چینه شناسی و فسیل شناسی
محمود شرفی؛ نسیم موسوی؛ مهران مرادپور؛ بیژن بیرانوند؛ ابراهیم عبدالهی؛ حسین مهاجر سلطانی
چکیده
براساس مطالعات سنگشناسی، سازند چلکن در ناحیه دشت گرگان در برش مورد مطالعه به دو واحد ماسهسنگ پایین و مادستون بالایی تقسیم شده است. مطالعات پتروگرافی بیانگر ترکیب لیتآرنایت (کالکآرنایت) و سابلیتآرنایت با بلوغ بافتی و ترکیبی پایین برای ماسهسنگها است. نهشتههای کنگلومرا نیز در این سازند در برش مورد مطالعه از نوع ارتوکنگلومرای ...
بیشتر
براساس مطالعات سنگشناسی، سازند چلکن در ناحیه دشت گرگان در برش مورد مطالعه به دو واحد ماسهسنگ پایین و مادستون بالایی تقسیم شده است. مطالعات پتروگرافی بیانگر ترکیب لیتآرنایت (کالکآرنایت) و سابلیتآرنایت با بلوغ بافتی و ترکیبی پایین برای ماسهسنگها است. نهشتههای کنگلومرا نیز در این سازند در برش مورد مطالعه از نوع ارتوکنگلومرای پلیمیکتیت و متشکل از خردههای متنوع کربنات و چرت تعیین شده است. وجود تخلخل قابل توجه به فرم های حفرهای، کانالی و شکستگی در نهشتههای ماسهسنگ و کنگلومرا و حتی گلسنگ استعداد بالای این رسوبات را به عنوان سنگ مخزن نشان داده و ضرورت انجام مطالعات اکتشافی در بخش ایرانی خزر جنوبی را مطرح مینماید. بر اساس جوانترین نانوفسیلهای یافت شده در سازند چلکن، سن نسبی این سازند در ناحیه مورد مطالعه انتهای میوسن تا پلیوسن میانی (؟) تعیین شده است. گسترش نانوفسیلهای آهکی نشاندهنده وجود ارتباط بین حوضه خزر جنوبی با دریای سیاه و حوضه مدیترانه در انتهای میوسن- ابتدای پلیوسن و ایتدای پلئیستوسن و عدم ارتباط در بخش عمده دوره پلیوسن است که برای اولین بار در این مطالعه مطرح میشود.
زمین شناسی نفت
سید محمود فاطمی عقدا؛ ماشاءاله تسلیمی؛ احمد فهیمی فر
چکیده
هدف اصلی در این مطالعه، بررسی امکان تخمین پارامتر شاخص منطقه جریانی در سنگهای کربناته با استفاده از ادغام مفهوم واحدهای جریان هیدرولیکی و مدلهای تراوایی تشدید مغناطیس هسته است. برای بررسی قابلیت تخمین شاخص منطقه جریانی با استفاده از روش تشدید مغناطیس هسته از دو مدل اصلی تراوایی تیمور- کوتز و T2 میانگین، با توجه به گستردگی استفاده ...
بیشتر
هدف اصلی در این مطالعه، بررسی امکان تخمین پارامتر شاخص منطقه جریانی در سنگهای کربناته با استفاده از ادغام مفهوم واحدهای جریان هیدرولیکی و مدلهای تراوایی تشدید مغناطیس هسته است. برای بررسی قابلیت تخمین شاخص منطقه جریانی با استفاده از روش تشدید مغناطیس هسته از دو مدل اصلی تراوایی تیمور- کوتز و T2 میانگین، با توجه به گستردگی استفاده از آنها در سرتاسر دنیا، استفاده شده است. یکی از مهمترین نکات در این مطالعه استفاده از نتایج آزمایش تشدید مغناطیس هسته در آزمایشگاه بر روی مغزه بوده که در ایران سابقه نداشته است. در این مطالعه 24 نمونه کربناته انتخاب و آزمایشات تخلخل، تراوایی و همچنین تشدید مغناطیس هسته بر روی آنها انجام شد. سپس با استفاده از نتایج آزمایشات تخلخل و تراوایی، شاخص منطقه جریانی مغزه تعیین و به عنوان شاخصی جهت ارزیابی دقت روش تشدید مغناطیس هسته در تخمین شاخص منطقه جریانی در نظر گرفته شد. با استفاده از پارامترهای به دست آمده از آزمایش تشدید مغناطیس هسته و مدلهای تراوایی تشدید مغناطیس هسته، مقدار شاخص منطقه جریانی تخمین و با مقدار شاخص منطقه جریانی مغزه مقایسه شد. با توجه به نتایج به دست آمده به نظر میرسد مدلهای تراوایی تشدید مغناطیس هسته، با ضرایب معمول، توانایی مناسبی برای تخمین شاخص منطقه جریانی را ندارند و نیاز به اصلاح ضرایب با توجه به جنس سنگها وجود دارد.
