علیرضا شافعی؛ محمدرضا قاسمی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی هندسه و جنبش‌شناسی (کرنش حاصل از) درزه‌ها، ارتباط و پراکندگی زمانی و مکانی درزه‌ها با دو نسل دگرریختی روی داده در ورقه راندگی پورکان- وردیج و ارتباط گسترش انواع درزه‌ها با ویژگی‌های سنگ‌شناختی لایه‌های سازند کرج صورت گرفت. با توجه به این که پهنه مورد مطالعه شامل رسوبات آذرآواری و آذرین با گوناگونی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف شناسایی هندسه و جنبش‌شناسی (کرنش حاصل از) درزه‌ها، ارتباط و پراکندگی زمانی و مکانی درزه‌ها با دو نسل دگرریختی روی داده در ورقه راندگی پورکان- وردیج و ارتباط گسترش انواع درزه‌ها با ویژگی‌های سنگ‌شناختی لایه‌های سازند کرج صورت گرفت. با توجه به این که پهنه مورد مطالعه شامل رسوبات آذرآواری و آذرین با گوناگونی زیادی است، سنگ‌های اشاره‌شده به 5 واحد اصلی شامل توف ستبرلایه تا توده‌ای، توف نازک‌لایه تا متوسط‌لایه، توالی توف- شیل- ماسه‌سنگ، شیل و سنگ‌های آذرین دسته‌بندی شدند. برداشت درزه‌ها به‌روش انتخابی و تا حدودی به کمک فهرست‌نویسی انجام شد که دارای ویژگی سرعت در برداشت و آمارگیری هستند. تقسیم‌بندی درزه‌ها نیز بر پایه تمرکز قطب صفحه‌های درزه‌ها انجام شده است. از شاخص فاصله شکستگی (FSI) استفاده شد که مقدارهای آن یکی از عوامل مهارکننده ریخت‌شناسی واحدهای سنگی و تأثیر فرسایش بر آنهاست؛ افزون براین با بهره‌گیری از این شاخص می‌توان فاصله‌بندی درزه‌ها را در لایه‌های دیگر در نواحی پیرامون پیش‌بینی کرد. مهم‌ترین کاربرد این ویژگی در راه‌سازی، تونل‌سازی و دیگر کاربردهای مهندسی است. مقایسه نمودار‌های شاخص فاصله شکستگی(FSI) در واحدهای سنگی گوناگون، نشان می‌دهد که واحدهای نفوذی و ستبر لایه شاخص فاصله شکستگی بسیار متفاوت دارند، در یک بازه گسترده هستند و در بیشتر موارد به علت تراکم کمتر درزه‌ها فرسایش‌پذیری کمتری نسبت به دیگر واحدها از خود نشان می‌دهند. از همین روی، این واحدها رخنمون‌های برجسته‌تری دارند. دو دسته‌درزه اصلی J1 و J2 (J1 با روند شمال باختری- جنوب خاوری و J2 با روند شمال خاوری- جنوب باختری) بیشترین فراوانی را در این دسته‌بندی از خود نشان می‌دهند. هر دوی این دسته‌درزه‌ها از نوع کششی هستند و روند آنها راستای تنش اصلی بیشینه (1σ) را در زمان تشکیل دسته‌درزه نشان می‌دهند. مطالعات این پژوهش در گستره مورد بررسی، تأیید می‌کند که مقدار کرنشی که درزه‌ها ایجاد می‌کنند بسیار کم است.
آمنه کاوه فیروز؛ حمید نظری؛ مهران آرین؛ علیرضا شافعی؛ طاهره مجیدی؛ محمدعلی شکری
چکیده
گسل شمال تهران با درازایی نزدیک به 110 کیلومتر در شمال تهران از بخش جنوبی البرز مرکزی، با راستای خاوری- باختری (N25˚E) و شیب (30˚NE) در ادامه باختری گسل مشاء قرار دارد. شاخه چیتگر مانند گسلهای میلاد و وردآورد در قالب سامانه گسلی افزایشی (Propagation Fault) به سوی جنوب پیشرونده است. مطالعات پیشین ریخت‌زمینساختی در راستای گسل شمال ...
