سنگ شناسی
فرزانه ولی نسب زرنق؛ محسن مؤید؛ احمد جهانگیری؛ حسین عزیزی
چکیده
در استان آذربایجان غربی و شمال شهرستان ماکو، رخنمونهای ناپیوستهای از سنگهای آتشفشانی برونزد دارند. این مجموعه آتشفشانی بایمودال بوده و از گدازه و سنگهای آذرآواری اسیدی و بازیک تشکیل شدهاند. کانیهای کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز بهصورت درشتبلور در این سنگها حضور دارند. مطالعات شیمی کانی، نوع پیروکسنها در سنگهای ...
بیشتر
در استان آذربایجان غربی و شمال شهرستان ماکو، رخنمونهای ناپیوستهای از سنگهای آتشفشانی برونزد دارند. این مجموعه آتشفشانی بایمودال بوده و از گدازه و سنگهای آذرآواری اسیدی و بازیک تشکیل شدهاند. کانیهای کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز بهصورت درشتبلور در این سنگها حضور دارند. مطالعات شیمی کانی، نوع پیروکسنها در سنگهای مورد مطالعه را دیوپسید معرفی میکنند. این پیروکسنها عدد منیزیم بالایی (0/87 تا 0/99) دارند. نمودارهای تعیین سری ماگمایی و زمینساختی نشان میدهد که ماگمای بازالتی سازنده کلینوپیروکسنهای مورد مطالعه ترکیب قلیایی داشته و در یک محیط درونصفحهای تشکیل شدهاند. نتایج دما-فشارسنجی روی کلینوپیروکسنها نشانگر دمای تبلور بین 1100-1250 درجه سانتیگراد، فشار 3-9 کیلوبار و تبلور در آشیانه ماگمایی واقع در ژرفای حدود 22 کیلومتری است.
سنگ شناسی
عارفه حیدریان منش؛ سید محسن طباطبایی منش؛ نرگس شیردشت زاده
چکیده
بر اساس شواهد صحرایی و سنگنگاری با افزایش درجة دگرگونی، طیف گستردهای از متابازیتها در پی دگرگونی در رخسارة آمفیبولیت (دگرگونیM1) در خاور جندق تشکیل شدهاند. بر اساس دما-فشارسنجی جفت کانیهای همزیست هورنبلند-پلاژیوکلاز، گسترة دمایی 642-692 درجة سانتیگراد برای اپیدوت آمفیبولیتها و گسترة دمایی 688-712 درجة سانتیگراد ...
بیشتر
بر اساس شواهد صحرایی و سنگنگاری با افزایش درجة دگرگونی، طیف گستردهای از متابازیتها در پی دگرگونی در رخسارة آمفیبولیت (دگرگونیM1) در خاور جندق تشکیل شدهاند. بر اساس دما-فشارسنجی جفت کانیهای همزیست هورنبلند-پلاژیوکلاز، گسترة دمایی 642-692 درجة سانتیگراد برای اپیدوت آمفیبولیتها و گسترة دمایی 688-712 درجة سانتیگراد برای گارنت آمفیبولیتها و به ترتیب فشارهای 8 و 11 کیلوبار بهدست آمد که با پهنه دمایی-فشاری از رخساره آمفیبولیت میانی تا آمفیبولیت بالایی همخوانی دارند. همچنین شواهد سنگشناختی و فابریکی نشاندهندة وقوع فازهای دگرگونی دیگری در ارتباط با رخدادهای زمینشناسی در این منطقه هستند. با توجه به آثار دگرشکلی شکنا در آمفیبولها و تشکیل اپیدوت و کوارتز در شکستگیها، این سنگها دچار درجاتی از دگرگونی پسرونده و دگرشکلی در رخسارة شیست سبز-آمفیبولیت پایینی (دگرگونیM2) شدهاند. شکلگیری برگوارگی در این سنگها و جهتیافتگی کانیها، جهتیافتگی ترجیحی تجمعات تیتانیت در امتداد برگوارگی و نیز تشکیل گارنتهای شکلدار همزمان با زمینساخت (سینتکتونیک) در این مرحله، گویای رخداد یک دگرگونی پیشرونده آمفیبولیت - آمفیبولیت بالایی (دگرگونیM3) هستند. تشکیل کلریت و اکتینولیت در حاشیه بلورهای اولیه نشان میدهد این سنگها سرانجام تحت تأثیر شرایط رخساره شیست سبز (دگرگونیM4) قرار گرفتهاند.
