زمین شناسی نفت
هانیه قاینی؛ محمد حسین محمودی قرائی
چکیده
بررسی توان هیدروکربورزایی سازند کژدمی، به عنوان مهمترین سنگ منشأ نفت در حوضه رسوبی زاگرس، اهمیت زیادی دارد. گسترش سازند کژدمی در حوضه زاگرس، با تفاوت هایی در ژرفا و شرایط رسوب گذاری زون های مختلف این حوضه و تغییراتی نظیر تنوع در رخساره های رسوبی و میزان حفظ شدگی ماده آلی همراه بوده است. در این مطالعه تعداد 5 نمونه شیل سیاه از ...
بیشتر
بررسی توان هیدروکربورزایی سازند کژدمی، به عنوان مهمترین سنگ منشأ نفت در حوضه رسوبی زاگرس، اهمیت زیادی دارد. گسترش سازند کژدمی در حوضه زاگرس، با تفاوت هایی در ژرفا و شرایط رسوب گذاری زون های مختلف این حوضه و تغییراتی نظیر تنوع در رخساره های رسوبی و میزان حفظ شدگی ماده آلی همراه بوده است. در این مطالعه تعداد 5 نمونه شیل سیاه از رخنمون های سطحی سازند کژدمی (برش پرچستان و برش تنگ ماغر)، انتخاب و توسط پیرولیز راک- اول آنالیر شدند، که نتایج حاصل از آن، میزان ماده آلی و توان هیدروکربورزایی بالایی را در برش تنگ ماغر، واقع در فروافتادگی دزفول نشان داد. همچنین برای مقایسه و بررسی بیشتر، داده های مربوط به 25 نمونه از سازند کژدمی از میادین مطالعه شده در حوضه زاگرس (میدان نوروز، میدان سروش، میدان آزادگان و چاه بینک) انتخاب و بررسی شد. افزون بر مقایسه داده های سازند کژدمی، شرایط رسوب گذاری و محیط ته نشست آن نیز مورد بررسی قرار گرفت. شواهد رسوبی و ژئوشیمیایی، نشان از یک سنگ‌شناسی چیره شیلی برای سازند کژدمی همراه با مقدار بالای ماده آلی است که در محیطی احیایی تا نیمه‌اکسیدی نهشته شده اند. مقادیر به‌دست آمده برای کربن آلی کل (TOC) از 2/1 تا 9/6 درصد در نوسان بوده و بررسی بلوغ حرارتی نمونه ها یک بازه وسیع از محدوده نابالغ تا اواسط پنجره نفتی را نشان داد که بیشتر در محدوده کروژن های نوع II و III قرار گرفته اند. در نهایت رسم نمودارهای TOC/S2 توان هیدروکربورزایی قابل قبول نمونه های مورد مطالعه در برش تنگ ماغر و نمودار TOC/HI نفت‌زا بودن سازند کژدمی در میدان سروش را نشان می دهد.
مریم فریدونی؛ محمد لطفی؛ نعمت‌اله رشید‌نژاد عمران؛ مهراب رشیدی
چکیده
منطقه قالی‌کوه در 35 کیلومتری شهرستان الیگودرز، دارای بخش عظیمی از رسوبات شیل نفتی در دو سازند سرگلو و گرو (سن ژوراسیک و کرتاسه) است. به‌منظور مطالعه متغیرهای آلی و معدنی شیل‌های نفتی قالی‌کوه (تعیین نوع ماده آلی و کروژن های موجود، کل کربن آلی (TOC)، بلوغ گرمایی، غلظت و رده‌بندی عناصر و کانی‌های موجود در نمونه‌ها) و ارائه الگو و چگونگی ...
بیشتر
منطقه قالی‌کوه در 35 کیلومتری شهرستان الیگودرز، دارای بخش عظیمی از رسوبات شیل نفتی در دو سازند سرگلو و گرو (سن ژوراسیک و کرتاسه) است. به‌منظور مطالعه متغیرهای آلی و معدنی شیل‌های نفتی قالی‌کوه (تعیین نوع ماده آلی و کروژن های موجود، کل کربن آلی (TOC)، بلوغ گرمایی، غلظت و رده‌بندی عناصر و کانی‌های موجود در نمونه‌ها) و ارائه الگو و چگونگی ارتباط میان این متغیرها، 20 نمونه شیل نفتی از دو برش مجزا (ده یه قالی3 و چرون3) انتخاب شد و مورد تجزیه‌های ژئوشیمیایی همچون پیرولیز راکاول، ICP OES، XRF و XRD قرار گرفت. بر پایه نتایج به دست آمده از نمونه‌های تجزیه‌ای، شیل‌های نفتی قالی‌کوه دارای پتانسیل خوب تا عالی برای تولید نفت با میزان بالایی از TOC (5/13 میانگین درصد وزنی)، کروژن نوع II (دریایی و نفت‌زا) و عدم بلوغ کافی (ابتدای پنجره نفتی) هستند. از سوی دیگر، این شیل‌ها بی‌هنجاری‌های مختلفی از عناصر فلزی و غیرفلزی و غلظت بالایی از عناصر استراتژیک نسبت به میزان کلارک پوسته‌ای از خود نشان می‌دهند. نمودارهای دندریتی رسم شده برای عناصر موجود در نمونه‌ها (نتایج به دست از SPSS)، منشأهای متفاوتی را برای هر گروه نشان می‌دهد. برخی در ارتباط و همبستگی مثبت بالا با شکل‌گیری مواد آلی، متغیر TOC، رزین و آسفالتن نمونه‌ها و برخی در رابطه با مواد آواری، آلومینوسیلیکاتی و همچنین هوازدگی سنگ منشأ هستند.
