چینه شناسی و فسیل شناسی
میر امیر صلاحی؛ عباس قادری؛ علیرضا عاشوری؛ علی اصغر ثیاب قدسی
چکیده
در پژوهش حاضر جهت تفکیک بخش‌های مختلف ردیف رسوبات پالئوژن حوضه رسوبی کپهداغ و تطابق ناحیه‌ای این حوضه با نواحی همجوار در منطقه آسیای میانی، از دوکفه‌ای‌های اویستر استفاده شده است. همچنین مطالعه دیرینه زیست جغرافیایی این فونا نیز مدنظر این پژوهش بوده است. بر این اساس، اجتماعات Pycnodonte-Oestra در انتهای سازند چهل کمان معرف زمان پالئوسن ...
بیشتر
در پژوهش حاضر جهت تفکیک بخش‌های مختلف ردیف رسوبات پالئوژن حوضه رسوبی کپهداغ و تطابق ناحیه‌ای این حوضه با نواحی همجوار در منطقه آسیای میانی، از دوکفه‌ای‌های اویستر استفاده شده است. همچنین مطالعه دیرینه زیست جغرافیایی این فونا نیز مدنظر این پژوهش بوده است. بر این اساس، اجتماعات Pycnodonte-Oestra در انتهای سازند چهل کمان معرف زمان پالئوسن پسین و اولین ظهور گونه Flemingostrea hemiglobosa در قاعده سازند خانگیران نشانگر آغاز ائوسن است. همچنین، اجتماعات انواع گونهها و زیرگونههای مختلف زیرجنس Turkostrea در سازند خانگیران گویای بخش میانی ائوسن پیشین و تجمعات Sokolowia در بخش نزدیک به رأس سازند خانگیران نیز شاخص محدوده سنی لوتشین ـ بارتونین در نظر گرفته شدهاند. این ویژگیها در تطابق کامل با اجتماعات ثبت شده از فونای دوکفهای در سایر نقاط آسیای میانه نظیر حوضههای آمودریا، فرغانا، افغان ـ تاجیک و تریم چین بوده و نشان از تاریخچه زمین شناسی یکسان حوضههای فوق در طول پالئوژن دارند که در نتیجه آن، حضور انواع تاکسای نرمتنان شناسایی شده در حوضه کپهداغ، در افقها و واحدهای سنی مشابه در سرتاسر منطقه عظیم آسیای میانه رخ داده است.
چینه شناسی و فسیل شناسی
عباس قادری؛ مهدی بادپا؛ علیرضا عاشوری
چکیده
به منظور مطالعه مرجانهای پرمین در شمال باختر ایران، برش چینهشناسی در کوههای علی‌باشی انتخاب و مورد نمونه‌برداری قرار گرفت. پس از مطالعه میکروسکپی برشهای طولی، عرضی و سریالی متعدد تهیه شده از بیش از 180 سنگواره مرجانی تعداد 12 گونه متعلق به 6 جنس از مرجانهای روگوزا و تابولا شناسایی شد. توالی پرمین منطقه جلفا، قلمرو دو نوع فونای ...
بیشتر
به منظور مطالعه مرجانهای پرمین در شمال باختر ایران، برش چینهشناسی در کوههای علی‌باشی انتخاب و مورد نمونه‌برداری قرار گرفت. پس از مطالعه میکروسکپی برشهای طولی، عرضی و سریالی متعدد تهیه شده از بیش از 180 سنگواره مرجانی تعداد 12 گونه متعلق به 6 جنس از مرجانهای روگوزا و تابولا شناسایی شد. توالی پرمین منطقه جلفا، قلمرو دو نوع فونای مرجانی است. قلمرو فونای واگینوفیلیده شامل جنس‌های شاخص مرجانهای کلنی حوضه تتیس مانند Ipciphyllum و Waagenophyllum به دیرینگی پرمین میانی؟ ـ پسین است. قلمرو فونای سیاتاکسونیا به دیرینگی پرمین پسین شامل نماینده‌های فیلوژنتیک آخرین مرجانهای روگوزاست و غالباً دربردارنده جنس Pentaphyllum است که با فراوانی زیاد، تا نزدیکی حادثه انقراضی انتهای پرمین در رأس سازند علی باشی به حیات خود ادامه داده داده است. همچنین آخرین و جوانترین مرجان تابولا پیش از رویداد انقراضی پرمین پسین در منطقه جلفا، جنس Protomichelinia دانسته شده است. فونای مرجانی پرمین شمال باختر ایران به خوبی با فونای پرمین آباده در ایران مرکزی و فونای قفقاز جنوبی شباهت دارد. همچنین مرجانهای فونای واگینوفیلیده مشابه فونای هم سن در جنوب چین هستند، در حالی که مرجانهای سیاتاکسونیای پرمین پسین بوم‌گرایی بالایی را نشان میدهند.