مصطفی مرادی؛ سیدرضا موسوی حرمی؛ اسداله محبوبی؛ محمد خانه باد؛ علی غبیشاوی
چکیده
سازند آسماری سنگ مخزن اصلی میدان نفتی آغاجاری بوده که از حدود 400 متر سنگ آهک، دولومیت و میان لایه های ماسه سنگی تشکیل شده است. مطالعه 1200 متر مغزه حفاری، 2800 برش میکروسکوپی، 12 آنالیز توسط میکروسکوپ الکترونی و 125 آزمایش معمولی مغزه های حفاری در پنج چاه مغزه دار این میدان نشان می دهد، سازند آسماری تحت تاثیر فرایندهای دیاژنزی مختلف شامل ...
بیشتر
سازند آسماری سنگ مخزن اصلی میدان نفتی آغاجاری بوده که از حدود 400 متر سنگ آهک، دولومیت و میان لایه های ماسه سنگی تشکیل شده است. مطالعه 1200 متر مغزه حفاری، 2800 برش میکروسکوپی، 12 آنالیز توسط میکروسکوپ الکترونی و 125 آزمایش معمولی مغزه های حفاری در پنج چاه مغزه دار این میدان نشان می دهد، سازند آسماری تحت تاثیر فرایندهای دیاژنزی مختلف شامل میکریتی شدن، فشردگی، سیمانی شدن، ایجاد شکستگی، انحلال و دولومیتی شدن قرار گرفته است. بعضی از این فرایندها (مثل انحلال، دولومیتی شدن و شکستگی) تاثیر سازنده بر کیفیت مخزنی داشته و باعث ایجاد طیف وسیعی از انواع تخلخل شامل تخلخل های حفره ای، بین بلوری و کانالی در قسمت های بالایی سازند آسماری شده اند. فرایندهای دیاژنزی مخرب (مانند میکریتی شدن، فشردگی و سیمانی شدن) سبب تخریب فضاهای خالی شده و قسمت های پایینی سازند آسماری (بویژه زون پنج) را به واحدهای غیر مخزنی تبدیل کرده اند. موقعیت داده های تخلخل و تراوایی بر روی دیاگرام لوسیا نشان می دهد، ماسه-سنگ ها و کربنات های دارای تخلخل بین دانه ای کیفیت مخزنی بسیار خوبی دارند و همواره در بالای رده های سه گانه این نمودار قرار می گیرند. نمونه های دارای شکستگی عمدتا در بالای رده 1 نمودار قرار می گیرند که نشان می دهد شکستگی ها تغییر چندانی در تخلخل ایجاد نکرده، اما باعث افزایش چشمگیر تراوایی
الهام اسدی مهماندوستی؛ شیدا عالیوند؛ هرمز قلاوند؛ علیرضا رستمی
چکیده
تشدید مغناطیس هستهای (NMR) روشی است که در بهبود دقیق پارامترهای مهم مخزنی نقش اساسی داشته است. در این مطالعه برای اولین بار خواص پتروفیزیکی سازند کربناته ایلام در یکی از میادین نفتی دشت آبادان با روش تشدید مغناطیس هستهای بررسی و به منظور اعتبار سنجی از دادههای مغزه و مقاطع نازک میکروسکوپی استفاده شده است. روش تشدید مغناطیس ...
بیشتر
تشدید مغناطیس هستهای (NMR) روشی است که در بهبود دقیق پارامترهای مهم مخزنی نقش اساسی داشته است. در این مطالعه برای اولین بار خواص پتروفیزیکی سازند کربناته ایلام در یکی از میادین نفتی دشت آبادان با روش تشدید مغناطیس هستهای بررسی و به منظور اعتبار سنجی از دادههای مغزه و مقاطع نازک میکروسکوپی استفاده شده است. روش تشدید مغناطیس هستهای، کمک به تعیین پارامترهای مهم مخزنی سازند ایلام از جمله تخلخل، تراوایی و بازسازی منحنی فشار موئینه در میدان نفتی مورد مطالعه نموده است. تطابق نتایج پتروفیزیکی حاصل از روش تشدید مغناطیس هستهای با دادههای مغزه و مطالعه مقاطع نازک میکروسکوپی، نشاندهنده کارآمد بودن این روش در تعیین پارامترهای مهم مخزنی است. علاوه بر این، نتایج ارزیابی سازند کربناته ایلام با روش تشدید مغناطیس هستهای نشان میدهد که مخزن مورد مطالعه در اعماق 2846 تا 2890 متری در میدان نفتی مورد بررسی در دشت آبادان کیفیت مخزنی مناسب برای ذخیره هیدروکربن دارد.
