چینه شناسی و فسیل شناسی
نصراله عباسی؛ محمد وحیدی نیا؛ سعید توانا؛ پوریا واعظ نیا
چکیده
بر روی تخته‌سنگ‌هایی نابرجا در شهر مشهد، ردپاهای فراوانی از مهره‌داران یافت شدند. به گمان فزون، این تخته‌سنگ‌ها از نهشته‌های نئوژن شهرستان چناران برداشت شده‌اند. ردپاهای پستانداران و پرندگان شناسایی شده دربردارنده ردپای جفت‌سمان Bifidipesvelox، Lamaichnumguanicoe، Pecoripeda amalphaea، Pecoripeda isp.، ردپای گوشتخواران Canipeda isp.، Felipeda isp. و رد پای پرندگان ...
بیشتر
بر روی تخته‌سنگ‌هایی نابرجا در شهر مشهد، ردپاهای فراوانی از مهره‌داران یافت شدند. به گمان فزون، این تخته‌سنگ‌ها از نهشته‌های نئوژن شهرستان چناران برداشت شده‌اند. ردپاهای پستانداران و پرندگان شناسایی شده دربردارنده ردپای جفت‌سمان Bifidipesvelox، Lamaichnumguanicoe، Pecoripeda amalphaea، Pecoripeda isp.، ردپای گوشتخواران Canipeda isp.، Felipeda isp. و رد پای پرندگان Aviadactyla isp.، Avipeda gryponyx و Fuscinapeda texana هستند. ردپاهای پرندگان بیشترین فراوانی را دارند. این نخستین گزارش از ردپاهای مهره‌داران سنوزوییک در پهنه کپه‌داغ است و با پیدایش Lamaichnum guanicoe گسترش خانواده شتران در سرزمین ایران به دیرینگی نئوژن آشکار می‌شود و همچنین این برای نخستین بار است که سنگواره ردپای شتران از ایران گزارش میگردد. با بررسی این ردپاها آشکار گردید که گوناگونی مهره‌داران نئوژن و به ویژه پستانداران در کپه‌داغ چشمگیر بوده است.
رسوب شناسی
زینب شیخ الاسلامی؛ محمود رضا مجیدی فرد؛ سید محسن آل علی؛ محمد جوانبخت؛ مرتضی طاهرپور خلیل آباد
چکیده
رخنمون منحصر به فرد پی‌سنگ حوضه رسوبی کپه داغ (دنباله پی‌سنگ هرسی‌نین توران با پوسته قاره‌ای توران) در منطقه آق‌دربند در شمال خاور ایران دیده شده است. دومین سازند از گروه آق‌در بند در این منطقه، به نام سازند نظرکرده می باشد که با سنگ‌شناسی کربناته –شیلی (در بخش زیرین و کربناته در بخش بالایی) شناخته می‌شود. سازند نظرکرده به سن ...
بیشتر
رخنمون منحصر به فرد پی‌سنگ حوضه رسوبی کپه داغ (دنباله پی‌سنگ هرسی‌نین توران با پوسته قاره‌ای توران) در منطقه آق‌دربند در شمال خاور ایران دیده شده است. دومین سازند از گروه آق‌در بند در این منطقه، به نام سازند نظرکرده می باشد که با سنگ‌شناسی کربناته –شیلی (در بخش زیرین و کربناته در بخش بالایی) شناخته می‌شود. سازند نظرکرده به سن آنیزین در قسمت زیرین با یک مرز تدریجی بر روی سازند سفیدکوه به سن اسکیتین پسین و در قسمت بالایی با یک مرز مشخص در زیر سازند سینا به سن لادی‌نین قرار می‌گیرد. در این پژوهش، چهار برش به منظور انجام مطالعات سنگ‌نگاری، چینه‌نگاری سکانسی، تعیین ریز رخساره‌ها و محیط رسوبی سازند نظرکرده اندازه گیری ، 200 نمونه برداشت و حدود 100 مقطع نازک تهیه شده است. 11 ریز رخساره کربناته به‌همراه 1رخساره هیبریدی و 2 رخساره آواری شناسایی شده در این سازند متعلق به محیط‌های لاگون، شول و دریای باز هستند. با توجه به نتایج به‌دست آمده در این بررسی، محیط نهشته شدن سازند نظر کرده، یک محیط حد واسط بین سازند سقیدکوه (رمپ کربناته) در زیر و سازند سینا (شلف حاشیه‌دار) در بالا می‌باشد، از این رو، محیط رسوبی این سازند گذر از یک رمپ کربناته به شلف حاشیه‌دار می‌باشد. وجود رخساره‌های سیلیسی آواری و هیبریدی نشان‌دهنده فعالیت‌های زمین‌ساختی در زمان نهشته شدن این سازند هستند. وجود افق کنگلومرایی منومیکتیک و درون‌حوضه‌ای در انتهای برخی از برش‌ها نیز گویای تغییرات شیب کف حوضه و ایجاد رخساره‌های ریزشی است. نوسانات سطح آب دریا در برش‌های A, B, C, D در مقایسه با منحنی تغییرات سطح آب دریا در زمان آنیزین (تریاس میانی)، نشان‌دهنده وجود یک سکانس رسوبی رده سوم می‌باشند که با یک مرز از نوع غیر فرسایشی SB2در زیر و در بالای برش‌های A, B, C, D قابل شناسایی می‌باشد.
