کوروش محمدیها؛ مسیب سبزه‌ای؛ مهرداد قهرایی پور؛ عبداله کوثری تُربه‌بَر
چکیده
منطقه مورد مطالعه بخشی از پهنه سنندج ـ سیرجان بوده که به طور عمده از سنگ‌های دگرگونی تشکیل یافته است و دارای سنگ‌های متنوعی با منشا آذرین اسیدی و بازیک است. مطالعه و بررسی سنگ‌های دگرگون شده بازیک منطقه حاکی از این است که متاسوماتیسم و دگرریختی مکانیکی دو فرایند اصلی تبلور دگرگونی بوده و تغییرات شیمیایی همراه با پیشرفت متاسوماتیسم ...
بیشتر
منطقه مورد مطالعه بخشی از پهنه سنندج ـ سیرجان بوده که به طور عمده از سنگ‌های دگرگونی تشکیل یافته است و دارای سنگ‌های متنوعی با منشا آذرین اسیدی و بازیک است. مطالعه و بررسی سنگ‌های دگرگون شده بازیک منطقه حاکی از این است که متاسوماتیسم و دگرریختی مکانیکی دو فرایند اصلی تبلور دگرگونی بوده و تغییرات شیمیایی همراه با پیشرفت متاسوماتیسم و دگرشکلی ایجاد شده است (محمدیها، 1379). آمفیبول و پلاژیوکلاز از جمله کانی‌های اصلی موجود در سنگ‌های بازیک منطقه هستند و در این نوشتار سعی شده است تا ماهیت تغییرات شیمیایی آمفیبول‌ها و پلاژیوکلازهای دگرگونی با توجه به سنگ‌های میزبان و تغییرات پیشرونده مورد بررسی قرار گیرد. نتایج حاصل از تجزیه میکروپروب کانی‌های آمفیبول نشان می‌دهد که طی میلونیتی شدن گابروها در این منطقه میزان Al2O3 و TiO2 افزایش و میزان MgO و MnO کاهش یافته است و نیز متاسوماتیسم باعث افزایش میزان Al2O3 وNa2O در این کانی‌ها شده است. نتایج تجزیه مربوط به کانی پلاژیوکلاز بیانگر آن است که طی میلونیتی و متاسوماتیتی شدن میزان CaO کاهش یافته و در عوض در اثر متاسوماتیتی شدن میزان Al2O3 وNa2O در آن افزایش می‌یابد. به طور کلی این تغییرات تحت تأثیر ترکیب شیمیایی توده، شرایط فشار و حرارت، فوگاسیته اکسیژن و حضور فازهای متعادل با این کانی‌هاست. افزایش میزان Al باعث افزایش جانشینی چرماکیتی در آمفیبول‌های سنگ‌های دگرریخت شده می‌شود و از طرفی افزایش میزان Na در سنگ‌های متاسوماتیک، باعث شده که جانشینی ادنیتی در آمفیبول این قبیل سنگ‌ها از جانشینی‌های شاخص به شمار آید.
کوروش محمدیها؛ مسیب سبزه‌ای؛ مهرداد قهرایی‌پور؛ جواد رادفر
چکیده
در شمال خاور سرو مجموعه‌های گسترده‌ای از گرانیتویید و گابروهای میلونیتی وجود دارد که در مطالعات پیشین (حقی‌پور و آقانباتی، 1367) از آنها به عنوان گنایس و دگرگونه‌های پرکامبرین یاد شده است. در واقع این سنگ‌ها توده‌های آذرین اسیدی و بازیکی هستند که در اثر فعالیت نیروهای برشی منطقه تحت تأثیر دگرریختی و دگرگونی دینامیک قرار گرفته‌اند ...
بیشتر
در شمال خاور سرو مجموعه‌های گسترده‌ای از گرانیتویید و گابروهای میلونیتی وجود دارد که در مطالعات پیشین (حقی‌پور و آقانباتی، 1367) از آنها به عنوان گنایس و دگرگونه‌های پرکامبرین یاد شده است. در واقع این سنگ‌ها توده‌های آذرین اسیدی و بازیکی هستند که در اثر فعالیت نیروهای برشی منطقه تحت تأثیر دگرریختی و دگرگونی دینامیک قرار گرفته‌اند (محمدیها، 1379 و محمدی ترک آباد، 1380). سنگ‌های میلونیتی بازیک منطقه که در این نوشتار به آن پرداخته شده است، از لحاظ کانی‌شناسی ساده بوده و به طور عمده از پلاژیوکلاز، هورنبلند، اکتینولیت، کلریت، اپیدوت و به ندرت بقایایی از پیروکسن‌های اولیه تشکیل شده‌اند که اغلب توسط آمفیبول جایگزین گردیده‌اند. بلورهای فلدسپات در بیشتر مقاطع به اپیدوت، پلاژیوکلازهای ثانویه (دارای سدیم بیشتر) و تا حدودی سریسیت تبدیل شده‌اند. در این منطقه مجموعه‌های گابرو که به صورت کلاست و به شکل عدسی از دگرشکلی ناشی از نیروهای دینامیکی در پهنه‌‌های برشی در امان مانده‌اند نیز دیده می‌شوند. سازوکار‌های دگرریختی مانند جریان کاتاکلاستیک، شکستگی‌های ریز، جا دررفتگی خزشی (Dislocation creep)، بازیـافت (Recovery)، تبلورمجدد، خزش انتشاری (Diffusion creep)، لغزش مرزدانه‌ها (Grain boundary sliding) و انحلال فشارشی در اثر نیروهای برشی بر سنگ‌های منطقه اعمال شده که در نتیجه آن بافت و ساخت‌هایی مانند برگوارگی، خطوارگی، خاموشی موجی، پورفیروکلاست‌هایی با ساخت هسته ـ پوش (Core-Mantle Structure)، شکستگی‌های ریز هم‌سو و ناهم‌سو با برش، ماکل‌های مکانیکی، میکاهای ماهی شکل، ساخت‌های تفریق یافته نواری و کینک شدگی برگوارگی‌ها در این سنگ‌ها ایجاد شده است. شواهد گویای آن است که این سنگ‌ها در یک پهنه برشی تغییر شکل دینامیک یافته‌اند.
