سنگ شناسی
الهه نم نبات؛ منصور قربانی؛ سید حسن طباطبائی
چکیده
توده نفوذی یوسف‌لو در جنوب شرق اهر و شمال شرق استان آذربایجان شرقی قرار گرفته است و بخشی از پهنه ماگمایی اهر- ارسباران است. ترکیب سنگ شناسی این توده شامل کوارتز مونزونیت، گرانودیوریت و گرانیت است ولی سنگ غالب مورد بررسی گرانودیوریت است. مجموعه کانیهای تشکیل دهنده این توده شامل کوارتز، پلاژیوکلاز، بیوتیت، آمفیبول، آلکالی فلدسپار، ...
بیشتر
توده نفوذی یوسف‌لو در جنوب شرق اهر و شمال شرق استان آذربایجان شرقی قرار گرفته است و بخشی از پهنه ماگمایی اهر- ارسباران است. ترکیب سنگ شناسی این توده شامل کوارتز مونزونیت، گرانودیوریت و گرانیت است ولی سنگ غالب مورد بررسی گرانودیوریت است. مجموعه کانیهای تشکیل دهنده این توده شامل کوارتز، پلاژیوکلاز، بیوتیت، آمفیبول، آلکالی فلدسپار، کلریت، زیرکن، اسفن، آپاتیت و کانیهای اوپاک است. بیوتیت به عنوان یکی از شاخصترین کانیهای فرومنیزین در نمونههای مورد بررسی، از لحاظ ترکیبی غنی از Mg و فقیر از Cl است و همگی ماهیت اولیه دارند. دو متغیر مهم در بیوتیتها نسبت Fe/(Fe+Mg) (از 36/0تا 43/0) و Al IV (با میانگین 32/2 apfu) است که بر این اساس، ترکیب میکاهای مورد بررسی در قلمرو بیوتیت و در بین قطب آنیت و سیدروفیلیت قرار میگیرد. بررسی شیمی کانی بیوتیت نشان میدهد که فشار محاسبه شده بر اساس آلومینیوم کل بیوتیت، برای این توده بین kb19/0 تا kb89/0 در تغییر است که حاکی از تشکیل این کانی در عمق کم است. میانگین دمای تبلور بیوتیتها بر اساس غلظت Ti و نسبتTi/Fe+2، 742 درجه سانتیگراد محاسبه شده است. ب
زمین شناسی اقتصادی
علیرضا زراسوندی؛ فاطمه داودیان رنجبر؛ محسن رضایی؛ مجید طاشی؛ هوشنگ پورکاسب
چکیده
کانسار مس پورفیری سرکوه در 180 کیلومتری غرب استان کرمان، 6 کیلومتری جنوب غرب کانسار مس پورفیری سرچشمه و در 10 کیلومتری شمال شرق شهرستان پاریز واقع شده است. از لحاظ تقسیمات زمین‌شناسی بخشی از کمان ماگمایی ارومیه – دخترمی‌باشد. سنگهای رخنمون یافته در این منطقه عمدتا متشکل از واحدهای آتشفشانی، توف، آندزیت و آندزیت بازالت می‌باشد. ...
