چینه شناسی و فسیل شناسی
نصراله عباسی؛ صفورا شاکری؛ جواد ربانی
چکیده
در رخنمونی از بخش زیرین سازند سرخ بالایی (میوسن میانی-پسین) در شمال شهر آوج، واقع در استان قزوین، به ستبرای 135 متر مجموعه‌ای از ردپاهای خرطوم‌داران یافت گردید. این ردپاها به صورت فرورفته در سطح بالایی رسوب حفظ شده‌اند و به شکل رد پاهای گرد با حاشیه صاف تا برجسته یا با انباشتی از رسوب در بخش پیشانی رد پاها می‌باشند. در برخی از ردها اثر ...
بیشتر
در رخنمونی از بخش زیرین سازند سرخ بالایی (میوسن میانی-پسین) در شمال شهر آوج، واقع در استان قزوین، به ستبرای 135 متر مجموعه‌ای از ردپاهای خرطوم‌داران یافت گردید. این ردپاها به صورت فرورفته در سطح بالایی رسوب حفظ شده‌اند و به شکل رد پاهای گرد با حاشیه صاف تا برجسته یا با انباشتی از رسوب در بخش پیشانی رد پاها می‌باشند. در برخی از ردها اثر پنج انگشت نیز قابل مشاهده است. در بیشتر لایهها ردپاها به صورت فراوان برجای ماندهاند که نشان دهندهی حرکت گلهای فیلها هستند. این ردپاها از دیدگاه ایکنوتاکسونومیک اثرجنس و اثر گونه Proboscipeda enigmatica تشخیص داده شدند. ردپاها در دو گروه اندازهای کوچک (cm 15) و بزرگ بوده (cm 25) و بر اساس روابط ژئومتریک بلندی شانه فیلهای بزرگ و بالغ 140 تا 170 سانتیمتر و افراد کوچک 76 تا 106 سانتیمتر برآورد شد. با توجه به گزارشهای در دسترس از سنگواره استخوان فیلهای میوسن در ایران و همچنین الگوی پراکنش خرطوم‌داران این زمان جنس Choerolophodon از خانواده Gomphotheriidae کاندید اصلی اثرساز ردپاهای آوج در نظر گرفته می‌شود. به همراه این ردپاها آثار شنای کروکودیلها و ماهیان نیز یافت شدند که در حوضچههای کم ژرفای آن زمان زندگی میکردهاند.
چینه شناسی و فسیل شناسی
همتا رنجبر؛ عباس قادری؛ حسین غلامعلیان؛ واچیک هایراپطیان
چکیده
ردیف نهشته‌های آواری ـ کربناته دونین میانی تا کربنیفر زیرین در البرز خاوری با سازند خوش‌ییلاق مشخص می‌شوند. این سازند که بر روی توالی‌های آواری سرخ رنگ دونین قرار گرفته و توسط سنگ‌آهک‌های سازند مبارک پوشیده می‌شود، دست‌کم قابل تقسیم به سه عضو مختلف کربناته زیرین، آواری میانی و کربناته بالایی است. به دلیل غنای سنگواره‌ای در برش‌های ...
بیشتر
ردیف نهشته‌های آواری ـ کربناته دونین میانی تا کربنیفر زیرین در البرز خاوری با سازند خوش‌ییلاق مشخص می‌شوند. این سازند که بر روی توالی‌های آواری سرخ رنگ دونین قرار گرفته و توسط سنگ‌آهک‌های سازند مبارک پوشیده می‌شود، دست‌کم قابل تقسیم به سه عضو مختلف کربناته زیرین، آواری میانی و کربناته بالایی است. به دلیل غنای سنگواره‌ای در برش‌های چینه‌شناسی مختلف، سازند خوش‌ییلاق میزبان انواع گوناگونی از گروه‌های مختلف بی‌مهرگان، کنودونت‌ها، پالینومورف‌ها و بقایای ماهیان می‌باشد. در پژوهش حاضر، مجموعه‌ای از قطعات میکروسکپی ماهیان که از نهشته‌های کربناته سازند خوش‌ییلاق در برش میغان (شمال شهرستان شاهرود) به دست آمده‌اند، شناسایی و توصیف شده است. این مجموعه دربردارنده 14 تاکسای مختلف از ماهیان کندریکتین شامل Cladodoides cf. wildungensis، Ctenacanthiformis gen. et sp. indet، Dalmehodus turnerae، Deihim mansureae، Lissodus lusavorichi، Phoebodus aff. turnerae، Phoebodus fastigatus، Phoebodus gothicus gothicus، Phoebodus gothicus transistans، Roongodus phijani، Siberiodus mirabilis، Squatinactis glabrum، Stethacanthus resistens و Thrinacodus ferox و نمونه‌هایی از فلس و دندان ماهیان اکتینوپتریژین و اُسته‌ایکتین است که همگی نشانگر محیط کم‌ژرفای فلات قاره می‌باشند. کنودونت‌های همراه این مجموعه، سن فرازنین (زیست‌پهنه rhenana) تا تورنزین پیشین (زیست‌پهنه duplicata) را برای توالی‌های دربردارنده این ریزمهره‌داران نشان می‌دهد.
چینه شناسی و فسیل شناسی
پریسا محمدی؛ عباس قادری؛ علیرضا عاشوری
چکیده
ناحیه جلفای آذربایجان یکی از مهمترین مناطق شناخته شده در حاشیه جنوبی اقیانوس پالئوتتیس است که توالی رسوبی دریایی پیوسته‌ای از گذر پرمین به تریاس را در خود جای داده است. لایه‌های جلفای پایینی و بالایی در برش چینه‌شناسی قره‌گز (جنوب جلفا) با 5/41 متر ستبرا، با وجود آن که دربردارنده ردیف رسوبات کامل و غنی از سنگواره‌ای در این بازه زمانی ...
