سنگ شناسی
سیدعلی اکبر اسدی؛ حبیب اله قاسمی؛ محسن مباشری
چکیده
توده اولترامافیک- مافیک سرگز- آبشور (سیخوران) در جنوب خاور پهنه دگرگونی- ماگمایی سنندج - سیرجان در منطقه اسفندقه در داخل سنگهای دگرگونی پالئوزوییک بالایی- تریاس نفوذ کرده و توسط سنگهای رسوبی ژوراسیک پوشیده شده‌است. این توده از هارزبورژیت و دونیت پورفیروکلاستی تفاله گوشته‌ای (واحد تکتونیت)، سنگهای اولترامافیک ...
بیشتر
توده اولترامافیک- مافیک سرگز- آبشور (سیخوران) در جنوب خاور پهنه دگرگونی- ماگمایی سنندج - سیرجان در منطقه اسفندقه در داخل سنگهای دگرگونی پالئوزوییک بالایی- تریاس نفوذ کرده و توسط سنگهای رسوبی ژوراسیک پوشیده شده‌است. این توده از هارزبورژیت و دونیت پورفیروکلاستی تفاله گوشته‌ای (واحد تکتونیت)، سنگهای اولترامافیک –مافیک انباشتی لایه‌ای، توده بزرگ گابروی ایزوتروپ و دایک‌های پراکنده میکروگابرویی-دیابازی تشکیل شده و فاقد بخش‌های خروجی و رسوبی (دسته دایک‌های دیابازی، بازالت‌های توده‌ای و بالشی، هیالوکلاستیت، چرت، رادیولاریت و آهک پلاژیک) یک مجموعه افیولیتی است. همچنین به صورت یک توده نفوذی بزرگ به درون دگرگونه‌های پالئوزوییک بالایی- تریاس میزبان تزریق شده و سبب ایجاد دگرگونی همبری شدید و ذوب آمفیبولیت‌های میزبان گردیده و از این رو، یک توالی افیولیتی کامل نیست. دونیت‌های پورفیروکلاستی و اولترامافیک –مافیک‌های انباشتی لایه‌ای مهم‌ترین بخش‌های این توده هستند. کروم اسپینل با ترکیبات غنی تا فقیر از کروم و منشأهای ماگمایی تا تفالهای بازماندی در بخش‌های اولترامافیک گوشته‌ای و انباشتی لایه‌ای این توده یافت می‌شود. بلورهای خودشکل این کانی غالباً با بافت انباشتی توده‌ای و لایه‌ای در داخل و در بین دانه‌های الیوین دیده می‌شوند. ترکیب کروم اسپینل در این مجموعه از نوع کرومیت، منیزیوکرومیت، هرسینیت و اسپینل و منطبق با کروم اسپینل‌های پریدوتیت‌های تهی شده نواحی فرافرورانشی به ویژه سنگهای حوضه‌های فرافرورانشی کمانی است که با ماگماهای بونینیتی برهم‌کنش داشته‌اند. برداشت های دقیق صحرایی به همراه نتایج سن سنجی ایزوتوپی پیشین و این پژوهش بر روی زیرکن‌های استخراج شده از نمونه پگماتوییدی حاصل از ذوب بخشی آمفیبولیت‌های میزبان توده گابروی ایزوتروپ (187.2 ± 2.6 Ma) نشان می دهند که توده اولترامافیک- مافیک آلپی سرگز-آبشور به صورت یک ستون (دیاپیر) گوشته‌ای آستنوسفری در حال صعود و ذوب بخشی در زمان تریاس پسین- ژوراسیک پیشین در یک حوضه کششی فرافرورانشی درون/ پیش‌کمانی جنینی در داخل نوار دگرگونی- ماگمایی نوع آندی سنندج- سیرجان جایگزین شده است.
