ربابه قلیپور؛ علی سلگی؛ یوسف ستارزاده قدیم؛ علی سربی
چکیده
شاخصهای زمین‌ریخت‌شناسی زمینساخت فعال، ابزار مفیدی برای بررسی تأثیر فعالیت زمینساخت در یک ناحیه است. محاسبه این شاخصها به وسیله نرم‌افزارها، بررسی‌های سنجش از دور (به عنوان ابزار شناسایی) و به منظور بررسی اجمالی یک منطقه بزرگ از دیدگاه ناهنجاری‌های احتمالی مرتبط با زمینساخت فعال سودمند است. این روش به ویژه در مناطقی ...
بیشتر
شاخصهای زمین‌ریخت‌شناسی زمینساخت فعال، ابزار مفیدی برای بررسی تأثیر فعالیت زمینساخت در یک ناحیه است. محاسبه این شاخصها به وسیله نرم‌افزارها، بررسی‌های سنجش از دور (به عنوان ابزار شناسایی) و به منظور بررسی اجمالی یک منطقه بزرگ از دیدگاه ناهنجاری‌های احتمالی مرتبط با زمینساخت فعال سودمند است. این روش به ویژه در مناطقی که کار مطالعاتی کمی روی فعالیت‌های زمین‌ساختی آن با استفاده از این روش صورت گرفته است (حوضه آجی‌چای)؛ می‌تواند روش نو و مفید باشد. بر اساس مقادیر شاخص طول- شیب رودخانه (SL)، عدم تقارن حوضه زهکشی (AF)، انتگرال هیپسومتری (Hi)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf)، شکل حوضه زهکشی (Bs) و پیچ و خم پیشانی کوهستان (Smf)، شاخصی به نام زمینساخت فعال نسبی (Iat; Index of relative tectonics) حاصل شد که ترکیبی از شاخصهای بالاست و خود به چهار رده تقسیم می‌شود. مقادیر به دست آمده برای Iat در منطقه مورد بررسی نشان داد که، رده 2 (بالا) با مساحت 46/1045 کیلومتر مربع 26/11 درصد، رده 3 (متوسط) با مساحت 67/2940 کیلومتر مربع 67/31 درصد، رده 4 (پایین) با مساحت 30/5297 کیلومتر مربع 06/57 درصد از کل منطقه را اشغال می‌کند. الگوی تقارن توپوگرافی عرضی (T) نیز برای ناحیه مورد بررسی محاسبه و نتیجه آن به شکل نقشه‌ای از بردارهای T تهیه شد با مقایسه این شاخص با نقشه رده‌بندی زمینساخت فعال نسبی تطبیق نواحی رده بالا با پهنه‌های دارای مقادیر بالای عدم تقارن تأیید شد.
آذر خدابخش‌نژاد؛ محسن پورکرمانی؛ مهران آرین؛ علی‌اکبر متکان؛ عباس چرچی
چکیده
شاخصهای زمین‌ریخت‌شناسی زمینساخت فعال ابزار مفیدی برای بررسی تأثیر فعالیت زمینساخت در یک ناحیه است.محاسبه این شاخصها به وسیله نرمافزارهایArcGIS و سنجش از دور (RS)، در یک منطقه بزرگ برای تشخیص ناهنجاری‌های احتمالی مرتبط با زمینساخت فعال سودمند است.این روش به‌ویژه در مناطقی که کار مطالعاتی کمی برروی فعالیت زمین‌ساختی آن ...
