سنگ شناسی
لیلا ملکی؛ نعمت‌اله رشیدنژاد عمران؛ عبدالرحیم هوشمندزاده؛ جان کاتل
چکیده
در این پژوهش، واحدهای متابازیتی وگنایسی واقع در پشتة گلمنده و کوه‌های زمان‌آباد (مجموعة دگرگونی بنه‌شورو، خاور ساغند، ایران مرکزی) مورد مطالعة سن‌سنجی اورانیم- سرب کانی زیرکن قرار گرفته‌اند. بر این اساس نمونة گارنت آمفیبولیت، سن 3/6±545/4 میلیون سال (1/7= MSWD)، نمونة گنایس کوارتز فلدسپاتی، سن 3/5± 541/3میلیون سال (0.26= MSWD)، نمونة ...
بیشتر
در این پژوهش، واحدهای متابازیتی وگنایسی واقع در پشتة گلمنده و کوه‌های زمان‌آباد (مجموعة دگرگونی بنه‌شورو، خاور ساغند، ایران مرکزی) مورد مطالعة سن‌سنجی اورانیم- سرب کانی زیرکن قرار گرفته‌اند. بر این اساس نمونة گارنت آمفیبولیت، سن 3/6±545/4 میلیون سال (1/7= MSWD)، نمونة گنایس کوارتز فلدسپاتی، سن 3/5± 541/3میلیون سال (0.26= MSWD)، نمونة آمفیبول- بیوتیتگنایس، سن 2/6±549/2 میلیون سال (0.28 = MSWD) و نمونة متاگابرو، سن 4/4±541/21 میلیون سال (1/8=MSWD) را نشان میدهند. بر اساس شیمی کانی، تمامی بلورهای زیرکن مورد بررسی، ماهیت ماگمایی، قارهای و پوستهای دارند. بنابراین، یافتههای سنی یاد شده، به سن تبلور ماگمای والد گارنت آمفیبولیت، متاگابرو و گنایسها نسبت داده میشود در حالی که در مطالعات پیشین، محدودة سنی 550 -530 میلیون سال ، به سن دگرگونی متابازیتها و سن جایگزینی گرانیت مولد گنایسهای منطقه تعبیر شده بود.
فاطمه سرجوقیان؛ علی کنعانیان؛ امیر اثنی‌عشری؛ جمشید احمدیان
چکیده
مجموعه نفوذی کوه‌دم، در شمال خاور اردستان در بخش مرکزی نوار ماگمایی ارومیه- دختر قرار گرفته است. این مجموعه ماهیت کالک‌آلکالن دارد و در دو واحد فلسیک و حدواسط- مافیک قابل مشاهده است. سنگ‌های فلسیک از ترکیب سنگ‌شناسی مونزوگرانیت، گرانودیوریت، کوارتزمونزونیت و کوارتزمونزودیوریت تشکیل شده، در حالی که سنگ‌های حدواسط- مافیک شامل ترکیب ...