بیشتر
گسل شمال تهران با درازایی نزدیک به 110 کیلومتر در شمال تهران از بخش جنوبی البرز مرکزی، با راستای خاوری- باختری (N25˚E) و شیب (30˚NE) در ادامه باختری گسل مشاء قرار دارد. شاخه چیتگر مانند گسلهای میلاد و وردآورد در قالب سامانه گسلی افزایشی (Propagation Fault) به سوی جنوب پیشرونده است. مطالعات پیشین ریخت‌زمینساختی در راستای گسل شمال تهران، نشاندهنده برش رسوبات کواترنری و سازوکار فشاری با مؤلفه چپ‌گرد است. تعیین پارامترهای لرزه‌ای و رفتار لرزه‌ای حاصل از جنبش این سامانه گسل، نیازمند انجام پژوهش‌های پارینه لرزه‌شناسی است. در این نوشتار با بهره‌گیری از روش تطابق چینه‌ای، برآورد آهنگ رسوبگذاری mm/yr16/0 ، لوگبرداری با نسبت و روش عکسبرداری اورتو، 3 تا 6 رخداد لرزه‌ای کهن با بزرگای4/7-4/6 با دوره بازگشتی معادل 3650 سال برروی پهنه گسل شمال تهران (ترانشه چیتگر) مشخص شد.
حمید نظری؛ ژان فرانسوا ریتز؛ ریچارد واکر؛ رضا سلامتی؛ عباس قاسمی؛ علیرضا شافعی
چکیده
گسل فیروزکوه در بیشتر بخش خود در لبه جنوبی دره فیروزکوه در باختر البرز مرکزی قرار دارد. گسل فیروزکوه با درازای 70 کیلومتر و راستای جنوب باختری- شمال خاوری و سازوکار کار چپ‌گرد- کششی از جمله ساختارهای گسله و مهم در ناحیه البرز مرکزی است. از این گسل در گذشته به عنوان گسل فشاری با شیب به سوی جنوب یاد شده است. پژوهش‌های پارینه لرزه‌شناسی ...
بیشتر
گسل فیروزکوه در بیشتر بخش خود در لبه جنوبی دره فیروزکوه در باختر البرز مرکزی قرار دارد. گسل فیروزکوه با درازای 70 کیلومتر و راستای جنوب باختری- شمال خاوری و سازوکار کار چپ‌گرد- کششی از جمله ساختارهای گسله و مهم در ناحیه البرز مرکزی است. از این گسل در گذشته به عنوان گسل فشاری با شیب به سوی جنوب یاد شده است. پژوهش‌های پارینه لرزه‌شناسی و سن سنجی رادیوکربن در راستای گسل راستالغز – چپ‌گرد فیروزکوه نشانگر رخداد زمین‌لرزه‌های بزرگ در البرز مرکزی در طی هولوسن است. در این نوشتار داده‌های به دست آمده از یکی از دو ترانشه حفر شده با درازای 40 متر، پهنای 2 متر و ژرفای 4 متر واقع در خاور فیروزکوه ارائه می‌شود. در محلی که اثرات به جای مانده از آخرین زمین‌لرزه رخداده بر اثر جنبش گسل فیروزکوه در دومین ترانشه (F2) یافت شده است. رخداد آخرین زمین‌لرزه با اثرات به جای مانده از گسل‌خوردگی جوان بر روی نهشته‌های سطحی که خود به طور چینه‌ای پوشاننده آبرفت‌های دارای قطعاتی از استخوان‌های انسانی است، قابل رهگیری است. سن به‌دست آمده برای این قطعات استخوانی که در ژرفای70-60 سانتی‌متری ترانشه یافت شده است بر اساس روش کربن 14 برابر28 ± 1159سال (پیش از 1950 میلادی، BP) برآورد می‌شود. با توجه به نرخ لغزش برآورد شده در هر رخداد لرزه‌ای که از بررسی نگاشت (لوگ) پارینه لرزه‌شناسی دیواره خاوری ترانشه (F1) به دست آمده است، بزرگای برآورد شده برای هر لرزه کهن نزدیک به 7 است.
