اکتشاف و معدن
علی عالی انوری؛ سعید سلطانی محمدی؛ مریم میری
چکیده
هدف اصلی این مقاله محاسبه فرار آب از مخزن سد آزاد کردستان با استفاده از تلفیق اطلاعات زمین شناسی مهندسی و نتایج حاصل از روش زمین آماری چند متغیره است. برداشت های صحرایی و نتایج حاصل از 38 گمانه اکتشافی منابع اصلی اطلاعاتی در بررسی‌های زمین‌شناسی هستند. با توجه به محدود بودن گمانه‌ها و نیاز به تفسیر دقیق از شرایط زیر‌سطحی زمین در نقاطی ...
بیشتر
هدف اصلی این مقاله محاسبه فرار آب از مخزن سد آزاد کردستان با استفاده از تلفیق اطلاعات زمین شناسی مهندسی و نتایج حاصل از روش زمین آماری چند متغیره است. برداشت های صحرایی و نتایج حاصل از 38 گمانه اکتشافی منابع اصلی اطلاعاتی در بررسی‌های زمین‌شناسی هستند. با توجه به محدود بودن گمانه‌ها و نیاز به تفسیر دقیق از شرایط زیر‌سطحی زمین در نقاطی که گمانه حفر نشده است، با استفاده از روش زمین آماری چند متغیره، تغییرات نفوذپذیری در امتداد محور و تکیه گاههای سد آزاد تخمین زده شد. بخش اعظمی از پی و تکیه گاههای سد آزاد داراری نفوذپذیری پایین است که خطر چندانی از نظر فرار آب ندارد و تنها در بخش هایی از تکیه‌گاه چپ نفوذپذیری بالا نشان داده شده است که تطبیق آن با نقشه های زمین‌شناسی مهندسی، محدوده برخورد توده نفوذی آذرین با سنگ های دگرگونی را نشان می دهد. سپس با استفاده از این نتایج و همچنین نتایج حاصل از مطالعات زمین شناسی مهندسی، مقدار نشت آب از پی و تکیه گاه‌ها با استفاده از روش عددی المان محدود برآورد شده است. نتایج حاصل از مدلسازی عددی نشان دهنده فرار آب در حدود 450 لیتر بر دقیقه(5/7 لیتر برثانیه) از پی و تکیهگاههای سد است. از سوی دیگر در پایین دست سد مقدار آب نشتی از سد و چشمه های پایین دست به طور مرتب اندازه‌گیری شده است که در حدود 350 لیتر بر دقیقه را نشان می‌دهند که نشان دهنده ارتباط نزدیک میان مدلسازی انجام شده و مقادیر اندازه‌گیری شده می باشد.
طاهره نادری؛ محسن پورکرمانی؛ امیر شفیعی بافتی؛ محمدرضا امینیزاده؛ سهیلا بوذری
چکیده
در این پژوهش به بررسی نفوذپذیری ساختارهای همراه با پهنه گسلی کوهبنان -یکى از لرزه‌خیزترین روندهاى ساختارى در استان کرمان- پرداخته شده است. رفتار پهنههای گسلی به هر صورت که باشند (مجرا، سد و یا ترکیبی از مجرا و سد) در برابر آب‌های زیرزمینی به‌طور نسبی توسط ساختار هسته گسل، پهنه خرد شده و نفوذپذیری شکستگی‌ها و سنگ‌شناسی پهنه گسلی ...
