سنگ شناسی
رضا جمال امیدی؛ سعید حکیمی آسیابر؛ شهروز حق نظر؛ منصور وثوقی عابدینی
چکیده
کوههای طارم در منتهیالیه جنوب باختر رشتهکوه البرز با جهت تقریبی شمالباختری-جنوبخاوری قراردارند. منطقه تشویر قسمتی از حاشیه شمالی کوههای طارم و در 90 کیلومتری شمال خاور زنجان میباشد. بیشتر سنگهای آذرین این محدوده شامل بازالت، بازالت آندزیتی و میانلایههایی از توف است. غنیشدگی عناصر LIL همراه با بیهنجاری مثبت Ce, P و ...
بیشتر
کوههای طارم در منتهیالیه جنوب باختر رشتهکوه البرز با جهت تقریبی شمالباختری-جنوبخاوری قراردارند. منطقه تشویر قسمتی از حاشیه شمالی کوههای طارم و در 90 کیلومتری شمال خاور زنجان میباشد. بیشتر سنگهای آذرین این محدوده شامل بازالت، بازالت آندزیتی و میانلایههایی از توف است. غنیشدگی عناصر LIL همراه با بیهنجاری مثبت Ce, P و Sm و تهیشدگی عناصر Nb, Ta, Zr, Hf و Th ، و همچنین نسبتهای K2O/Na2O و Ba/Rb در نمونههای سنگی گستره تشویر، گویای آلودگی ماگما با پوسته زیرین است. وجود شواهد آلودگی پوستهای و نسبت مقادیرNb/Y و Zr/Y در نمونهها، حکایت از آن دارد که منشأ اولیه بازالتهای منطقه تشویر، به منابع پلوم تعلق دارد. ماهیت قلیایی، شوشونیتی، پرآلومینی و محتوای کم تیتانیم سنگهای محدوده تشویر به همراه غنی بودن آنها از عناصر کمیاب REE (همانند Ba, Rb و Sr)، منشأ و ژرفای ماگما، نشاندهنده تعلق آنها به محیط ریفتی است. در این پژوهش افزون بر تعیین ویژگی های سنگ های آذرین گستره تشویر، نتایج پژوهشهای پیشین متعدد انجام شده در موقعیت های مکانی کوههای طارم بر روی نقشه مشخص و جایگاه زمینساختی گستره طارم به دو زیر محدوده موازی دارای فوران های تیپ کمان ماگمایی و مناطق ریفتی تقسیم شده است که گسترش این محدوده ریفتی پیش از تبدیل به یک حوضه پشتکمانی متوقف شدهاست.
سنگ شناسی
کیامرث حسینی؛ مجید شاه پسندزاده
چکیده
سنگ میزبان کانسار مگنتیت- آپاتیت چغارت را متاسوماتیتهای سبز آلبیتدار، ریولیت و ریوداسیتهای اواخر نئوپروتروزوئیک- اوایل کامبرین در ایران مرکزی تشکیل میدهند. شواهد زمینشناسی بیانگر سه نسل آلبیت در متاسوماتیتهای آلبیتدار این کانسار است. بنابر مطالعات کانیشناسی و زمینشیمی، ادخالهای کانیایی مرتبط با آلبیتهای صورتی ...
بیشتر
سنگ میزبان کانسار مگنتیت- آپاتیت چغارت را متاسوماتیتهای سبز آلبیتدار، ریولیت و ریوداسیتهای اواخر نئوپروتروزوئیک- اوایل کامبرین در ایران مرکزی تشکیل میدهند. شواهد زمینشناسی بیانگر سه نسل آلبیت در متاسوماتیتهای آلبیتدار این کانسار است. بنابر مطالعات کانیشناسی و زمینشیمی، ادخالهای کانیایی مرتبط با آلبیتهای صورتی و قرمز گوشتی غنیشدگی بالایی در مقادیر REE-Y-Ti-Th را نشان میدهند، در حالیکه آلبیتهای سفید رنگ با کانیزایی همراه نیستند. قرارگیری کانیهای حاوی REE-Y-Ti-Th در امتداد شکستگیها، متغیر بودن نسبت Th/U و نتایج حاصل از ایزوتوپهای پایدار اکسیژن-کربن بر روی کلسیتهای پاراژنز با متاسوماتیتهای آلبیتدار حاکی از تلفیق فرآینـدهای ماگمایی و گرمابی دما بالا تا متوسط در تشکیل این کانسار اسـت. شباهت الگـوی عناصر نادر خاکی و عناصر جزیی ناسازگار بر روی سنگ میزبان کانسار، بیانگر ارتباط کانیزایی REE-Y-Ti-Th با ماگمای ریولیتی- ریوداسیتی مرتبط با پهنه فرورانش حاشیه قارهای/اقیانوسی است. بنابراین پژوهش، خاستگاه زمینساختی- ماگمایی متاسوماتیتهای آلبیتدار کانسار مگنتیت- آپاتیت چغارت، ماگماتیسم کلسیمی قلیایی مرتبط با پهنه فرورانش حاشیه فعال قارهها و کمانهای اقیانوسی پیشنهاد میشود.
مهدی رمضانی؛ محمدرضا قاسمی؛ آندرا زانکی؛ محمدرضا شیخ الاسلامی
چکیده
از همتافتهای درهانجیر و فریمان در شمال خاور ایران به عنوان بازماندههای تتیسکهن یاد میشود.دو همتافت یادشده در بازه زمانی پرمین- تریاس در همسایگی زمیندرز تتیسکهن قرار دارند و از اینرو فرگشت ساختاری آن را در خود ثبت کردهاند. با توجه به شواهد ساختاری و سنگشناختی موجود و برخلاف نظرات پیشین که همتافت ...
بیشتر
از همتافتهای درهانجیر و فریمان در شمال خاور ایران به عنوان بازماندههای تتیسکهن یاد میشود.دو همتافت یادشده در بازه زمانی پرمین- تریاس در همسایگی زمیندرز تتیسکهن قرار دارند و از اینرو فرگشت ساختاری آن را در خود ثبت کردهاند. با توجه به شواهد ساختاری و سنگشناختی موجود و برخلاف نظرات پیشین که همتافت فریمان را یک پانه افزایشی معرفی کردهاند، به نظر میرسد همتافتهای یادشده آثار به جامانده از یک کمان ماگمایی باشند که در اثر فرورانش تتیسکهن به زیر توران در زمان پرمین- تریاس شکل گرفتهاند. همتافت فریمان را میتوان به دو بخش بالایی و زیرین تقسیم کرد. دستکم 2 گامه دگرریختی در بخش بالایی همتافت فریمان قابل تشخیص است. گامه دوم دگرریختی با شکلگیری چینهای پیشروی گسلی همراه و به احتمال با گامه اصلی دگرریختی رویداده در حوضه تریاس آقدربند در زمان رخداد ائوسیمرین همزمان بوده است. نوع دگرریختی در همتافتهای درهانجیر و فریمان با تقسیمکرنش مطرحشده برای پهنه ترافشارشی آقدربند تحتتأثیر همگرایی مایل میان ایران و توران در زمان رخداد ائوسیمرین سازگاری دارد.