بیشتر
شاخصهای زمین‌ریخت‌شناسی زمینساخت فعال ابزار مفیدی برای بررسی تأثیر فعالیت زمینساخت در یک ناحیه است.محاسبه این شاخصها به وسیله نرمافزارهایArcGIS و سنجش از دور (RS)، در یک منطقه بزرگ برای تشخیص ناهنجاری‌های احتمالی مرتبط با زمینساخت فعال سودمند است.این روش به‌ویژه در مناطقی که کار مطالعاتی کمی برروی فعالیت زمین‌ساختی آن با استفاده از این روش صورت گرفته مانند حوضه آبریز کارون بزرگ، می‌تواند روش نو و مفیدی باشد. حوضه آبریز رودخانه کارون بزرگ واقع در بخش‌های میانی کمربند چین‌‌خورده – رانده شده زاگرس با راستای چیره شمال باختر - جنوب خاور در جنوب باختری ایران، یک پهنه بسیار ایده‌آل برای آزمودن مفاهیم این شاخصها در پیش‌بینی فعالیت نسبی زمین‌ساختی بر اساس بررسی سامانه رودخانه‌ای یا جبهه کوهستان شناخته شد.بر اساس مقادیر شاخص طول- شیب رودخانه (SL)، نبود تقارن حوضه زهکشی (Af)، انتگرال فرازسنجی(Hi)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf)، شکل حوضه زهکشی (Bs) و پیچ‌و‌خم پیشانی کوه (Smf) شاخصی نهایی به نام شاخص زمینساخت فعال نسبی (Index of relative active tectonics; or Iat)حاصل می‌شود که ترکیبی از شاخصهای بالا بوده و سیماهای زمین را به چهار رده تقسیم می‌کند.پس از اندازه‌گیری شاخصها مشخصشد که پهنه کارون بزرگ دارای نرخ‌های متفاوتی از فعالیت زمین‌ساختی است.بر اساس مقادیر به‌دست آمده تصحیح شده برای شاخصIat منطقه مورد مطالعه در سه رده طبقه‌بندی می‌شود:رده 1 (24% پهنه با فعالیت نسبی خیلی بالا، مانند بخش‌هایی از خاور و مرکز یعنی در مناطقی که گسل‌های راندگی اصلی زاگرس و فروافتادگی دزفول بیشترین تأثیر را دارند)، رده 2(63 %پهنه با فعالیت نسبی بالا، مانند بیشتر بخش‌های خاوری، باختری، شمال و مرکز یعنی در مناطقی که نسبت به رده پیشین عملکرد گسل‌ها کمتر است)، رده 3 (10% پهنه با فعالیت نسبی متوسط، یعنی در مناطقی که عملکرد گسل‌ها کمترین تأثیر را دارد)، و بر این اساس پهنه ضعیف (رده 4) در حوضه آبریز کارون وجود ندارد.همچنین 1% از پهنه حوضه آبریز به علت قرارگیری در نواحی دشت‌های ساحلی خوزستان و نبود امکان اندازه‌گیری شاخصها در این رده‌بندی قرار نمی‌گیرد.
جهانبخش احسانی؛ مهران آرین؛ منوچهر قرشی
چکیده
در این مقاله به بررسی زمینساخت فعال نسبی حوضه آبریز جراحی- هندیجان بر پایه شاخصهای زمینریختی پرداخته شده است. این شاخصها عبارتند از: شاخص طول- شیب رودخانه (SL)، عدم تقارن حوضه زهکشی (Af)، انتگرال فرازسنجی (Hi)، نسبت عرض کف دره به ارتفاع آن (Vf)، شکل حوضه زهکشی (Bs) و پیچ و خم پیشانی کوه (Smf). نتایج بررسی این ویژگیها با هم به‌عنوان شاخص ...
