رسوب شناسی
سمیه پرهام؛ علیرضا پیریایی؛ منصور قربانی؛ سید رضا موسوی حرمی
چکیده
کرتاسه‌پسین در زاگرس تحت‌تاثیر یک تکتونیک ناحیه‌ای قرار‌گرفته که منجر به توسعه حوضه پیش‌بوم در شمال‌شرقی صفحه‌عربی شده است. در برخی نواحی نیز تکتونیک محلی مرتبط با ساختمان‌های نمکی رسوبات را تحت تاثیر خود قرار داده است. یکی از بازه‌های زمانی که می‌توان تحولات تکتونیکی-رسوبی رادر آن مستندسازی کرد زمان ماستریشتین است. در این ...
بیشتر
کرتاسه‌پسین در زاگرس تحت‌تاثیر یک تکتونیک ناحیه‌ای قرار‌گرفته که منجر به توسعه حوضه پیش‌بوم در شمال‌شرقی صفحه‌عربی شده است. در برخی نواحی نیز تکتونیک محلی مرتبط با ساختمان‌های نمکی رسوبات را تحت تاثیر خود قرار داده است. یکی از بازه‌های زمانی که می‌توان تحولات تکتونیکی-رسوبی رادر آن مستندسازی کرد زمان ماستریشتین است. در این مطالعه نهشته‌های‌ماستریشتین در شرق ناحیه‌فارس شامل بخش‌بالایی سازند‌گورپی و سازند‌تاربور در امتداد یک نگاره با جهت شمال‌غربی–جنوب‌شرقی مورد‌بررسی قرار‌گرفته است. بر اساس مطالعات رسوبشناسی انجام گرفته بر روی این نهشته‌ها 14 رخساره شناسایی شده است. این رخساره‌ها در 5 کمربند رخسارهای پهنه کشندی، لاگون‌محصور ولاگون باز، ریف و دریای باز در چارچوب یک پلاتفرم کربناته از نوع شلف نهشته شده‌اند. بر اساس مطالعات چینه‌نگاری‌سکانسی3 سکانس رسوبی در این توالی شناسایی شده است. تطابق برش‌های مورد مطالعه درامتداد نگاره انتخابی نشان میدهد که نهشتههای ماستریشتین بر روی بخش‌های مرتفع پیش‌برآمدگی در حوضه پیش‌بوم زاگرس تشکیل شده‌اند. پیش‌برآمدگی مذکور توپوگرافی نسبتا هموژنی داشته و فضای رسوبگذاری در امتداد این‌نگاره تقریبا یکنواخت بوده و باعث تشکیل ضخامت نسبتا یکنواختی از نهشته‌ها در این زمان شده است. تنها برش نمک‌ده‌کویه از روند کلی ضخامت تبعیت‌نمی‌کند که علت آن کاهش فضای رسوبگذاری به علت وجود ساختمان‌نمکی در این برش است.
رسوب شناسی
زینب عالیشوندی؛ حسین رحیم پور بناب؛ علی کدخدایی؛ مهران آرین
چکیده
سازند سروک، واحدکربناته ضخیمی است که معرف سنگ نهشتههای کرتاسه میانی در کمربند چین خورده- رانده زاگرس است. پتروگرافی مقاطع نازک این سازند در چاههای 4، 20 و 48، منجر به شناسایی 8 ریزرخساره شده که در 3 زیرمحیط تالاب محدود، تالاب- دریای باز و پشته زیر‌آبی، در بخش‌های داخلی یک پلاتفرم کربناته روقاره‌ای نهشته شده‌اند. با توجه به موقعیت ...
بیشتر
سازند سروک، واحدکربناته ضخیمی است که معرف سنگ نهشتههای کرتاسه میانی در کمربند چین خورده- رانده زاگرس است. پتروگرافی مقاطع نازک این سازند در چاههای 4، 20 و 48، منجر به شناسایی 8 ریزرخساره شده که در 3 زیرمحیط تالاب محدود، تالاب- دریای باز و پشته زیر‌آبی، در بخش‌های داخلی یک پلاتفرم کربناته روقاره‌ای نهشته شده‌اند. با توجه به موقعیت چاههای مورد مطالعه، از سمت شرق به غرب، حوضه عمیق‌تر شده است. توالی دیاژنزی این سازند مربوط به دو بخش بالا و پایین مرز سنومانین- تورونین می باشد. نفوذ آب‌های جوی در زیر این مرز و تاثیر فرآیند انحلال باعث گسترش تخلخل حفره‌ای و قالبی و در نتیجه بالا رفتن پتانسیل مخزنی این بخش شده است. در این مطالعه برای تعیین واحدهای جریان هیدرولیکی مخزن بنگستان میدان کوپال، از داده‌های تخلخل و تراوایی حاصل از آنالیز مغزههای حفاری و روش نشانگر زون جریانی و همچنین متد چینه ای تغییر یافته لورنز استفاده شده است. بر اساس نتایج این مطالعه شش واحد جریان هیدرولیکی تعیین شده که واحدهای جریانی 1 و 2 بهترین کیفیت مخزنی و به سمت واحد جریانی 6 پتانسیل مخزنی کاهش می یابد. همچنین برای تعیین توزیع واحدهای مختلف مخزنی و غیرمخزنی از متد چینه ای تغییر یافته لورنز استفاده شده است. با استفاده از این روش سه بخش مخزنی و غیرمخزنی شناسایی و تفکیک شده اند. فرآیندهای دیاژنزی (انحلال های گسترده جوی، شکستگی و دولومیتی شدن های مرتبط با استیلولیت) نقش مهمی در توزیع نهایی پارامترهای مخزنی در مخزن سروک میدان کوپال دارند.
رسوب شناسی
سمیرا اکبرزاده؛ عبدالحسین امینی؛ وحید توکلی؛ خسرو حیدری
چکیده
سازند آسماری به سن الیگو- میوسن یکی از مهمترین سنگهای مخزن در میدان‌های نفتی فروافتادگی دزفول به شمار می‌آید. این مطالعه به تفسیر محیط رسوبی و چینه‌نگاری سکانسی سازند آسماری در میدان کارون با استفاده از تغییرات ریزرخساره‌ها، تغییر در ریخت‌شناسی نگاره گاما و تغییر در غلظت عناصر توریم، پتاسیم و اورانیوم نگاره طیف‌سنج اشعه ...
