سجاد مغفوری؛ ابراهیم راستاد؛ فردین موسیوند
چکیده
توالی آتشفشانی- رسوبی کرتاسه پسین در منطقه نوده که میزبان کانی‌زایی مس(روی) سولفید توده‌ای می‌باشد از چهار واحد سنگی(Unit1,Unit2, Unite3,Unit4) تشکیل شده است. کانی‌زایی مس (روی) در واحد 2 و در دو افق مجزا رخ داده است. این واحد سنگی از گدازه الیوین بازالت و ماسه‌سنگ سیلتی توفی از تشکیل شده است. کانسار نوده، دارای سه رخساره کانسنگی استرینگر زون، ...
بیشتر
توالی آتشفشانی- رسوبی کرتاسه پسین در منطقه نوده که میزبان کانی‌زایی مس(روی) سولفید توده‌ای می‌باشد از چهار واحد سنگی(Unit1,Unit2, Unite3,Unit4) تشکیل شده است. کانی‌زایی مس (روی) در واحد 2 و در دو افق مجزا رخ داده است. این واحد سنگی از گدازه الیوین بازالت و ماسه‌سنگ سیلتی توفی از تشکیل شده است. کانسار نوده، دارای سه رخساره کانسنگی استرینگر زون، توده‌ای و لایه‌ای می باشد. این کانسار دارای منطقه‌بندی ژئوشیمیایی قوی جانبی از رخساره کانسنگ توده‌ای به سمت رخساره کانسنگ لایه‌ای (کاهش عیار ماده معدنی، کاهش نسبت Cu:Zn، افزایش نسبت Ba:Zn و افزایش میزان Fe و Mn) و منطقه‌بندی قائم، به‌ویژه در رخساره کانسنگ توده‌ای (افزایش نسبت‌های Cu:Fe، Cu:Ti به سمت بالای کانسار همراه با کاهش Cu:Zn) است. مطالعات لیتو‌ژئوشیمیایی نشان می‌دهد بیشینه عیار مس مربوط به رخساره کانسنگ توده‌ای و در حدود2/11 درصد است که به سمت رخساره کانسنگ لایه‌ای میزان آن کاهش می‌یابد، این عیار در کانسنگ لایه‌ای بین 4 تا 5 درصد در تغییر است. عیار مجموع فلزات پایه (Cu+Zn+Pb) در کانسار نوده همواره در رخساره کانسنگ توده‌ای بیشتر از زون استرینگر و رخساره کانسنگ لایه‌ای است. عواملی مانند تغییر نسبت تولیدات گرمابی نسبت به ترکیبات رسوبی، تغییر دما، Eh و pH، رخداد فرایند پالایش در رخساره کانسنگ توده‌ای و غالب بودن فرایندهای رسوبی در رخساره کانسنگ لایه‌ای این نوع منطقه بندی را کنترل می‌نمایند.
بهروز مهری؛ ابراهیم راستاد؛ فرج الله فیاضی
چکیده
کانسار سرب- نقره (روی ) خانجار (رشم) در جنوب دامغان، یکی از کانسارهای لایه‌کران (استراتاباند) توالی کربناتی کرتاسه بالایی در ایران مرکزی است. ماده معدنی در این کانسار با دو ژئومتری رخنمون دارد : 1- عدسی‌هایی از ماده معدنی که همخوان با لایه‌بندی است و ماده معدنی در آن با بافت لامینه و به‌صورت دانه پراکنده در متن میکریت مشاهده می‌شود. ...
بیشتر
کانسار سرب- نقره (روی ) خانجار (رشم) در جنوب دامغان، یکی از کانسارهای لایه‌کران (استراتاباند) توالی کربناتی کرتاسه بالایی در ایران مرکزی است. ماده معدنی در این کانسار با دو ژئومتری رخنمون دارد : 1- عدسی‌هایی از ماده معدنی که همخوان با لایه‌بندی است و ماده معدنی در آن با بافت لامینه و به‌صورت دانه پراکنده در متن میکریت مشاهده می‌شود. ماده معدنی با این ژئومتری در سه افق در رخساره‌های کانه‌دار سنگ‌آهک ریفی قرار دارد. بیشترین فعالیت‌های معدنی در افق I که در قاعده واحد K2b قرار دارد، صورت گرفته است. 2- انباشتی از مواد معدنی که فضای خالی و شکستگی‌ها و گسل‌ها را پر کرده است. شکستگی‌ها در طول روند خود در بخش‌هایی غنی از ماده معدنی هستند که رخساره‌های کانه‌دار را قطع کرده‌انــد. در کانسار خانجار، سه رخساره کانه‌دار تشخیص داده شده است : 1) رخساره آهک سیلیسی که کانه‌های اصلی آن گالن، اسفالریت و پیریت است. کالکوپیریت به مقدار جزئی در این رخساره مشــاهده می‌شود. 2) رخساره مولوسکا، اکینودرم وکستون با مقدار کم کانــه‌های گالن و اسفالریت. 3) رخساره سنگ‌آهک رودیست‌دار با مقدار زیاد کانه گالن. به‌طور عمده پرکننــده فضای خالــی بوده و اندازه بلورها از متوسط تا درشت تغییر می‌کند. کانی‌شنـاسـی و همبود(پاراژنز) کانـه‌ای در هر دو نوع عدسی شکل و پرکننده فضای خالی مشابه هم بوده و شامل گالن، اسفالریت، پیریت،کالکوپیریت، تترائدریت و باریت است. مقدار نقره در کانسار خانجار بالا (یک کیلو گرم در تن در کنسانتره ماده معدنی) است و کانی حامل آن تترائدریت است. مطالعه میکروترمومتری و تعیین درجه شوری سیال‌های کانه‌ساز در ادخال‌های دو فازه مایع وگاز موجود در دولومیت زین اسبی و اسفالریت نشانگر آن است که میانگین درجه حرارت 5 ± 195 و شوری سیال‌ها از 18 تا 23 درصد معادل درصد وزنی کلرید سدیم (NaCl) تغییر می‌کند. مشاهدات صحرایی، ژئومتری، بافت ماده معدنی، ژئوشیمی، مطالعه میانبارهای سیال و همبود کانه‌ها، حاکی از آن است که کانسار خانجار یک ذخیره MVT است که تشکیل و تمرکز آن از مرحله دیاژنتیک تا اپی ژنتیک صورت گرفته است.
