت و کانیهای ثانویه گوتیت، لیمونیت، مالاکیت و کوارتز در بررسی‌های میکروسکوپی و صحرایی شناسایی شدهاند. در مطالعات کانی‌شناسی (XRD) کانیهای کلریت، ایلیت، کائولینیت، هماتیت، کوارتز، گروه میکا و کلسیت در رگه‌های طلا شناسایی شدند. با توجه به مطالعات لیتوژئوشیمایی، عنصر طلا با عناصر آهن، مولیبدن، نیکل و سرب دارای همبستگی مثبت است. مطالعات میانبارهای سیال(157 میانبار) در مناطق کانهدار قشلاق‌میل، دمای کانی‌سازی را 99 تا 299 درجه سانتیگراد و میزان شوری کانسار را 81/1 تا 30/12 درصد معادل وزنی نمک طعام نشان داده است. با استفاده از مطالعات لیزر رامان (13 نقطه)، حضور فازهای گازی (CO2, N2, H2O) در میانبار سیال ثابت گردید. با توجه به مطالعات صورت گرفته در این ناحیه، کانه‌زایی قشلاق‌میل را میتوان احتمالا نوعی کانیزایی رگه‌ای- گرمابی طلا – مس دانست.
زمین شناسی اقتصادی
افشین اکبرپور؛ مسعود مصلحی
چکیده
کانسار آهن یاپل در شمال‌غربی زون ساختاری سنندج-سیرجان واقع شده است. مجموعه‌ای از سنگ‌های دگرگونی پالئوزوئیک شامل شیست سبز، میکاشیست، کلریت شیست با درجه دگرگونی رخساره شیست سبز همراه با اسکارن و مرمر در این محدوده رخنمون دارند. توده نفوذی لوکوگرانیتی با سن ژوراسیک در شمال‌غرب کانی‌سازی یاپل با روند شمال‌شرق-جنوب-غرب رخنمون دارد ...
بیشتر
کانسار آهن یاپل در شمال‌غربی زون ساختاری سنندج-سیرجان واقع شده است. مجموعه‌ای از سنگ‌های دگرگونی پالئوزوئیک شامل شیست سبز، میکاشیست، کلریت شیست با درجه دگرگونی رخساره شیست سبز همراه با اسکارن و مرمر در این محدوده رخنمون دارند. توده نفوذی لوکوگرانیتی با سن ژوراسیک در شمال‌غرب کانی‌سازی یاپل با روند شمال‌شرق-جنوب-غرب رخنمون دارد که مجموعه سنگ‌های پالئوزوئیک را قطع کرده است. کانی سازی آهن در این محدوده، غالبا" بصورت منیتیت است که به شکل‌های عدسی، رگه‌ای، رگچه‌ای و دانه پراکنده است که در گارنت شیست‌ها و شیست‌های سبز و حد فاصل مرمرها تشکیل شده است. کانسار دارای بافت‌های پراکنده، توده‌ای، جانشینی و شبکه‌ای است. هاله‌های دگرسانی شامل اپیدوتی، کلریتی، هماتیتی، آرژیلی و سیلیسی است. کانیهای باطله بیشتر گارنت، کلریت، اکتینولیت، اپیدوت و کوارتز هستندکه گاهی با کانیهای رسی و کلسیت همراهی می‌شوند. حضور اپیدوت، و آکتینولیت و ترمولیت که گاهی با گارنت نیز همراه است، نشانۀ یک فاز پیرو متاسوماتیسم تاخیری است که با کانی سازی منیتیت همراه است. است می باشد. بر پایه شیمی کانی منیتیت، تغییرات عناصر کبالت، نیکل، سیلیسیوم، وانادیم و آلومینیوم و الگوی پراکندگی عناصر کمیاب کانه‌زایی آهن یاپل شباهت زیادی با کانسارهای نوع اسکارنی دارد.
زمین شناسی اقتصادی
ایمان شجاعیان؛ افشین اکبرپور؛ خلیل بهارفیروزی؛ مجید ونایی
چکیده
کانسار آهن دره رحیم در 25 کیلومتری جنوب شهر کاشان واقع شده است و در کمربند ماگمایی ارومیه- دختر و بخشی از توده نفوذی قهرود را تشکیل می دهد. ب مطالعات ژئوشیمیایی توده نفوذی، نشان‌دهنده‌ی ماهیت کالک آلکالن متاآلومین و گرانیت‌های کمان آتشفشانی(volcanic arc granite) و از نوع گرانیت‌های آذرین( تیپ I ) می‌باشد. طبق مطالعات مینرالوگرافی، ماده معدنی ...
بیشتر
کانسار آهن دره رحیم در 25 کیلومتری جنوب شهر کاشان واقع شده است و در کمربند ماگمایی ارومیه- دختر و بخشی از توده نفوذی قهرود را تشکیل می دهد. ب مطالعات ژئوشیمیایی توده نفوذی، نشان‌دهنده‌ی ماهیت کالک آلکالن متاآلومین و گرانیت‌های کمان آتشفشانی(volcanic arc granite) و از نوع گرانیت‌های آذرین( تیپ I ) می‌باشد. طبق مطالعات مینرالوگرافی، ماده معدنی به طور عمده از منیتیت تشکیل شده است. هماتیت، گوتیت و کانیهای سولفیدی مانند کالکوپیریت، پیریت و کانی کربنات مس( مالاکیت) نیزآن را همراهی می نمایند. و نمودارهای Ni/(Cr+Mn) به Ti+V و Ca+Al+Mn به Ti+V شواهد کانی شناسی، ساخت و بافت، ژئوشیمی و محیط زمین ساختی نشان می دهد که کانه زائی دره رحیم، مشابه اسکارن های آهن-مس کلسیمی است.
