سیدمحمود اظهری؛ مهدی رضاپور؛ علی اصغر متقی
چکیده
منطقه شمال خاور ایران در ایالت لرزهزمینساختی کپهداغ قرار دارد که بخشی از کمربند کوهزایی آلپ هیمالیا است. این منطقه در 20 سال اخیر میزبان زمینلرزههای زیادی بوده است؛ لذا میتوان با بررسی زمینلرزههای منطقه و مکانیابی بهینه زمینلرزههای رخ داده، مطالعات لرزهخیزی را به درستی انجام داد. برای دستیابی به ...
بیشتر
منطقه شمال خاور ایران در ایالت لرزهزمینساختی کپهداغ قرار دارد که بخشی از کمربند کوهزایی آلپ هیمالیا است. این منطقه در 20 سال اخیر میزبان زمینلرزههای زیادی بوده است؛ لذا میتوان با بررسی زمینلرزههای منطقه و مکانیابی بهینه زمینلرزههای رخ داده، مطالعات لرزهخیزی را به درستی انجام داد. برای دستیابی به دقت مناسب در مکانیابی زمینلرزهها ساختار سرعتی نقش کلیدی دارد. با توجه به کم ژرفا بودن زمینلرزههای منطقه میتوان ساختار بالایی را تعیین کرد؛ لذا در این مطالعه با استفاده از داده‌های ثبت شده در شبکههای لرزهنگاری مشهد و قوچان ساختار سرعتی تعیین میشود. ابتدا به منظور مطالعه ساختار سرعتی پوسته، نسبت سرعت امواج لرزهای Vp/Vs به دو روش Wadati و اختلاف زمان رسید برابر 72/1 تعیین و سپس با اعمال فیلترهای مختلف و انتخاب تعدادی زمینلرزه مدل سرعتی یک بعدی تعیین شد. نتایج به دست آمده حاکی از وجود دو ناپیوستگی در ژرفاهای 4 و14 کیلومتر است. همچنین سرعت امواج تراکمی در لایه اول 9/5 کیلومتر بر ثانیه و لایه دوم 17/6 کیلومتر بر ثانیه تعیین شد. در مرحله بعد این مدل یک بعدی به عنوان مدل اولیه برای تعیین ساختار سرعتی سه بعدی به کار رفت. به منظور این مطالعه از کد لوتوس استفاده شد. نتایج، حاکی از تغییرات بارز سرعتی در مجاورت شهر مشهد است. نواحی پرسرعت در دو طرف شهر مشهد دیده میشود که ناشی از آبرفت انباشته شده مابین گسلهای کشف‌رود و بینالود است. در ناحیه شمالی مشهد تغییرات سرعتی کم مشاهده میشود که ناشی از گسل توس است. در بخشی از جنوب مشهد یک ناپیوستگی بارز سرعتی دیده میشود. این تغییر سرعت در ژرفای چهار کیلومتر مشاهده میشود؛ اما در ژرفای 8 کیلومتر دیده نمیشود. احتمالاً این تغییرات سرعتی ناشی از انباشت رسوبات آبرفتی در منطقه است که روی سنگ بستر با ضخامت متفاوت قرار دارد. همچنین با توجه به نتایج توموگرافی، ناحیه منطبق بر سیستم گسلی شاندیز نسبت به طرفین خود سرعت کمتری نشان می‌دهد.
رامین صمدی؛ نرگس شیردشت‌زاده؛ هیروشی کاواباتا
چکیده
مجموعه پلوتونیک خواجه‌مراد در جنوب خاوری مشهد شامل گرانودیوریت‌هایی است که توسط دایک‌هایی از آپلیت و پگماتیت گرانیتی و مونزوگرانیت‌های جوان‌تر قطع شده‌اند. آپلیت‌ها از دید کانی‌شناسی شامل کانی‌های کوارتز، فلدسپار (آلبیت تا ارتوکلاز و میکروکلین)، مسکوویت و کانی‌های فرعی گارنت (آلماندین - اسپسارتین)، تورمالین، بیوتیت و ایلمنیت ...