بیشتر
در این پژوهش به بررسی نفوذپذیری ساختارهای همراه با پهنه گسلی کوهبنان -یکى از لرزه‌خیزترین روندهاى ساختارى در استان کرمان- پرداخته شده است. رفتار پهنههای گسلی به هر صورت که باشند (مجرا، سد و یا ترکیبی از مجرا و سد) در برابر آب‌های زیرزمینی به‌طور نسبی توسط ساختار هسته گسل، پهنه خرد شده و نفوذپذیری شکستگی‌ها و سنگ‌شناسی پهنه گسلی کنترل می‌شوند. در این مطالعه، از داده‌های کیفی و کمی به همراه اطلاعات حاصل از برداشت‌های صحرایی و مدل‌های عددی استفاده شده است و در پایان داده‌ها در جدولها تنظیم و نمودارها رسم و تفسیر شده است. در اندازه‌گیری ساختارهای پهنه گسلی در 23 رخنمون از گستره مورد مطالعه دیده شد که در 12 رخنمون آن پهنه گسلی به‌صورت سد، در 5 رخنمون به‌صورت مجرا و در 6 رخنمون به‌صورت ترکیبی از سد و مجرا در برابر آب زیرزمینی رفتار کرده است. بر پایه میانگین اندازه‌گیری پهنه گسلی، 38 متر آن پهنای هسته گسل و 23 متر آن پهنای تخریب گسل در این گستره مطالعاتی است. بنابراین قطعه جنوبی پهنه گسلی کوهبنان به‌صورت ترکیبی از سد متراکم (با درصد سدشدگی بیشتر) و مجرا در برابر جریان سیال‌ها رفتار می‌کند؛ که در این صورت هسته گسل به خوبی و پهنه خرد شده نیز به مقدار کمی گسترش پیدا کرده است. بنابراین واتنش در هسته گسل متمرکز و در پهنه خرد شده پراکنده است و برای بررسی هندسه پهنه گسلی از سه اندیسFa ،Fm و Fs استفاده شده است. برای قطعه جنوبی پهنه گسلی کوهبنان میانگین اندیس Fa، به مقدار47/0 و همچنین شاخص‌های Fm و Fsبه ترتیب مقادیر 51/0 و 73/0 به دست آمده است. بنابراین با بررسی و اندازهگیرهای انجام شده، مقدار به نسبت پایین Fa و نیز مقدار زیاد Fs نشان‌دهنده این است که هندسه پهنه گسلی کوهبنان در این ناحیه یکسان نیست، و نیز ظهور چشمه‌های گسلی فراوان در این ناحیه متأثر از وضعیت پهنه گسلی کوهبنان است.
یوسف شرقی؛ فیروز علی نیا؛ حمیدرضا سیاهکوهی
چکیده
توموگرافی از زمان اولین رسید برای ارایه تصویری از ساختار سرعتی زیر زمین از امواج لرزهای استفاده می‌کند. این روش به‌طور وسیع در علوم‌زمین و زمین‌شناسی مهندسی به‌کار می‌رود. زمان سیر امواج حاصل از چشمه لرزهای که توسط گیرنده‌ها دریافت می‌شوند، برای مطالعه محدوده بین چشمه و گیرنده‌ها به‌کار می‌رود. این نوشتار، برداشت‌های توموگرافی ...
بیشتر
توموگرافی از زمان اولین رسید برای ارایه تصویری از ساختار سرعتی زیر زمین از امواج لرزهای استفاده می‌کند. این روش به‌طور وسیع در علوم‌زمین و زمین‌شناسی مهندسی به‌کار می‌رود. زمان سیر امواج حاصل از چشمه لرزهای که توسط گیرنده‌ها دریافت می‌شوند، برای مطالعه محدوده بین چشمه و گیرنده‌ها به‌کار می‌رود. این نوشتار، برداشت‌های توموگرافی انجام یافته در ساختگاه سد بختیاری را مورد بررسی قرار می‌دهد. هدف این بررسی، پیدا کردن زون‌های کم‌سرعتی است که منطبق با بخش‌های درزه‌دار با پتانسیل نشت در جناحین ساختگاه است. برای تجزیه و تحلیل داده‌های برداشت شده در سد بختیاری، تحلیل توموگرافی سه بعدی انجام شده است. توانایی تحلیل سه بعدی برای مقابله با مسئله عدم یکتایی جواب در داده‌های توموگرافی، یک برتری بسیار بالا به‌شمار می‌رود برای ردیابی پرتو و محاسبه زمان رسید در هر تکرار، از روش ارائه شده توسط Um & Thurber (1987)استفاده شده و عملیات وارون با استفاده از تکنیک SIRT صورت گرفته است. در این مطالعه، میانگین سرعت در بیشتر مقاطعی که برداشت توموگرافی در آنها انجام شده در حدود km/s 3 به‌دست آمده است. با استناد به رابطهBarton (2006) می‌توان گفت که نفوذپذیری تکیهگاههای سد، در مجموع پایین است. در جناح راست و در افق‌های بالاتر از 690 متری، یک زون کم‌سرعت دیده می‌شود که نشان‌دهنده گسترش زون‌های ضعیف موجود در سطح تا این ژرفا است. با وجود حضور زون‌های ضعیف در برخی از توموگرام‌ها، کیفت توده سنگ ساختگاه در مجموع خوب است و با طراحی پرده آب‌بند مناسب می‌توان از نشت آب از این زون‌‌ها جلوگیری کرد.