بیشتر
سازند آسماری به سن الیگو- میوسن یکی از مهمترین سنگهای مخزن در میدان‌های نفتی فروافتادگی دزفول به شمار می‌آید. این مطالعه به تفسیر محیط رسوبی و چینه‌نگاری سکانسی سازند آسماری در میدان کارون با استفاده از تغییرات ریزرخساره‌ها، تغییر در ریخت‌شناسی نگاره گاما و تغییر در غلظت عناصر توریم، پتاسیم و اورانیوم نگاره طیف‌سنج اشعه گاما پرداخته است. نتایج حاصل از آنالیز ریزرخساره‌ای منجر به شناسایی 1 ریزرخساره تبخیری، 9 ریزرخساره کربناته و 1 ریزرخساره مختلط گردید. از نسبت دو عنصر توریم به اورانیوم جهت بررسی شرایط اکسیدان و احیا استفاده شد. بررسی گسترش زمانی ریزرخساره‌ها در چارچوب چینه نگاری سکانسی منجر به شناسایی سه سکانس رسوبی رده سوم گردید. بررسی تغییرات نگاره در سطوح زمانی بیانگر روندکاهشی نگاره گاما در مرزهای سکانسی و روند افزایشی آن در سطوح حداکثر غرقابی دارد. پنج ریخت‌شناسی جعبه‌ای به سمت چپ، جعبه‌ای به سمت راست، زنگوله‌ای دندانه‌دار، قیفی دندانه‌دار و دندانه‌دار خطی در بخش‌های مختلف توالی مورد مطالعه شناسایی گردید. انطباق این ریخت‌شناسی با یافته‌های چینه‌نگاری سکانسی منجر به ارتباط شکل جعبه‌ای به سمت چپ با دسته رخسارههای ترازپایین، اشکال زنگوله‌ای دندانه‌دار و جعبه‌ای به سمت راست با دستۀ رخساره تراز پیشرونده و شکل قیفی دندانه‌دار با دسته رخساره ترازبالا شده است.
رسوب شناسی
بیتا میرزاپور؛ راضیه لک؛ سید محسن آل علی؛ مرتضی جمالی؛ رضا شهبازی
چکیده
دریاچه ارومیه به‌عنوان یکی از بزرگترین دریاچه‌های فوق اشباع از نمک جهان واقع در شمال‌غرب ایران است. تعداد زیادی تالاب در حواشی دریاچه ارومیه بهویژه در بخش جنوب دریاچه واقع شده است. تالابها به عنوان یکی از بسترهای ثبت وقایع محیطی و اقلیمی حائز اهمیت هستند. بررسی رسوبشناسی و پارامترهای آماری رسوبشناسی در تحلیل محیط‌های ...
بیشتر
دریاچه ارومیه به‌عنوان یکی از بزرگترین دریاچه‌های فوق اشباع از نمک جهان واقع در شمال‌غرب ایران است. تعداد زیادی تالاب در حواشی دریاچه ارومیه بهویژه در بخش جنوب دریاچه واقع شده است. تالابها به عنوان یکی از بسترهای ثبت وقایع محیطی و اقلیمی حائز اهمیت هستند. بررسی رسوبشناسی و پارامترهای آماری رسوبشناسی در تحلیل محیط‌های رسوبی مختلف در رسوبات تالابهای جنوبی اطراف دریاچه ارومیه شامل تالاب کانی برازان و سولدوز، موضوع پژوهش حاضر میباشد. هدف از این پژوهش بازسازی نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه و تأثیر آن بر محدودههای تالابی در دوره هولوسن است. به این منظور تعداد 24 مغزه رسوبی با بیشینه ژرفای 12 متر و مجموع عمق حدود 200 متر با استفاده از مغزه‌گیر دستی و تعداد 8 مغزه دست نخورده توسط ویبراکورر برداشت و بررسی شد.ر خساره‌های رسوبی براساس بافت و ساخت رسوب، ترکیب رسوبات تخریبی و مواد آلی، رنگ، وجود بقایای گیاهی و صدفی و سایر مؤلفههای ماکروسکوپی شناسایی و تفکیک شدند. نمونه برداری براساس تغییر در نوع رسوبات و رخسارههای رسوبی انجام گرفت. تعداد 150عدد نمونه رسوبی جهت انجام آنالیز دانه‌بندی تفکیک شد.دانه‌بندی نمونهها به دو روش الک مرطوب و ذرات ریزتر از ماسه (سیلت و رس) توسط دستگاه لیزر (Laser particle Sizer Analysette) انجام شد و با استفاده از نرم افزار سدی لایزر (Sedilizer) پارامترهای آماری رسوبشناسی محاسبه شد و در نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. تعداد 2 نمونه از بقایای گیاهی به روش ایزوتوپ C14-AMS، برای آنالیز سن سنجی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج، گویای وجود 8 رخساره، متعلق به 3 محیط رسوبی دریاچه‌ای، تالابی و رودخانه‌ای است. نتایج سنسنجی نیز نشانگر نرخ متوسط رسوبگذاری در بخش جنوبی دریاچه ارومیه حدود 5/0 میلیمتر در سال میباشد. با این وجود نرخ رسوبگذاری برای عمقهای مختلف رسوبات متفاوت است. براساس تحلیلهای مغزههای مختلف، بازسازی جغرافیای قدیمه جنوب دریاچه ارومیه و میزان گسترش آن در 20 هزار سال گذشته انجام گرفت. این مطالعه نشان میدهد که در کواترنری پایانی دریاچه ارومیه تا ابتدای دلتای فعلی سیمینهرود گسترش داشته است. در انتهای پلیستوسن و ابتدای هولوسن پسروی خطوط ساحلی در بخش جنوبی و پیشروی رسوبات آبرفتی رودخانه زرینهرود و سیمینهرود در جنوب منطقه اتفاق افتاده است. هولوسن پایانی، با کاهش سطح تراز آب و ایجاد شرایط کمی خشک (در حدود 4 هزار سال گذشته) و گسترش پلایای حاشیهای همراه بوده است. از حدود 2 هزار سال پیش نیز شرایط امروزی بر منطقه حاکم بوده است.
رسوب شناسی
سارا ابراهیمی میمند؛ حامد زندمقدم؛ محمد خانه باد؛ اسداله محبوبی؛ غلامرضا حسین یار
چکیده
نبکاها از جمله تپههای بادی هستند که با تثبیت رسوبات در اطراف گیاهان نقش مهمی در فرسایش بادی ایفا میکنند. در قسمتهای شمالی دشت شهداد (شرق کرمان) به علت فروافتادگی منطقه، تأثیر شدید باد، نرخ بالای تامین رسوب و حضور گیاهان بیابانی، نبکاها از پراکندگی بالایی برخوردار هستند. در این تحقیق جهت دستیابی به ساز و کار تشکیل نبکاهای دشت ...
بیشتر
نبکاها از جمله تپههای بادی هستند که با تثبیت رسوبات در اطراف گیاهان نقش مهمی در فرسایش بادی ایفا میکنند. در قسمتهای شمالی دشت شهداد (شرق کرمان) به علت فروافتادگی منطقه، تأثیر شدید باد، نرخ بالای تامین رسوب و حضور گیاهان بیابانی، نبکاها از پراکندگی بالایی برخوردار هستند. در این تحقیق جهت دستیابی به ساز و کار تشکیل نبکاهای دشت شهداد، پارامترهای رسوب شناسی و تأثیر پوشش گیاهی بر ژئومورفولوژی نبکاها بررسی شده است. با توجه به گسترش ناحیه مورد مطالعه و ژئومورفولوژی متفاوت نبکاها، تعداد 30 نبکا به همراه رسوبات بین آنها نمونه برداری شده است. آنالیز این رسوبات نشان می دهد که رسوبات نبکا اغلب در اندازه ماسه ریز بوده که از جورشدگی و گرد شدگی خوبی نیز برخوردار هستند. در حالی که رسوبات بین نبکاها اغلب دامنهای بین سیلت ریز تا گراول (پبل) دارند که به دو صورت رسوبات سطحی و زیر سطحی (عمق بیش از 2 سانتیمتر) تقسیم بندی می شوند. اغلب رسوبات سطحی دانه درشت (ماسه درشت، گرانول) بوده و از گرد شدگی و جورشدگی نسبتاً خوبی برخوردار هستند. مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی نشان می دهد که جنس و گونه گیاهی در ژئومورفولوژی نبکاهای دشت شهداد حایز اهمیت است این امر به گونه ای است که از سه نوع پوشش گیاهی شناسایی شده (گز، ترات و کهور) مرتفع ترین نبکاها مربوط به نبکاها با پوشش گز بوده اما تأثیر نوع پوشش گیاهی در پارامترهای رسوبشناسی ناچیز است و تغییر قابل ملاحظهای را نشان نمیدهد.