عباس عباسزاده شهری؛ رسا حسینی؛ فریدون رضایی؛ کامبیز مهدیزاده فرساد؛ نعیم پنائی
چکیده
شبکههای عصبی روشهای محاسباتی یادگیرنده هستند که به کمک آنها میتوان یک نگاشت خاص را برآورد کرده یا دادههای مختلفی را دستهبندی کرد. یک شبکه عصبی بر خلاف کامپیوترهای رقومی که نیازمند دستورات کاملاً صریح و مشخص هستند، به مدل ریاضی محض نیاز ندارد، بلکه مانند مغز انسان قابلیت یادگیری به وسیله تعدادی مثال مشخص را دارد. هدف مقاله ...
بیشتر
شبکههای عصبی روشهای محاسباتی یادگیرنده هستند که به کمک آنها میتوان یک نگاشت خاص را برآورد کرده یا دادههای مختلفی را دستهبندی کرد. یک شبکه عصبی بر خلاف کامپیوترهای رقومی که نیازمند دستورات کاملاً صریح و مشخص هستند، به مدل ریاضی محض نیاز ندارد، بلکه مانند مغز انسان قابلیت یادگیری به وسیله تعدادی مثال مشخص را دارد. هدف مقاله حاضر، اثبات تابع تخلخلی و تحلیل به عنوان یک رهیافت نیرومند در برآورد تخلخل سنگ مخزن با استفاده از نمودارهای پتروفیزیکی است که در آن با ارائه راهحلی مناسب بر پایه تحلیل پتروفیزیکی میتوان تخلخل را با استفاده از دادههای نمودارهای چاهنگاری متداول تا حد بسیار خوبی برآورد کرد. روش پیشنهادی بر پایه دادههای پتروفیزیکی موجود در یکی از میادین نفتی جنوب باختر ایران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بهدست آمده از تجزیه شبکه مشروط بر اعتماد به دادهها با آزمونهای مختلف در بررسی تابع از جمله رگرسیون، جذر میانگین مربعات و SPLine نشان دادند که میزان خطای شبکه بر حسب دادههای موجود در محدوده مهندسی با ضریب اطمینان بالایی قابل قبول هستند و میتواند برای برآورد تخلخل مورد استفاده قرار گیرند. این روش افزون بر کاهش هزینهها و اقتصادی کردن طرح، میتواند راهگشای انجام پژوهشهای مختلفی در این زمینه در مقاطع بعدی شود.
سمیه پرهام؛ محمدرضا کمالی
چکیده
واحد دالان بالایی متشکل از لایههای کربناتی- دولومیتی و میانلایههای تبخیری، میزبان مخازن عظیمی از گازدر زاگرس چینخورده و خلیجفارس است. در این پژوهش به بررسی انواع تخلخل، عوامل و فرایندهای مؤثر بر آن در برش سطحی این واحد در کوه سورمه و چاهی در یکی از میادین موجود در خلیجفارس پرداخته میشود. بر پایهردهبندی جدید زایشی تخلخل ...