چینه شناسی و فسیل شناسی
طیبه سربندی فراهانی؛ مهدی یزدی؛ محمودرضا مجیدی فرد
چکیده
در ناحیه کپه‌داغ، توالی رسوبی ژوراسیک میانی- بالایی، ردیف های مارنی- آهکی دریایی و فسیل‌دار می‌باشند. پژوهش حاضر به مطالعه افق‌های آمونیت‌دار از بخش بالایی سازند چمن بید به ستبرای ۲۵۵ متر پرداخته که معادل با عضو 4 سازند چمن‌بید است. این بخش شامل تناوب سنگ آهک و مارن بوده و به سه زیرعضو تقسیم شده است که از وکستون، مادستون تا گرینستون ...
بیشتر
در ناحیه کپه‌داغ، توالی رسوبی ژوراسیک میانی- بالایی، ردیف های مارنی- آهکی دریایی و فسیل‌دار می‌باشند. پژوهش حاضر به مطالعه افق‌های آمونیت‌دار از بخش بالایی سازند چمن بید به ستبرای ۲۵۵ متر پرداخته که معادل با عضو 4 سازند چمن‌بید است. این بخش شامل تناوب سنگ آهک و مارن بوده و به سه زیرعضو تقسیم شده است که از وکستون، مادستون تا گرینستون تشکیل شده است. براساس حضور 7 افق آمونیت‌دار، محدوده زمانی اکسفوردین- تیتونین پسین را نشان می‌دهد. آمونیت‌های سازند چمن‌بید به خانواده‌های Perispinctidae, Ataxioceratidae, Haploceratidae, Oppeliidae, وAspidoceratidae تعلق دارند. براساس پراکنش آمونیت‌ها، تراز‌های آمونیت‌دار به ترتیب از قدیم به جدید با بیوزون‌های استاندارد جهانی Hybonatum, Semiforme, Fallauxi, Pointi و Microcanthum از نظر زمانی مطابقت دارند. از نظر دیرینه زیست‌جغرافیایی، آمونیت‌های متعلق به خانواده Ataxioceratidae که به فراوانی در برش چمن‌بید حضور دارند نشان‌دهنده قرابت آمونیت‌های تیتونین ایران با انواع ایالت ساب‌مدیترانه می‌باشد؛ البته تعداد کمی از آمونیت‌های متعلق به ایالت اتیوپین نیز در این میان موجود هستند. همچنین شایان ذکر است که آمونیت‌های تیتونین پسین نظیر Zappalia cf. zapalensis, Paraulacosphinctes transitorios, P.seneoides برای اولین مرتبه از ایران گزارش می‌شوند.
چینه شناسی و فسیل شناسی
میر امیر صلاحی؛ عباس قادری؛ علیرضا عاشوری؛ علی اصغر ثیاب قدسی
چکیده
در پژوهش حاضر جهت تفکیک بخش‌های مختلف ردیف رسوبات پالئوژن حوضه رسوبی کپه‌داغ و تطابق ناحیه‌ای این حوضه با نواحی همجوار در منطقه آسیای میانی، از دوکفه‌ای‌های اویستر استفاده شده است. همچنین مطالعه دیرینه زیست جغرافیایی این فونا نیز مدنظر این پژوهش بوده است. بر این اساس، اجتماعات Pycnodonte-Oestra در انتهای سازند چهل کمان معرف زمان پالئوسن ...
