زمین ساخت
اسماعیل فرحزادی؛ احمد علوی؛ محمد رضا قاسمی؛ شهرام شرکتی
چکیده
چکیدهشناخت تاریخچه برخاستگی و چینخوردگی در یک ناحیه،کمک شایانی به درک تاریخچه زایش، مهاجرت و به تلهافتادگی هیدروکربن و کاهش ریسک حفاری اکتشافی در آن منطقه دارد. مدلسازیگرمایی در امتداد برشساختاری، به درک این تاریخچه و برنامهریزیهای بعدی جهت اکتشاف منابع جدید،کمک فراوانی خواهد نمود. در این مقاله بااستفاده ازخطوط ...
بیشتر
چکیدهشناخت تاریخچه برخاستگی و چینخوردگی در یک ناحیه،کمک شایانی به درک تاریخچه زایش، مهاجرت و به تلهافتادگی هیدروکربن و کاهش ریسک حفاری اکتشافی در آن منطقه دارد. مدلسازیگرمایی در امتداد برشساختاری، به درک این تاریخچه و برنامهریزیهای بعدی جهت اکتشاف منابع جدید،کمک فراوانی خواهد نمود. در این مقاله بااستفاده ازخطوط لرزهای بازتابی سهبعدی و نقشههایزمینشناسی، یک برش ناحیهایترازمند ترسیم و به صورت چند مرحلهای بازسازی شد و با استفاده از آن و مدلگرمایی تولید شده با کمک دادههای انعکاس ویترینایت وآپاتیت فیشنترک، تاریخچه فرایش و فرسایش ناحیهای بررسی گردید. نتایج این پژوهش نشان میدهدکه نهشتههای پالئوزوئیک برخلاف سری هرمز، از زاگرسبلندتا دشتآبادان ضخامت نزدیک به هم دارندکه نشاندهنده این واقعیت است که در زمان پالئوزوئیک رخدادهای زمینساختی–رسوبی درسراسرناحیه یکسان بوده است.دادههای آپاتیت فیشنترک زمان سردشدگی سنگها را دربازه زمانی الیگوسنپایانی تا میوسنمیانی و بین14تا 24میلیون سال نشان میدهد. براساس نمودارهای تدفین، فرایش پیسنگ از زاگرسبلند به سمت دشتآبادان روندیکاهشی داردکه حاکی ازآن استکه پیسنگ دربخش شمالی برشساختاری، زودتراز بخشجنوبی دردگرشکلی درگیرشده است و این درگیری بر تشکیل ساختارها، تغییررخسارههای رسوبی و الگوی فرسایش ناحیهای موثر بوده است.
لیلا آزاد شهرکی؛ حسین رحیمپور بناب؛ محسن رنجبران؛ عبدالحسین کنگازیان
چکیده
سازند کربناته فهلیان با سن کرتاسه زیرین (نئوکومین) یکی از سنگ مخزنهای مهم گروه خامی در حوضه نفتی زاگرس است. در این پژوهش، توالی رسوبی این سازند در تاقدیسهای لار (با ستبرای620 متر) و خامی (با ستبرای 517 متر) در پهنه ایذه به منظور شناسایی ریزرخسارهها، محیط رسوبی و فرایندهای دیاژنزی مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعات سنگنگاری به ...