بیشتر
ناحیه جلفای آذربایجان یکی از مهمترین مناطق شناخته شده در حاشیه جنوبی اقیانوس پالئوتتیس است که توالی رسوبی دریایی پیوسته‌ای از گذر پرمین به تریاس را در خود جای داده است. لایه‌های جلفای پایینی و بالایی در برش چینه‌شناسی قره‌گز (جنوب جلفا) با 5/41 متر ستبرا، با وجود آن که دربردارنده ردیف رسوبات کامل و غنی از سنگواره‌ای در این بازه زمانی می‌باشند، تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. پژوهش حاضر به مطالعه زیای بازوپایان لایه‌های جلفا در این منطقه می‌پردازد. در این مطالعه، 11 جنس و 21 گونه از راسته‌های Athyridida، Orthotetida، Orthida، Productida، Spiriferida و Terebratulida شناسایی شده‌اند که همگی معرف ایالت زیستی کاتایسین برای این ناحیه از پالئوتتیس باختری می‌باشند. بر این اساس، چهار زیست‌پهنه مختلف شامل Araxilevis intermedius Zone، Araxilevis intermedius-Permophricodothyris ovata Interval zone، Permophricodothyris ovata Zone و Transcaucasathyris araxensis Zone معرفی شده‌اند که گویای سن ووچیاپینگین برای توالی مورد مطالعه می‌باشند. این زیست‌پهنه‌ها تطابق خوبی با دیگر برش‌های چینه‌شناسی ناحیه جلفا در کوههای علی‌باشی و زال، برش دورآشام در قفقاز جنوبی، سازند همبست در ناحیه آباده و سازند نسن در البرز مرکزی نشان می‌دهند و گویای اهمیت این بازوپایان در انجام تطابق زیستی در مقیاس منطقه‌ای در بازه زمانی پرمین پسین هستند.
چینه شناسی و فسیل شناسی
فرشته سجادی؛ فیروزه هاشمی یزدی؛ حسین هاشمی
چکیده
پالینومورف‌های متنوعی شامل میوسپورها، سیست داینوفلاژله‌ها، پوسته داخلی فرامینیفرها، آکریتارک‌ها و اسپورهای قارچ با حفظ‌شدگی بسیار خوب در نهشته‌های سازند دلیچای در برش چینه‌شناسی یونجه‌زار، شمال شرق تهران، البرز مرکزی، وجود دارد. در پالینوفلورای مورد مطالعه 40 گونه اسپور (متعلق به 29 جنس)، 18 گونه پولن (منتسب به 10 جنس) و 54 گونه ...
بیشتر
پالینومورف‌های متنوعی شامل میوسپورها، سیست داینوفلاژله‌ها، پوسته داخلی فرامینیفرها، آکریتارک‌ها و اسپورهای قارچ با حفظ‌شدگی بسیار خوب در نهشته‌های سازند دلیچای در برش چینه‌شناسی یونجه‌زار، شمال شرق تهران، البرز مرکزی، وجود دارد. در پالینوفلورای مورد مطالعه 40 گونه اسپور (متعلق به 29 جنس)، 18 گونه پولن (منتسب به 10 جنس) و 54 گونه داینوفلاژله (متعلق به 28 جنس) شناسایی شد. باتوجه به گسترش چینه‌شناسی شناخته شده میوسپورهای Klukisporites variegatus, K. scaberis, Concavissimisporites verrucosus, C. pricei, Osmundacidites senectus and Striatella spp. سن ژوراسیک میانی برای این رسوبات تعیین شد. یک پالینوزون تجمعی برپایه میوسپورها Klukisporites variegatus-Araucariacites australis-Cerebropollenites macroverrucosus Assemblage Zone شناسایی شد. با مطالعه داینوسیست‌های شاخص، پالینوزون‌های Cribroperidinium crispum Total Range Biozone (باژوسین پسین)، Dichadogonyaulax sellwoodii Interval Biozone (باتونین-کالووین پیشین)، Ctenidodinum continuum Interval Biozone (کالووین پیشین– میانی) و Subzone a (باتونین پیشین– میانی) شناسایی شدند. همچنین داینوفلاژله‌های شاخصی مانند Cribroperidinium crispum, Meiourogonyaulax valensii, Carpatodinium predae, Ctenidodinium combazii و Compositosphaeridium polonicum نیز شناسایی شدند که در مجموع داینوسیست‌ها و میوسپورهای فوق سن ژوراسیک میانی (باژوسین پسین – کالووین میانی) را برای سازند دلیچای تایید می‌نمایند. گیاهان والد میوسپورهای موجود در رسوبات مورد مطالعه، به ترتیب فراوانی، به سرخس‌ها (69%)، مخروطیان (15%) و پتریدواسپرموفیت‌ها (7%)، سیکادوفیتا (5%)، لیکوفیتا (2%) و ژینکوفیت‌ها و بریوفیتا (1%) تعلق دارند. با توجه به فراوانی نسبی و تنوع میوسپورهای مربوط به سرخس‌ها (69% با 19 جنس)، می‌توان نتیجه گرفت که سرخس‌ها در ترکیب پوشش گیاهی اطراف محیط رسوبی نهشته‌های مورد مطالعه، فراوان‌تر از بقیه گیاهان بودند که حکایت از غلبه آب و هوای گرم تا نیمه‌گرم با رطوبت بالا در زمان تشکیل نهشته‌های مورد مطالعه می‌نماید. مطالعه اقلیم دیرینه با استفاده از مدل اکوگروه‌های اسپورومورفی نشان از نسبت بالای اسپورومورف‌های warmer/cooler و نسبت پایین اسپورومورف‌های drier/wetter دارد که تاییدی دیگر بر آب و هوا یادشده است. حضور داینوفلاژله‌های شاخص آب‌های گرم تا معتدل مانند Gonyaulacysta centriconnata, G. jurassica, Nannoceratopsis pellucida, Tubotuberella apatela, Ctenidodinium continuum, Pareodinia halosa, P. ceratophora و موقعیت جغرافیایی ایران در نقشه‌های پالئوژئوگرافی در ژوراسیک میانی، نیز نشان‌دهنده چیرگی این نوع آب و هوا است.