سنگ شناسی
نجلا ساکی؛ قاسم قربانی
چکیده
منطقه مورد مطالعه در شمال طرود، در جنوب شاهرود و در شمال شرق زون ساختاری ایران مرکزی واقع است. دایکهای بازالتی فراوانی در این منطقه به داخل سنگهای آتشفشانی ائوسن نفوذ نموده و حاوی انکلاوهای گابرویی فراوانی نیز هستند. پلاژیوکلاز (بایتونیت-آنورتیت)، آمفیبول (کلسیک، پارگازیت و مگنزیوهاستینگزیت) و پیروکسن (کلسیک، دیوپسید-اوژیت) ...
بیشتر
منطقه مورد مطالعه در شمال طرود، در جنوب شاهرود و در شمال شرق زون ساختاری ایران مرکزی واقع است. دایکهای بازالتی فراوانی در این منطقه به داخل سنگهای آتشفشانی ائوسن نفوذ نموده و حاوی انکلاوهای گابرویی فراوانی نیز هستند. پلاژیوکلاز (بایتونیت-آنورتیت)، آمفیبول (کلسیک، پارگازیت و مگنزیوهاستینگزیت) و پیروکسن (کلسیک، دیوپسید-اوژیت) از کانیهای شاخص این سنگها هستند. با توجه به شیمی کانیها، ماهیت سازنده این سنگها عمدتاً سابآلکالن و فوگاسیته اکسیژن طی تشکیل و تبلور آنها بالا بوده است. دماسنجیهای انجام گرفته در این سنگها بیانگر دماهای توقف تبادل و تعادل نهایی کانیها در دماهای ºC1200-1100 برای پیروکسن و ºC 888-825 برای آمفیبول بوده است. محاسبه ژئوبارومتری این سنگها با استفاده از میزان آلومینیم کل آمفیبول در سنگهای بازالتی میزبان، دایکهای بازالتی و انکلاوها به ترتیب بین 51/8 تا 21/9 کیلوبار (عمق 30 تا 33 کیلومتر)، 41/7 تا 16/9 کیلوبار (عمق 27 تا 33 کیلومتر) و 84/6 تا 46/7 کیلو بار (عمق 25 تا 27 کیلومتر) برآورد میشود. ویژگیهای شیمی کانیهای سنگهای مورد مطالعه در نمودارهای مختلف، تشابهات ترکیبی قوی را نشان میدهد و بیانگر آن است که منشأ آنها یکسان و به احتمال زیاد مخزن ماگمایی سنگهای بازالتی مورد مطالعه در اعماق 33 تا 25 کیلومتری پوسته تحتانی بوده است.
زمین شناسی اقتصادی
مرتضی دلاوری؛ امیرعلی طباخ شعبانی؛ سمانه قنبری
چکیده
سنگهای آتشفشانی داسیتی (الیگوسن) در جنوب جلفا (آذربایجان شرقی) رخنمون گستردهای دارند. این سنگها اغلب بافت پورفیری تا هیالوپورفیری و ترکیب کانیشناسی پلاژیوکلاز، آمفیبول، کوارتز و بیوتیت دارند. دادههای شیمیایی نقطهای کانیها (EPMA)، حاکی از منطقهبندی نوسانی و تنوع شیمیایی آمفیبولها (پارگازیت و ادنیت) است. بلورهای پلاژیوکلاز ...
