سنگ شناسی
محمد فدائیان؛ امین اله کمالی؛ کوروش محمدیها
چکیده
منطقه مورد مطالعه در استان اردبیل و شمال خاور شهرستان مشکین‌شهر و از نظرساختاری در زون البرز باختری-آذربایجان واقع شده است. دایک‌های تفریتی دارای بیگانهسنگهای (زینولیت‌ها) پیروکسنیتی و گابرویی هستند. کانی‌شناسی دایک تفریتی و بیگانه‌سنگ‌ها شامل پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، آنالسیم، آمفیبول، الیوین، فلوگوپیت بوده و بافت ...
بیشتر
منطقه مورد مطالعه در استان اردبیل و شمال خاور شهرستان مشکین‌شهر و از نظرساختاری در زون البرز باختری-آذربایجان واقع شده است. دایک‌های تفریتی دارای بیگانهسنگهای (زینولیت‌ها) پیروکسنیتی و گابرویی هستند. کانی‌شناسی دایک تفریتی و بیگانه‌سنگ‌ها شامل پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، آنالسیم، آمفیبول، الیوین، فلوگوپیت بوده و بافت میکرولیتیک پورفیریک، میکروکریستالین، گرانولار و کومولایی عمده‌ترین بافت آنها است. باتوجه به داده‌های کانی شیمی و همچنین وجود بلورهای شکل‌دار، همگن و درشت آنالسیم می‌توان نتیجه گرفت که بلورهای آنالسیم ثانویه هستند و در نتیجه واکنش‌های ماگمایی تأخیری در شرایط گرمابی (هیدروترمالی) بر روی بلورهای لوسیت اولیه تشکیل شده‌اند. ترکیب الیوین در بیگانهسنگهای گابرویی کریزولیتی است. ترکیب شیمی کانی پیروکسن در دایک‌های تفریتی و بیگانه‌سنگ گابرویی دیوپسید می‌باشد. کلینوپیروکسن‌های مورد مطالعه با ترکیب آلکالن انطباق خوبی با محیط زمین‌ساختی کمان ماگمایی از خود نشان میدهند. همچنین کلینوپیروکسن‌ها در فشارهای کم تا متوسط تشکیل شده‌اند که بیانگر تبلور آنها طی صعود ماگما و در اعماق متفاوت است. میزان آهن فریک در کلینوپیروکسن‌ها نشان‌دهنده فوگاسیته بالای اکسیژن ماگماست. کلینوپیروکسن‌های دایک‌های تفریتی و گابرویی در فشار 10 و 12 کیلوبار، دمای بین 950 و 1100 درجه سانتی‌گراد و ژرفای بین 45-35 و 50-40 کیلومتر تشکیل شده‌اند. ترکیب شیمیایی آمفیبول‌های مربوط به بیگانهسنگهای پیروکسنیتی از نوع آمفیبول‌های کلسیک و مگنزیوهاستنگسیت می‌باشند. میانگین زمین‌فشارسنجی بر اساس مقدار آلومینیم، برای بیگانهسنگهای پیروکسنیتی 9-7 کیلوبار می‌باشد. دماسنجی آمفیبول‌ها، دمای تشکیل آنها را 950-900 درجه سانتی‌گراد نشان می‌دهد. ترکیب شیمیایی میکاها از نوع فلوگوپیت بوده و عدد منیزیم در میکاها 0/77 است.
رضا دیوسالار؛ محمدولی ولی زاده
چکیده
با توجه به نتایج بررسی‌های صحرایی(شکل، ابعاد، توزیع مکانی و وضعیت انکلاوها و بیگانه‌سنگ‌ها در سنگ میزبان و در رخنمون‌های قابل دسترس) و آزمایشگاهی(بررسی‌های سنگ‌نگاری، ریزساختاری انکلاوهای ماگمایی و بیگانهسنگهای متاپلیتی و شیمی سنگ کل انکلاوهای ماگمایی)، انکلاوهای ماگمایی از نوع مافیک و فلسیک و بیگانهسنگهای دگرگونی ...
بیشتر
با توجه به نتایج بررسی‌های صحرایی(شکل، ابعاد، توزیع مکانی و وضعیت انکلاوها و بیگانه‌سنگ‌ها در سنگ میزبان و در رخنمون‌های قابل دسترس) و آزمایشگاهی(بررسی‌های سنگ‌نگاری، ریزساختاری انکلاوهای ماگمایی و بیگانهسنگهای متاپلیتی و شیمی سنگ کل انکلاوهای ماگمایی)، انکلاوهای ماگمایی از نوع مافیک و فلسیک و بیگانهسنگهای دگرگونی از نوع هورنفلسی هستند. طویل‌شدگی انکلاوهای ماگمایی و بیگانهسنگهای هورنفلسی در امتداد محور طولی ظاهری خود در بخش‌های حاشیه‌ای توده نفوذی به عملکرد تنش‌های زمین‌ساختی در حالت مذاب یا نیمه جامد روی انکلاوها و حالت خمیری برای بیگانه‌سنگ‌ها و همچنین نیروی بالای جریان ماگمایی در منطقه تماس با سنگ‌های دگرگونی منطقه، نسبت داده شده و اشاره‌ای است به این‌که منشأ این بیگانه‌سنگ‌ها، سنگ‌های دگرگونی مجاور توده نفوذی است. انکلاوهای مافیک موجود در میزبان جهت یافته، افزون بر شواهد تغییر شکل پلاستیک (در مقیاس میکروسکوپی)، ریزساختارهای جریانی هم نشان میدهند که این حالت را می‌توان به تحمیل جریان حالت جامد(Solid-State Flow) بر جریان ماگمایی نسبت داد. اشکال کروی، بیضوی، دوکی انکلاوهای ماگمایی مافیک، به دلیل عدم مشاهده شواهد تغییر شکل پلاستیک حالت جامد، وجود معیارهای جریان ماگمایی و مرز مشخص با سنگ میزبان در مقیاس ماکروسکوپی و میکروسکوپی به حضور آنها به صورت گلبول‌ها یا بسته‌های ماگمایی در ماگمای فلسیک میزباننسبت داده و با توجه به اختلاف ظاهری، نزدیکی کانی‌شناسی، بافتی و ژئوشیمیایی با سنگ میزبان، به منشأ متفاوت آنها و در واقع با وقوع آمیختگی ماگمایی مرتبط است. انکلاوهای ماگمایی فلسیک که به طور عمده شکل خاصی نداشته و قرابت کانی‌شناسی، ژئوشیمیایی آشکاری با میزبان نشان میدهند و در بخش‌های حاشیه‌ای و سقف توده دیده می‌شوند به گسیختگی حاشیه‌ای در فازهای اولیه تزریق، در فشار ناشی از ضربان‌های تزریق بعدی و جایگزینی ماگمای جدید نسبت داده شده‌اند.
سخن سردبیر