بیشتر
سازند کربناته فهلیان با سن کرتاسه زیرین (نئوکومین) یکی از سنگ مخزنهای مهم گروه خامی در حوضه نفتی زاگرس است. در این پژوهش، توالی رسوبی این سازند در تاقدیسهای لار (با ستبرای620 متر) و خامی (با ستبرای 517 متر) در پهنه ایذه به منظور شناسایی ریزرخسارهها، محیط رسوبی و فرایندهای دیاژنزی مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعات سنگنگاری به شناسایی 16 ریزرخساره مربوط به 5 کمربند رخسارهای پهنه کشندی، کولاب، پشته کربناته، رمپ میانی و بیرونی انجامید. ریزرخسارههای گرینستونی در برش لار در مقایسه با برش خامی فراوانتر بودهاند. نبود رسوبات توربیدایتی و رخسارههای ریفی و وجود تغییرات تدریجی در رخسارهها نشان میدهد که سازند فهلیان در محیط رمپ کربناته همشیب نهشته شده است که ویژگیهای رخسارهای مانند گلغالب بودن و گسترش کم رخسارههای پرانرژی (همچون رخسارههای پشته کربناته) نشان از پشت به باد بودن این رمپ دارد. بر پایه مطالعات سنگنگاری، مهمترین فرایندهای دیاژنزی که کربناتهای این سازند را تحت تأثیر قرار دادهاند، میکریتی شدن، سیمانی شدن، انحلال، نوشکلی، فشردگی، شکستگی و دولومیتی شدن هستند. به دلیل نهشت در پهنه نوری کمژرفا و نرخ بالای رسوبگذاری کربنات، ستبرای سازند فهلیان در هر دو برش قابل توجه است؛ ولی نقشه همستبرای رسم شده (برای پهنه ایذه و پهنههای همجوار)، بیشترین ستبرای سازند فهلیان را در برش لار نشان میدهد. از این رو، کانون رسوبگذاری فهلیان در ناحیه لار در نظر گرفته میشود. تغییرات در ستبرای توالی رسوبی فهلیان در برشهای لار و خامی، به گمان قوی ناشی از فعالیت همزمان با رسوبگذاری گسلهای پیسنگی شمالی- جنوبی (همچون گسل کازرون) بوده است. تفاوت در میزان فشردگی تدفینی نهشتهها (ناشی از تفاوتهای رخسارهای و دیاژنزی) نیز موجب تغییرات ثانویه (تدفینی) ستبرای سازند فهلیان شده است.
اسلام توکلیان؛ علی یساقی
چکیده
کمربند چین خورده- رانده زاگرس توسط مجموعهای از گسلهای عرضی با آرایش پلکانی قطع شده است. این آرایش پلکانی گسلهای عرضی موجب گسترش مناطق همپوشانی میان آنها -جایی که بسته به هندسه این آرایش و سازوکار گسلها، مناطق فشارشی وکششی گسترش مییابند- شده است. یکی از این پهنههای گسلی عرضی در زاگرس، پهنه گسل سبزپوشان با روند شمال باختر و ...
بیشتر
کمربند چین خورده- رانده زاگرس توسط مجموعهای از گسلهای عرضی با آرایش پلکانی قطع شده است. این آرایش پلکانی گسلهای عرضی موجب گسترش مناطق همپوشانی میان آنها -جایی که بسته به هندسه این آرایش و سازوکار گسلها، مناطق فشارشی وکششی گسترش مییابند- شده است. یکی از این پهنههای گسلی عرضی در زاگرس، پهنه گسل سبزپوشان با روند شمال باختر و سازوکار راستالغز راستبر است. پهنه گسل سبزپوشان از آنجا که دارای مجموعهای از قطعات گسلی با هندسه پلکانی ساعتگرد است، سبب ایجاد مناطق فشارشی میان این قطعات گسلی شده است. نمونهای از این مناطق، تاقدیس چغال در منطقه قیر و کارزین ناحیه فارس زاگرس چینخورده است. برداشتهای دقیق صحرایی به همراه تفسیر تصاویر ماهوارهای سبب شناسایی پهنه گسلی پلکانی راستگرد با سازوکار امتدادلغز راستگرد در بخش باختری تاقدیس چغال شده است. این پهنه گسل پلکانی شامل گسلهای شمال قیر و هرم هستند. در منطقه همپوشانی میان این گسلها، ساختارهایی از جمله گسلهای راستالغز با مؤلفه وارون، راندگیها، چینهای جوان و ریزدوپلکسهای گسلی برداشت شده است که هندسه ساختاری همانند ساختارهای مرتبط به مناطق فشارشی میان گسلهای راستالغز پلکانی مدلهای آزمایشگاهی دارند. همانند چنین مناطق فشارشی که در تاقدیسهای سفیدار و قلقل به ترتیب در شمال و جنوب تاقدیس چغال نیز تحلیل شده، به مناطق همپوشانی میان مجموعهای از گسلهای راستالغز راستگرد با آرایش پلکانی ساعتگرد در راستای پهنه سبزپوشان نسبت داده شده است. این گسلهای پلکانی در سطح به عنوان اثر فعالیت گسل سبزپوشان در پیسنگ روی پوشش رسوبی دارای قاعده جدایشی تحلیل شده است.