حسین عزیزی؛ افشین اکبرپور
چکیده
سنگ‌های آتشفشانی با ترکیب عمدتاً آندزیتی در خاور سنندج به‌صورت عدسی‌های پراکنده در داخل رسوباتی که آنها را به ائوسن نسبت داده‌اند رخنمون دارند. مشاهدات صحرایی در بسیاری از بخش‌ها، وضعیت بین چینه‌ای آنها را تأیید می‌‌کند. بررسی مقاطع نازک این سنگ‌ها نشان می‌دهد که بافت آنها پورفیری، گلومروپورفیری، میکرولیتی و میکرولیتی پورفیری ...
بیشتر
سنگ‌های آتشفشانی با ترکیب عمدتاً آندزیتی در خاور سنندج به‌صورت عدسی‌های پراکنده در داخل رسوباتی که آنها را به ائوسن نسبت داده‌اند رخنمون دارند. مشاهدات صحرایی در بسیاری از بخش‌ها، وضعیت بین چینه‌ای آنها را تأیید می‌‌کند. بررسی مقاطع نازک این سنگ‌ها نشان می‌دهد که بافت آنها پورفیری، گلومروپورفیری، میکرولیتی و میکرولیتی پورفیری است. شواهد بافتی مانند حضور ادخال‌های شیشه در حاشیه و در داخل بسیاری از درشت‌بلور‌های فلدسپار، تجزیه فلدسپارها و کانیهای مافیک به کانیهای آبدار، آمیخته‌شدن گدازه‌ها با رسوبات آهکی نرم کف دریا و نیز خرد شدن بسیاری از درشت‌بلور‌ها بر فعالیت آتشفشانی زیر دریایی و سرد شدن سریع این سنگ‌ها بر اثر برخورد با آب دریا دلالت دارد. مطالعات ژئوشیمی نشان می‌دهد که این سنگ‌ها در مقایسه با کندریت‌ها، گوشته اولیه و بازالت‌های کف اقیانوسی از عناصری مانندU, Pb, Th غنی‌شدگی و از TiوNb تهی‌شدگی نشان می‌دهند. گرچه عواملی مانند هضم سنگ‌های پوسته‌ای، می‌توانند در این تغییرات دخالت داشته باشند، اما به طور معمول چنین تغییراتی را متأثر از ماگماهای منشأ گرفته در بالای زون فرورانش می‌دانند. بنابر‌این، آتشفشان‌هایی که در این بخش از ایران، آنها را به ائوسن نسبت داده‌اند، می‌تواند سرنوشتی همانند سنگ‌های آتشفشانی ائوسن در زون ارومیه - دختر داشته باشد.
افشین اکبرپور؛ نجات غلامی؛ عبدالسمیع سعیدی
چکیده
این محدوده با وسعت 5/8 کیلومترمربع در 35 کیلومتری خاور جلفا به سمت سیه‌رود واقع است. اکتشافات زمین‌شیمیایی به صورت نمونه خاک در مسجدداغی در سال 82 آغاز شد و دلیل انتخاب این روش، شرایط زمین‌شناسی، توپوگرافی و آب‌و‌هوایی محدوده بوده است. شبکه نمونه‌برداری m100 × m 100 و m200 × m 100 است و نمونه‌ها برای 13 عنصر تجزیه شدند.
بررسی‌های ...
بیشتر
این محدوده با وسعت 5/8 کیلومترمربع در 35 کیلومتری خاور جلفا به سمت سیه‌رود واقع است. اکتشافات زمین‌شیمیایی به صورت نمونه خاک در مسجدداغی در سال 82 آغاز شد و دلیل انتخاب این روش، شرایط زمین‌شناسی، توپوگرافی و آب‌و‌هوایی محدوده بوده است. شبکه نمونه‌برداری m100 × m 100 و m200 × m 100 است و نمونه‌ها برای 13 عنصر تجزیه شدند.
بررسی‌های زمین‌شناسی محدودة مورد مطالعه نشان‌دهندة مجموعه‌ای از فلیش‌های ائوسن، سنگ‌های آتشفشانی (آندزیت – تراکی آندزیت)، کوارتز مونزونیت و آگلومرا (الیگومیوسن) است. رگه‌های سیلیسی - باریتی برشی و کانی‌سازی‌هایی از نوع سولفیدهای مس، سرب، روی و انواع پیریت در محدوده شناسایی شده است.
داده‌های حاصل از نمونه‌ها پس از کنترل خطای آزمایشگاهی به وسیله نمونه‌های تکراری داده‌پردازی شدند. داده‌پردازی تک متغیره نشان‌دهندة توزیع نرمال عناصر Ni , Be, Mn است و بقیه عناصر تابع توزیع لگاریتمی دارند. داده‌پردازی چندمتغیره نشان‌دهندة انطباق دو روش تحلیل عاملی (آنالیز فاکتوری) و همبستگی عناصر (با استفاده از استانداردسازی داده‌ها ) در ایجاد هاله‌های مرکب با یکدیگر است. نتایج حاصل از بررسی‌ها نشان‌دهنده تمرکز بیهنجاریهای طلا و نقره و باریم در بخش خاور محدوده و گسترش بیهنجاریهای مس و مولیبدن در بخش باختر درة آرپاچای است. توجه به سنگ‌شناسی و انطباق آن با بیهنجاریهای زمین‌شیمیایی محدوده نیز احتمال وجود کانی‌سازی مس از نوع پورفیری در سمت خاور و وجود کانی‌سازی طلا را در رگه‌های سیلیسی - باریتی به صورت اپی‌ترمال با سولفید بالا را نشان می‌دهد.
