عبدالرضا باوی عویدی؛ محمد حسین آدابی؛ عباس صادقی؛ حسن امیری بختیار
چکیده
آهکهای دولومیتی شده و دولومیت بیشتر بخش قربان سازند ساچون (پالئوسن- ائوسن پیشین) در برش تاقدیس قره در جنوب خاور شیراز را تشکیل میدهند. بررسیهای ژئوشیمیایی و سنگنگاری این نهشتهها نشان میدهد که دولومیتها در محیطهای دیاژنزی دریایی، جوی و تدفینی تشکیل شدهاند. بر پایه این بررسیها سه دسته دولومیت شامل دولومیکرایت ...
بیشتر
آهکهای دولومیتی شده و دولومیت بیشتر بخش قربان سازند ساچون (پالئوسن- ائوسن پیشین) در برش تاقدیس قره در جنوب خاور شیراز را تشکیل میدهند. بررسیهای ژئوشیمیایی و سنگنگاری این نهشتهها نشان میدهد که دولومیتها در محیطهای دیاژنزی دریایی، جوی و تدفینی تشکیل شدهاند. بر پایه این بررسیها سه دسته دولومیت شامل دولومیکرایت (کمتر از 16 میکرون)، دولومیکرواسپارایت (16 تا 62 میکرون) و دولواسپارایت (بزرگتر از 62 میکرون) شناسایی شدهاند. وجود شواهدی مانند تخلخل فنسترال، کانیهای تبخیری (ژیپس و انیدریت) و اینتراکلاست و نیز نبود فسیل نشان میدهد که دولومیکرایتها در محیط بالای کشندی تشکیل شدهاند. دلومیکرواسپارایتها که در اثر تبلور دوباره دولومیکرایت و جانشینی گل کربناته به وجود آمدهاند، مقادیر منیزیم، سدیم و استرانسیم کمتر و در برابر آن منگنز و آهن بیشتری نسبت به دولومیکرایتها دارند. مقادیر و روابط عناصر یاد شده به دلیل تأثیر بیشتر سیالهای دیاژنزی بر دولومیکرواسپارایتها و تشکیل آنها در محیط دیاژنزی تدفینی متوسط تا ژرف مربوط میشود. دولواسپارایتها به سه شکل دیده شدهاند: شکل اول آن بهصورت جانشینی در جلبک سرخ و زمینه گل کربناته است. شکل دوم دولواسپارایتها که از بلورهای دارای رشد اضافی هممحور، لومینسانس با زونبندی مرکب از نواریهای روشن و تیره و ادخالهای سیالهای حفرهای تشکیل شدهاند؛ در محیط دیاژنزی تدفینی و بهصورت سیمان پر کننده حفرات نهشته شدهاند. تشکیل دولواسپارایتهای متخلخل، شکلدار تا نیمه شکلدار با بافت دانهشکری و تخریب کننده فابریک (شکل سوم) مرز سازند ساچون و جهرم در منطقه آمیختگی آبهای جوی و دریایی تفسیر میشود.