چینه شناسی و فسیل شناسی
علی جلالی؛ حامد یاراحمدزهی؛ مهران آرین؛ عبدالله سعیدی؛ سیدمحسن آل علی
چکیده
برش شیشتو در شمال طبس و در مجاورت روستای شیشتو قرار دارد. توالی‌های ژیلین و آسلین سازند زلدو به ستبرای 60 متر به پنج واحد سنگی تقسیم شده‌اند که شامل ماسه‌سنگ، ماسه‌سنگ آهکی، شیل، سنگ آهک ماسه‌ای و سنگ آهک فوزولینیددار می‌باشد. مرز پایینی نهشته‌ها با ناپیوستگی فرسایشی بر روی نهشته‌های سازند آبشنی قرار گرفته است. مرز زبرین ...
بیشتر
برش شیشتو در شمال طبس و در مجاورت روستای شیشتو قرار دارد. توالی‌های ژیلین و آسلین سازند زلدو به ستبرای 60 متر به پنج واحد سنگی تقسیم شده‌اند که شامل ماسه‌سنگ، ماسه‌سنگ آهکی، شیل، سنگ آهک ماسه‌ای و سنگ آهک فوزولینیددار می‌باشد. مرز پایینی نهشته‌ها با ناپیوستگی فرسایشی بر روی نهشته‌های سازند آبشنی قرار گرفته است. مرز زبرین این نهشته‌ها با سازند تیغ معدنو به سن ساکمارین و پیوسته است. اجتماعی از فوزولیندهای ژیلین و آسلین در برش مورد مطالعه مانند Ruzhenzevites-Rauserites-Triticites که در بالاترین بخش سنگ نهشته‌های آشکوب ژیلین نواحی دارواز، فرگانا، اورال جنوبی، حوضه دونتسک و کارنیک آلپ، انارک، البرز مرکزی و زون سنندج- سیرجان شناسایی شده و همچنین گونه‌های مختلف Sphaeroschwagerina, Pseudoschwagerina و Likharevites که گویای سن آسلین هستند، نشان‌دهنده پیوستگی مرز کربنیفر-پرمین در برش مورد مطالعه و همارزی قابل مقایسه با سایر پهنههای ساختاری–رسوبی ایران از جمله ایران مرکزی (سازند زلدو)، البرز (گروه دورود) و زون سنندج- سیرجان (سازند وژنان) می‌باشد. همارزی یاد شده حکایت از پیشروی دریا در پهنههای ساختاری- رسوبی مختلف ایران در اواخر کربنیفر و ابتدای پرمین دارد.
چینه شناسی و فسیل شناسی
عبدالوهاب کاظمی؛ نصرالله عباسی
چکیده
سازند آغاجاری به سن میوسن تا پلیوسن در شمال استان خوزستان و در برش خاور گتوند از توالی ماسه‌سنگ، سیلت‌سنگ و مارن به رنگ سرخ تا قهوه‌ای به ستبرای 788 متر می‌باشد. در بخش میانی این سازند، ردپاهای فراوانی از مهره‌داران یافت شد که شامل ردپای پرندگان کوچک جثه کنار آب‌زی (Gruipeda dominguensis, Aviadactyla media)، ردپــــای جفــــت‌سمــــان ( ...
بیشتر
سازند آغاجاری به سن میوسن تا پلیوسن در شمال استان خوزستان و در برش خاور گتوند از توالی ماسه‌سنگ، سیلت‌سنگ و مارن به رنگ سرخ تا قهوه‌ای به ستبرای 788 متر می‌باشد. در بخش میانی این سازند، ردپاهای فراوانی از مهره‌داران یافت شد که شامل ردپای پرندگان کوچک جثه کنار آب‌زی (Gruipeda dominguensis, Aviadactyla media)، ردپــــای جفــــت‌سمــــان ( Lamaichnum alfi, Lamaichnum isp., Pecoripeda satyri, , .,Pecoripeda isp) ردپای سگسانان (.Canipeda isp) و ردپای خزندگان بزرگ (Hatcherichnus sanjuanensis) است. ردپای جفت‌سمان بیشترین فراوانی را در میان ردپاهای یافت شده، دارند. با وجود چنین ردپاهایی، برای نخستین بار زیست شتران و کروکودیلها در حوضه زاگرس اثبات می‌شود. گوناگونی اثرجنسها یا اثرگونهها در برش مورد مطالعه نشان می دهد که تنوع زیستی مهره‌داران میوسن در این منطقه نسبت به سایر مناطق زاگرس یا کشورهای همجوار بیشتر بوده است.