بیشتر
مجموعه نفوذی کوه‌دم، در شمال خاور اردستان در بخش مرکزی نوار ماگمایی ارومیه- دختر قرار گرفته است. این مجموعه ماهیت کالک‌آلکالن دارد و در دو واحد فلسیک و حدواسط- مافیک قابل مشاهده است. سنگ‌های فلسیک از ترکیب سنگ‌شناسی مونزوگرانیت، گرانودیوریت، کوارتزمونزونیت و کوارتزمونزودیوریت تشکیل شده، در حالی که سنگ‌های حدواسط- مافیک شامل ترکیب سنگ‌شناسی گابرو، دیوریت، کوارتز دیوریت، مونزودیوریت و مونزونیت است. این توده و سنگ‌های دربرگیرنده آن میزبان دایک‌های متعدد اسیدی است و آنکلاوهای میکروگرانولار مافیک متعددی با ترکیب دیوریت، کوارتزدیوریت، مونزودیوریت و کوارتز مونزودیوریت در سنگ‌های فلسیک خودنمایی می‌کند. مطالعات سن سنجی اورانیم- سرب با استفاده از روش LA-ICP MSروی بلورهای زیرکن نشان می‌دهد که سن سنگ‌های حدواسط- مافیک حدود ٤/٠±٩/٥٣ میلیون سال، سنگ‌های فلسیک حدود ٤/٠ ± ١/٥١ میلیون سال، آنکلاوها ٨/٠±٣/٥٠ میلیون سال و دایک‌های اسیدی ٦٤/٠±٩٥/٤٩ میلیون سال برآورد شده است. با توجه به این نکته که سن‌های به دست آمده متعلق به ائوسن زیرین تا میانی هستند، می‌توان گفت شکل‌گیری این مجموعه نفوذی همزمان با رخداد فرورانش لیتوسفر اقیانوسی نئوتتیس به زیر ایران مرکزی است و با مطالعات ژئوشیمیایی مطابقت دارد.
رامین هندی؛ علی‌اصغر حسنی‌پاک
چکیده
این نوشتار، بخشی از نتایج پژوهش انجام شده در رابطه با بررسی ویژگی‌های ژئوشیــمیایی کانسارهای مس با میـــزبان رسوبی در بلوک طبس- راور است که به منظور شناسایی ویژگی‌های ژئوشیمیایی محیط تشکیل این کانسارها تعیین سنگ منشأ رسوبات در منطقه انجام شده است. بدین منظور افزون بر نمونه‌های ژئوشیمیایی متعارف 55 نمونه کانی‌سنگین از رسوبات ...
بیشتر
این نوشتار، بخشی از نتایج پژوهش انجام شده در رابطه با بررسی ویژگی‌های ژئوشیــمیایی کانسارهای مس با میـــزبان رسوبی در بلوک طبس- راور است که به منظور شناسایی ویژگی‌های ژئوشیمیایی محیط تشکیل این کانسارها تعیین سنگ منشأ رسوبات در منطقه انجام شده است. بدین منظور افزون بر نمونه‌های ژئوشیمیایی متعارف 55 نمونه کانی‌سنگین از رسوبات آبراهه‌ای و 493 نمونه سنگی از رخنمون‌های سنگ درونگیر کانی‌سازی برداشت شد. بر پایه مطالعه نمونه‌های کانی‌سنگین و مقاطع نازک تهیه شده از رخنمون سنگ‌های تخریبی منطقه، کانی‌ها و اجزای تشکیل‌‍‌دهنده رسوبات تخریبی تعیین شد. سپس بر پایه محل برداشت نمونه‌های بالا، نقشه توزیع فضایی شاخص‌های محتوای فلدسپار و اجزای دگرگونی نمونه‌ها با استفاده از روش کریجینگ شاخص رسم شد. با مقایسه نقشه رسم شده و زمین‌شناسی یکپارچه بلوک‌های مجاور، سنگ مادر اولیه تأمین‌کننده رسوبات تخریبی در حاشیه باختری بلوک طبس- راور در محدوده بلوک‌های کلمرد و پشت بادام تعیین شد. به منظور تعیین دامنه سنی سنگ منشأ احتمالی اجزای تخریبی ماسه‌سنگ‌های درونگیر ذخایر مس با میزبان رسوبی از بلورهای زیرکن استفاده شد. بلورهای زیرکن از نمونه‌های ماسه‌سنگ با سن حد فاصل ژوراسیک تا کرتاسه و همچنین از نمونه‌های کانی‌سنگین استخراج شده و بر پایه آن دامنه سنی سنگ مادر تأمین‌کننده اجزای تخریبی حوضه رسوبی طبس- راور مشخص شده است. نتایج سنجش سن بلورهای زیرکن بیانگر وجود چهار جامعه آماری متمایز در نتایج بوده است. بخش عمده نتایج تعیین سن با دامنه سنی سنگ مادر تعیین شده در حاشیه باختری حوضه منطبق بوده و توزیع فراوانی سن بلورهای زیرکن‌ها با فرایندهای کوهزایی شناخته شده در ایران مرکزی همخوانی قابل قبولی از خود نشان داده است. بخشی از بلورهای زیرکن نیز که دارای قدمت بیش از یک میلیارد سال بوده‌اند وجود دو فاز کوهزایی در بازه 7/1 تا 2 میلیارد سال و در حد فاصل 5/2 میلیارد سال پیش را در سنگ مادر پی‌سنگ ایران مرکزی پیشنهاد کرده است.