بیشتر
در این مقاله به بررسی زمینساخت فعال نسبی حوضه آبریز جراحی- هندیجان بر پایه شاخصهای زمینریختی پرداخته شده است. این شاخصها عبارتند از: شاخص طول- شیب رودخانه (SL)، عدم تقارن حوضه زهکشی (Af)، انتگرال فرازسنجی (Hi)، نسبت عرض کف دره به ارتفاع آن (Vf)، شکل حوضه زهکشی (Bs) و پیچ و خم پیشانی کوه (Smf). نتایج بررسی این ویژگیها با هم به‌عنوان شاخص زمینساخت فعال نسبی (Iat) محاسبه و به چهار رده که شامل مناطق خیلی فعال تا مناطق با فعالیت کم است، تقسیمبندی شد. ناحیه مورد مطالعه در کمربند کوهزایی زاگرس (مرتفع، میانی و پست) در جنوب باختر ایران است که یک مکان مناسب برای بررسی زمینساخت فعال نسبی است. بررسی‌های اخیر نشان میدهد که نوزمینساخت نقش مهمی در تکامل زمینریختی این بخش از زاگرس دارد. شواهد زمینریختی، بالاآمدگی مختلفی را در گذشته زمینشناسی ناحیه نشان میدهند. ردههای بالای Iat (فعالیت کم زمین‌ساختی) بیشتر در جنوب باختر حوضه آبریز جراحی- هندیجان به دست آمد، در حالی که بقیه ناحیه دارای ردههای متوسط تا بالای فعالیت است. زیرحوضههای باغ ملک و تخت دراز، بیشترین میزان زمینساخت فعال نسبی را نشان میدهد. توزیع این شاخص نواحی مربوط به فعالیت گسل‌های مختلف و نرخ‌های نسبی زمینساخت فعال را مشخص میسازد. نزدیک به 40 درصد از مساحت کل ناحیه مورد مطالعه در ردههای یک و دو، یعنی با فعالیت خیلی بالا و بالا، قرار دارد و 37 درصددر رده 4 ،یعنی با فعالیت زمین‌ساختی پایین قرار دارد. محیطهای با نرخ‌های بالاتر فعالیت، شاخص Iat کوچک‌تری دارند.
معصومه حاج‌منوچهری؛ مهران آرین؛ منوچهر قرشی؛ علی سلگی؛ علی سربی
چکیده
شاخص زمین‌ریخت‌شناسی زمینساخت فعال، ابزار مفیدی برای بررسی تأثیر فعالیت زمینساخت در یک ناحیه است. محاسبه این شاخص به‌وسیله نرمافزارهای Arc GIS و سنجش‌از دور (به عنوان ابزار شناسایی) در یک منطقه بزرگ برای تشخیص ناهنجاری‌های احتمالی مرتبط با زمینساخت فعال سودمند است. این روش به‌ویژه در مناطقی که کار مطالعاتی کمی روی فعالیت ...
بیشتر
شاخص زمین‌ریخت‌شناسی زمینساخت فعال، ابزار مفیدی برای بررسی تأثیر فعالیت زمینساخت در یک ناحیه است. محاسبه این شاخص به‌وسیله نرمافزارهای Arc GIS و سنجش‌از دور (به عنوان ابزار شناسایی) در یک منطقه بزرگ برای تشخیص ناهنجاری‌های احتمالی مرتبط با زمینساخت فعال سودمند است. این روش به‌ویژه در مناطقی که کار مطالعاتی کمی روی فعالیت زمین‌ساختی آن با استفاده از این روش صورت گرفته است، می‌تواند روش نو و مفیدی باشد. بر پایه مقادیر شاخص طول- شیب رودخانه (SL)، عدم تقارن حوضه زهکشی (Af)، انتگرال فرازسنجی (Hi)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf)، شکل حوضه زهکشی (Bs) و پیچ و خم پیشانی کوه (Smf)، شاخصی به نام Iat (Indexofrelativeactivetectonics؛ زمینساخت فعال نسبی) حاصل شد که ترکیبی از شاخصهای بالاست و خود به چهار رده تقسیم می‌شود. مقادیر به دست آمده برای شاخص Iat در منطقه مورد بررسی نشان‌دهنده پهنه‌ای با فعالیت زمین‌ساختی پایین (رده 4) در زیرحوضههای 4 و 6 و پهنه‌ای با فعالیت زمین‌ساختی متوسط (رده 3) در زیرحوضههای 1، 2، 7، 9، 10، 11، 12، 14، 15 و 19 و پهنه‌ای با فعالیت زمین‌ساختی بالا (رده 2) در زیرحوضههای 3، 5، 8، 13، 16، 17و 18 است. الگوی تقارن توپوگرافی عرضی (T) نیز برای ناحیه مورد بررسی محاسبه و نتیجه آن به شکل نقشه‌ای از بردارهای T تهیه شد. با مقایسه مقادیر این شاخص با نقشه رده‌بندی زمینساخت فعال نسبی، تطبیق نواحی رده بالا با پهنه‌های دارای مقادیر بالای عدم تقارن تأیید شد.