چینه شناسی و فسیل شناسی
زهرا خواجه جواران؛ غلامرضا قدمی؛ محمد پوستی؛ عباس مرادیان شهر بابکی؛ بهروز کریمی
چکیده
آندزیتهای اطراف آتشفشان مساحیم در شمال شهربابک در پهنه ایران مرکزی و در کمربند ارومیه–دختر واقع شده است. اغلب دارای بافت پورفیری‌اند و کانی‌های اصلی آنها پلاژیوکلاز (آندزین تا لابرادوریت)، پیروکسن (اوژیت) و آمفیبول (چرماکیت و مگنزیوهورنبلند) است. این سنگ‌ها مربوط به سری ماگمایی کالک آلکالن و در محیط کمان آتشفشانی تشکیل ...
بیشتر
آندزیتهای اطراف آتشفشان مساحیم در شمال شهربابک در پهنه ایران مرکزی و در کمربند ارومیه–دختر واقع شده است. اغلب دارای بافت پورفیری‌اند و کانی‌های اصلی آنها پلاژیوکلاز (آندزین تا لابرادوریت)، پیروکسن (اوژیت) و آمفیبول (چرماکیت و مگنزیوهورنبلند) است. این سنگ‌ها مربوط به سری ماگمایی کالک آلکالن و در محیط کمان آتشفشانی تشکیل شده اند. براساس بررسی های ژئوشیمیایی، از لحاظ LREE در مقایسه با HREE غنی‌شدگی دارند. نبود بی‌هنجاری مشخص Eu در الگوی عناصر نادر خاکی، نشان دهنده شرایط اکسایش ماگما طی تبلور است. بررسی شیمیایی کانی‌های کلینوپیروکسن نشان می‌دهد که دارای ترکیب اوژیت بوده و ماگمایی که این کلینوپیروکسن‌ها از آن تشکیل شده‌اند در حدود 10 درصد آب داشته است. میزان آهن سه ظرفیتی کلینوپیروکسن‌ها نشان دهنده میزان بالای اکسیژن در ماگماست. مطالعات زمین دما- فشارسنجی کلینوپیروکسن‌ها گویای آن است که میزان فشار تبلور کلینوپیروکسن‌ها حدود 10-6 کیلوبار و در گستره دمایی 900-1100 درجه سانتی‌گراد متبلور شده‌اند. کلینوپیروکسن‌های بررسی شده متعلق به سری کالک آلکالن کوهزایی می‌باشند. دمای به دست آمده از تبلور بلورهای پلاژیوکلاز در حدود 650 تا 750 درجه سانتی‌گراد می باشد. بر اساس مطالعه حاضر، سنگ‌های منطقه احتمالا حاصل فرورانش سنگ‌کره اقیانوسی نئوتتیس به زیر پهنه سنندج-سیرجان، در زمان ائوسن و در محیط کمان آتشفشانی است.
چینه شناسی و فسیل شناسی
نجمه ناظری تهرودی؛ محمدرضا اسمعیل بیگ؛ محمدرضا قطبی راوندی؛ مریم ناز بهرام منش طهرانی
چکیده
مطالعات چینه‌شناسی و دیرینه‌شناسی بر روی بازوپایان (براکیوپودها) در ناحیه شعبجره – کرمان- سازند کت‌کوئیه انجام گردید. سکانس کاملی از تناوب رسوبات اردوویسین که در برخی افق‌ها دارای بازوپا بودند، مورد مطالعه قرار گرفت. یکی از بازوپایان مطالعه شده کامل و سالم Martellia shabjerehansis می باشد که مطالعات فراساختار (اولترااستراکچر) بر روی این ...
بیشتر
مطالعات چینه‌شناسی و دیرینه‌شناسی بر روی بازوپایان (براکیوپودها) در ناحیه شعبجره – کرمان- سازند کت‌کوئیه انجام گردید. سکانس کاملی از تناوب رسوبات اردوویسین که در برخی افق‌ها دارای بازوپا بودند، مورد مطالعه قرار گرفت. یکی از بازوپایان مطالعه شده کامل و سالم Martellia shabjerehansis می باشد که مطالعات فراساختار (اولترااستراکچر) بر روی این گونه انجام گرفت. علت انتخاب این گونه، وجود 28 صدف کامل سالم از این گونه بود که دو کفه آن به خوبی حفظ‌شدگی داشتند و تکامل سنی و تحولات پوسته از نمونه جوان تا مسن را می‌توان در آن بررسی نمود. این نمونه از کاملترین و سالمترین نمونه‌های یافت شده در برش است.
چینه شناسی و فسیل شناسی
سعیده سنماری؛ نرگس منجزی
چکیده
نهشته‌های گذر سازند پابده به سازند آسماری در برش چینه‌شناسی خاویز واقع در شمال خاور بهبهان در این پژوهش، مورد مطالعه قرار گرفتند. در پژوهش حاضر، نهشته‌های بخش بالایی سازند پابده متشکل از شیل و میان لایه‌هایی از سنگ‌آهک خاکستری آرژیلی به ستبرای حدود 66 متر و به‌دنبال آن نهشته‌های بخش زیرین سازند آسماری به ستبرای حدود ...