محمد حسن کریم پور؛ لنگ فارمر؛ چاک استرن
چکیده
بیوتیت مسکوویت لیکوگرانیت و پگماتیتهای همراه در متاافیولیت و متافلیشها (بقایای پوسته اقیانوسی پالئوتتیس) همزمان با برخورد صفحه ایران با صفحه توران نفوذ نمودهاند. چهار نوع دایک پگماتیتی که بیوتیت مسکوویت لیکوگرانیتها را قطعه کرده‌اند، شناسایی شدند. با استفاده از روشU-Pb سن زیرکن، بیوتیت مسکوویت لیکوگرانیت 205.9 ± ...
بیشتر
بیوتیت مسکوویت لیکوگرانیت و پگماتیتهای همراه در متاافیولیت و متافلیشها (بقایای پوسته اقیانوسی پالئوتتیس) همزمان با برخورد صفحه ایران با صفحه توران نفوذ نمودهاند. چهار نوع دایک پگماتیتی که بیوتیت مسکوویت لیکوگرانیتها را قطعه کرده‌اند، شناسایی شدند. با استفاده از روشU-Pb سن زیرکن، بیوتیت مسکوویت لیکوگرانیت 205.9 ± 4.1 Ma تعیین شد (راتین، تریاس بالایی). بیوتیت مسکوویت لیکوگرانیت و آپلیت گرانیت از نظر شیمیایی، فوق آلومینیم و گرانیت نوع S است. عدد پذیرفتاری مغناطیسی بیوتیت مسکوویت لیکوگرانیت و آپلیت گرانیت میان SI 5-10 * 5 تا 11 و نسبتFe2O3/FeO کمتر از 35/0 است، بنابراین مربوط به سری ایلمینیت (نوع کاهیده) هستند. مجموع عناصر کمیاب خاکی بیوتیت مسکوویت لیکوگرانیت میان 130 تا 176 و آپلیت گرانیت میان 50 تا 79 است. Eu ناهنجاری منفی جزئی (Eu/Eu* برابر 52/0تا 76/0) نشان می‌دهد. نسبت ایزوتوپ اولیه (87Sr/86Sr)i و i(143Nd/144Nd) اولیه با توجه به سن 205 میلیون سال محاسبه شد. نسبت ایزوتوپ اولیه (87Sr/86Sr)i در بیوتیت مسکوویت لیکوگرانیت و آپلیت گرانیت به ترتیب 708161/0 و 709853/0 بوده است. نسبت (143Nd/144Nd)i اولیه در بیوتیت مسکوویت لیکوگرانیت 512214/0 و در دایک آپلیت گرانیت 512024/0 بـوده اسـت. میـزان ایزوتوپ اولیه ε Nd در بیوتیت مسکوویت لیکوگرانیت 48/6- و در دایک آپلیت گرانیت 83/6- است. بر اساس دادههای ایزوتوپی ماگمای اولیه از پوسته قارهای منشأ گرفته است. به توجه به نسبت‌های Rb/Sr برابر 1 تا 3/1 وCaO/Na2O کم و بیش 3/0 در بیوتیت مسکویت لیکوگرانیت ترکیب سنگ منشأ بین متاپلیت و متا پسامیت بوده است.