رسوب شناسی
امید کاک مم؛ محمدحسین آدابی؛ احسان ده یادگاری
چکیده
بافت، ساخت رسوبی و فوناهای موجود منجر به شناسایی دوازده رخساره کربناته- تبخیری شده است. این رخساره‌ها در سه کمربند رخسارهای پهنه جزرومدی، لاگون و شول کربناته نهشته شده‌اند. گسترش پهنه جزرومدی به همراه رسوبات تبخیری و رخسارههای ترومبولیتی و استروماتولیتی، عدم وجود ساختمان‌های ریفی دارای تداوم جانبی، حضور گسترده گل کربناته و ...
بیشتر
بافت، ساخت رسوبی و فوناهای موجود منجر به شناسایی دوازده رخساره کربناته- تبخیری شده است. این رخساره‌ها در سه کمربند رخسارهای پهنه جزرومدی، لاگون و شول کربناته نهشته شده‌اند. گسترش پهنه جزرومدی به همراه رسوبات تبخیری و رخسارههای ترومبولیتی و استروماتولیتی، عدم وجود ساختمان‌های ریفی دارای تداوم جانبی، حضور گسترده گل کربناته و نبود رخسارههای ریزشی و لغزشی تأییدکننده یک محیط رمپ کربناته از نوع هموکلینال برای سازند کنگان است. رخسارههای شناسایی شده بر اساس مشخصات پتروفیزیکی که حاصل فرایندهای اولیه رسوبگذاری و دیاژنز میباشد در قالب هفت گونه سنگی طبقه‌بندی شده‌اند که در آنها گونه سنگی نخست (RT1) فاقد خواص مطلوب مخزنی بوده و به ترتیب به سمت RT7 کیفیت مخزنی افزایش می‌یابد. تغییرات جانبی و عمودی رخساره‌ها منجر به شناسایی دو سکانس رسوبی رده سوم شده است که الگوی انباشت چینه‌ای در آنها توسط رخسارههای ساب‌تایدال با مشخصات مخزنی مناسب که توسط رخسارههای تبخیری و پریتایدال با مشخصات پایین مخزنی در برگرفته شده‌اند، مشخص می‌شود. بیشترین کیفیت مخزنی سازند کنگان در دو زون مخزنی K1 و K2 منطبق بر انتهای TST، سطح بیشینه پیشروی آب دریا (mfs) و قاعده HST در سکانس‌های رسوبی شناسایی شده میباشد که در رخسارههای شول کربناته واقع شده است.
رسوب شناسی
شهره عرفان؛ خلیل رضایی؛ راضیه لک؛ سید محسن آل علی
چکیده
بررسی‌های کانیشناسی رسی از جمله روش‌های مفید در شناسایی و تفسیر شرایط اقلیمی گذشته است. دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچهی فوق شور در جهان با یک حوضه بسته درون قارهای مستقل و دارای وسعتی حدود 6000 کیلومتر مربع و متوسط عمق 6 متر است. بررسی تغییرات اقلیم گذشته در دریاچه ارومیه بر اساس کانیشناسی رسها موضوع پژوهش حاضر است. ...
بیشتر
بررسی‌های کانیشناسی رسی از جمله روش‌های مفید در شناسایی و تفسیر شرایط اقلیمی گذشته است. دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچهی فوق شور در جهان با یک حوضه بسته درون قارهای مستقل و دارای وسعتی حدود 6000 کیلومتر مربع و متوسط عمق 6 متر است. بررسی تغییرات اقلیم گذشته در دریاچه ارومیه بر اساس کانیشناسی رسها موضوع پژوهش حاضر است. برای بررسی رسوب شناسی و کانی شناسی رسوبات از شرق و غرب نیمه جنوبی دریاچه ارومیه، 18 مغزه رسوبی برداشته شد. 96 نمونه از 18 مغزه رسوبی در مسیرهایی از مرکز به سمت حاشیه در اطراف دریاچه اخذ شد و مورد مطالعات رسوبشناسی و کانیشناسی به وسیله پراش اشعه ایکس (XRD) قرار گرفت. کانی های رسی موجود در دشتهای ساحلی دریاچه ارومیه شامل کائولینیت، ایلیت و مونت موریلونیت است که از این میان کانیهای کائولینیت و ایلیت دارای بیشترین فراوانی هستند. این کانیها عموماً دارای منشاء آواری بوده و از طریق فرایند فرسایش مکانیکی ایجاد شده اند، بنابراین وجود آنها مبین ترکیب سنگ مادر است. بررسی توزیع نمونههای سطحی، بیانگر کاهش میزان کانیهای رسی در مجموع و کاهش میزان کائولینیت و افزایش ایلیت و کلریت از حاشیه به سمت مرکز است. این امر با تغییرات دیگر کانیهای آواری (کوارتز) موجود در دریاچه هماهنگ است. همچنین درصد کانیهای رسی همانند دیگر کانیهای آواری در طول گمانه ها افزایش می یابد، بهطوری که بالا بودن سطح آب دریاچه و اقلیم سرد و مرطوبتر گذشته (پلئستوسن انتهایی) را نشان میدهد. تعداد و طول دورههای خشک با توجه به موقعیت مغزهها متفاوت است به گونهای که تعداد دورههای خشک در گمانهای حاشیهای بیشتر (3- 5 دوره) و در گمانههای مرکزی یا به سمت مرکز کمتر (3-1 دوره) است.
رسوب شناسی
یزدان گلستان؛ امید کاک مم؛ محمدحسین آدابی؛ احسان دهیادگاری
چکیده
توالی کربناته- تبخیری، همراه با رسوبات سیلیسی آواری و نهشته های مخلوط سیلیسی آواری- کربناته مخزن آسماری/پابده با سن الیگو-میوسن در میدان نفتی کرنج به منظور بررسی دیاژنز، ریزرخساره‌ها و تعیین کانیشناسی اولیه هدف این مطالعه بوده است. میکرایتی‌شدن، انحلال، تراکم، نئومورفیسم، سیمانی‌شدن و دولومیتی‌شدن از جمله فرایندهای دیاژنزی ...
