محمد حیدری؛ قاسم قربانی؛ هادی شفائیمقدم
چکیده
چکیده منطقۀ فرومد در شمال غرب شهرستان سبزوار و در حاشیۀ شمال شرقی ایران مرکزی و در غربیترین بخش مجموعه افیولیتی سبزوار واقع است. بخش گوشتهای افیولیت فرومد عمدتاً شامل هارزبورژیتها، دونیتها، دایکهای پیروکسنیتی و لنزهای کرومیتیتی هستند که واجد اسپینلهای قهوهای تا سیاه رنگ میباشند. مقدار اکسیدهای Cr2O3 و Al2O3 موجود در کروماسپینل ...
بیشتر
چکیده منطقۀ فرومد در شمال غرب شهرستان سبزوار و در حاشیۀ شمال شرقی ایران مرکزی و در غربیترین بخش مجموعه افیولیتی سبزوار واقع است. بخش گوشتهای افیولیت فرومد عمدتاً شامل هارزبورژیتها، دونیتها، دایکهای پیروکسنیتی و لنزهای کرومیتیتی هستند که واجد اسپینلهای قهوهای تا سیاه رنگ میباشند. مقدار اکسیدهای Cr2O3 و Al2O3 موجود در کروماسپینل هارزبورژیتها به ترتیب بین 6/32 تا 1/53 و 6/15 تا 8/34 درصد وزنی و مقدار عدد کروم (Cr#) آنها بین 39 تا 69 درصد متغیر است. ارتباط بین عدد کروم (Cr#) اسپینل و میزان فورستریت (Fo) اولیوینهای همزیست (درصد فورستریت بین 91 تا 92) و همچنین مقادیر پایین اکسید تیتان (کمتر از 06/0 درصد وزنی) هارزبورژیتها نشان می-دهند که هارزبورژیتها از روند آرایهی گوشته اولیوین–اسپینل (OSMA) تبعیت کرده و در محدودۀ مشترک بین پریدوتیتهای جلو قوس و آبیسال پلات میشوند و حاصل باقیماندههای درجات متوسط ذوب بخشی (حدود 15 تا 26 درصد) از یک گوشته نسبتاً تهیشده هستند. اما، میزان عدد کروم کروماسپینلهای موجود در دونیتها، کرومیتیتتها و پیروکسنیتها، بالا و بین 81 تا 85 درصد بوده و وابسته به مذابهای بونینیتی میباشند و نشاندهنده آن هستند که از درجه ذوب بخشی بالای یک منشأ گوشتهای تهی شده، تحت شرایط آبدار مشتق شدهاند. در نتیجه، شیمی کانیهای کروماسپینل سنگهای بخش گوشتهای افیولیت فرومد، حاکی از آن است که ژنز این مجموعه سنگی در یک محیط سوپراسابداکشن تکامل یافته و حاصل از فرورانش رو به شمال دریا/اقیانوس سبزوار در پاسخ به همگرایی بین پلیتهای خرد قاره شرق ایران مرکزی و البرز (توران) گسترش یافته است.
محمدالیاس مسلمپور؛ مرتضی خلعتبری جعفری؛ توموآکی موریشیتا؛ مجید قادری
چکیده
توالی گوشتهای رخنمونیافته در باختر محدوده فنوج- مسکوتان، دربردارنده لرزولیت و هارزبورژیت کلینوپیروکسندار با بافت پورفیروکلاستیک، لرزولیت ریزبلور با کانیهای نوظهور، عدسیهای پراکنده کرومیتیت و نفوذیهای گابرویی قطعکننده است. بررسیهای سنگنگاری و دادههای مایکروپروب، شواهدی از فعل و انفعالات پریدوتیت/مذاب، فرایندهای ...
بیشتر
توالی گوشتهای رخنمونیافته در باختر محدوده فنوج- مسکوتان، دربردارنده لرزولیت و هارزبورژیت کلینوپیروکسندار با بافت پورفیروکلاستیک، لرزولیت ریزبلور با کانیهای نوظهور، عدسیهای پراکنده کرومیتیت و نفوذیهای گابرویی قطعکننده است. بررسیهای سنگنگاری و دادههای مایکروپروب، شواهدی از فعل و انفعالات پریدوتیت/مذاب، فرایندهای پس از ذوب و فعل و انفعالات سابسالیدوس را نشان میدهند که با ظهور دو نسل پیروکسن- الیوین دگرشکل و اولیه و پیروکسن- الیوین- آمفیبول نوظهور و ریزبلور تجلی یافته است. کانیهای نسل دوم بهصورت میانبار، بینابینی و ریزبلور تشکیل شدهاند. این دو نسل از کانیها، ویژگیهای ژئوشیمیایی کاملاً متمایز دارند، بهگونهایکه کانیهای نسل اول، قابل مقایسه با پریدوتیتهای پشتههای میاناقیانوسی و کانیهای نسل دوم، ویژگیهایی متمایل به محیطهای فرافرورانش را نشان میدهند. بنابراین ترکیب شیمیایی کانیهای نسلهای مختلف، نشان از سنگزایی متفاوت سنگهای اولترامافیک کمپلکس افیولیتی فنوج- مسکوتان دارد. تفسیر دادههای شیمیایی از سنگ کل نشان میدهد که این سنگها منبع گوشتهای از نوع مورب تهیشده دارند که 5 تا 15 درصد ذوب بخشی را تحمل کردهاند. بررسی الگوهای عناصر خاکی کمیاب بهنجارشده با مقادیر کندریت و مقایسه آنها با الگوهای گوشتهای از نوع مورب تهیشده (DMM)، نشانگر غنیشدگی LREE و HREE نسبت به MREE و ارائه الگوهای U شکل است، بنابراین پریدوتیتهای کمپلکس افیولیتی فنوج- مسکوتان، تحول چندمرحلهای را تجربه کردهاند و ویژگیهایی از محیط آبیسال تا پهنه فرافرورانش نشان میدهند. میتوان گفت که گذر از محیط آبیسال بهسمت فرافرورانش متأثر از سیالهای برخاسته از صفحه فرورونده بوده است.