بیشتر
نهشته‌های گذر سازند پابده به سازند آسماری در برش چینه‌شناسی خاویز واقع در شمال خاور بهبهان در این پژوهش، مورد مطالعه قرار گرفتند. در پژوهش حاضر، نهشته‌های بخش بالایی سازند پابده متشکل از شیل و میان لایه‌هایی از سنگ‌آهک خاکستری آرژیلی به ستبرای حدود 66 متر و به‌دنبال آن نهشته‌های بخش زیرین سازند آسماری به ستبرای حدود 21 متر شامل سنگ‌آهک کرمرنگ و متوسط لایه رسدار مورد بررسی قرار گرفت. در نتیجه این مطالعه، 33 گونه متعلق به 15جنس از نانوفسیل‌های آهکی شناسایی شد. براساس حوادث زیستی ثبت شده و تجمعات فسیلی همراه، زیستزونهایSphenolithus pseudoradians Zone, Ericsonia subdisticha Zone, Helicosphaera reticulata Zone, Sphenolithus predistentus Zone, Sphenolithus distentus Zone تعیین شدند. زون‌های مورد مطالعه با زون‌های CNO4/CNO5 -CNE20 از زونبندی آگنینی و همکاران (Agnini et al., 2014) همخوانی دارد. براساس زون‌های زیستی معرفی شده، سن بخش بالایی سازند پابده در برش مورد مطالعه، پریابونین-روپلین پیشین و سن بخش زیرین سازند آسماری روپلین پسین-چاتین پیشنهاد می‌شود. در این مطالعه، مرز بین دو سازند پابده و سازند آسماری بهطور پیوسته است که گویای رسوبگذاری پیاپی در گذر این دو سازند است.
چینه شناسی و فسیل شناسی
نصراله عباسی؛ محمد وحیدی نیا؛ سعید توانا؛ پوریا واعظ نیا
چکیده
بر روی تخته‌سنگ‌هایی نابرجا در شهر مشهد، ردپاهای فراوانی از مهره‌داران یافت شدند. به گمان فزون، این تخته‌سنگ‌ها از نهشته‌های نئوژن شهرستان چناران برداشت شده‌اند. ردپاهای پستانداران و پرندگان شناسایی شده دربردارنده ردپای جفت‌سمان Bifidipesvelox، Lamaichnumguanicoe، Pecoripeda amalphaea، Pecoripeda isp.، ردپای گوشتخواران Canipeda isp.، Felipeda isp. و رد پای پرندگان ...
بیشتر
بر روی تخته‌سنگ‌هایی نابرجا در شهر مشهد، ردپاهای فراوانی از مهره‌داران یافت شدند. به گمان فزون، این تخته‌سنگ‌ها از نهشته‌های نئوژن شهرستان چناران برداشت شده‌اند. ردپاهای پستانداران و پرندگان شناسایی شده دربردارنده ردپای جفت‌سمان Bifidipesvelox، Lamaichnumguanicoe، Pecoripeda amalphaea، Pecoripeda isp.، ردپای گوشتخواران Canipeda isp.، Felipeda isp. و رد پای پرندگان Aviadactyla isp.، Avipeda gryponyx و Fuscinapeda texana هستند. ردپاهای پرندگان بیشترین فراوانی را دارند. این نخستین گزارش از ردپاهای مهره‌داران سنوزوییک در پهنه کپه‌داغ است و با پیدایش Lamaichnum guanicoe گسترش خانواده شتران در سرزمین ایران به دیرینگی نئوژن آشکار می‌شود و همچنین این برای نخستین بار است که سنگواره ردپای شتران از ایران گزارش می‌گردد. با بررسی این ردپاها آشکار گردید که گوناگونی مهره‌داران نئوژن و به ویژه پستانداران در کپه‌داغ چشمگیر بوده است.
چینه شناسی و فسیل شناسی
پیمان رجبی
چکیده
سازند کربناته آسماری در لرستان به شکل سنگ‌آهک‌های متوسط تا ستبرلایه غنی از روزن‌بران کف‌زی و اغلب به صورت صخره‌ساز دیده می‌شود. در این پژوهش چینه‌شناسی توالی سازند کربناته آسماری در برش تاقدیس چناره واقع در جنوب حوضه لرستان و برش تاقدیس امیران واقع در بخش میانی حوضه لرستان از نظر سنگ‌شناسی و ریزدیرینه‌شناسی مورد مطالعه و بررسی ...
بیشتر
سازند کربناته آسماری در لرستان به شکل سنگ‌آهک‌های متوسط تا ستبرلایه غنی از روزن‌بران کف‌زی و اغلب به صورت صخره‌ساز دیده می‌شود. در این پژوهش چینه‌شناسی توالی سازند کربناته آسماری در برش تاقدیس چناره واقع در جنوب حوضه لرستان و برش تاقدیس امیران واقع در بخش میانی حوضه لرستان از نظر سنگ‌شناسی و ریزدیرینه‌شناسی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. ستبرای برش چناره 180 متر و برش چینه‌شناسی امیران 158 متر اندازهگیری شدند. در مجموع بیش از 290 مقطع نازک از هر دو تهیه و در آزمایشگاه بررسی شد. نتایج حاصل از مطالعات فسیلشناسی بر اساس گسترش روزن‌بران کف‌زی نهایتا" سبب معرفی و ارائه تعداد 1 زیست‌زون تجمعی در برش تاقدیس امیران و تعداد 3 زیست‌زون تجمعی مربوط به برش چینه‌شناسی تاقدیس چناره شده است. بر این اساس سن سازند آسماری در برش تاقدیس چناره الیگو- میوسن (شاتین – بوردیگالین) و در برش تاقدیس امیران میوسن (بوردیگالین) است. بر اساس مطالعات سنگچینهای مرز سازند آسماری در هر دو برش چناره و امیران با سازند شهبازان همشیب و ناپیوسته است و در هر دو برش مرز بالایی به صورت همشیب با رسوبات تبخیری سازند گچساران دیده می‌شود.
