چینه شناسی و فسیل شناسی
عبدالوهاب کاظمی؛ نصرالله عباسی
چکیده
سازند آغاجاری به سن میوسن تا پلیوسن در شمال استان خوزستان و در برش خاور گتوند از توالی ماسه‌سنگ، سیلت‌سنگ و مارن به رنگ سرخ تا قهوه‌ای به ستبرای 788 متر می‌باشد. در بخش میانی این سازند، ردپاهای فراوانی از مهره‌داران یافت شد که شامل ردپای پرندگان کوچک جثه کنار آب‌زی (Gruipeda dominguensis, Aviadactyla media)، ردپــــای جفــــت‌سمــــان ( ...
بیشتر
سازند آغاجاری به سن میوسن تا پلیوسن در شمال استان خوزستان و در برش خاور گتوند از توالی ماسه‌سنگ، سیلت‌سنگ و مارن به رنگ سرخ تا قهوه‌ای به ستبرای 788 متر می‌باشد. در بخش میانی این سازند، ردپاهای فراوانی از مهره‌داران یافت شد که شامل ردپای پرندگان کوچک جثه کنار آب‌زی (Gruipeda dominguensis, Aviadactyla media)، ردپــــای جفــــت‌سمــــان ( Lamaichnum alfi, Lamaichnum isp., Pecoripeda satyri, , .,Pecoripeda isp) ردپای سگسانان (.Canipeda isp) و ردپای خزندگان بزرگ (Hatcherichnus sanjuanensis) است. ردپای جفتسمان بیشترین فراوانی را در میان ردپاهای یافت شده، دارند. با وجود چنین ردپاهایی، برای نخستین بار زیست شتران و کروکودیلها در حوضه زاگرس اثبات میشود. گوناگونی اثرجنسها یا اثرگونهها در برش مورد مطالعه نشان می دهد که تنوع زیستی مهره‌داران میوسن در این منطقه نسبت به سایر مناطق زاگرس یا کشورهای همجوار بیشتر بوده است.
رسوب شناسی
نجمه اعتمادسعید؛ مهدی نجفی؛ نوید زین العابدین قویم؛ عبدالرضا قدس
چکیده
این مطالعه آنالیز رخساره‌ای و تعیین محیط نهشتی را از رسوبات نئوژن در شمال فروبار دزفول، در فرودیواره‌ی گسل پیشانی کوهستان زاگرس ارائه می‌دهد. رسوبات نئوژن در این ناحیه، شامل سازندهای میشان، آغاجاری و بختیاری می‌باشند، که با بیش از 5 کیلومتر، ضخیم‌ترین توالی حوضه پیش‌بومی زاگرس را به خود اختصاص داده‌اند. از آن جایی که این رسوبات ...
بیشتر
این مطالعه آنالیز رخساره‌ای و تعیین محیط نهشتی را از رسوبات نئوژن در شمال فروبار دزفول، در فرودیواره‌ی گسل پیشانی کوهستان زاگرس ارائه می‌دهد. رسوبات نئوژن در این ناحیه، شامل سازندهای میشان، آغاجاری و بختیاری می‌باشند، که با بیش از 5 کیلومتر، ضخیم‌ترین توالی حوضه پیش‌بومی زاگرس را به خود اختصاص داده‌اند. از آن جایی که این رسوبات هم‌زمان با کوهزایی اصلی زاگرس نهشته شده‌اند، تاریخچه‌ی رویدادهای دگرریختی منطقه را در خود ثبت کرده‌اند. در این مطالعه، نه رخساره‌ی سنگی بر اساس لیتولوژی، اندازه‌ی دانه، ساختمان‌های رسوبی و هندسه‌ی لایه‌ها شناسایی شدند که در سه مجموعه‌ی رخساره‌ای دسته بندی می‌شوند: الف) با غلبه‌ی گراول (Gm، Gp)، ب) با غلبه‌ی ماسه (Sh، St، Sp، Sr، Sm) و ج) با غلبه‌ی گل (Fm، Fl). علاوه بر این، دو ایکنوفاسیس دریایی اسکولایتوس و کروزیانا نیز در قاعده‌ی سازند آغاجاری مشاهده گردیدند. بنابر نتایج این مطالعه، قرارگیری رخساره‌ها بر روی یکدیگر نشان دهنده‌ی یک توالی کلی کم عمق شونده به سمت بالا در نهشته‌های پیش‌بومی نئوژن در فروبار دزفول است. این نهشته‌ها به ترتیب در محیط‌های دریای حاشیه ای (سازند میشان)، ساحل سیلیسی آواری (بخش پایینی سازند آغاجاری)، رودخانه‌ی مئاندری (بخش بالایی سازند آغاجاری) و در نهایت رودخانه‌ی گیسویی (سازند بختیاری) نهشته شده است. با توجه به ثابت بودن سطح جهانی آب دریاها در این دوره (حدود 13 تا 3 میلیون سال قبل)، تکامل محیط نهشتی در شمال فروبار دزفول توسط دگرریختی‌های تکتونیکی، شامل گسلش و چین‌خوردگی، کنترل شده است.