شاخص زمین‌ریخت‌شناسی زمینساخت فعال، ابزار مفیدی برای بررسی تأثیر فعالیت زمینساخت در یک ناحیه است. محاسبه این شاخص به‌وسیله نرمافزارهای Arc GIS و سنجش‌از دور (به عنوان ابزار شناسایی) در یک منطقه بزرگ برای تشخیص ناهنجاری‌های احتمالی مرتبط با زمینساخت فعال سودمند است. این روش به‌ویژه در مناطقی که کار مطالعاتی کمی روی فعالیت زمین‌ساختی آن با استفاده از این روش صورت گرفته است، می‌تواند روش نو و مفیدی باشد. بر پایه مقادیر شاخص طول- شیب رودخانه (SL)، عدم تقارن حوضه زهکشی (Af)، انتگرال فرازسنجی (Hi)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf)، شکل حوضه زهکشی (Bs) و پیچ و خم پیشانی کوه (Smf)، شاخصی به نام Iat (Indexofrelativeactivetectonics؛ زمینساخت فعال نسبی) حاصل شد که ترکیبی از شاخصهای بالاست و خود به چهار رده تقسیم می‌شود. مقادیر به دست آمده برای شاخص Iat در منطقه مورد بررسی نشان‌دهنده پهنه‌ای با فعالیت زمین‌ساختی پایین (رده 4) در زیرحوضههای 4 و 6 و پهنه‌ای با فعالیت زمین‌ساختی متوسط (رده 3) در زیرحوضههای 1، 2، 7، 9، 10، 11، 12، 14، 15 و 19 و پهنه‌ای با فعالیت زمین‌ساختی بالا (رده 2) در زیرحوضههای 3، 5، 8، 13، 16، 17و 18 است. الگوی تقارن توپوگرافی عرضی (T) نیز برای ناحیه مورد بررسی محاسبه و نتیجه آن به شکل نقشه‌ای از بردارهای T تهیه شد. با مقایسه مقادیر این شاخص با نقشه رده‌بندی زمینساخت فعال نسبی، تطبیق نواحی رده بالا با پهنه‌های دارای مقادیر بالای عدم تقارن تأیید شد.
زهرا مردانی؛ منوچهر قرشی؛ مهران آرین؛ خسرو خسروتهرانی
چکیده
شاخصهای زمین‌ریخت‌شناسی زمینساخت فعال، ابزار مفیدی برای بررسی تأثیر فعالیت زمینساخت در یک ناحیه است، محاسبه این شاخصها به وسیله نرم افزارهایArcGIS، سنجش از دور (به عنوان ابزار شناسایی)، در یک منطقه بزرگ برای تشخیص ناهنجاری‌های احتمالی مرتبط با زمینساخت فعال سودمند است. این روش بویژه در مناطقی که کار مطالعاتی کمی بر روی ...
بیشتر
شاخصهای زمین‌ریخت‌شناسی زمینساخت فعال، ابزار مفیدی برای بررسی تأثیر فعالیت زمینساخت در یک ناحیه است، محاسبه این شاخصها به وسیله نرم افزارهایArcGIS، سنجش از دور (به عنوان ابزار شناسایی)، در یک منطقه بزرگ برای تشخیص ناهنجاری‌های احتمالی مرتبط با زمینساخت فعال سودمند است. این روش بویژه در مناطقی که کار مطالعاتی کمی بر روی فعالیت زمین‌ساختی آن با استفاده از این روش صورت گرفته (باختر البرز مرکزی )، می‌تواند روش نو و مفیدی باشد. بر اساس مقادیر شاخص طول- شیب رودخانه (SL)، عدم تقارن حوضه زهکشی (Af)، انتگرال فرازسنجی (Hi)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf)، شکل حوضه زهکشی (Bs) و پیچ و خم پیشانی کوه (Smf) شاخصی به نام Iat ; Index of relative active tectonics) زمینساخت فعال نسبی( حاصل شد که ترکیبی از شاخصهای بالا بوده و خود به چهار رده تقسیم می‌شود. مقادیر به دست آمده برای شاخص Iat در منطقه مورد بررسی نشان دهنده، پهنه‌ای با فعالیت زمین‌ساختی متوسط (رده 3) در جنوب سد منجیل و پهنه‌ای با فعالیت زمین‌ساختی بالا (رده 2) در حوضه زهکشی شاهرود، سفید‌رود و پهنه‌ای با فعالیت خیلی بالا (رده 1) درحوضه زهکشی طالقان‌رود و الموت‌‌رود است. الگوی تقارن توپوگرافی عرضی (T) نیز برای ناحیه مورد بررسی محاسبه و نتیجه آن به شکل نقشه‌ای از بردارهای T تهیه شد. با مقایسه مقادیر این شاخص با نقشه رده‌بندی زمینساخت فعال نسبی تطبیق نواحی رده بالا با پهنه‌های دارای مقادیر بالای عدم تقارن تأیید شد.