بیشتر
توالی کربناته- تبخیری، همراه با رسوبات سیلیسی آواری و نهشته های مخلوط سیلیسی آواری- کربناته مخزن آسماری/پابده با سن الیگو-میوسن در میدان نفتی کرنج به منظور بررسی دیاژنز، ریزرخساره‌ها و تعیین کانیشناسی اولیه هدف این مطالعه بوده است. میکرایتی‌شدن، انحلال، تراکم، نئومورفیسم، سیمانی‌شدن و دولومیتی‌شدن از جمله فرایندهای دیاژنزی موثر بر توالی آسماری/پابده بوده‌اند. بر اساس مطالعات پتروگرافی 3 نوع دولومیت شامل دولومیکرایت، دولومیکرواسپارایت و دولواسپارایت شناسایی شد که در مجموع موجب ارتقاء کیفیت مخزنی شده‌اند. در این توالی یازده ریزرخساره‌ی کربناته- تبخیری که در چهار محیط اصلی شامل پهنه جذرومدی، لاگون، شول کربناته و دریای باز نهشته شده‌اند مشخص گردید. محیط رسوبی سازند آسماری یک پلاتفرم کربناته از نوع رمپ همشیب معرفی شده است. مطالعات دیاژنتیکی نشان‌دهنده تاثیر هر سه محیط دیاژنزی دریایی، متئوریکی و تدفینی بر روی این نهشته‌ها میباشد. ژئوشیمی عناصر اصلی و فرعی بیانگر کانیشناسی اولیه آراگونیتی برای کربنات‌های سازند آسماری میباشد. نسبت بالای Sr/Mn و نیز بالا بودن نسبت Sr/Ca و پایین بودن میزان منگنز حاکی از سیستم دیاژنتیکی بسته با نسبت تبادل آب به سنگ (W/R) کم برای کربنات‌های سازند آسماری است.
رسوب شناسی
سعیده رحمانی؛ بهروز رفیعی
چکیده
سازند آسماری متشکل از رخسارههای کربناته و گاهی تبخیری در زمان الیگو-میوسن نهشته شده است. واحد تبخیری که در بخش پایینی سازند آسماری قرار دارد انیدریت قاعده‌ای نامیده می‌شود. به منظور بررسی و ارائه مدل رسوبی این واحد تبخیری، انیدریت قاعده‌ای و رخسارههای همراه در برش‌های سطحی و نگارهای چاه‌پیمایی در فروافتادگی دزفول بررسی ...
بیشتر
سازند آسماری متشکل از رخسارههای کربناته و گاهی تبخیری در زمان الیگو-میوسن نهشته شده است. واحد تبخیری که در بخش پایینی سازند آسماری قرار دارد انیدریت قاعده‌ای نامیده می‌شود. به منظور بررسی و ارائه مدل رسوبی این واحد تبخیری، انیدریت قاعده‌ای و رخسارههای همراه در برش‌های سطحی و نگارهای چاه‌پیمایی در فروافتادگی دزفول بررسی شدند. با بررسی هفت برش سطحی در تاقدیس‌های بنگستان، سفید، آسماری و اناران، هفت ریزرخساره کربناته از دو زیر محیط پهنه‌ی کشندی و لاگون در قاعده سازند آسماری شناسایی شدند. این رخساره ها متعلق به محیط رمپ داخلی می‌باشند. رخساره انیدریت شامل یک توده تبخیری مجزا و بدون اجزاء کربناته میباشد. در این واحد تبخیری دو بافت ریز بلور (آلاباستر) و درشت بلور (پورفیروبلاست) تشخیص داده شده، که از تبدیل انیدریت به ژیپس به وجود آمده است. با توجه به بررسی و تفسیر نگارهای گاما، نوترونی، صوتی و چگالی 20 چاه از 15 میدان نفتی فروافتادگی دزفول مشخص شد که انیدریت و هالیت در قاعده‌ی سازند آسماری نهشته شده اند. انیدریت در بیشتر چاههای فروافتادگی دزفول و هالیت با مقدار کمی انیدریت در سه چاه که در مرکز حوضه فروافتادگی دزفول میباشد، حضور دارند. بر اساس نتایج حاصل از بررسی نگارهای چاه پیمایی و ریزرخساره‌های سازند آسماری، مدل محیط رسوبی انیدریت قاعده‌ای نشان از یک محیط رسوبی آب کم عمق-حوضه کم عمق میباشد.
رسوب شناسی
غلامرضا حسین یار؛ سیدرضا موسوی حرمی؛ ایرج عبدالهی‌فرد؛ اسداله محبوبی؛ حمیدرضا مصفی
چکیده
در مطالعات چینه‌نگاری سکانسی شناسایی دسته رخساره FSST در توالی‌های رسوبی از کاربرد و اهمیت بسزایی در تعیین موقعیت مرز سکانسی و مطالعات اکتشافی برخوردار میباشد. با این حال، شانس تشکیل و حفظ شدگی رخسارههای مرتبط با آن در توالی‌های رودخانه‌ای بسیار کم است. در این مطالعه به علائم و شواهد شناسایی دسته رخساره FSST در مطالعات چینه‌نگاری ...
بیشتر
در مطالعات چینه‌نگاری سکانسی شناسایی دسته رخساره FSST در توالی‌های رسوبی از کاربرد و اهمیت بسزایی در تعیین موقعیت مرز سکانسی و مطالعات اکتشافی برخوردار میباشد. با این حال، شانس تشکیل و حفظ شدگی رخسارههای مرتبط با آن در توالی‌های رودخانه‌ای بسیار کم است. در این مطالعه به علائم و شواهد شناسایی دسته رخساره FSST در مطالعات چینه‌نگاری سکانسی در قالب مثالی از توالی رودخانه‌ای سازند شوریجه (کرتاسه پیشین (Early Cretaceous)) در شرق حوضه کپه داغ پرداخته می‌شود. این مطالعه با تکیه بر اطلاعات کامل زمین‌شناسی متشکل از 4 برش چینه‌شناسی از رخنمون سازند شوریجه در روستای شوریجه، انجیربلاغ، گردنه مزدوران و قرقره به همراه نمودارهای چاه‌پیمایی و خرده‌های حفاری از 7 حلقه چاه و نیز داده‌های لرزه‌نگاری 3 بعدی از میدان خانگیران میباشد. نتایج این مطالعه نشان میدهد که با عقب‌نشینی دریا در اوخر ژوراسیک-اوایل کرتاسه رخسارههای دانه‌ریز آواری و بعضا هیبریدی متعلق به دسته‌رخساره FSST در قاعده سازند شوریجه تشکیل شده است. این رخساره‌ها در محیط‌های کم انرژی دشت سیلابی و دشت ساحلی تشکیل شده‌اند. تشکیل کانال‌ها و گسترش سیستم رودخانه‌ای در شرق کپه‌داغ از عوارض زمین‌شناسی دیگری است که در زمان افت شدید سطح آب/اساس ایجاد شده‌اند. بررسی‌های ژئومورفولوژی آماری کانال‌ها و رخسارههای تشکیل شده نشان میدهد که کانال‌های مذکور در زمان افت سطح آب از نظر هیدرولیکی تعادلی بوده و بار رسوبی را عبور می‌داده‌اند (bypass).
