محمدجعفر محمدزاده؛ حمید شهین فر؛ آینور ناصری
چکیده
ثبت بیهنجاریهای بهینه ژئوشیمیایی نیازمند پیجوییهای توجیهی (Orientation Survey)است که یکی از لایههایمهم آن انتخاب روش بهینه تحلیل دادههاست.شناسایی مناطق کانیزایی شده و پنهان با استفاده از روشهای نو و ارائه الگوی مناسب عناصر ردیاب برای بررسی پتانسیلهای امیدوارکننده با مؤثرترین روش در منطقه قولان، هدف این پژوهش و گامی ...
بیشتر
ثبت بیهنجاریهای بهینه ژئوشیمیایی نیازمند پیجوییهای توجیهی (Orientation Survey)است که یکی از لایههایمهم آن انتخاب روش بهینه تحلیل دادههاست.شناسایی مناطق کانیزایی شده و پنهان با استفاده از روشهای نو و ارائه الگوی مناسب عناصر ردیاب برای بررسی پتانسیلهای امیدوارکننده با مؤثرترین روش در منطقه قولان، هدف این پژوهش و گامی در سوی بهینهسازی عملیات اکتشافی است. در این راستا، 233 نمونه از رسوبات آبراههای برداشت و برای عناصر پایه و ردیابهای مربوط به آنها (Cu, Mo, Cr, Co, Ni, Pb, Zn, As, Y…)تجزیه شدند. فرایند پردازش دادهها با استفاده از دو روش تحلیل مؤلفه اصلی و خوشهبندی فازی میانمرکز (Fuzzy C-meansClustering) (FCMC) انجام و بیهنجاریهای موجود در منطقه شناسایی شدند. نتایج حاصل از بهکارگیری روش خوشهبندی فازی میانمرکز (FCMC) برروی دادههای منطقه نشاندهنده ثبت بیهنجاریهای Cu و Mo در محدوده قره چیلر است. بهگونهای که جدایش بیهنجاریهای این دو عنصراز یکدیگر، احتمالاً بهدلیل اسیدی شدن منطقه و شستشوی رخنمونهای سولفیدی و حملونقل Mo بهصورت مولیبداتها صورت گرفته و باعث جدایش تقریبی هالههای ثانویه Cu از Mo در نزدیکی یکدیگر شده است. اعمال FCMCبراساس منطق فازی (FuzzyLogic) حاکی از قرار گیری Cu و Mo در یک خوشه و همپوشانی بیهنجاریهای آن نشاندهنده پاراژنز این دو عنصر است. مقایسه نتایج حاصل از دو روش، بیانگر ثبت بیهنجاریهای مشابه در منطقه با بهکارگیری هر دو روش خوشهبندی فازی میانمرکز (FCMC) و PCAاست اما الگوی ثبت بیهنجاریهای ژئوشیمیایی توسط PCA نشان میدهد که اعمال این روش در شدتبخشی به هالههای ژئوشیمیایی ضعیف بیهنجاریهای پنهان، مؤثرتر از خوشهبندی فازی میانمرکز (FCMC) عمل میکند . بهگونهای که با این روش بجز محدوده قره چیلر، باختر لوتکه و بیهنجاریهای پنهان نمنیق نیز با الگوهای ژئوشیمیایی مناسب Cu-Mo درامتداد همان منطقه (شمال باختر- جنوب خاور) با شدت قویتری ثبت شدند. بررسیهای بعدی نشان میدهد که روش PCA در حذف اثر ترکیب سنگی و ثبت الگوهای بهینه ژئوشیمیایی مؤثرتر است و نتایج حاصل از آن در منطقه صحت بیشتری دارد.