عباس قادری؛ جعفر طاهری؛ اعظم کراچیان؛ عبدالمجید موسوی نیا
چکیده
بررسی چینه‌هایرسوبی سیلورین معادل با سازند نیور در شمال باختری رباط قرهبیل، باختر بجنورد (جنوب بلافصل کپهداغ باختری)، افزون بر تهیه ستون چینهشناسی و معرفی دقیق واحدهای سنگ‌چینه‌ایبه شناسایی شماری از کنودونتهای لاندوری انجامیده است. چینه‌هایبرداشت شده از این برش چینهشناسی با ستبرای 5/295 متر و سنگ‌شناسی چیره شیل، سنگآهک ...
بیشتر
بررسی چینه‌هایرسوبی سیلورین معادل با سازند نیور در شمال باختری رباط قرهبیل، باختر بجنورد (جنوب بلافصل کپهداغ باختری)، افزون بر تهیه ستون چینهشناسی و معرفی دقیق واحدهای سنگ‌چینه‌ایبه شناسایی شماری از کنودونتهای لاندوری انجامیده است. چینه‌هایبرداشت شده از این برش چینهشناسی با ستبرای 5/295 متر و سنگ‌شناسی چیره شیل، سنگآهک سنگوارهدار، ماسهسنگ و دولومیت، با گذر هم‌شیب و به واسطه یک واحد آتشفشانی زیردریایی، روی شیلها و ماسهسنگهای منتسب به اردوویسین جای گرفته است و خود توسط ماسهسنگهای کوارتزآرنایتی و شیلهای سرخ رنگ معادل با سازند پادها پوشیده میشوند. کنودونتهای به دست آمده از این چینههاکه شامل عناصر مخروطی، میلهای و صفحهای متعلق به 19 گونه از 10 جنس مختلف هستند، حضور زیست‌زون بینابینی Aspelundia expansa را تأیید میکنند و شاخص بخش بالایی اشکوب رودانین تا آئرونین هستند. این بازه زمانی همخوانی خوبی با سن ارائه شده توسط بازوپایان، پابرسران و پالینومورفهایی دارد که پیش از این از توالیهای مشابه در باختر کپهداغ معرفی شده بودند.
سهیل همتی؛ مرتضی طاهرپور خلیل آباد؛ عباس قادری؛ علیرضا عاشوری
چکیده
مطالعات ریزدیرینه‌شناسی سیستماتیک انجام شده روی توالیهای کربناته سازند تیرگان در برشهای چینهشناسی باختر روستای طاهرآباد و یال جنوبی تاقدیس اشلیر در خاور حوضه رسوبی کپهداغ، به شناسایی جنس و گونه‌های متنوعی متعلق به خانوادههای Dasycladaceae، Triploporellaceae، Udoteaceae، Solenoporaceae و Gymnocodiaceae از جلبک‌های آهکی و نیز نمونههایی متعلق به ...
بیشتر
مطالعات ریزدیرینه‌شناسی سیستماتیک انجام شده روی توالیهای کربناته سازند تیرگان در برشهای چینهشناسی باختر روستای طاهرآباد و یال جنوبی تاقدیس اشلیر در خاور حوضه رسوبی کپهداغ، به شناسایی جنس و گونه‌های متنوعی متعلق به خانوادههای Dasycladaceae، Triploporellaceae، Udoteaceae، Solenoporaceae و Gymnocodiaceae از جلبک‌های آهکی و نیز نمونههایی متعلق به ریزمرجانیان راسته Gorgonacea انجامیده است. در این میان و بر پایه اندازهگیریهای بایومتریک شاخصههای ریختاری، 16 جنس و 20 گونه در برش طاهرآباد و 12 جنس و 16 گونه نیز در برش تاقدیس اشلیر شناسایی شدهاند. همچنین گونه‌های Permocalculus minutusوPermocalculus? halimedaformis از جلبک‌های آهکی Gymnocodiaceae برای اولین بار از توالیهای کربناته سازند تیرگان گزارش میشوند. گونه Permocalculus? halimedaformis که نخستین بار در منطقه Minis Valley رومانی یافت شده بود؛ در این پژوهش برای اولین بار از ایران و دومین بار در جهان معرفی میشود. بر این اساس، گسترش جغرافیایی گونه یاد شده در لبه شمالی نوتتیس، بیش از 2800 کیلومتر به سوی تتیس خاوری گسترش مییابد.
عباس قادری؛ سید علی آقانباتی؛ بهاءالدین حمدی؛ عبدالله سعیدی
چکیده
به منظور انجام مطالعات زیستچینهنگاری سازند شیرگشت در فرازمین کلمرد (Kalmard Horst) بر اساس کنودونتها، برش چینهشناسی میوگــدار (میانگدار) در جنوب باختری طبس انتخاب شد. سازند شیرگشت در این برش عمدتاً از واحدهای سنگی آواری تشکیل شده و به صورت دگرشیب بر روی واحدهای سنگی سازند کلمرد منتسب به پرکامبرین قرار گرفته است ...