بیشتر
در پژوهش حاضر جهت تفکیک بخش‌های مختلف ردیف رسوبات پالئوژن حوضه رسوبی کپه‌داغ و تطابق ناحیه‌ای این حوضه با نواحی همجوار در منطقه آسیای میانی، از دوکفه‌ای‌های اویستر استفاده شده است. همچنین مطالعه دیرینه زیست جغرافیایی این فونا نیز مدنظر این پژوهش بوده است. بر این اساس، اجتماعات Pycnodonte-Oestra در انتهای سازند چهل کمان معرف زمان پالئوسن پسین و اولین ظهور گونه Flemingostrea hemiglobosa در قاعده سازند خانگیران نشانگر آغاز ائوسن است. همچنین، اجتماعات انواع گونهها و زیرگونههای مختلف زیرجنس Turkostrea در سازند خانگیران گویای بخش میانی ائوسن پیشین و تجمعات Sokolowia در بخش نزدیک به رأس سازند خانگیران نیز شاخص محدوده سنی لوتشین ـ بارتونین در نظر گرفته شده‌اند. این ویژگیها در تطابق کامل با اجتماعات ثبت شده از فونای دوکفهای در سایر نقاط آسیای میانه نظیر حوضههای آمودریا، فرغانا، افغان ـ تاجیک و تریم چین بوده و نشان از تاریخچه زمین شناسی یکسان حوضههای فوق در طول پالئوژن دارند که در نتیجه آن، حضور انواع تاکسای نرمتنان شناسایی شده در حوضه کپه‌داغ، در افقها و واحدهای سنی مشابه در سرتاسر منطقه عظیم آسیای میانه رخ داده است.
چینه شناسی و فسیل شناسی
طیبه سربندی فراهانی؛ مهدی یزدی؛ محمودرضا مجیدی فرد
چکیده
پژوهش حاضر به مطالعه سیستماتیک و معرفی فرامینیفرای کف‌زی سازند چمن‌بید در برش الگو و سازند فرسیان در برش غزنوی می‌پردازد. سازند چمن‌بید در برش الگو شامل تناوبی از مارن، سنگ آهک و سنگ آهک مارنی حاوی فرامینیفر و آمونیت به سن ؟باتونین- تیتونین پسین می‌باشد. برش غزنوی در حدفاصل شاهرود- آزادشهر رخنمون داشته و شامل مارن‌های نرم فسیل‌دار، ...
بیشتر
پژوهش حاضر به مطالعه سیستماتیک و معرفی فرامینیفرای کف‌زی سازند چمن‌بید در برش الگو و سازند فرسیان در برش غزنوی می‌پردازد. سازند چمن‌بید در برش الگو شامل تناوبی از مارن، سنگ آهک و سنگ آهک مارنی حاوی فرامینیفر و آمونیت به سن ؟باتونین- تیتونین پسین می‌باشد. برش غزنوی در حدفاصل شاهرود- آزادشهر رخنمون داشته و شامل مارن‌های نرم فسیل‌دار، ماسه سنگ، رس و آهک زیستآواری با تنوع بالایی از فرامینیفرهای کف‌زی و آمونیت می‌باشد. در این برش نیز با توجه به حضور آمونیت‌های متعلق به خانواده‌های Oppelidae و Rienikiedae سن این نهشتهها کالوین تعیین شده است. در برش غزنوی23 جنس و 39 گونه و در برش چمن‌بید 10 جنس و 16 گونه فرامینیفر شناسایی شده که غالباٌ به زیرراسته Lagenina و Rotaliina خانواده‌های Nodosariidae, Vaginilunidae و Epistominidae تعلق دارند که بعلت تنوع بالای آنها، توصیف سیستماتیک برخی از آنها ارائه گردیده است. شایان ذکر است که 28 گونه از فرامینیفرهای ژوراسیک، برای اولین بار از ایران گزارش می‌شوند.. براساس مطالعات این تحقیق، تجمعات فرامینیفرهای ایران در این زمان بیشترین تشابه را با اجتماعات نواحی شمالی قلمرو تتیس نشان می‌دهند.