رسوب شناسی
ناصر عبدی؛ رضا موسوی حرمی
چکیده
کمان قطر- گاوبندی یک کمان بزرگ و قدیمی منطقه‌ای است که در امتداد شبه‌جزیره قطر، با امتداد شمال‌خاور- جنوب-باختر، در بخش مرکزی خلیج‌فارس واقع شده است. در این مطالعه کمان مذکور بر اساس تفسیر داده‌های لرزه‌نگاری دوبعدی، در بازه رسوبی افق سرسازند لافان تا سرسازند جهرم مورد مطالعه قرار گرفته و شکل مشخصی از این کمان در این بازه ، در بخش ...
بیشتر
کمان قطر- گاوبندی یک کمان بزرگ و قدیمی منطقه‌ای است که در امتداد شبه‌جزیره قطر، با امتداد شمال‌خاور- جنوب-باختر، در بخش مرکزی خلیج‌فارس واقع شده است. در این مطالعه کمان مذکور بر اساس تفسیر داده‌های لرزه‌نگاری دوبعدی، در بازه رسوبی افق سرسازند لافان تا سرسازند جهرم مورد مطالعه قرار گرفته و شکل مشخصی از این کمان در این بازه ، در بخش ایرانی خلیج‌فارس بدست آمده است. تفسیر داده‌های لرزه‌نگاری در افق راس سازند لافان، و افق زمانی و عمقی حاصل از این تفسیر بصورت خطوط هم‌تراز عمقی، بیانگر وجود یک پلاتفرم با امتداد شمال‌باختر- جنوب‌خاور است که به سمت شمال‌خاور دارای شیب تقریباً یکنواخت میباشد و در برخی نقاط دارای بلندی‌هایی است که بر اثر فعالیت دیاپیرهای نمکی پدید آمده‌اند. نتایج تقریباً مشابهی برای افق سرسازند جهرم بدست آمده است. اختلاف زمانی و عمقی دو افق فوق بیانگر وجود یک پلاتفرم با شیب‌های ملایم به طرفین است که در واقع امتداد کمان قطر- گاوبندی در بخش ایرانی خلیج فارس میباشد. با توجه به نقشه هم‌ضخامت تهیه شده برای توالی رسوبات سازندهای ایلام- جهرم، میزان ضخامت رسوبات در پلاتفرم بالای این کمان به نحو موثری کاهش می‌یابد. کاهش ضخامت رسوبات می‌تواند دلیل رشد این کمان در زمان ته‌نشست این رسوبات باشد که همزمان با بالاآمدگی، با ایجاد فضای رسوبگذاری کمتر، موجب کاهش میزان ته‌نشست رسوبات شده است. بنابراین کمان مذکور و دیاپیرهای نمکی به عنوان عوامل منطقه‌ای در سکانس رسوبات نقش اساسی دارند.
رسوب شناسی
داوود جهانی
چکیده
برای بررسی کنگلومراهای درون حوضه ای با قلوه های مسطح بخش زیرین سازند الیکا (تریاس زیرین) چهار برش چینه ای در کوه های البرز در شمال ایران انتخاب شد. ستبرای بخش زیرین سازند الیکا در این برش ها از 95 متر در برش الگو تا 195 متر در برش ورسک است. این بخش به طور عمده در برگیرنده تناوبی از سنگ آهک نازک تا ضخیم لایه با آشفتگی زیستی فراوان و شیل است ...
بیشتر
برای بررسی کنگلومراهای درون حوضه ای با قلوه های مسطح بخش زیرین سازند الیکا (تریاس زیرین) چهار برش چینه ای در کوه های البرز در شمال ایران انتخاب شد. ستبرای بخش زیرین سازند الیکا در این برش ها از 95 متر در برش الگو تا 195 متر در برش ورسک است. این بخش به طور عمده در برگیرنده تناوبی از سنگ آهک نازک تا ضخیم لایه با آشفتگی زیستی فراوان و شیل است که درشرایط آرام و طوفانی نهشته شده اند. کنگلومراهای درون حوضه ای با قلوه های مسطح از مهم ترین رخساره های طوفانی هستند. این کنگلومراها با مرز ناگهانی یا فرسایشی در میان رخساره های وابسته به شرایط آرام جای دارند. این رخساره ها از چند سانتی متر تا 100 سانتی متر ستبرا دارند و به طور عمده از اینتراکلست های در اندازه گراول ساخته شده اند. اینتراکلست ها در لایه های نازک به طور افقی تا نیمه افقی هستند ولی در لایه های ضخیم تر به طور زاویه دار و گاه در جهات مخالف هم قرار دارند. بافت آن ها به طور عمده ردستون و گاه فلوتستون است. بررسی های صحرایی و میکروسکوپی نشان می دهند که این کنگلومراها به وسیله جریان های ایجاد شده از منشاء طوفان های قوی در زیر-محیط های دریای باز، پشته های زیردریایی، تالاب و پهنه کشندی/برجستگی ساحلی وابسته به پلاتفرم های رمپ همشیب کربناته نهشته شده اند.
رسوب شناسی
امید کاک مم؛ محمدحسین آدابی؛ بهمن گودرزی
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی دلومیتی شدن و تاثیر آن در کیفیت مخزنی نهشتههای سازند دالان بالایی به سن پرمین- تریاس صورت گرفته است. در این مقطع سازند دالان بالایی دارای توالی از سنگهای کربناته و تبخیری به ضخامت 265 متر میباشد. براساس بافت‌های رسوبی، مطالعات پتروگرافی و فوناهای موجود، 11 ریزرخساره مختلف کربناته- تبخیری شناسایی شده است. ...
بیشتر
این مطالعه با هدف بررسی دلومیتی شدن و تاثیر آن در کیفیت مخزنی نهشتههای سازند دالان بالایی به سن پرمین- تریاس صورت گرفته است. در این مقطع سازند دالان بالایی دارای توالی از سنگهای کربناته و تبخیری به ضخامت 265 متر میباشد. براساس بافت‌های رسوبی، مطالعات پتروگرافی و فوناهای موجود، 11 ریزرخساره مختلف کربناته- تبخیری شناسایی شده است. این ریزرخساره‌ها در قالب سه کمربند رخساره ای شامل پهنه جزر و مدی، لاگون و شول کربناته نهشته شده‌اند. بر مبنای مطالعات پتروگرافی چهار نوع دولومیت شامل دولومیکرایت، دولومیکرواسپارایت، دولواسپارایت و سیمان دولومیتی در این نهشته‌ها شناسایی شده است. داده‌های تخلخل و تراوایی در انواع مختلف دولومیت‌ها نشان می دهد که در اغلب دولومیت‌ها میزان تراوایی به طور مستقیم به تخلخل کل بستگی ندارد بلکه به میزان به هم مرتبط بودن حفره‌ها از طریق حفره‌های گلوگاهی بستگی دارد؛ که خود مرتبط با افزایش اندازه بلورهای دولومیت میباشد. به طوریکه از مراحل اولیه دولومیتی‌شدن یعنی تشکیل دولومیکرایت‌ها با افزایش درجه دولومیتی شدن یعنی تشکیل دولومیت های نوع دوم و سوم با اندازه بلورهای بزرگتر که در بیشتر موارد از بلورهای مسطح و نیمه مسطح شکل دار و نیمه شکل دار تشکیل شده‌اند، خواص مخزنی ارتقاء چشمگیری داشته است. ولی در نهایت با افزایش هر چه بیشتر دولومیتی شدن و رشد بلورهای دولومیت به سمت یکدیگر و از بین رفتن حفره‌های گلوگاهی و تشکیل سیمان‌های دولومیتی، خواص مخزنی از بین می‌رود. دولومیتی‌شدن باعث بیشترین خواص مخزنی در دولوپکستون‌های دانه افزون دارای دولواسپارایت‌های با بلورهای مسطح شده است.