چینه شناسی و فسیل شناسی
احمد لطف آباد عرب
چکیده
به منظور شناسایی، رده‌بندی و مطالعه بوم‌شناسی دیرینه خارداران موجود در نهشته‌های کرتاسه زیرین در شمال باختر کرمان، برش چینه‌شناسی سیریز انتخاب و نهشته‌های آن مورد مطالعه و نمونه‌برداری قرار گرفت. این نهشته‌ها، شامل مجموعه متنوعی از ماکروفسیل‌ها (خارداران، بازوپایان، دوکفه‌ای‌ها، شکم‌پایان، مرجان‌ها) و میکروفسیل‌ها (روزن‌بران ...
بیشتر
به منظور شناسایی، رده‌بندی و مطالعه بوم‌شناسی دیرینه خارداران موجود در نهشته‌های کرتاسه زیرین در شمال باختر کرمان، برش چینه‌شناسی سیریز انتخاب و نهشته‌های آن مورد مطالعه و نمونه‌برداری قرار گرفت. این نهشته‌ها، شامل مجموعه متنوعی از ماکروفسیل‌ها (خارداران، بازوپایان، دوکفه‌ای‌ها، شکم‌پایان، مرجان‌ها) و میکروفسیل‌ها (روزن‌بران (فرامینیفرها) و استراکدها) بوده که از این میان، خارداران مورد مطالعه و شناسایی قرار گرفتند. برای نخستین بار، تعداد 16 جنس و گونه از خارداران از این منطقه گزارش می‌شوند که تعداد 6 گونه از آنها جدید بوده و پیشتر، از منطقه کرمان گزارش شده و نشان‌دهنده اشکوب آپتین می‌باشند. حضور همزمان خارداران و دیگر مجموعههای فسیلی در برش سیریز نشان‌دهنده یک محیط سکوی (پلاتفرمی) کمژرفا با شرایط بوم‌شناسی مناسب در زمان تهنشست رسوبات می‌باشد.
چینه شناسی و فسیل شناسی
فاطمه واعظ جوادی؛ مهدی عباس زاده
چکیده
رسوبات ژوراسیک میانی سازند هجدک در خاور ایران مرکزی گسترش خوبی دارند. در این پژوهش، ماکروفسیل‌های گیاهی سازند هجدک در چاه اکتشافی منطقه مزینو، واقع در جنوب باختری طبس مورد مطالعه قرار گرفتند و تعداد ۲۹ گونه ماکروفسیل گیاهی با حفظ شدگی خوب متعلق به ۱۵ جنس نظیر اِکویی ستال، فیلیکال، بنتیتال، سیکادال، کی تونیال و پاینال شناسایی گردیدند. ...
بیشتر
رسوبات ژوراسیک میانی سازند هجدک در خاور ایران مرکزی گسترش خوبی دارند. در این پژوهش، ماکروفسیل‌های گیاهی سازند هجدک در چاه اکتشافی منطقه مزینو، واقع در جنوب باختری طبس مورد مطالعه قرار گرفتند و تعداد ۲۹ گونه ماکروفسیل گیاهی با حفظ شدگی خوب متعلق به ۱۵ جنس نظیر اِکویی ستال، فیلیکال، بنتیتال، سیکادال، کی تونیال و پاینال شناسایی گردیدند. یک زیست‌زون فاصله‌ای محلی به نام Ptilophyllum harrisianum- Klukia exilis Interval zone تشخیص داده شد. مرز پایینی و بالایی این زیست‌زون به‌وسیله نخستین و آخرین حضور مشاهده شده گونه‌های شاخص تعیین شد. بر اساس حضور گونه‌های Equisetites sp. cf. E. beanii، Klukia exilis، Nilssonia macrophylla، Ptilophyllum harrisianum و Elatides thomasii، سن ژوراسیک میانی (Aalenian-Bajocian) برای این مجموعه ماکروفسیل گیاهی در نظرگرفته می‌شود. فراوانی نسبی راسته‌های سرخس (فیلیکال)، سیکادال، پاینال و اکویی‌ستال به ترتیب 43/18، 31/82، 13/63 و 4/64 درصد است. همچنین، نتایج شاخص‌های مشابهت مجموعه ماکروفسیل گیاهی چاه اکتشافی منطقه مزینو گویای مشابهت نسبتا بالای آن با مجموعه ماکروفسیل گیاهی سایر مناطق بلوک طبس می‌باشد. افزون بر این، نمره تراز گیاهی این مجموعه 54/89 است. براساس شواهد سنگ‌شناسی (حضور رگه‌های متعدد زغال‌سنگ) و دیرینه‌شناسی، یک «بیوم گرم مرطوب» برای این محل پیشنهاد می‌گردد. بدین ترتیب، آب و هوا و پوشش گیاهی یکنواختی در طی ژوراسیک میانی در کفه طبس و حوضه کرمان وجود داشته و ایران در میان زیرایالت ماوراءخزری و در ناحیه اروپایی- سینایی از تقسیمات وَخرمیف قرار داشت.
چینه شناسی و فسیل شناسی
پری ناز رسولی قادی؛ مهدی صرفی؛ محسن آل علی؛ زهرا ملکی
چکیده
شناسایی سطوح کلیدی چینه نگاری سکانسی، از بخش های مهم سرشت نمایی زمین شناسی مخازن هیدروکربنی است. توالی های کربناته بخش منیفا و سازند فهلیان با سن ژوراسیک بالایی-کرتاسه زیرین، مخازن هیدروکربنی مهمی در بخش شمال باختری خلیج فارس به‌شمار می روند. در این مطالعه، کارآیی نمودار D-INPEFA گاما در شناسایی و تفکیک سکانس ها و سطوح کلیدی ...
