سید محمد میرحسینی؛ جمشید شهاب پور؛ محمدهادی فرپور
چکیده
چندین دوره اندازهگیری pH باران در مناطق مجاور کارخانه ذوب مس سرچشمه کرمان در پاییز 84 تا بهار 86 ، وقوع بارش اسیدی در این مناطق را نشان داد که به نظرمیرسد علت آن خروج حجم زیاد گاز SO2 از دودکشهای کارخانه باشد.
این مقاله به اثر این بارشها بر وضعیت سه عنصر سدیم، پتاسیم و روی موجود درخاکهای منطقه (خاکهای نابالغ)، میپردازد. ...
بیشتر
چندین دوره اندازهگیری pH باران در مناطق مجاور کارخانه ذوب مس سرچشمه کرمان در پاییز 84 تا بهار 86 ، وقوع بارش اسیدی در این مناطق را نشان داد که به نظرمیرسد علت آن خروج حجم زیاد گاز SO2 از دودکشهای کارخانه باشد.
این مقاله به اثر این بارشها بر وضعیت سه عنصر سدیم، پتاسیم و روی موجود درخاکهای منطقه (خاکهای نابالغ)، میپردازد. به این منظور، عملیات آزمایشگاهی شبیهسازی باران اسیدی بر روی ستونهای دست نخورده خاک (50 سانتیمتر طول و 6 سانتیمتر قطر) با محلولهای اسیدی با 6/5 =pH، 1/4 و 1/3 صورت گرفت. میانگین بارندگی سالانه منطقه (mm370) به مدت 31 روز بر روی 12 ستون خاک برداشت شده از 4 نقطه در اطراف کارخانه ریخته شد. زهاب خارج شده، از انتهای ستونهای خاک جمعآوری و پس از تجزیه شیمیایی مقدار عناصر مورد نظر در آن تعیین شد. ضمن اینکه پس از عصارهگیریهای خاص از خاکهای مورد آزمایش، مقدار سدیم و پتاسیم تبادلپذیر و محلول، مقدار قابل جذب و محلول عنصر روی، همچنین میزان اسیدیته، ظرفیت تبادل کاتیونی و مقدار آهک خاک در 3 عمق 15-0، 30-15و 50-30 سانتیمتر مورد سنجش قرار گرفت و با مقدار این پارامترها قبل از عملیات شبیهسازی مقایسه گردید. نتایج حاصل نشان داد که مقدار بهنسبت زیاد آهک موجود در خاکهای منطقه اثر بارشهای اسیدی را کاهش میدهد. با این وجود، بارانهای اسیدی علاوه بر شستن بخشی از این عناصر، مقادیر سدیم و پتاسیم تبادلی را کاهش میدهند؛ درحالیکه موجب افزایش شکل انحلال پذیر این فلزها میشوند. همچنین مشخص شد که مقدار حل شده و قابل جذب عنصر روی در خاکهای مورد آزمایش در نتیجه تأثیر بارانهای اسیدی افزایش مییابد.