بیشتر
مجموعه پلوتونیک خواجه‌مراد در جنوب خاوری مشهد شامل گرانودیوریت‌هایی است که توسط دایک‌هایی از آپلیت و پگماتیت گرانیتی و مونزوگرانیت‌های جوان‌تر قطع شده‌اند. آپلیت‌ها از دید کانی‌شناسی شامل کانی‌های کوارتز، فلدسپار (آلبیت تا ارتوکلاز و میکروکلین)، مسکوویت و کانی‌های فرعی گارنت (آلماندین - اسپسارتین)، تورمالین، بیوتیت و ایلمنیت هستند. پگماتیتها نیز شامل کوارتز، فلدسپار (آلبیت تا الیگوکلاز، ارتوکلاز و میکروکلین)، مسکوویت و مقدار کمی گارنت (آلماندین - اسپسارتین)، تورمالین، ایلمنیت، بریل و کلمبیت هستند. بر پایه شواهد کانی‌شناسی و ژئوشیمیایی، پگماتیتهای خواجه‌مراد از پگماتیتهای نوع عناصر کمیاب لیتیمدار (RE-Li) و مربوط به خانواده پگماتیتهای لیتیم- سزیم- تانتالیم (LCT) هستند. بر پایه شواهد صحرایی و ژئوشیمی سنگ کل، منشأ مذابهای آپلیت - پگماتیت گارنتدار مرتبط با مونزوگرانیت‌های نوع S و محصول تفریق مذابها در مراحل پایانی تبلور است که در کمربند برخورد قارهای تشکیل شده‌اند.
رامین صمدی؛ حسن میرنژاد؛ علی‌اکبر بهاری‌فر؛ سید جمال شیخ ذکریایی
چکیده
در شمال باختری منطقه خلج واقع در جنوب مشهد، واحدهای دگرگونی فیبرولیت گارنت استارولیت میکاشیست و استارولیت گارنت میکاشیست در امتداد جنوب خاوری تا شمال باختری و به موازات مجموعه دگرگونی کوه معجونی رخنمون دارند. کانی‌شناسی این دو واحد دگرگونی مشابه بوده و دارای کوارتز، بیوتیت، استارولیت، آلماندین، مسکوویت، زیرکن و ایلمنیت ...
بیشتر
در شمال باختری منطقه خلج واقع در جنوب مشهد، واحدهای دگرگونی فیبرولیت گارنت استارولیت میکاشیست و استارولیت گارنت میکاشیست در امتداد جنوب خاوری تا شمال باختری و به موازات مجموعه دگرگونی کوه معجونی رخنمون دارند. کانی‌شناسی این دو واحد دگرگونی مشابه بوده و دارای کوارتز، بیوتیت، استارولیت، آلماندین، مسکوویت، زیرکن و ایلمنیت هستند؛ افزون بر این، فیبرولیت گارنت استارولیت میکاشیست دارای فیبرولیت و استارولیت گارنت میکاشیست دارای کلریت و تورمالین است. نتایج فشارسنج GBMAQ و دماسنج گارنت - بیوتیت بیانگر دماهای 560 و 605 درجه سانتی‌گراد برای فیبرولیت گارنت استارولیت میکاشیست در فشار 5/3 و 5 کیلوبار و دمای 489 و 547 درجه سانتی‌گراد (در محدوده فشار 5/3 تا 5 کیلوبار) برای استارولیت گارنت میکاشیست است. روند افزایش دما و فشار در هنگام رشد گارنت بیانگر تأثیر رخداد دگرگونی ناحیه‌ای و حرارتی بر تشکیل این سنگ‌ها است. بر اساس بررسی و مقایسه مجموعه‌های کانی‌شناسی در سیستم KFMASH، درجه دگرگونی ناحیه‌ای در حد اوایل رخساره آمفیبولیت (در استارولیت گارنت میکاشیست) تا رخساره آمفیبولیت میانی (در فیبرولیت گارنت استارولیت میکاشیست) است. نفوذ توده گرانیتوییدی خلج و انتشار حرارتی آن موجب افزایش دمای دگرگونی به اوایل رخساره آمفیبولیت (در استارولیت گارنت میکاشیست) و رخساره آمفیبولیت میانی (در فیبرولیت گارنت استارولیت میکاشیست) و در نتیجه پایداری و تشکیل فیبرولیت در نمونه‌های نزدیک‌تر به توده (فیبرولیت گارنت استارولیت میکاشیست) شده است.