رضوان خاوری؛ منوچهر قرشی؛ مهران آرین؛ خسرو خسروتهرانی
چکیده
در این مقاله به بررسی زمینساخت فعال نسبی حوضه کرج بر اساس شاخصهای زمینریختی پرداخته‌شده است. این شاخصها عبارتند از: شاخص طول- شیب رودخانه (SL)، عدم تقارن حوضه زهکشی (Af)، انتگرال فرازسنجی (Hi)، نسبت عرض کف دره به ارتفاع آن (Vf)، شکل حوضه زهکشی (Bs) و پیچ و خم پیشانی کوه (Smf). نتایج بررسی این ویژگیها با هم به عنوان شاخص زمینساخت فعال ...
بیشتر
در این مقاله به بررسی زمینساخت فعال نسبی حوضه کرج بر اساس شاخصهای زمینریختی پرداخته‌شده است. این شاخصها عبارتند از: شاخص طول- شیب رودخانه (SL)، عدم تقارن حوضه زهکشی (Af)، انتگرال فرازسنجی (Hi)، نسبت عرض کف دره به ارتفاع آن (Vf)، شکل حوضه زهکشی (Bs) و پیچ و خم پیشانی کوه (Smf). نتایج بررسی این ویژگیها با هم به عنوان شاخص زمینساخت فعال نسبی (Iat) محاسبه شد و به چهار رده شامل مناطق خیلی فعال تا مناطق با فعالیت کم، تقسیمبندی شد. ناحیه مورد بررسی در دامنه جنوبی البرز مرکزی در شمال ایران، یک مکان مناسب برای بررسی زمینساخت فعال نسبی است. بررسی‌های اخیر نشان میدهد که نوزمینساخت، نقش مهمی در تکامل زمینریختی این بخش از البرز دارد. شواهد زمینریختی، بالاآمدگی مختلفی را در گذشته زمینشناسی ناحیه، نشان میدهند. ردههای بالای Iat (فعالیت کم زمین‌ساختی) بیشتر در جنوب و بخش مرکزی حوضه زهکشی کرج به دست آمد، درحالی که بقیه ناحیه دارای ردههای متوسط تا بالای فعالیت است. اطراف دریاچه امیرکبیر، بیشترین میزان زمینساخت فعال نسبی را نشان میدهد. پراکندگی این شاخص نواحی مربوط به فعالیت گسل‌های مختلف و نرخ‌های نسبی زمینساخت فعال را مشخص میسازد. بیش از نیمی از مساحت کل ناحیه مورد مطالعه در ردههای یک و دو، یعنی با فعالیت خیلی بالا و بالا، قرار دارد. محیطهای با نرخ‌های بالاتر فعالیت، شاخص Iat بزرگ‌تری دارند. شاخص تقارن توپوگرافیکی عرض حوضه (T)، همچنین در ناحیه مورد مطالعه محاسبه شد. نتیجه اندازه‌گیری این شاخص در حوضه کرج و زیرحوضههای آن به شکل نقشه‌ای از بردارهای T تهیه شد. پس از مقایسه مقادیر این شاخص با نقشه رده‌بندی زمینساخت فعال نسبی، تطبیق نواحی رده بالا با پهنه‌های دارای مقادیر بالای عدم تقارن تأیید شد.
