رسوب شناسی
سیده زهرا پورحیدر؛ محمدحسین آدابی؛ میررضا موسوی طسوج؛ عباس صادقی
چکیده
سازند کربناته الیکا بخش اعظم رسوبات دوره تریاس در حوضه رسوبی- ساختاری البرز را تشکیل می‌دهد. در این پژوهش رخساره‌ها و محیط رسوبی این سازند به ستبرای 746 متر در برش شهمیرزاد و 756 متر در برش زرشک دره در بخش جنوبی البرز مرکزی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. مطالعات رخساره‌ای این سازند منجر به شناسایی چهار کمربند رخساره‌ای (پهنه جزرومدی، ...
بیشتر
سازند کربناته الیکا بخش اعظم رسوبات دوره تریاس در حوضه رسوبی- ساختاری البرز را تشکیل می‌دهد. در این پژوهش رخساره‌ها و محیط رسوبی این سازند به ستبرای 746 متر در برش شهمیرزاد و 756 متر در برش زرشک دره در بخش جنوبی البرز مرکزی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. مطالعات رخساره‌ای این سازند منجر به شناسایی چهار کمربند رخساره‌ای (پهنه جزرومدی، پشتهها یا تپهها، لاگون و دریای باز) شامل دوازده رخساره کربناته شده است که به احتمال زیاد در یک پلاتفرم کربناته از نوع رمپ بر جای گذاشته شدهاند. نهشت رسوبات در این رمپ را میتوان به سه مرحله تقسیم کرد. در مرحله اول، بخش اعظم رسوبات آهکهای ورمیکوله از رخسارههای مادستون دارای زیست آشفتگی و مادستون پلوئیدی تشکیل شدهاند. فراوانی بالای رخسارههایی مانند استروماتولیت لامینهای، پکستون/ گرینستون اینتراکلستی و مادستون لامینهای از مشخصههای بارز رسوبات مرحله دوم (بخش دولومیت میانی) و نشان‌دهنده کم شدن عمق محیط رسوبگذاری است. در مرحله سوم، محیط برای گسترش پشتههای سدی و رخساره گرینستون/ پکستون پلوئیدی مناسب شده است.
حدیث پاشایی؛ بهاﺀالدین حمدی؛ سید علی آقانباتی
چکیده
برش روته در بلندی‌های البرز واقع در شمال خاوری تهران، نهشته‌های تریاس را به خوبی نشان می‌دهد. در این برش واحد سنگی قاعده تریاس بر روی سنگ‌آهک نازک لایه منتسب به سازند نسن به دیرینگی جلفین زیرین با یک ناپیوستگی هم‌شیب قرار دارد. سازند الیکا به دیرینگی تریاس زیرین تا میانی متشکل از لایه‌های آهکی نازک تا متوسط لایه و همچنین دولومیت ...
بیشتر
برش روته در بلندی‌های البرز واقع در شمال خاوری تهران، نهشته‌های تریاس را به خوبی نشان می‌دهد. در این برش واحد سنگی قاعده تریاس بر روی سنگ‌آهک نازک لایه منتسب به سازند نسن به دیرینگی جلفین زیرین با یک ناپیوستگی هم‌شیب قرار دارد. سازند الیکا به دیرینگی تریاس زیرین تا میانی متشکل از لایه‌های آهکی نازک تا متوسط لایه و همچنین دولومیت ستبر لایه در 9 واحد سنگی به ستبرای 310 متر در ستون قائم وجود دارد که بر روی طبقات آهک نازک لایه سازند نسن حاوی فسیل‌های جلفین زیرین و بوکسیت به ستبرای 10 متر به طور هم‌شیب ناپیوسته به واسطه یک لایه شیلی نازک قرار گرفته است. طبقات بالایی سازند الیکا در زیر رسوبات آواری شمشک به طور هم‌شیب و ناپیوسته با تغییر ناگهانی سنگ‌شناسی قرار گرفته است. برخلاف گزارش‌های پیشین که قاعده تریاس را در ایران با یک نبود چینه‌ای گزارش کرده‌اند، قاعده تریاس در برش مورد مطالعه دارای سنی معادل Griesbachian است که نشان‌دهنده رسوبات تریاس آغازین در برش روته است. 47 گونه و 26 جنس از عناصر کنودونتی و نیز روزن‌داران در این برش تشخیص داده شده است. لایه‌های آغازین سازند الیکا از آهک نازک لایه در قاعده، سپس آهک استروماتولیتی و پس از آن آهک صفحه‌ای تشکیل شده است که حاوی عناصر کنودونتی اشکوب گرسباخین از تریاس زیرین است. زیست‌زون‌های زیر در نهشته‌های پرمین مربوط به واحد سنگی زیرین سازند الیکا و همچنین رسوبات تریاس زیرین تشخیص داده شده است:
1- Lower Dzhulfian (Nessen Formation): Paraglobivalvulina mira –Pachyphloia iranica Assemblage zone
2- Lower Triassic(Greisbachian) (Elika Formation): Hindeodus parvus Biozone مطابقت دارد: Sweet (1988)این زیست‌زون نیز با زیست‌زون جهانی
زون سوم که نخستین بار در فلسطین اشغالی توسط Hirsch (1972)گزارش شده است عبارتند است از: Hadrodontina –Pachycladina zone - 3
بخش‌های میانی سازند الیکا مرکب از سنگ‌آهک‌های نازک تا متوسط لایه ورمیکوله، شیل‌های سبز و خاکستری بوده و با توجه به عناصر کنودونتی اشکوب‌های: Induan – olenekian از تریاس زیرین را پیشنهاد می‌کند. این بخش از نظر زیست‌چینه‌نگاری قابل هم‌ارزی با نواحی مختلفی اروپا از جمله اسلوونی و چکسلواکی است که با زون 7 از زون‌بندی (Sweet et al., 1971) Lower smithian قابل انطباق است. بنابراین زیست‌زون تشخیص داده شده در این بخش عبارت است از: 4- Parachirognathus – Furnishius zone. لازم به یادآوری است که در داخل این زون، زیست‌زون دیگری با عنوان :Neospathodus cristagalli subzone-5 وجود دارد. این زون با زون‌بندی تریاس زیرین در جنوب چین مطابقت دارد و در انتها واحد دولومیتی که در پایین‌ترین بخش خود حاوی عناصر کنودونتی Anisian – Ladinian است.