اعظم قزی؛ ناصر حافظی مقدس؛ حسین صادقی؛ محمد غفوری؛ غلامرضا لشکری پور
چکیده
در این مطالعه زمین‌ریخت‌شناسی مهندسی محدوده شهر مشهد براساس مطالعه عکس‌های هوایی، اطلاعات 180 چاه پمپاژ آب آشامیدنی و نیز اطلاعات 1500 گمانه ژئوتکنیکی در سطح شهر مشهد مورد بررسی قرار گرفته است. براساس داده‌های یاد شده، شهر مشهد به 7 پهنه زمین‌ریخت‌شناسی شامل رخنمون سنگی، کوهپایه، مخروط‌افکنه رودخانه گلستان، مخروط‌افکنه رودخانه‌های ...
بیشتر
در این مطالعه زمین‌ریخت‌شناسی مهندسی محدوده شهر مشهد براساس مطالعه عکس‌های هوایی، اطلاعات 180 چاه پمپاژ آب آشامیدنی و نیز اطلاعات 1500 گمانه ژئوتکنیکی در سطح شهر مشهد مورد بررسی قرار گرفته است. براساس داده‌های یاد شده، شهر مشهد به 7 پهنه زمین‌ریخت‌شناسی شامل رخنمون سنگی، کوهپایه، مخروط‌افکنه رودخانه گلستان، مخروط‌افکنه رودخانه‌های جنوبی، مخروط‌افکنه رودخانه طرق، دشت هموار و آبرفت‌های جوان تقسیم شده است. بر اساس اطلاعات گمانه‌های ژئوتکنیکی ویژگی‌های زمین‌شناسی مهندسی حاکم بر هر محیط تا ژرفای 10 متری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که بافت خاک غالب در پهنه کوهپایهای و مخروط‌افکنه‌های جنوبی شنی بوده و در پهنه مخروط‌افکنه گلستان ماسه و شن غالب هستند در حالی که پهنه مخروط‌افکنه طرق و دشت هموار، خاک‌های ماسه‌ای و رسی بافت غالب را تشکیل می‌دهند. نتایج آزمون عدد نفوذ استاندارد حاکی از مقاومت بیشتر خاک‌های پهنه کوهپایهای است. از جمله ویژگی‌های مهم تأثیر پذیر از فرایندهای زمین‌ریخت‌شناسی، نوع کانی رسی غالب می‌باشد. در این مطالعه شناسایی کانی رسی بر مبنای نمودار فعالیت انجام گرفت. در واحد کوهپایه، اسمکتیت کانی رسی غالب بوده و در دشت هموار، کائولینیت غالب است.
رامین صمدی؛ محمدولی ولی‌زاده؛ حسن میرنژاد؛ هیروشی کاواباتا
چکیده
داوران
سنگ‌های دگرگونی منطقه ده‌نو به‌طور غالب شامل شیست‌های ریزدانه خاکستری تا سیاه‌‌رنگ است. گارنت‌شیست‌ها (نسبت به گارنت‌کلریتویید‌شیست‌ها) در فاصله نزدیک‌تری نسبت به توده تونالیتی قرار گرفته‌اند و در فاصله مرزی بین این شیست‌ها با حاشیه توده تونالیتی ده‌نو، باریکه‌ای از هورنفلس‌های استارولیت و آندالوزیت‌دار دیده ...
بیشتر
داوران
سنگ‌های دگرگونی منطقه ده‌نو به‌طور غالب شامل شیست‌های ریزدانه خاکستری تا سیاه‌‌رنگ است. گارنت‌شیست‌ها (نسبت به گارنت‌کلریتویید‌شیست‌ها) در فاصله نزدیک‌تری نسبت به توده تونالیتی قرار گرفته‌اند و در فاصله مرزی بین این شیست‌ها با حاشیه توده تونالیتی ده‌نو، باریکه‌ای از هورنفلس‌های استارولیت و آندالوزیت‌دار دیده میشود. گارنتشیست و گارنتکلریتوییدشیستهای منطقه ده‌نو از نظر کانی‌شناسی شامل کوارتز، بیوتیت، مسکوویت، گارنت، کلریت، کلریتویید، تورمالین و ایلمنیت است. نتایج زمیندمافشارسنجی نشان می‌دهد که هورنفلس (oC 550، kbar 3/4) و گارنت کلریتوییدشیست (oC 486-497) در شرایط تعادلی پایینتری نسبت به گارنت شیست (oC 569، kbar 3/5) تشکیل شده‌اند.