بیشتر
کانسار مس پورفیری سرکوه در 180 کیلومتری غرب استان کرمان، 6 کیلومتری جنوب غرب کانسار مس پورفیری سرچشمه و در 10 کیلومتری شمال شرق شهرستان پاریز واقع شده است. از لحاظ تقسیمات زمین‌شناسی بخشی از کمان ماگمایی ارومیه – دخترمی‌باشد. سنگهای رخنمون یافته در این منطقه عمدتا متشکل از واحدهای آتشفشانی، توف، آندزیت و آندزیت بازالت می‌باشد. همچنین واحدهای نفوذی این منطقه شامل گرانیت تا گرانودیوریت و به میزان کمتر کوارتزدیوریت می‌باشد. دگرسانی‌های عمده این کانسار شامل پتاسیک، فیلیک، آرژیلیک و پروپیلیتیک و نیز دگرسانی‌های حدواسط نظیر پتاسیک - آرژیلیک و یا پتاسیک – فیلیک می‌باشد. هدف از این پژوهش، مطالعه شیمی کانی بیوتیت و کلریت به منظور بررسی شرایط فیزیکوشیمیایی طی روند تدریجی تغییرات ماگمایی به گرمابی در زون دگرسانی پتاسیک این کانسار می‌باشد. بر مبنای دما‌سنجی بیوتیتهای تعادل مجدد یافته، در زمان تغییر شرایط ماگمایی به گرمابی این کانسار، دما از کمینه 343 تا بیشینه 397 درجه سانتیگراد متغیر بوده است. همچنین سرشت پر منیزیم (High-Mg)، قرار‌گیری بیوتیتهای تعادل مجدد یافته در مرز بین محدوده بافری هماتیت مگنتیت( HM) و نیکل-نیکل اکسید (NNO) و نیز تبلور مگنتیت با حاشیه هماتیتی حاکی از شرایط فوگاسیته اکسیژن بالا در زمان شروع فرایندهای گرمابی این کانسار می‌باشد.
اسماعیل کشت کار؛ منصور قربانی؛ جعفر عمرانی
چکیده
در شمال روستای زیاران، سیلی با ترکیب الیوین‌گابرو تا مونزودیوریت به درون توفهای کرج تزریق شده است. کانیهای غالب در ترکیب این سنگها پلاژیوکلاز، آلکالیفلدسپار، پیروکسن، الیوین و بیوتیت هستند. ترکیب پلاژیوکلازها از لابرادوریت تا بایتونیت تغییر میکند. آلکالیفلدسپارها در محدوده ارتوکلاز و پیروکسنها در محدوده دیوپسید ...
بیشتر
در شمال روستای زیاران، سیلی با ترکیب الیوین‌گابرو تا مونزودیوریت به درون توفهای کرج تزریق شده است. کانیهای غالب در ترکیب این سنگها پلاژیوکلاز، آلکالیفلدسپار، پیروکسن، الیوین و بیوتیت هستند. ترکیب پلاژیوکلازها از لابرادوریت تا بایتونیت تغییر میکند. آلکالیفلدسپارها در محدوده ارتوکلاز و پیروکسنها در محدوده دیوپسید قرار میگیرند. ترکیب الیوینها از کریزولیت تا هورتونولیت در تغییر است و اکثر نقاط تجزیه شده در محدوده هیالوسیدریت قرار میگیرند. بیوتیت یکی از شاخصترین کانیهای فرومنیزین در سنگهای مورد مطالعه است که از لحاظ ترکیبی بین قطب آنیت و سیدروفیلیت واقع شده و از نوع بیوتیتهای غنی از منیزیم است. بیشتر این بیوتیتها از نوع ماگمایی اولیه هستند و بخشی از آنها در محدوده بیوتیتهای دوباره متعادل شده قرار دارند. بیوتیتهای مورد بررسی، در نمودارهای دوتایی و سهتایی، که بر پایه اکسیدهای Al2O3، MgO و FeO* استوارند، در گستره کالکآلکالن کوهزایی قرار میگیرند. دمای جایگیری توده نفوذی زیاران بر اساس تیتانیوم بیوتیت، بین 690 تا 780 درجهی سانتیگراد محاسبه شده است. همچنین ترکیب شیمیایی پیروکسنها بیانگر شکلگیری آنها در محیط مرتبط با فرورانش است. میانگین دمای تبلور کلینوپیروکسنها حدود 1215 درجه سانتیگراد ارزیابی شده و فشار تبلور محاسبه شده برای کلینوپیروکسنهای این مجموعه کمتر از 9 کیلوبار است.