بیشتر
واحد دالان بالایی متشکل از لایههای کربناتی- دولومیتی و میانلایههای تبخیری، میزبان مخازن عظیمی از گازدر زاگرس چینخورده و خلیجفارس است. در این پژوهش به بررسی انواع تخلخل، عوامل و فرایندهای مؤثر بر آن در برش سطحی این واحد در کوه سورمه و چاهی در یکی از میادین موجود در خلیجفارس پرداخته میشود. بر پایهردهبندی جدید زایشی تخلخل که بهوسیله Ahr(2008) ارائه شده است،فرایندهای ایجادکننده یا تغییردهنده تخلخل در این واحد، هیبریدی از 3متغیر فرایندهایرسوبی، فرایندهای دیاژنزی و شکستگی است. در نمونههای زیرسطحی، تخلخل هیبریدی از تخلخل رسوبی و دیاژنتیکی است. در این سازند رخسارههای دانهپشتیبان از رخسارههای گرینستونی مربوط به تپههایسدی زیرآبی دارای تخلخل میاندانهای هستند که نوعی تخلخل رسوبی است. این رخساره در مراحل بعدی دیاژنز، دارای تخلخلهای قالبی، انحلالی و به میزان کمتر میانبلوری شده است که از انواع تخلخل دیاژنزی هستند. میتوان نتیجه گرفت تخلخل در این واحد رخساره انتخابی است. در نمونههای سطحی، تخلخل هیبریدی ازتخلخل رسوبی، تخلخل دیاژنزی و شکستگی است. وجود شکستگیهای فراوان در نمونههای برش سطحی کوه سورمه بهدلیل تشکیل برشهای انحلالی در اثر انحلال واحد تبخیری نار تحت تأثیر دیاژنز جوی و نیز قرار گرفتن در پهنه زاگرس چینخورده و چینخوردگی زمینساختی است. دادههای تخلخل- تراوایی حاصل از تجزیهو تحلیل مغزه چاه مورد مطالعه نشان میدهد که توالی مورد مطالعه خواص مخزنی همگنی ندارد. بهمنظور جداسازی لایههای با ویژگیهای مخزنی متفاوت، پهنهبندی انجام و 6 لایه مخزنی با ویژگی مخزنی ضعیف تا بسیار خوب مشخص و جدا شده است.
ابوالقاسم کامکار روحانی؛ محمود ذاکری
چکیده
برای به دست آوردن نتایج دقیقتر از به کارگیری روش شبکههای عصبی مصنوعی، به جای انتخاب نتایج بهترین شبکه حاصل از فرایند سعی و خطا، نتایج چندین شبکه به روشی مناسب با هم ترکیب شده است تا شاید سامانه چندشبکهای حاصل، که از آن با عنوان ماشین کمیتهای تعبیر میشود، خطا را کاهش و درنتیجه، دقت را افزایش دهد. در این پژوهش، برای برآورد ...
بیشتر
برای به دست آوردن نتایج دقیقتر از به کارگیری روش شبکههای عصبی مصنوعی، به جای انتخاب نتایج بهترین شبکه حاصل از فرایند سعی و خطا، نتایج چندین شبکه به روشی مناسب با هم ترکیب شده است تا شاید سامانه چندشبکهای حاصل، که از آن با عنوان ماشین کمیتهای تعبیر میشود، خطا را کاهش و درنتیجه، دقت را افزایش دهد. در این پژوهش، برای برآورد تخلخل مؤثر سنگ مخزن گازی کنگان در میدان عظیم هیدروکربنی پارس جنوبی، از ترکیب آنسامبلی شبکههای عصبی مصنوعی که نوعی ماشین کمیتهای با ساختار موازی است، استفاده شده است. به این منظور، دادههای نگارهای صوتی، چگالی، پرتو گاما و تخلخل نوترونی به عنوان ورودی شبکهها و تخلخل مؤثر به عنوان خروجی شبکهها از 4 چاه این میدان در بازۀ عمقی سازند کنگان انتخاب شدند. شبکههای عصبی پسانتشار خطا با ساختارهای متفاوت به روش مرتبسازی آموزش داده شد و توان تعمیم آنها ارزیابی شد. آنگاه شبکههایی که بهترین نتایج، یعنی کمترین میانگین مربعات خطای برآورد در مرحله آزمون را داشتند، برای ساخت ترکیبهای آنسامبلی انتخاب شدند. برای تعیین ضرایب شبکههای جزء ترکیبهای آنسامبلی خطی، سه روش میانگینگیری ساده، روش ترکیب خطی بهینه هاشم و روش غیرتحلیلی ترکیب خطی بهینه با استفاده از الگوریتم ژنتیک به کار برده شده و نتایج آنها با هم مقایسه شد. از مقایسه نتایج ترکیبها با بهترین شبکه عصبی مصنوعی منفرد حاصل، مشخص شد که بهترین ترکیب آنسامبلی حاصل، ترکیبی چهارشبکهای است که ضرایب شبکههای جزءِ آن با استفاده از الگوریتم ژنتیک تعیین شده است. این ترکیب توانسته میانگین مربعات خطای برآورد الگوهای آموزش و آزمون را به ترتیب 6/3 درصد و 2/11 درصد نسبت به بهترین شبکه عصبی منفرد کاهش دهد.