رسوب شناسی
محدثه جانباز؛ حسن محسنی؛ علیرضا پیریایی؛ رودی سونن؛ بیژن یوسفی یگانه؛ حسن سرادقی صوفیانی
چکیده
سازند شهبازان به سن ائوسن میانی تا پسین در شمال شرق پهنه لرستان گسترش دارد. برای مطالعه فرایندهای دیاژنزی سازند شهبازان پنج برش سطحی و چهار برش زیر سطحی در شرق پهنه لرستان انتخاب شده‌اند. مطالعه پتروگرافی بر روی 700 مقطع نازک، کاتدولومینسانس بر روی 40 نمونه، مطالعه با میکروسکوپ الکترونی بر روی شش نمونه وآنالیز میکروپروب بر روی 11 ...
بیشتر
سازند شهبازان به سن ائوسن میانی تا پسین در شمال شرق پهنه لرستان گسترش دارد. برای مطالعه فرایندهای دیاژنزی سازند شهبازان پنج برش سطحی و چهار برش زیر سطحی در شرق پهنه لرستان انتخاب شده‌اند. مطالعه پتروگرافی بر روی 700 مقطع نازک، کاتدولومینسانس بر روی 40 نمونه، مطالعه با میکروسکوپ الکترونی بر روی شش نمونه وآنالیز میکروپروب بر روی 11 نمونه از دولومیت‌ها و برخی سیمان‌ها صورت گرفته است. فرایندهای دیاژنزی سازند شهبازان شامل دولومیتی شدن، سیمانی شدن، نوشکلی، فشردگی فیزیکی و شیمیایی، انحلال و دولومیت‌زدایی است. گسترده‌ترین این فرایندها دولومیتی شدن است. نحوه توسعه دولومیت‌ها جهت جریان سیال دولومیت‌ساز را به سمت جنوب غرب محدوده مطالعاتی نشان می‍دهند. از آنجا که دولومیت‌های سازند شهبازان زیر سازند آسماری قرار دارند، دولومیتی شدن در ائوژنز پیش از نهشت سازند آسماری روی داده است. سیمان‌های کلسیتی به جز بخشی از کلسیت بلوکی که در تلوژنز و کلسیت پویی‌کیلوتاپیک که در مزوژنز تشکیل شده‌اند، مربوط به پیش از دولومیتی شدن در ائوژنز متئوریک تا دریایی هستند. نوشکلی کاهشی در مرحله ائوژنز در قلمرو دریایی رخ است. فشردگی در ائوژنز توسط فشار روباره ناشی از نهشت سازند شهبازان ایجاد و در مرحله با نهشت سازندهای آسماری و گچساران توسعه یافته است. بخشی از انحلال در مرحله ائوژنز در قلمرو وادوز متئوریک و بخش دیگر با دولومیت‌زدایی و تشکیل سیمان کلسیت بلوکی در مرحله تلوژنز، پس از بالا آمدن زاگرس رخ داده است. به جز دولومیت‌زدایی و نوشکلی، دیگر فرایندهای دیاژنزی در همه برش‌ها مشاهده می‌شوند.
رسوب شناسی
احسان زمانیان؛ محمد خانه باد؛ سیدرضا موسوی حرمی؛ اسداله محبوبی
چکیده
نهشتههای بخش قدیر از سازند نایبند در خاور ایران مرکزی گسترش بسیار زیادی دارند. بررسی رخسارههای سنگی و محیط رسوبگذاری بخش قدیر از سازند نایبند به سن تریاس فوقانی در بلوک طبس در خاور ایران مرکزی، منجر به شناسایی نهشتههای دشت ساحلی، دلتایی و دریای باز شده است. با توجه به شواهد صحرایی، ویژگیهای رخسارهای و شکل هندسی لایهها، ...
بیشتر
نهشتههای بخش قدیر از سازند نایبند در خاور ایران مرکزی گسترش بسیار زیادی دارند. بررسی رخسارههای سنگی و محیط رسوبگذاری بخش قدیر از سازند نایبند به سن تریاس فوقانی در بلوک طبس در خاور ایران مرکزی، منجر به شناسایی نهشتههای دشت ساحلی، دلتایی و دریای باز شده است. با توجه به شواهد صحرایی، ویژگیهای رخسارهای و شکل هندسی لایهها، این بخش از دو رخساره سنگی سیلیسی و کربناته تشکیل شده است. رخسارههای آواری شامل 4 رخساره ماسهسنگی (دانهمتوسط) Sr، Sh، Sp و St و 3 رخساره سنگی دانه‌ریز Fl، Fm، (Sr)Fl /(Fl)Sr و یک رخساره زغالی (C) است. رخسارههای کربناته نیز در اندازه دانه‌درشت (کلسیرودایت) و دانهمتوسط (کالکآرنایت) شناسایی شدند. با توجه به مطالعات صحرایی، آزمایشگاهی و شناسایی رخسارههای سنگی، محیط‌های دشت ساحلی، دلتایی (شامل دشت دلتایی، بخش بالایی جلو دلتا، بخش انتهایی جلو دلتا و پاشنه دلتا)و دریای باز برای بخش قدیر شناسایی شد که این بخش از سازند نایبند تحت نفوذ جریانهای جزرومدی قرار گرفته است.
رسوب شناسی
نجمه اعتمادسعید؛ مهدی نجفی؛ نوید زین العابدین قویم؛ عبدالرضا قدس
چکیده
این مطالعه آنالیز رخسارهای و تعیین محیط نهشتی را از رسوبات نئوژن در شمال فروبار دزفول، در فرودیواره‌ی گسل پیشانی کوهستان زاگرس ارائه میدهد. رسوبات نئوژن در این ناحیه، شامل سازندهای میشان، آغاجاری و بختیاری می‌باشند، که با بیش از 5 کیلومتر، ضخیم‌ترین توالی حوضه پیش‌بومی زاگرس را به خود اختصاص داده‌اند. از آن جایی که این رسوبات ...