رسوب شناسی
غلامرضا حسین یار؛ سیدرضا موسوی حرمی؛ ایرج عبدالهی‌فرد؛ اسداله محبوبی؛ حمیدرضا مصفی
چکیده
در مطالعات چینه‌نگاری سکانسی شناسایی دسته رخساره FSST در توالی‌های رسوبی از کاربرد و اهمیت بسزایی در تعیین موقعیت مرز سکانسی و مطالعات اکتشافی برخوردار می‌باشد. با این حال، شانس تشکیل و حفظ شدگی رخساره‌های مرتبط با آن در توالی‌های رودخانه‌ای بسیار کم است. در این مطالعه به علائم و شواهد شناسایی دسته رخساره FSST در مطالعات چینه‌نگاری ...
بیشتر
در مطالعات چینه‌نگاری سکانسی شناسایی دسته رخساره FSST در توالی‌های رسوبی از کاربرد و اهمیت بسزایی در تعیین موقعیت مرز سکانسی و مطالعات اکتشافی برخوردار می‌باشد. با این حال، شانس تشکیل و حفظ شدگی رخساره‌های مرتبط با آن در توالی‌های رودخانه‌ای بسیار کم است. در این مطالعه به علائم و شواهد شناسایی دسته رخساره FSST در مطالعات چینه‌نگاری سکانسی در قالب مثالی از توالی رودخانه‌ای سازند شوریجه (کرتاسه پیشین (Early Cretaceous)) در شرق حوضه کپه داغ پرداخته می‌شود. این مطالعه با تکیه بر اطلاعات کامل زمین‌شناسی متشکل از 4 برش چینه‌شناسی از رخنمون سازند شوریجه در روستای شوریجه، انجیربلاغ، گردنه مزدوران و قرقره به همراه نمودارهای چاه‌پیمایی و خرده‌های حفاری از 7 حلقه چاه و نیز داده‌های لرزه‌نگاری 3 بعدی از میدان خانگیران می‌باشد. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که با عقب‌نشینی دریا در اوخر ژوراسیک-اوایل کرتاسه رخساره‌های دانه‌ریز آواری و بعضا هیبریدی متعلق به دسته‌رخساره FSST در قاعده سازند شوریجه تشکیل شده است. این رخساره‌ها در محیط‌های کم انرژی دشت سیلابی و دشت ساحلی تشکیل شده‌اند. تشکیل کانال‌ها و گسترش سیستم رودخانه‌ای در شرق کپه‌داغ از عوارض زمین‌شناسی دیگری است که در زمان افت شدید سطح آب/اساس ایجاد شده‌اند. بررسی‌های ژئومورفولوژی آماری کانال‌ها و رخساره‌های تشکیل شده نشان می‌دهد که کانال‌های مذکور در زمان افت سطح آب از نظر هیدرولیکی تعادلی بوده و بار رسوبی را عبور می‌داده‌اند (bypass).
نسیم موسوی؛ انوشیروان لطفعلی کنی؛ عبدالمجید موسوی‌نیا
چکیده
در این مطالعه رسوبات مرز سازندهای آیتامیر و آبدراز در برش امیرآباد در خاور منطقه کپه‌داغ بررسی شدند. بر پایه نانوفسیل‌های آهکی برای این محدوده، بر پایه زیست‌زون‌بندی NC، سن آلبین پسین تا تورونین پسین تعیین شده است. شواهد بسیاری مانند تغییرات پالئواکولوژیکی و تغییر در میزان تدفین کربن آلی، ثبت رخداد غیر هوازی اقیانوسی مرز سنومانین- ...
