مهدی نجفی؛ علی یساقی؛ عباس بحرودی؛ شهرام شرکتی؛ جاما ورجس
چکیده
بلندای قدیمی فارس که حاوی 15 درصد از کل ذخایر گاز اکتشاف شده در جهان است در جنوب خاور کمربند چین- رانده زاگرس قرار دارد. اطلاعات زیر سطحی که در خلال اکتشافات اخیر در این منطقه به‌دست آمده‌اند نشان از پیچیدگی سبک چین‌خوردگی تاقدیس‌ها در ژرفای پوشش رسوبی می‌دهند که دانستن آن برای مدل‌سازی سیستم هیدروکربنی منطقه و تعیین اولویت ساختارها ...
بیشتر
بلندای قدیمی فارس که حاوی 15 درصد از کل ذخایر گاز اکتشاف شده در جهان است در جنوب خاور کمربند چین- رانده زاگرس قرار دارد. اطلاعات زیر سطحی که در خلال اکتشافات اخیر در این منطقه به‌دست آمده‌اند نشان از پیچیدگی سبک چین‌خوردگی تاقدیس‌ها در ژرفای پوشش رسوبی می‌دهند که دانستن آن برای مدل‌سازی سیستم هیدروکربنی منطقه و تعیین اولویت ساختارها برای حفاری اکتشافی ضروری است. این مطالعه با ارائه یک برش ساختاری ناحیه‌ای به طول 130 و ژرفای 12 کیلومتر که بر اساس تلفیق برش‌های لرزه‌ای، داده چاه‌های اکتشافی و برداشت‌های میدانی تهیه شده است، به بررسی سبک چین‌خوردگی در بلندای قدیمی فارس پرداخته است. نتایج این بررسی نشان دادند که تغییرات سبک چین‌خوردگی، با تغییر در ویژگی‌های مکانیکی واحدهای رسوبی، در عرض بلندای قدیمی فارس و همینطور از سطح تا ژرفای پوشش رسوبی روی می‌دهد. چین‌ها در ژرفای بین 8 تا 12 کیلومتر جدایش می‌یابند به‌گونه‌ای که سازوکار غالب دگرریختی پوشش رسوبی، چین‌خوردگی جدایشی و به دنبال آن چین‌خوردگی جدایشی گسلیده است. در میانه پوشش رسوبی، نهشته‌های تبخیری تریاس با بیش از دو برابر افزایش ستبرای زمین‌ساختی در برخی ساختارها، هندسه توالی پس از تریاس را از مخازن گازی کربناتی پرموتریاس جدا کرده‌اند. بازگردانی و موازنه برش ساختاری ناحیه‌ای نشان داد که میزان کوتاه‌شدگی حاصل از چین‌خوردگی و گسلش در عرض بلندای کهن فارس حدود 20 درصد است. برش ساختاری موازنه شده همچنین نشان داد که حداقل دو گسل پی‌سنگی معکوس با ایجاد رخنمون واحدهای قدیمی در فرادیواره و ایجاد اختلاف در تراز ناودیس‌ها، بر دگرریختی پوشش رسوبی مؤثر بوده‌اند.