بیشتر
این مطالعه آنالیز رخسارهای و تعیین محیط نهشتی را از رسوبات نئوژن در شمال فروبار دزفول، در فرودیواره‌ی گسل پیشانی کوهستان زاگرس ارائه میدهد. رسوبات نئوژن در این ناحیه، شامل سازندهای میشان، آغاجاری و بختیاری می‌باشند، که با بیش از 5 کیلومتر، ضخیم‌ترین توالی حوضه پیش‌بومی زاگرس را به خود اختصاص داده‌اند. از آن جایی که این رسوبات همزمان با کوهزایی اصلی زاگرس نهشته شده‌اند، تاریخچه‌ی رویدادهای دگرریختی منطقه را در خود ثبت کرده‌اند. در این مطالعه، نه رخساره‌ی سنگی بر اساس لیتولوژی، اندازه‌ی دانه، ساختمان‌های رسوبی و هندسه‌ی لایهها شناسایی شدند که در سه مجموعه‌ی رخسارهای دسته بندی می‌شوند: الف) با غلبه‌ی گراول (Gm، Gp)، ب) با غلبه‌ی ماسه (Sh، St، Sp، Sr، Sm) و ج) با غلبه‌ی گل (Fm، Fl). علاوه بر این، دو ایکنوفاسیس دریایی اسکولایتوس و کروزیانا نیز در قاعده‌ی سازند آغاجاری مشاهده گردیدند. بنابر نتایج این مطالعه، قرارگیری رخساره‌ها بر روی یکدیگر نشان دهنده‌ی یک توالی کلی کم عمق شونده به سمت بالا در نهشتههای پیش‌بومی نئوژن در فروبار دزفول است. این نهشته‌ها به ترتیب در محیط‌های دریای حاشیه ای (سازند میشان)، ساحل سیلیسی آواری (بخش پایینی سازند آغاجاری)، رودخانه‌ی مئاندری (بخش بالایی سازند آغاجاری) و در نهایت رودخانه‌ی گیسویی (سازند بختیاری) نهشته شده است. با توجه به ثابت بودن سطح جهانی آب دریاها در این دوره (حدود 13 تا 3 میلیون سال قبل)، تکامل محیط نهشتی در شمال فروبار دزفول توسط دگرریختی‌های تکتونیکی، شامل گسلش و چین‌خوردگی، کنترل شده است.
رسوب شناسی
مجید خزائی؛ محبوبه حسینی برزی؛ عباس صادقی؛ حسین مصدق
چکیده
با مطالعه ماسه سنگ ها (پتروگرافی، آنالیز مودال و آنالیز کانی های سنگین) و گل سنگ های (ژئوشیمی عناصر اصلی و فرعی) سازند جیرود (دونین فوقانی) خاستگاه این نهشته ها در البرز مرکزی (برش های ده صوفیان، دره مبارک آباد و دهکده جیرود) مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس مطلعات انجام گرفته و تلفیق آنها مخلوطی از سنگهای اسیدی-بازی و دگرگونی و چرخه مجدد ...
بیشتر
با مطالعه ماسه سنگ ها (پتروگرافی، آنالیز مودال و آنالیز کانی های سنگین) و گل سنگ های (ژئوشیمی عناصر اصلی و فرعی) سازند جیرود (دونین فوقانی) خاستگاه این نهشته ها در البرز مرکزی (برش های ده صوفیان، دره مبارک آباد و دهکده جیرود) مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس مطلعات انجام گرفته و تلفیق آنها مخلوطی از سنگهای اسیدی-بازی و دگرگونی و چرخه مجدد یافته منشا نهشته های سازند جیرود بوده است که تحت تاثیر آب و هوای سرد و خشک تا نیمه خشک هوازده شده اند. از تلفیق نتایج آنالیز مودال و کانی های سنگین با مطالعات ژئوشیمیایی مختلف و از جمله نمودار روسر و کورش که لگاریتم K2O/Na2O در مقابل SiO2 و نمودارهای تابعی ورما و آرمسترانگ-آلترین، چنین بر می آید که سیلیسی آواری های سازند جیرود از منشاء برخوردی (کوهزایی های چرخه مجدد) و سنگ هایی اغلب اسیدی- حدواسط تا بازیک و حمل و نقل بر روی یک کراتون داخلی حاصل شده و در یک حاشیه غیر فعال نهشته شده اند. بررسی ها و مقایسه با کارهای مکلنان و همکاران نشان می دهد که نتایج ژئوشیمی در برش های مورد مطالعه، سازگاری بالایی با خصوصیات پوسته قاره ای بالایی قدیمی (OUC) دارد که به خصوص در جایگاه های زمین ساختی برخوردی شکل می گیرند.
رسوب شناسی
حامد زندمقدم
چکیده
سازند بادامو به سن ژوراسیک میانی-بالایی (توارسینپسین-باژوسین پیشین) به عنوان سومین سازند از گروه شمشک در ایران مرکزی محسوب می شود که جهت مطالعات رخساره ای و محیط رسوبگذاری، برش بلبلوئیه در جنوب شرق کرمان با ضخامت 144 متر انتخاب و نمونه برداری شده است. آنالیز رخساره های سازند بادامو سبب شناسایی 16 لیتوفاسیس شده است که در چهار مجموعه کربناته، ...
بیشتر
سازند بادامو به سن ژوراسیک میانی-بالایی (توارسینپسین-باژوسین پیشین) به عنوان سومین سازند از گروه شمشک در ایران مرکزی محسوب می شود که جهت مطالعات رخساره ای و محیط رسوبگذاری، برش بلبلوئیه در جنوب شرق کرمان با ضخامت 144 متر انتخاب و نمونه برداری شده است. آنالیز رخساره های سازند بادامو سبب شناسایی 16 لیتوفاسیس شده است که در چهار مجموعه کربناته، آواری، هترولیتیکی کربناته-آواری و سنگ آهن اوولیتی دسته بندی می شوند. مهمترین رخساره سازند بادامو در برش مورد مطالعه شامل رخساره کالک آرنایت اوولیتی (La) است که بر اساس مشخصات بافت و ساخت رسوبی به شش رخساره سنگی (Lah، Lal، Lap، Lam، Lar و Lat) تقسیم شده است. حضور میکروفاسیس گرینستونی با اووئیدهای جورشده همراه با ساختهایی از قبیل طبقات مورب با الگوی جهت جریان بایمدال و بایپولار، طبقات مورب پشته ای و مورب درهم، سطوح دوباره فعال شده، ریپل مارکهای موجی، آثار باران بیانگر رسوبگذاری در محیط کم عمق ساحلی است. ویژگیهای بافت و ساخت رسوبی از قبیل مچوریتی بافتی و ترکیبی بالا همراه با طبقات فلاسر در رخساره های همراه (رخساره های ماسه سنگی و هترولیتیکی) نیز گواهی بر این مدعاست. گسترش جانبی و عمودی رخساره های شناسایی شده نشان می دهد که نهشته های سازند بادامو اغلب در زیر محیط حاشیه ساحلی و در چهارچوب مدل ساحل و پشته های ساحلی تشکیل شده اند.
رسوب شناسی
افشین زهدی
چکیده
در این مطالعه، برای نخستین بار سازند روته در غرب زنجان (برش آق‌بلاغ) از دیدگاه چینه‌شناسی و تاریخچه رسوبگذاری ارزیابی شده است. این نهشته‌ها به ضخامت 102 متر از سنگ آهک، سنگ آهک دولومیتی و به میزان کمتر شیل‌های آهکی نازک لایه تشکیل شده است. این توالی رسوبی با یک ناپیوستگی همشیب بر روی ماسه‌سنگ‌های کوارتزی سازند دورود قرار گرفته و ...