بیشتر
در این مطالعه رسوبات مرز سازندهای آیتامیر و آبدراز در برش امیرآباد در خاور منطقه کپه‌داغ بررسی شدند. بر پایه نانوفسیل‌های آهکی برای این محدوده، بر پایه زیست‌زون‌بندی NC، سن آلبین پسین تا تورونین پسین تعیین شده است. شواهد بسیاری مانند تغییرات پالئواکولوژیکی و تغییر در میزان تدفین کربن آلی، ثبت رخداد غیر هوازی اقیانوسی مرز سنومانین- تورونین (OAE2) را در رسوبات مربوط به این بخش تأیید می‌کند. رخدادهای غیرهوازی بیشتر در اثر افزایش حاصلخیزی و تولید رخ می‌دهند که این شرایط بیشتر با افزایش تدفین کربن آلی در رسوبات همراه است. مطالعات پالئواکولوژیکی در طول توالی امیرآباد، شامل کاهش فراوانی جنس‌های Broinsonia و Biscutum در رسوبات مربوط به ابتدای سنومانین پسین و افزایش جنس Watznaueria در این محدوده زمانی است که شرایط محیطی الیگوتروف را پیشنهاد می‌کند. در بخش انتهایی سنومانین پسین و مرز سنومانین- تورونین با افزایش فراوانی نسبی گونه‌های شاخص آب‌های سطحی مغذی مانند جنس Biscutum و افزایش شاخص حاصلخیزی (Biscutum+Zeugrhabdotus)/Watznaueria حاکمیت شرایط محیطی یوتروف را محتمل می‌کند. حضور نداشتن جنس Nannoconus که در شرایط غیرهوازی غایب است نیز می‌تواند از نشانه‌های محیطی ثبت OAE2 باشد. با درنظر گرفتن میزان کربن آلی کل موجود در رسوبات که در محدوده تعیین شده روند افزایشی دارد و نشانه‌های پالئواکولوژیکی یاد شده، ثبت رخداد غیرهوازی اقیانوسی سنومانین پسین در رسوبات برش امیرآباد در خاور منطقه کپه‌داغ قطعی به نظر می‌رسد. این رخداد جهانی اگر چه در مناطق مختلفی در شیل‌های سیاه اقیانوسی گزارش شده؛ ولی در مقاطع بسیاری، بهویژه در خاور حوضه تتیس، در رسوبات مربوط به آب‌های کم‌ژرفا نیز به ثبت رسیده است. توالی رسوبات شیلی- مارنی منطقه کپه‌داغ را می‌توان در ادامه روند جهانی آن و به عنوان خاوری‌ترین منطقه از حوضه تتیس نام برد که شرایط غیر هوازی اقیانوسی سنومانین پسین OAE2 در حوضه‌ای به نسبت کم‌ژرفا رخ داده است.
بیتا مصطفوی؛ فاطمه هادوی؛ محسن علامه؛ مرضیه نطقی‌مقدم
چکیده
سازند آب‌تلخ یکی از واحدهای رسوبی کرتاسه حوضه رسوبی کپه‌داغ و شامل شیل و مارن است. این سازند استراکدای فراوانی دارد. بر پایه مطالعات انجام شده و به وسیله میکروسکوپ الکترونی رویشی (SEM) در برش مزدوران 18 جنس و 48 گونه شناسایی شده است. استراکدای شناسایی شده با استراکدای مطالعه شده در ایران و مناطق مجاور مقایسه شده‌اند. بر پایه گونه‌های ...
بیشتر
سازند آب‌تلخ یکی از واحدهای رسوبی کرتاسه حوضه رسوبی کپه‌داغ و شامل شیل و مارن است. این سازند استراکدای فراوانی دارد. بر پایه مطالعات انجام شده و به وسیله میکروسکوپ الکترونی رویشی (SEM) در برش مزدوران 18 جنس و 48 گونه شناسایی شده است. استراکدای شناسایی شده با استراکدای مطالعه شده در ایران و مناطق مجاور مقایسه شده‌اند. بر پایه گونه‌های شناسایی شده سه زون زیستچینهشناسی (Cytherelloidea sp.1, Veenia sp.2, Limburgina sp.) در این برش تعیین شده است. با توجه به زیستزونهای استراکدای شناسایی شده و مقایسه با زیستزونهای ارائه شده بر پایه نانوفسیلها، سن سازند آب‌تلخ در برش مطالعه شده کامپانین پسین- ماستریشتین پیشین- ماستریشتین پسین است.