بیشتر
سنگهای آتشفشانی داسیتی (الیگوسن) در جنوب جلفا (آذربایجان شرقی) رخنمون گستردهای دارند. این سنگها اغلب بافت پورفیری تا هیالوپورفیری و ترکیب کانیشناسی پلاژیوکلاز، آمفیبول، کوارتز و بیوتیت دارند. دادههای شیمیایی نقطهای کانیها (EPMA)، حاکی از منطقهبندی نوسانی و تنوع شیمیایی آمفیبولها (پارگازیت و ادنیت) است. بلورهای پلاژیوکلاز نیز اغلب زونینگ نوسانی داشته و ترکیب آندزین (An=29-51%) دارند. در این تحقیق، محاسبات دما-فشارسنجی به روشهای مختلف بر روی کانیهای آمفیبول و پلاژیوکلاز انجام شده است. مطابق نتایج فشارسنجی، پلاژیوکلازها فشار 5 تا 8 کیلوبار و آمفیبولها محدودههای مختلف فشار 5/1 تا 3 و 5 تا 9 کیلوبار را نشان میدهند. همچنین، از نظر دماسنجی، پلاژیوکلازها دمای 1020 تا 1050 درجه سانتیگراد و آمفیبولها دمای 850 تا 900 درجه سانتیگراد را نشان میدهند. بر اساس نتایج فشارسنجی، تبلور و رشد کانیها در اتاقهای ماگمایی اعماق مختلف صورت گرفته است. برخی از آمفیبولها در پوسته تحتانی شروع به تبلور نموده و رشد متعاقب آنها با صعود ماگما تا پوسته میانی رخ داده است در حالیکه برخی دیگر در اعماق پوسته فوقانی متبلور شدهاند. کنار هم قرار گرفتن کانیهای اعماق مختلف در داسیتها را میتوان به اختلاط مذابها در اتاقهای ماگمایی کم عمق نسبت داد.
سمیه کاظمی کوهبنانی؛ سید جمال شیخ ذکریایی؛ محمد هاشم امامی؛ رحیم دبیری
چکیده
مجموعه آتشفشانی کوه سیاه در شمال خاور قروه در استان کردستان و در زون سنندج-سیرجان قرار دارد. سن سنگ های منطقه مورد مطالعه مربوط به زمان کواترنری است. مجموعه آتشفشانی دارای مخروطی هایی با دهانه مشخص تا نا مشخص بوده و دارای میانگین ارتفاع2157 متر از سطح دریا هستند. مجموعه سنگ های آتشفشانی با طیف سنگ شناسی ترکیب بازالت، بازالتیک آندزیت، ...
بیشتر
مجموعه آتشفشانی کوه سیاه در شمال خاور قروه در استان کردستان و در زون سنندج-سیرجان قرار دارد. سن سنگ های منطقه مورد مطالعه مربوط به زمان کواترنری است. مجموعه آتشفشانی دارای مخروطی هایی با دهانه مشخص تا نا مشخص بوده و دارای میانگین ارتفاع2157 متر از سطح دریا هستند. مجموعه سنگ های آتشفشانی با طیف سنگ شناسی ترکیب بازالت، بازالتیک آندزیت، آندزیت و تراکی آندزیت موجود است. بررسی شیمی کانی در منطقه مورد مطالعه نشان می دهد که آمفیبول ها در گروه کلسیت و در زیر گروه منیزیوهورنبلند قرار می گیرند. ترکیب فنوکریستهای پلاژیوکلازها اولیگوکلاز-آندزین تا لابرادوریت تغییر می کند. فشارسنجی بر اساس مقدار Al آمفیبول ها، فشار تبلور 2/3 تا 65/6 و بر اساس پارامتر Altotal در برابر Fe/(Fe+Mg) فشار 5/4 تا 7 کیلوبار را برآورد می کنند. دماسنجی فنوکریستهای هورنبلند- پلاژیوکلاز در این سنگ ها، بطور میانگین 417 تا 534 درجه سانتیگراد را برای به تعادل رسیدن این دو کانی و دماسنجی بیوتیت دمای 500 تا 650 درجه سانتیگراد را برای بیوتیت در آندزیت ها نشان می دهد. مقدار فوگاسیته اکسیژن برآورد شده حاکی از اکسیدان بودن ماگما است (وجود اکسیدآهن و آمفیبول های غنی از منیزیم نیز آن را تایید می کند)