بیشتر
در این مطالعه، برای نخستین بار سازند روته در غرب زنجان (برش آق‌بلاغ) از دیدگاه چینه‌شناسی و تاریخچه رسوبگذاری ارزیابی شده است. این نهشته‌ها به ضخامت 102 متر از سنگ آهک، سنگ آهک دولومیتی و به میزان کمتر شیل‌های آهکی نازک لایه تشکیل شده است. این توالی رسوبی با یک ناپیوستگی همشیب بر روی ماسه‌سنگ‌های کوارتزی سازند دورود قرار گرفته و در بالا توسط افق لاتریتی-بوکسیتی به سنگ آهک‌های ورمیکوله‌دار سازند الیکا ختم می‌شود. اجزاء اصلی تشکیل دهنده سازند روته شامل انواع مختلف جلبک‌ها، فرامینیفرهای بنتیک کوچک و به میزان کمتر قطعات خارپوست و براکیوپود میباشد. بر مبنای مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی تعداد 8 رخساره رسوبی در سازند روته شناسایی شده است. این رخساره‌ها با توجه به انواع ذرات، بافت و محتوای فسیلی بیانگر یک محیط دریایی کم‌عمق در زمان رسوبگذاری سازند روته در حاشیه جنوبی غیر فعال پالئوتتیس می‌باشند. نبود رسوبات دوباره نهشته شده نظیر توربیدایت‌ها، وجود میکرایت در اکثر رخساره‌ها، نبود رخسارههای ریفی و تغییرات تدریجی رخساره‌ها نشان میدهد که نهشتههای کربناته سازند روته به احتمال قوی در یک پلت‌فرم کربناته از نوع رمپ تشکیل شده است. به دلیل فراوانی و تنوع انواع مختلف جلبک‌ها و فرامینیفرهای بنتیک، سازند روته را می‌توان یک سیستم رمپ کربناته با فراوانی جلبک و فرامینیفر بنتیک نامید. مشاهدات صحرایی، آنالیز رخساره‌ها و مطالعات چینه‌نگاری سکانسی منجر به شناسایی یک سکانس رسوبی رده سوم در سازند روته شده است. سکانس رسوبی توسط مرزهای سکانسی نوع 1 از ماسه‌سنگ‌های کوارتزی سازند دورود در پایین و افق لاتریتی-بوکسیتی بین سازندهای روته و الیکا تفکیک می‌شود
رسوب شناسی
آزاده رحیمی؛ محمدحسین آدابی؛ سیدعلی آقانباتی؛ محمودرضا مجیدی‌فرد؛ امیرمحمد جمالی
چکیده
توالی‌های کربناته سازند شتری به سن تریاس میانی با ستبرای 308 متر در ناحیه کلمرد شهرستان طبس در حوضه ایران مرکزی نهشته شده است. در این ناحیه مرز پایینی سازند شتری بهطور تدریجی و همشیب روی سازند سرخ شیل و مرز بالایی آن توسط گسل قطع شده است و بهطور عمده شامل دولومیت با ستبرای کل 250 متر بهصورت متوسط تا ستبرلایه همرا ه با میان‌لایه‌های ...
بیشتر
توالی‌های کربناته سازند شتری به سن تریاس میانی با ستبرای 308 متر در ناحیه کلمرد شهرستان طبس در حوضه ایران مرکزی نهشته شده است. در این ناحیه مرز پایینی سازند شتری بهطور تدریجی و همشیب روی سازند سرخ شیل و مرز بالایی آن توسط گسل قطع شده است و بهطور عمده شامل دولومیت با ستبرای کل 250 متر بهصورت متوسط تا ستبرلایه همرا ه با میان‌لایه‌های نازک آهکی و ماسهسنگی است. سازند شتری بهطور چیره شامل دولومیت‌های ریز تا درشتبلور است. بر پایه شواهد سنگ‌نگاری (اندازه دانه و فابریک) و ژئوشیمیایی (تجزیههای عنصری Ca, Mg, Na, Sr, Fe, Mn)5 نوع مختلف دولومیت در سازند شتری تشخیص داده شده است. دلیل گوناگونی دولومیت‌ها، تأثیر فرایندهای دیاژنزی اولیه و تأخیری است که سبب تغییر ترکیب سیالهای دولومیت‌ساز و در نتیجه تشکیل انواع دولومیت‌ها شده است. مطالعات ژئوشیمیایی نشان میدهد که دولومیت‌های سازند شتری بیشتر در شرایط احیأ و تحت تأثیر دیاژنز متائوریکی تشکیل شده‌اند. مکانیسم دولومیتی شدن برای دولومیت نوع اول مدل سبخا، دولومیت‌های نوع دوم و سوم مدل پهنه مخلوط و برای دولومیت‌های نوع چهارم و پنجم مدل تدفینی در نظر گرفته شده است.
رسوب شناسی
سید علی معلمی؛ محمدعلی صالحی؛ افشین زهدی
چکیده
در این پژوهش ماسه‌سنگ های سازند رازک در رخنمون های فینو و هندون و میدان سرخون در شمال منطقه بندرعباس، از دید سنگ‌نگاری و ژئوشیمیایی به منظور مطالعه خاستگاه در تعیین جایگاه زمین ساختی، بررسی سنگ مادر و هوازدگی دیرینه مطالعه و همچنین با ماسه‌سنگ های اهواز از سازند آسماری مقایسه شده‌اند. نهشته های سازند رازک بیشتر شامل مارن، ...
بیشتر
در این پژوهش ماسه‌سنگ های سازند رازک در رخنمون های فینو و هندون و میدان سرخون در شمال منطقه بندرعباس، از دید سنگ‌نگاری و ژئوشیمیایی به منظور مطالعه خاستگاه در تعیین جایگاه زمین ساختی، بررسی سنگ مادر و هوازدگی دیرینه مطالعه و همچنین با ماسه‌سنگ های اهواز از سازند آسماری مقایسه شده‌اند. نهشته های سازند رازک بیشتر شامل مارن، ماسه‌سنگ، کنگلومرا و سنگ‌آهک ماسه ای است. نتایج حاصل از بررسی ژئوشیمیایی عناصر اصلی و فرعی نشان از رسوب گذاری این سازند در حاشیه فعال قاره ای دارد. تحلیل خاستگاه سنگ های سیلیسی آواری سازند رازک نشان‌دهنده سنگ های مادر از جنس آذرین مافیک و حدواسط، سنگ های دگرگونی درجه پایین تا بالا و سنگ های رسوبی برای این سازند است. بررسی اندیس هوازدگی شیمیایی نیز نشان داد که رسوبات در ناحیه منشأ دچار هوازدگی متوسط شده اند که بیانگر آب‌وهوای خشک در ناحیه منشأ است. به نظر می رسد رسوبات سازند رازک حاصل فرسایش مخلوطی از سنگ های آذرین- افیولیتی پوسته اقیانوسی نوتتیس، سنگ های دگرگونی و دیگر توالی های رسوبی نهشته شده در حوضه رسوبی زاگرس در طی تکامل حوضه پیش‌بومی بوده است. تغییر ستبرای گوه ای سازند رازک از مناطق بالادست حوضه رسوبی زاگرس به سوی نواحی پایین دست و در پایان محو شدن آن در بخش فارس ساحلی و حضور کنگلومرای پلی‌میکتیک، ماسه‌سنگ های دانه‌درشت و غنی از خرده‌سنگ از دیگر شواهد منشأ گرفتن سازند رازک از پهنه رورانده زاگرس هستند.