محمدعلی سرپرنده؛ بهزاد مهرگینی؛ امیر ملاجان؛ فریدون سحابی؛ غلامحسین نوروزی؛ گلناز جوزانی کهن
چکیده
در بررسی کیفیت مخزنی رخساره‌های ماسه‌سنگی معمولاً وجود رس اثر آشکاری در کاهش تخلخل مؤثر و تراوایی و دقت محاسبه درجه اشباع سیال‌های سازند دارد. در این راستا شناسایی نوع و مقدار رس به روش‌های مختلف انجام می‌شود. در مخازن ماسه سنگی، رس‌ها ضمن آنکه منبع ایجاد ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) هستند، گوناگونی کانی‌شناسی آنها، موجب تغییر ...
بیشتر
در بررسی کیفیت مخزنی رخساره‌های ماسه‌سنگی معمولاً وجود رس اثر آشکاری در کاهش تخلخل مؤثر و تراوایی و دقت محاسبه درجه اشباع سیال‌های سازند دارد. در این راستا شناسایی نوع و مقدار رس به روش‌های مختلف انجام می‌شود. در مخازن ماسه سنگی، رس‌ها ضمن آنکه منبع ایجاد ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) هستند، گوناگونی کانی‌شناسی آنها، موجب تغییر میزان ظرفیت تبادل کاتیونی در مخزن خواهد شد. این مهم می‌تواند به عنوان معیاری برای پهنه‌بندی مخزن بر پایه نوع کانی‌های رسی باشد. اندازه‌گیری CEC به‌عنوان یکی از روش‌های فرعی شناسایی کانی‌های رسی، در کنار دیگر روش‌ها به کار می‌رود. این متغیر که توانایی رس‌ها را در جذب و آزادسازی کاتیون‌ها در محلول مجاور نشان می‌دهد، برای انواع کانی‌های رسی دارای محدوده مشخصی است. در مواردی که چند نوع کانی رسی وجود دارد، مقدار CEC به سوی محدوده عددی نوع رس چیره نزدیک می‌شود. در این مطالعه ظرفیت تبادل کاتیونی کانی‌های رسی دو حلقه چاه مخزن شوریجه در میدان گازی گنبدلی محاسبه شده است. ابتدا CEC برای 20 نمونه مغزه از دو چاه با استفاده از روش باور (Bower) اندازه‌گیری شد. در ادامه بر پایه داده‌های لاگ‌های پتروفیزیکی و نتایج آزمایشگاهی و به کمک برآوردگر شبکه عصبی مصنوعی، مقادیر CEC در طول هر چاه برآورد شد. در پایان با توجه به مقادیر CEC کانی‌های رسی، داده‌های موجود به 5 دسته شامل پهنه عاری از رس و پهنه‌های دارای کائولینیت، ایلیت- کلریت، هالویزیت با دو مولکول آب و پهنه مونت‌موریلونیت تقسیم شد. برای این‌منظور از رده‌بندی‌کننده‌های بیزین، پارزن و K- نزدیک‌ترین همسایگی (KNN) استفاده شد. در پایان نتایج به دست آمده با نتایج حاصل از آزمایش پراش پرتو ایکس (XRD) مقایسه شد که تطابق خوبی نشان داد.
میثم شفیعی اردستانی؛ محمد وحیدی نیا؛ عباس صادقی
چکیده
در این پژوهش، گذر زمانی سانتونین-کامپانین بر اساس روزن‌بران شناور در 5 برش چینه‌شناسی الگو، روستای پادها٬ شوراب، روستای آبدراز و برش قره‌سو در خاور حوضه رسوبی کپه‌داغ مورد بررسی قرار گرفت. در تمامی برش‌های مورد مطالعه گونه جهانی Marsupites testudinarius Schlotheim که انقراض آن به طور گسترده در تعیین قاعده زمانی کامپانین به کار می‌رود یافت نگردید. ...
