حسین عزیزی؛ افشین اکبرپور
چکیده
سنگ‌های آتشفشانی با ترکیب عمدتاً آندزیتی در خاور سنندج به‌صورت عدسی‌های پراکنده در داخل رسوباتی که آنها را به ائوسن نسبت داده‌اند رخنمون دارند. مشاهدات صحرایی در بسیاری از بخش‌ها، وضعیت بین چینه‌ای آنها را تأیید می‌‌کند. بررسی مقاطع نازک این سنگ‌ها نشان می‌دهد که بافت آنها پورفیری، گلومروپورفیری، میکرولیتی و میکرولیتی پورفیری ...
بیشتر
سنگ‌های آتشفشانی با ترکیب عمدتاً آندزیتی در خاور سنندج به‌صورت عدسی‌های پراکنده در داخل رسوباتی که آنها را به ائوسن نسبت داده‌اند رخنمون دارند. مشاهدات صحرایی در بسیاری از بخش‌ها، وضعیت بین چینه‌ای آنها را تأیید می‌‌کند. بررسی مقاطع نازک این سنگ‌ها نشان می‌دهد که بافت آنها پورفیری، گلومروپورفیری، میکرولیتی و میکرولیتی پورفیری است. شواهد بافتی مانند حضور ادخال‌های شیشه در حاشیه و در داخل بسیاری از درشت‌بلور‌های فلدسپار، تجزیه فلدسپارها و کانی‌های مافیک به کانی‌های آبدار، آمیخته‌شدن گدازه‌ها با رسوبات آهکی نرم کف دریا و نیز خرد شدن بسیاری از درشت‌بلور‌ها بر فعالیت آتشفشانی زیر دریایی و سرد شدن سریع این سنگ‌ها بر اثر برخورد با آب دریا دلالت دارد. مطالعات ژئوشیمی نشان می‌دهد که این سنگ‌ها در مقایسه با کندریت‌ها، گوشته اولیه و بازالت‌های کف اقیانوسی از عناصری مانندU, Pb, Th غنی‌شدگی و از TiوNb تهی‌شدگی نشان می‌دهند. گرچه عواملی مانند هضم سنگ‌های پوسته‌ای، می‌توانند در این تغییرات دخالت داشته باشند، اما به طور معمول چنین تغییراتی را متأثر از ماگماهای منشأ گرفته در بالای زون فرورانش می‌دانند. بنابر‌این، آتشفشان‌هایی که در این بخش از ایران، آنها را به ائوسن نسبت داده‌اند، می‌تواند سرنوشتی همانند سنگ‌های آتشفشانی ائوسن در زون ارومیه - دختر داشته باشد.