بهمن اسمعیلی؛ محمود الماسیان؛ بهرام آقا ابراهیمی سامانی؛ علی امیری سامانی
چکیده
شهر اهواز، مرکز استان خوزستان در جنوب باختر ایران قرار گرفته است. عناصر اصلی زمین‌شناسی در این شهر عبارتند از: گسل اهواز، طاقدیس اهواز، سازندآغاجاری و رسوبات آبرفتی و بادرفتی جوان. ساخت پروژه قطار شهری اهواز در سال 1385 شروع شد. گسل اهواز از میانه شهر عبور کرده و آن را از دید ژرفای سنگ بستر به دو بخش شمال- شمال خاوری (فرادیواره) و جنوب- ...
بیشتر
شهر اهواز، مرکز استان خوزستان در جنوب باختر ایران قرار گرفته است. عناصر اصلی زمین‌شناسی در این شهر عبارتند از: گسل اهواز، طاقدیس اهواز، سازندآغاجاری و رسوبات آبرفتی و بادرفتی جوان. ساخت پروژه قطار شهری اهواز در سال 1385 شروع شد. گسل اهواز از میانه شهر عبور کرده و آن را از دید ژرفای سنگ بستر به دو بخش شمال- شمال خاوری (فرادیواره) و جنوب- جنوب باختری (فرودیواره) جدا کرده است. ژرفای سنگ بستر (سازند آغاجاری) در بخش شمال- شمال خاور به‌طور میانگین 8 تا 12 متر و در بخش جنوب-جنوب باختر به دلیل افت زمین‌ساختی قابل توجه در دسترس حفاری‌های ژئوتکنیک قرار ندارد (شکل 2). رودخانه کارون در دشت خوزستان و شمال اهواز شکل پیچان‌رودی دارد ولی در مرکز شهر در محدوده تلاقی با گسل اهواز شکل خطی پیدا می‌کند (شکل 1). به‌منظور بررسی تأثیر گسل اهواز بر این تغییر شکل، ستون چینه‌شناسی رسوبات کارون به‌طور عمودی و افقی بررسی شده و نتایج نشان از آن دارد که رژیم رسوب‌گذاری کارون به‌طور عمودی و همچنین افقی (از مناطق باختری به‌سوی بستر کنونی) در چند هزار سال اخیر وارون شده است (شکل 3). به منظور بررسی فرضیه تأثیر فعالیت گسل اهواز بر این پدیده، سن رسوبات بستر کارون در ژرفای مختلف با روش ترمولومینسانس اندازه‌گیری شد تا ضمن بررسی این نظریه، زمان یکی از فعالیت‌های اصلی این گسل معلوم شود. افزون بر این در طی عملیات اجرایی، دو گسل نوشناخته در ایستگاه‌های میدان فرودگاه و مصلا به همراه یک گسل احتمالی در محل ایستگاه مرکز فرهنگی در منطقه شمال- شمال خاور گسل اهواز شناسایی شده و مختصات محل، شیب، امتداد و جابه‌جایی ظاهری آنها اندازه‌گیری شد.