بیشتر
در این پژوهش، گذر زمانی سانتونین-کامپانین بر اساس روزن‌بران شناور در 5 برش چینه‌شناسی الگو، روستای پادها٬ شوراب، روستای آبدراز و برش قره‌سو در خاور حوضه رسوبی کپه‌داغ مورد بررسی قرار گرفت. در تمامی برش‌های مورد مطالعه گونه جهانی Marsupites testudinarius Schlotheim که انقراض آن به طور گسترده در تعیین قاعده زمانی کامپانین به کار می‌رود یافت نگردید. چندین افق زیستی همزمان از روزن‌بران شناور نزدیک به گذر زمانی سانتونین-کامپانین شامل LODs گونه‌های Ventilabrella austiniana Cushman, Dicarinella concavata (Brotzen) , Dicarinella asymetrica (Sigal) و FOD گونه Contusotruncana patelliformis (Gandolfi) ثبت گردیدند. مرز زمانی سانتونین- کامپانین در بالاترین قسمت زیست زون Dicarinella asymetrica Total Range Zoneو در قسمت بالایی سازند آبدراز در برش‌های الگو، شوراب، روستای آبدراز و روستای پادها و در قاعده سازند آب تلخ در برش قره‌سو قرار دارد. مدل زیستی به دست آمده برای برش‌های مورد مطالعه قابل مقایسه با مدلGale et al. (2008) در برش WDS (Waxahachie Dam Spill way Section) ، شمال تگزاس است. مطالعه آماری تجمعات روزن‌بران شناور و کف‌زی مشخص نمود که فراوانی پایین روزن‌بران شناور کیل‌دار و همچنین درصد پایین روزن‌بران شناور (%P) نشان‌دهنده شرایط محیطی کم‌ژرفا در برش‌های الگو، شوراب، روستای آبدراز و روستای پادها و فراوانی بالای روزن‌بران شناورکیل‌دار و نیز درصد بالای روزن‌بران شناور(%P) نشان دهنده شرایط ژرف در برش قره‌سو در بالای مرز سانتونین-کامپانین می‌باشد. همچنین نسبت روزن‌بران شناور به کف‌زی‌های سطح زی تعیین و با استفاده از معادلهواندرزوان مشخص شد که ژرفای آب در قاعده زمانی کامپانین به حدود 160 متر در برش قره‌سو رسیده است.
سیده زهرا پورحیدر؛ اسد اله محبوبی؛ محمد حسین محمودی قرائی؛ سید رضا موسوی حرمی
چکیده
سازند کربناتی مزدوران در برش سطح‌الارضی باختر حوضه رسوبی کپه‌داغ، در شمال باختری شهرستان جاجرم، متشکل از دولومیت در بخش‌های قاعده‌ای و بالایی و سنگ آهک‌های مادستونی تا گرینستونی در بخش‌های میانی برش است. این سازند در چاه قزل‌تپه2 از تناوب سنگ آهک و شیل تشکیل شده است. مطالعات رخساره‌ای این سازند منجر به شناسایی چهار کمربند رخساره‌ای ...
بیشتر
سازند کربناتی مزدوران در برش سطح‌الارضی باختر حوضه رسوبی کپه‌داغ، در شمال باختری شهرستان جاجرم، متشکل از دولومیت در بخش‌های قاعده‌ای و بالایی و سنگ آهک‌های مادستونی تا گرینستونی در بخش‌های میانی برش است. این سازند در چاه قزل‌تپه2 از تناوب سنگ آهک و شیل تشکیل شده است. مطالعات رخساره‌ای این سازند منجر به شناسایی چهار کمربند رخساره‌ای (دریای باز، سد، لاگون و پهنه جزرومدی) شامل پانزده رخساره کربناتی و دو رخساره آواری شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد که این سازند در مناطق مورد مطالعه به احتمال زیاد در یک پلاتفرم کربناته از نوع رمپ تک‌شیب بر جای گذاشته شده است. در بررسی‌های چینه‌نگاری سکانسی، پنج سکانس رسوبی رده سوم در برش چشمه‌خان و چهار سکانس رسوبی در چاه قزل‌تپه2 شناسایی شده است. مرز زیرین سکانس اول (لایه دیرینه خاک در برش چشمه‌خان) و مرز بالایی سکانس آخر (رسوبات قاره‌ای) از هر دو برش مورد مطالعه، مرز سکانسی نوع اول و دیگر مرزها، نوع دوم هستند. منحنی تغییرات سطح آب دریا در توالی‌های مورد مطالعه با منحنی تغییرات جهانی سطح آب دریا انطباق نسبی دارد و برخی اختلاف‌ها احتمالاً در ارتباط با شرایط زمین‌ساختی حوضه کپه‌داغ بوده که در اثر فرونشینی در امتداد گسل‌های طولی و بار رسوبی ایجاد شده است.