علی‌رضا جوانشیر؛ ابراهیم راستاد؛ احمدرضا ربانی
چکیده
کانسار روی- سرب (مولیبدن) احمدآباد در بلوک پشت‌بادام از پهنة ایران مرکزی و در کمربند کانه‌زایی روی و سرب کوه‌بنان- بهاباد قرار دارد.این کانسار با ژئومتری عدسی شکل، هم‌روند با لایه‌بندی و گاه رگه‌ای و به گونة چینه‌کران محدود به واحد دولومیتی سازند شُتری (تریاس میانی) است. نتایج تجزیة نمونه‌ها، میانگین روی را 9 درصد، میزان میانگین ...
بیشتر
کانسار روی- سرب (مولیبدن) احمدآباد در بلوک پشت‌بادام از پهنة ایران مرکزی و در کمربند کانه‌زایی روی و سرب کوه‌بنان- بهاباد قرار دارد.این کانسار با ژئومتری عدسی شکل، هم‌روند با لایه‌بندی و گاه رگه‌ای و به گونة چینه‌کران محدود به واحد دولومیتی سازند شُتری (تریاس میانی) است. نتایج تجزیة نمونه‌ها، میانگین روی را 9 درصد، میزان میانگین سرب را 5 درصد و میانگین مولیبدن را 7/0 درصد نشان داده است. مطالعة مقاطع سنگ‌چینه‌شناسی نشان می‌دهد که کانه‌زایی در یک موقعیت چینه‌ای خاص و در ارتباط با رخساره‌های رسوبی ویژه، از جمله رخساره‌های ائواسپارایت دولومیتی،گرینستون ائوییدی و دولوسپارایت رخ داده است. بافت و ساخت کانه‌ها، شامل لامینه، دانه‌پراکنده، فضاپرکن، توده‌ای، برشی، رگه- رگچه‌ای، استیلولیت و جانشینی است. وجود بافت‌هایی از کانه از قبیل لامینه، دانه‌پراکنده و استیلولیت که در ارتباط با رخسارة گرینستون ائوییدی می‌باشند، بیانگر تشکیل کانه‌ها در مراحل دیاژنز و در یک محیط سدی است. به دلیل تأثیر عملکرد گسل‌ها، و ایجاد ساختار‌های فرازمین- فروزمین و تأثیر شدید فرایندهای سوپرژن در منطقه، کانه‌ها به‌طور عمده به صورت غیرسولفیدی (همی‌مورفیت، سروسیت و وُلفنیت) و به مقدار کمتر سولفیدی همچون گالن، اسفالریت، ورتزیت و پیریت دیده می‌شوند. کانی‌های فلوریت، سلستیت و ژیپس نیز به طور فرعی حضور دارند. نبود مس و نقره از ویژگی‌های مهم و قابل ذکر این کانسار است. ویژگی‌هایی همچون سنگ درون‌گیر کربناتی با سن تریاس، ساخت و بافت دانه پراکنده و لامینه، ژئومتری عدسی‌شکل و هم‌روند با لایه‌بندی، برتری روی به سرب، نبود توده‌های آذرین، نبود کانه‌زایی مس و نقره در کانسار احمدآباد، همگی نشانگر آن است که این کانسار در شرایطی مشابه با کانسار روی و سرب تیپ بلایبرگ(Bleiberg) در آلپ اتریش تشکیل شده است. وجود شواهد مشابه در دو کانسار احمدآباد (ایران) و بلایبرگ از جمله حضور وُلفنیت به همراه روی و سرب در کانسنگ‌های تریاس و شواهد ساختی و بافتی سبب شده تا کانسار احمدآباد با نگرشی نو با این رده جهانی از کانسارهای روی و سرب (کانسارهای تیپ آلپی) مورد مقایسه قرار گیرد.