بیشتر
به منظور انجام مطالعات زیستچینهنگاری سازند شیرگشت در فرازمین کلمرد (Kalmard Horst) بر اساس کنودونتها، برش چینهشناسی میوگــدار (میانگدار) در جنوب باختری طبس انتخاب شد. سازند شیرگشت در این برش عمدتاً از واحدهای سنگی آواری تشکیل شده و به صورت دگرشیب بر روی واحدهای سنگی سازند کلمرد منتسب به پرکامبرین قرار گرفته است و خود نیز توسط واحدهای سنگی سازند گچال به سن کربنیفر پوشیده میشود.
پس از مطالعات صحرایی و برداشت ستون چینهشناسی برش فوق، 35 نمونه از واحدهای سنگی مناسب سازندهای شیرگشت و گچال انتخاب و مطالعه شد. مطالعه کنودونتهای سازند شیرگشت در این برش حاکی از سن اردوویسین پیشین (Tremadocian - Arenigian) برای این سازند است. سه زیست‌زون تجمعی کنودونتی (Conodont Assemblage zone) در واحدهای اردوویسین پیشین این برش شناسایی شد که معادل زونهای Cordylodus spp. ، Deltifer و Proteus هستند.
زیست‌زونهای تشخیص داده شده عبارتاند از:
1- Oneotodus - Drepanodus Assemblage zone
2- Acodus deltatus - Protopanderodus Assemblage zone
3- Acodus - Oistodus Assemblage zone
عباس قادری؛ سید علی آقانباتی؛ بهاءالدین حمدی؛ جیمز اف. میلر
چکیده
سازند شیرگشت یکی از واحدهای پرفسیل ایران مرکزی است که در محل برش الگو در قالب سه پاره سازند (غیررسمی) معرفی شده است. این سازند به طور عمده شامل سنگآهک، مارن، سیلتسنگ، شیل و دولومیت بوده که به صورت هم‌شیب و با گذر ظاهراً تدریجی بر روی سنگ‌آهکهای حاوی فسیل بازوپایان (Billingsella limestone) بخش بالایی سازند درنجال قرار گرفته ...
بیشتر
سازند شیرگشت یکی از واحدهای پرفسیل ایران مرکزی است که در محل برش الگو در قالب سه پاره سازند (غیررسمی) معرفی شده است. این سازند به طور عمده شامل سنگآهک، مارن، سیلتسنگ، شیل و دولومیت بوده که به صورت هم‌شیب و با گذر ظاهراً تدریجی بر روی سنگ‌آهکهای حاوی فسیل بازوپایان (Billingsella limestone) بخش بالایی سازند درنجال قرار گرفته است و خود توسط سنگهای آتشفشانی و سنگ‌آهکهای ماسه‌دار حاوی فسیل بخش زیرین سازند نیور پوشیده میشود.
به منظور انجام مطالعات زیستچینهنگاری و میکروپالئونتولوژی براساس کنودونتهای موجود، 99 نمونه سنگی مناسب از پاره سازندهای اول و دوم برش الگوی سازند شیرگشت برداشت شد. زیای کنودونتی به دست آمده از بخش زیرین پارهسازند اول آن، گونههایی ازWestergaardodina Furnishina, و Prooneotodus را شامل میشود که شاخص زمان کامبرین پـسـین هـستند. وجود گـونههای مـختلفی از جـنسهای Cordylodus,Oistodus, Drepanodus Proconodontus, وParoistodusدر فاصله بخـــش میانی پارهسازند اول تا اواخر پارهسازند دوم این برش هم نشان‌دهنـــــده زمان ترمادوسین ـ آرنیگین برای این سازند است.
مطالعه کنـودونتهای سازند شـیرگـشت در مـحل برش الـگو حـاکـی از وجود هـفت زیست‌زون تـجمعـی کنـودونتـی (Conodont Assemblage Zone) است که سن کامـبرین پـسیـن ـ اردوویـسیـن پـیشیـن را برای پاره سازندهای اول و دوم آن نشان میدهند. زیست‌زونهای تشخیص داده شده در این پاره‌سازندها عبارتند از:
1. Furnishina - Westergaardodina Assemblage Zone.
2. Proconodontus - Oneotodus Assemblage Zone.
3. Cordylodus proavus - Cordylodus oklahomensis Assemblage Zone.
4. Cordylodus lindstromi Assemblage Zone.
5. Cordylodus angulatus Assemblage Zone.
6. Drepanodus - Paltodus deltifer Assemblage Zone.
7.Paroistodus proteus Assemblage Zone.
زیست‌زونهای کنودونتی فوق، معادل زیست‌زونهای استاندارد جهانی Cordylodus spp. Deltifer, و Proteus میباشند. برخلاف نوشتههای پیشین که گذر کامبرین ـ اردویسین را در حد فاصل سازندهای درنجال و شیرگشت معرفی میکردند، این مرز درون پارهسازند اول این سازند قرار گرفته است و لذا سازند شیرگشت در محل برش الگو، یک سازند دو زمانه است.