بیشتر
شناسایی سطوح کلیدی چینه نگاری سکانسی، از بخش های مهم سرشت نمایی زمین شناسی مخازن هیدروکربنی است. توالی های کربناته بخش منیفا و سازند فهلیان با سن ژوراسیک بالایی-کرتاسه زیرین، مخازن هیدروکربنی مهمی در بخش شمال باختری خلیج فارس به‌شمار می روند. در این مطالعه، کارآیی نمودار D-INPEFA گاما در شناسایی و تفکیک سکانس ها و سطوح کلیدی سکانسی در پنچ چاه کلیدی در یکی از میادین نفتی خلیج فارس بررسی شده است. به این منظور، سطوح کلیدی سکانسی تفکیک شده بر اساس توصیف مغزه ها و بررسی مقاطع نازک میکروسکوپی، با نتایج تفسیر نمودار D-INPEFA گاما مقایسه شده است. از دیدگاه چینه نگاری سکانسی و با توجه به نتایج مطالعات زمین شناسی، چهار سکانس رده سوم در توالی تیتونین بالایی-نئوکومین شناسایی و توصیف گردید. مرز سکانسی رأس بخش منیفا به عنوان یک ناپیوستگی مهم توسط شواهد کارستی شدن و تغییرات گسترده رخساره ای در مرز زیرین و بالایی مشخص می شود. مقایسه سکانس ها با سطوح کلیدی تفکیک شده از طریق نمودار D-INPEFA گاما، نشان می دهد که این روش می تواند به صورت کارآمد در شناسایی و انطباق سکانس ها در محدوده یک میدان هیدروکربنی بهکاربرده شود.
چینه شناسی و فسیل شناسی
الهه زارعی
چکیده
سازند دلیچای با سنگ‌شناسی مارن خاکستری – آبی با میان‌لایه‌های آهکی با ستبرای ۷۸ متر در برش چینه‌شناسی آهوانو در شمال دامغان مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین سن و انجام زیست‌چینه‌نگاری از حضور میوسپور Klukisporites variegatus و از فراوانی گونه Callialasporites dampieri که از گونه‌های شاخص ژوراسیک میانی است و وجود داینوفلاژله‌های شاخص باژوسین پسین ...
بیشتر
سازند دلیچای با سنگ‌شناسی مارن خاکستری – آبی با میان‌لایه‌های آهکی با ستبرای ۷۸ متر در برش چینه‌شناسی آهوانو در شمال دامغان مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین سن و انجام زیست‌چینه‌نگاری از حضور میوسپور Klukisporites variegatus و از فراوانی گونه Callialasporites dampieri که از گونه‌های شاخص ژوراسیک میانی است و وجود داینوفلاژله‌های شاخص باژوسین پسین مانند Cribroperidinium crispum Total Range Biozone، باتونین- کالووین پیشین Dichadogonyaulax sellwoodii Interval Biozone و کالووین پیشین- میانیCtenidodinum continuum Interval Biozone و همچنین روزن‌بران بنتیک و پلانکتون شامل زون Lenticulina varians-Ophtalmidium Assemblage zone و lobigerina bathoniana Taxon range zone که تأییدکننده سن باژوسین پسین تا کالووین بالایی ؟ است استفاده شد. ﺷﺒﺎهت مجموعه فونای ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﺎزﻧﺪ دﻟﻴﭽﺎﯼ در منطقه مورد مطالعه (پالینومورف‌ها، روزن‌بران و دوکفهای و رادیولر) ﺑﺎ نقاط مختلف ایران (البرز مرکزی و البرز خاوری و باختری، بینالود و منطقه جنوب ایران) و دیگر نقاط جهان (ﻣﻨﺎﻃﻖ اروﭘﺎﯼ ﺷﻤﺎل باختری و ﺷﻤﺎل باختر ﺗﺘﻴﺲ و....) تأییدکننده ارتباط دریایی و تبادل مجموعه فونا بین مناطق یاد شده در طول ژوراسیک میانی است.
چینه شناسی و فسیل شناسی
علی اسعدی؛ علی ایمن دوست؛ مهدی صرفی؛ مهدی قانع عزآبادی
چکیده
سازند فهلیان با سن کرتاسه زیرین از مخازن نفتی مهم خلیج فارس است. در این مطالعه به منظور بررسی ویژگی‌های رخساره‌ای، محیط رسوب-گذاری، دیاژنز، چینه‌نگاری سکانسی و شناسایی فرآیندهای کنترل کننده کیفیت مخزنی، تلفیق نتایج حاصل از توصیف مغزه‌ها، پتروگرافی مقاطع نازک و داده‌های پتروفیزیکی استفاده شده است. 9 ریزرخساره شناسایی و در چهار ...