نسیم عسکری؛ محمدهاشم امامی؛ منیره خیرخواه
چکیده
سنگهای ریولیتی بعد از ائوسن منطقه کهک در بخش جنوب‌خاوری محدوده چهارگوش 1:250000 قم و بخش خاوری ورقه 1:100000 کهک قرار دارد. این محدوده بخشی از حاشیه باختری ایران مرکزی و در نوار ماگمایی ارومیه- دختر جای دارد. سنگهای ریولیتی منطقه کهک به صورت گنبد درون‌زا رخنمون دارند که با توجه به حضور توده‌های ریولیتی در امتداد گسل امتدادلغز میم ...
بیشتر
سنگهای ریولیتی بعد از ائوسن منطقه کهک در بخش جنوب‌خاوری محدوده چهارگوش 1:250000 قم و بخش خاوری ورقه 1:100000 کهک قرار دارد. این محدوده بخشی از حاشیه باختری ایران مرکزی و در نوار ماگمایی ارومیه- دختر جای دارد. سنگهای ریولیتی منطقه کهک به صورت گنبد درون‌زا رخنمون دارند که با توجه به حضور توده‌های ریولیتی در امتداد گسل امتدادلغز میم میتوان دریافت که این گسل در جایگیری و صعود ماگمای ریولیتی مؤثر بوده است. سنگهای ریولیتی کالکوآلکالن بوده و بر اساس ترکیب شیمیایی سنگهای ریولیتی و شیمی میکا و گارنت موجود، ماگمای بهوجودآورنده پرآلومین و تیپ S است که مربوط به محیطهای برخوردی است و به نقش پوسته قارهای در تشکیل سنگهای ریولیتی اشاره دارد. با توجه به اینکه گارنت درشتبلور است و منحصراً در سنگهای ریولیتی منطقه وجود دارد و گارنت نمیتواند در بسیاری از ماگماهای بازیک متبلور شود، در نتیجه ریولیت منطقه کهک نمیتواند حاصل تبلور بخشی ماگمای بازیک باشد.
زنبق عادلی؛ ایرج رسا؛ علی درویشزاده
چکیده
کانسار مس پورفیری هفت‌چشمه در 28 کیلومتری شمال شهرستان ورزقان در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. بیشتر سنگهای منطقه به سن الیگومیوسن و دربردارنده توده‌های نفوذی کوارتزدیوریتی تا گرانودیوریتی به‌شدت دگرسانی هستند که دایکهای آندزیتی بدون کانیسازی این واحدها را قطع کرده است. هدف اصلی این پژوهش مطالعه ژئوشیمی و تعیین خاستگاه ...
بیشتر
کانسار مس پورفیری هفت‌چشمه در 28 کیلومتری شمال شهرستان ورزقان در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. بیشتر سنگهای منطقه به سن الیگومیوسن و دربردارنده توده‌های نفوذی کوارتزدیوریتی تا گرانودیوریتی به‌شدت دگرسانی هستند که دایکهای آندزیتی بدون کانیسازی این واحدها را قطع کرده است. هدف اصلی این پژوهش مطالعه ژئوشیمی و تعیین خاستگاه ماگمای کانسار هفت‌چشمه است. بررسی روند تغییرات اکسید عناصر اصلی در نمونهها، بیانگر پیوستگی طیف تغییرات سنگشناسی و منشأ یکسان تودهها در منطقه است. از سوی دیگر روند تغییرات عناصر سازگار و ناسازگار نمونهها بیانگر تبلور تفریقی نمونهها و آلایش یا آغشتگی با پوسته بالایی است. در نمودارهای عنکبوتی تهیشدگی ماگما از عناصر Ti، NbوSr و غنیشدگی از عناصر K، Th و Rb دیده میشود. غنیشدگی نمونهها از LILE و تهیشدگی از HFSE همانند فعالیت ماگمایی نوع I در کمانهای آتشفشانی (VAG) است. از سوی دیگر نمودارهای تعیین محیط زمینساختی رسمشده نیز نشان از وابستگی توده هفت‌چشمه به فعالیت ماگمایی نوع I در کمانهای آتشفشانی کناره قارهها دارد. ترکیب شیمیایی بیوتیتها نیز منشأ کالکآلکالن ماگمای کانسار هفت‌چشمه را تأیید میکند.
