زمین شناسی اقتصادی
ربابه معصومی؛ یوسف رحیم سوری؛ حمایت جمالی؛ علی عابدینی
چکیده
هدف از این پژوهش، مطالعه زمین‌شیمیایی عناصر اصلی و ردیاب در سامانه دگرسانی محدوده کمر- گوو (جنوب هشتجین، استان اردبیل)، واقع در کمربند ماگمایی البرز باختری- آذربایجان می‌باشد. واحدهای سنگی منطقه شامل سنگ‌های آتشفشانی با ترکیب تراکی آندزیت بازالتی تا ریولیت و آذرآواری (کریستال، ویتریک توف) با سن ائوسن و الیگوسن هستند. این ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، مطالعه زمین‌شیمیایی عناصر اصلی و ردیاب در سامانه دگرسانی محدوده کمر- گوو (جنوب هشتجین، استان اردبیل)، واقع در کمربند ماگمایی البرز باختری- آذربایجان می‌باشد. واحدهای سنگی منطقه شامل سنگ‌های آتشفشانی با ترکیب تراکی آندزیت بازالتی تا ریولیت و آذرآواری (کریستال، ویتریک توف) با سن ائوسن و الیگوسن هستند. این سنگ‌ها ماهیت کالک آلکالن و شوشونیتی داشته و به موقعیت زمین‌ساختی کمان پساتصادمی تعلق دارند. در منطقه کمر-گوو، پهنه‌های دگرسانی شامل، سیلیسی، سریسیتی (کوارتز + سریسیت + پیریت ± ایلیت ± روتیل)، سریسیت-آرژیلیک (کوارتز + سریسیت + کائولینیت + دولومیت)، آرژیلیک حدواسط (کوارتز + کائولینیت + ایلیت)، آرژیلیک پیشرفته (کوارتز + کائولینیت + آلونیت + دیاسپور ± آناتاز ± مسکوویت) و کلریتی (کوارتز + کلریت + ایلیت) می شوند. الگوی توزیع عناصر اصلی و ردیاب بهنجار شده نسبت به ترکیب گوشته اولیه (BSE) و محاسبات تغییرات جرم (به روش فاکتور حجم) نشان می‌دهند که پهنه‌های دگرسانی سیلیسی و آرژیلیک پیشرفته، به مقدار بیشتری از عناصر، تهی شده و الگوی توزیع عنصری متمایزی از سنگ مادر دارند. این در حالی است که در دگرسانی‌های کلریتی، آرژیلیک حدواسط و سریسیت-آرژیلیک، مقدار تغییر جرم عناصر، به نسبت کم بوده و الگوی توزیع عناصر، تقریباً مشابه سنگ مادر اولیه است. عناصر اصلی مانند Ca, Mg, Al, Na, Fe (به ترتیب) تهی شده‌اند. تیتانیم تهی‌شدگی بسیار جزئی نشان می‌دهد. فسفر تثبیت شده و پتاسیم (غالباً) غنی‌شده است. عناصر ردیابی چون Zr, Nb, Sc, Th با کاهش جرم همراه شده‌اند. عناصری همچون Co, Cr, Ni, Rb، هر دو فرایند تهی‌شدگی و غنی‌شدگی را تجربه نموده‌اند. عناصر Sr, V تهی‌شدگی نسبتاً زیادی نشان می‌دهند. S, Sb و به ویژه As، غنی‌شدگی نشان می‌دهند. عناصر نادر خاکی سبک در مقایسه با عناصر نادر خاکی سنگین تهی‌شدگی بیشتری متحمل شده‌اند. عناصری مانند Pb, Zn و Cu، فقط در پهنه سیلیسی و سریسیت-آرژیلیک غنی شده‌اند. این پژوهش نشان می‌دهد که عواملی مانند pH سیال گرمابی و مجموعه کانی‌های سنگ‌ساز اولیه و حاصل از دگرسانی، سبب تفاوت در رفتار و تمرکز عناصر در پهنه‌های مختلف دگرسانی در محدوده کمر-گوو شده‌اند.
زمین شناسی اقتصادی
ربابه معصومی؛ یوسف رحیم سوری؛ حمایت جمالی؛ علی عابدینی
چکیده
عملکرد فرایندهای دگرسانی بر توف‌های ائوسن در محدوده کمر (جنوب استان اردبیل، پهنه طارم- هشتجین) موجب تشکیل زون دگرسانی آرژیلیک گسترده‌ای شده است. هدف از این مطالعه، تعیین عوامل کنترل‌کننده دگرسانی آرژیلیک با استفاده از مطالعات کانی‌شناسی و شاخص‌های شیمیایی دگرسانی است. کانی‌های کوارتز،کائولینیت، مسکوویت (از نوع سریسیت)، روتیل، ...
بیشتر
عملکرد فرایندهای دگرسانی بر توف‌های ائوسن در محدوده کمر (جنوب استان اردبیل، پهنه طارم- هشتجین) موجب تشکیل زون دگرسانی آرژیلیک گسترده‌ای شده است. هدف از این مطالعه، تعیین عوامل کنترل‌کننده دگرسانی آرژیلیک با استفاده از مطالعات کانی‌شناسی و شاخص‌های شیمیایی دگرسانی است. کانی‌های کوارتز،کائولینیت، مسکوویت (از نوع سریسیت)، روتیل، آناتاز، ایلیت، دیاسپور، آلونیت، آلبیت، کلینوکلر، جاروسیت، ژیپس، پیریت، اورتوکلاز و دولومیت، کانی‌های زون آرژیلیک هستند. کانی‌سازی سولفیدی شامل پیریت (به طور غالب)، کالکوپیریت، بورنیت، کالکوسیت، گالن و اسفالریت می‌باشند. شاخص شیمیایی دگرسانی(CIA) از 51/55 تا 74/3 درصد و شاخص کانی‌شناسی دگرسانی (MI) از 8/22 تا 48/3 درصد متغییر است که بیانگر شدت دگرسانی حدواسط تا بالای کانی‌های فلدسپار است. مقدار شاخص مافیک دگرسانی(MIA(O)) نیز از 48/87 تا 88/55 درصد در تغییر بوده و نشان‌دهنده دگرسانی کانی‌های فرومنیزین (پیروکسن و آمفیبول) موجود در توف‌ها می‌باشد. . تهی‌شدگی بیشتر عناصر و از جمله برخی عناصر نامتحرک ( LREEs و Zr، Y، V ،Al)، حضور کانی‌های نشان‌دهنده pH اسیدی مانند جاروسیت ، آلونیت و کانی‌های حرارت بالا مانند روتیل و آناتاز، وجود کوارتز حفره‌‌ای در برخی مناطق دگرسان شده و غنی شدگی همزمان As، Sb و Mo در زون دگرسان شده آرژیلیکی کمر، دارای مشابهت‌هایی با دگرسانی‌های سیال داغ کانسارهای اپی‌ترمال سولفیداسیون بالا می‌باشد.