عبدالمجید موسوی‌نیا؛ کاظم سیدامامی؛ علی‌اصغر آریایی
چکیده
سازند آیتامیر به‌صورت هم‌شیب و تدریجی روی شیل‌های تیره رنگ سازند سنگانه (آپسین-آلبین پیشین) و با ناپیوستگی در زیر مارن های سفیدرنگ سازند آبدراز (تورونین، کنیاسین) قرار گرفته است. در این گزارش 7 جنس، 13 گونه و 2 زیر جنس از آمونوییدا معرفی می‌شود. از آن میان Anahoplites mantelli Spath, 1925 Anahoplites cf. praecox Spath ,1925 Epihoplites aff. trifidus (Spath, 1923), و Hysteroceras ...
بیشتر
سازند آیتامیر به‌صورت هم‌شیب و تدریجی روی شیل‌های تیره رنگ سازند سنگانه (آپسین-آلبین پیشین) و با ناپیوستگی در زیر مارن های سفیدرنگ سازند آبدراز (تورونین، کنیاسین) قرار گرفته است. در این گزارش 7 جنس، 13 گونه و 2 زیر جنس از آمونوییدا معرفی می‌شود. از آن میان Anahoplites mantelli Spath, 1925 Anahoplites cf. praecox Spath ,1925 Epihoplites aff. trifidus (Spath, 1923), و Hysteroceras orbignyi (Spath, 1922) برای اولین بار از کپه‌داغ ایران گزارش می‌شوند. از بخش زبرین سازند آیتامیر در برش مورد مطالعه تکههایی از یک خزنده دریایی به‌دست آمده است که دربردارنده یک مهره و بخشی از استخوان فمور (Femur) است (شکل 3). خرده‌های به‌دست آمده مربوط به نوعی دایناسور دریایی است که با توجه به آمونیت‌های همراه (زیر خانواده Mortoniceratinae) متعلق به آلبین پسین و زون M. inflatum است. این اولین دایناسور گزارش شده از دریای کرتاسه ایران است.
اعظم ماهانی‌پور؛ انوشیروان کنی؛ محمد حسین آدابی؛ سید ناصر رئیس‌السادات
چکیده
در این مطالعه توالی رسوبات کرتاسه زیرین شامل سازندهای سرچشمه و سنگانه در باختر منطقه کپه‌داغ (برش تکل‌کوه) از نقطه نظر نانوفسیل‌های آهکی مورد بررسی قرار گرفت. در برش مورد مطالعه ستبرای این دو سازند 1668 متر است. بر اساس زیست‌زون‌بندی نانوفسیل‌های آهکی، زون‌های نانوفسیلی NC5، NC6 و NC7 تعیین شده است. بر همین اساس سن سازند سرچشمه بارمین ...
بیشتر
در این مطالعه توالی رسوبات کرتاسه زیرین شامل سازندهای سرچشمه و سنگانه در باختر منطقه کپه‌داغ (برش تکل‌کوه) از نقطه نظر نانوفسیل‌های آهکی مورد بررسی قرار گرفت. در برش مورد مطالعه ستبرای این دو سازند 1668 متر است. بر اساس زیست‌زون‌بندی نانوفسیل‌های آهکی، زون‌های نانوفسیلی NC5، NC6 و NC7 تعیین شده است. بر همین اساس سن سازند سرچشمه بارمین پسین- آپتین پیشین و سن سازند سنگانه انتهای آپتین پیشین- ابتدای آپتین پسین است. اجتماع نانوفسیل‌های آهکی موجود در این دو سازند شامل انواعی است که شاخص حوزه تتیس هستند. همچنین در اجتماع نانوفسیل‌های آهکی، انواع شاخص آب‌های سرد از قبیل Repagulum parvidentatum و .Seribiscutum sp. نادر بوده، درحالیکه انواع شاخص آب‌های گرم از قبیل .Rhagodiscus spp و .Nannoconus spp در منطقه به طور چیره حضور دارند.
