محمود معماریانی؛ هادی کرمانشاهی؛ محمد رضا کمالی
چکیده
با توجه به گسترش زیاد سازند سورمه در ناحیه خلیج فارس، این سازند بهعنوان یک سنگ منشأ احتمالی برای میادین واقع در این ناحیه از جمله میدان پارس جنوبی مطرح است. برای بررسی توان هیدروکربنزایی این سازند، ارزیابی ژئوشیمیایی آن با استفاده از روشهای متداول مطالعات ژئوشیمیایی مانند پیرولیز راک- اول، کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی ...
بیشتر
با توجه به گسترش زیاد سازند سورمه در ناحیه خلیج فارس، این سازند بهعنوان یک سنگ منشأ احتمالی برای میادین واقع در این ناحیه از جمله میدان پارس جنوبی مطرح است. برای بررسی توان هیدروکربنزایی این سازند، ارزیابی ژئوشیمیایی آن با استفاده از روشهای متداول مطالعات ژئوشیمیایی مانند پیرولیز راک- اول، کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی(GC-MS) صورت گرفت. بر اساس دادههای پیرولیز راک- اول کروژن موجود در این سازند از نوع II و III است. از سوی دیگر، این سازند از نظر محتوای ماده آلی فقیر است و پتانسیل هیدروکربنزایی مناسبی ندارد. مقایسه نتایج تحلیلهای تکمیلی (GC,GC-MS) بر روی نمونههای این سازند و نمونه نفت میدان بیانگر وجود شباهت بسیار میان ویژگیهای ژئوشیمیایی این دو است. مقایسه در صد اجزای سازنده مواد آلی (SARA) سازند سورمه و نفت میدان، نشــاندهنده وجود ویژگیهــای نفتهای پارافینیک- نفتنیک برای هر دو نمونه است. مطالعات بیومارکرهای شاخص از نوع استرانها (m/z=217) و تریترپنها (m/z=191) نشان داد که مواد آلی موجود در سازند سورمه و مواد آلی مولد نفت میدان بلوغی متوسط (اوایل پنجره نفتزایی) منشأ دریای باز و اندکی قارهای دارند که در محیطی کربناتی و نیمه احیایی تهنشین شدهاند. بر اساس نتایج تجزیه پیرولیز راک- اول میتوان گفت که سازند سورمه در این ناحیه بهعنوان سنگ منشأ احتمالی تولیدکننده نفت میدان پارس جنوبی (دست کم بهصورت محلی) معرفی نمیشود و وجود ویژگیهای یکسان ژئوشیمیایی میان مواد آلی موجود در این سازند و نمونه نفتهای این میدان صرفاً بهدلیل آلودگی شدید این سازند به نفت مهاجرتی عبور کرده از این سازند است.
علیرضا رجبی هرسینی؛ محمود معماریانی
چکیده
در این مطالعه به منظور ارزیابی ویژگیهای ژئوشیمیایی سازند کنگان در چاه B واقع در میدان گازی پارس جنوبی تجزیههای ژئوشیمیایی (تجزیههای مقدماتی و تکمیلی شامل پیرولیز راک- اول، استخراج مواد آلی و تفریق بیتومن، کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی) روی نمونههای تهیه شده از مغزههای حفاری صورت گرفت. نتایج ژئوشیمیایی ...
بیشتر
در این مطالعه به منظور ارزیابی ویژگیهای ژئوشیمیایی سازند کنگان در چاه B واقع در میدان گازی پارس جنوبی تجزیههای ژئوشیمیایی (تجزیههای مقدماتی و تکمیلی شامل پیرولیز راک- اول، استخراج مواد آلی و تفریق بیتومن، کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی) روی نمونههای تهیه شده از مغزههای حفاری صورت گرفت. نتایج ژئوشیمیایی بر این امر دلالت میکند که نوع کروژن نمونهها مخلوطی از انواع III و II بوده و بیانگر وجود مواد آلی با منشأ دریایی و ورود اندکی مواد آلی با منشأ خشکی به این رسوبات است. ماده آلی این نمونهها، از یک سنگ منشأ احتمالی با نوع سنگشناسی آواری- کربناتی تولید و در محیطی با شرایط کاهیده- نیمه کاهیده نهشته شدهاند. در مجموع این نمونهها پتانسیل هیدروکربنی فقیر تا متوسط و درجه بلوغ شروع پنجره تولید نفت (اواخر دیاژنز- اوایل کاتاژنز) را نشان میدهند. براساس تجزیه کروماتوگرافی ستونی، نمونهها متشکل از هیدروکربنهای پارافینیک- نفتنیک و پارافینیک هستند. به نظر میرسد که مقادیر ناچیز هیدروکربنهای بررسی شده در سازند کنگان، به صورت برجا تولید شدهاند.