بیشتر
سازند فهلیان با سن کرتاسه زیرین از مخازن نفتی مهم خلیج فارس است. در این مطالعه به منظور بررسی ویژگی‌های رخساره‌ای، محیط رسوب-گذاری، دیاژنز، چینه‌نگاری سکانسی و شناسایی فرآیندهای کنترل کننده کیفیت مخزنی، تلفیق نتایج حاصل از توصیف مغزه‌ها، پتروگرافی مقاطع نازک و داده‌های پتروفیزیکی استفاده شده است. 9 ریزرخساره شناسایی و در چهار کمربند رخساره‌ای لاگون، شول، ریف‌های پراکنده و بخش کم عمق دریای باز معرفی و در یک رمپ کربناته تفسیر گردید. فرآیندهای دیاژنزی مختلفی، رخساره‌های رسوبی را در سه محیط دریایی، جوی و تدفینی تحت تأثیر قرار داده‌اند. چهار سیستم منفذی اصلی شامل بین دانه‌ای، قالبی، حفره‌ای و ریز تخلخل در مخزن شناسایی شده است. از دیدگاه چینه‌نگاری سکانسی، سه سکانس رده سوم قابل انطباق در محدوده میدان، مشخص گردید. توسعه رخساره‌های گرینستونی و رودستون-فلوتستون‌های جلبکی مرتبط با زیرمحیط شول و ریف‌های پراکنده، نقش مهم را در توسعه زون‌های با کیفیت مخزنی بالا در میدان مورد مطالعه داشته‌اند. از دیدگاه تأثیر بر کیفیت مخزنی، فرآیندهای دیاژنزی می‌تواند در دو گروه 1- فرآیندهای با تأثیر مثبت شامل انحلال و شکستگی و 2- فرآیندهای با تأثیر منفی برکیفیت مخزنی شامل سیمانی شدن و تراکم طبقه‌بندی گردد. نتایج نشان داد که سازند فهلیان پیچیدگی زیادی در ویژگی‌های مخزنی نشان می‌دهد.
چینه شناسی و فسیل شناسی
نصرالله عباسی؛ رضا اهری پور
چکیده
سازند میلا در برش منطقه تویه-دروار در باختر دامغان از پنج پاره سازند تشکیل شده است. پاره سازند پنجم شامل توالی شیل های آهکی، سنگ آهک و شیل های سبز زیتونی است. اثر فسیل های یافت شده در این پاره سازند شامل Cruziana problematica، Gordia isp، Helminthopsis abeli، Helminthopsis tenuis، Palaeophycus striatus، Planolites beverleyensis، Psammichnites gigas، Scolicia strozzii، Treptichnus pedum و Circulichnis montanus است. اثرفسیل ...
بیشتر
سازند میلا در برش منطقه تویه-دروار در باختر دامغان از پنج پاره سازند تشکیل شده است. پاره سازند پنجم شامل توالی شیل های آهکی، سنگ آهک و شیل های سبز زیتونی است. اثر فسیل های یافت شده در این پاره سازند شامل Cruziana problematica، Gordia isp، Helminthopsis abeli، Helminthopsis tenuis، Palaeophycus striatus، Planolites beverleyensis، Psammichnites gigas، Scolicia strozzii، Treptichnus pedum و Circulichnis montanus است. اثرفسیل Circulichnis montanus در افق های بالایی پاره سازند پنجم فراوان است و ساختمان لوله ای شکل و گرد دارد. این اثر فسیل به عنوان ساختمان تغذیه ای توسط جانوران کرمی اثرساز با بدن انعطاف پذیر و با رفتار تکاملی پیشرفته تر ایجاد شده است. این اثرفسیل در رخساره های تکراری نهشته های ریز دانه گسترش دارد و به نظر می رسد، با واحدهای سنگی حدواسط نهشته های توربیدایتی ارتباط داشته یاشد.
چینه شناسی و فسیل شناسی
محمود شرفی؛ نسیم موسوی؛ مهران مرادپور؛ بیژن بیرانوند؛ ابراهیم عبدالهی؛ حسین مهاجر سلطانی
چکیده
براساس مطالعات سنگ‌شناسی، سازند چلکن در ناحیه دشت گرگان در برش مورد مطالعه به دو واحد ماسه‌سنگ پایین و مادستون بالایی تقسیم شده است. مطالعات پتروگرافی بیانگر ترکیب لیت‌آرنایت (کالک‌آرنایت) و ساب‌لیت‌آرنایت با بلوغ بافتی و ترکیبی پایین برای ماسه‌سنگ‌ها است. نهشته‌های کنگلومرا نیز در این سازند در برش مورد مطالعه از نوع ارتوکنگلومرای ...
بیشتر
براساس مطالعات سنگ‌شناسی، سازند چلکن در ناحیه دشت گرگان در برش مورد مطالعه به دو واحد ماسه‌سنگ پایین و مادستون بالایی تقسیم شده است. مطالعات پتروگرافی بیانگر ترکیب لیت‌آرنایت (کالک‌آرنایت) و ساب‌لیت‌آرنایت با بلوغ بافتی و ترکیبی پایین برای ماسه‌سنگ‌ها است. نهشته‌های کنگلومرا نیز در این سازند در برش مورد مطالعه از نوع ارتوکنگلومرای پلیمیکتیت و متشکل از خردههای متنوع کربنات و چرت تعیین شده است. وجود تخلخل قابل توجه به فرم های حفره‌ای، کانالی و شکستگی در نهشته‌های ماسه‌سنگ و کنگلومرا و حتی گلسنگ استعداد بالای این رسوبات را به عنوان سنگ مخزن نشان داده و ضرورت انجام مطالعات اکتشافی در بخش ایرانی خزر جنوبی را مطرح می‌نماید. بر اساس جوانترین نانوفسیل‌های یافت شده در سازند چلکن، سن نسبی این سازند در ناحیه مورد مطالعه انتهای میوسن تا پلیوسن میانی (؟) تعیین شده است. گسترش نانوفسیل‌های آهکی نشان‌دهنده وجود ارتباط بین حوضه خزر جنوبی با دریای سیاه و حوضه مدیترانه در انتهای میوسن- ابتدای پلیوسن و ایتدای پلئیستوسن و عدم ارتباط در بخش عمده دوره پلیوسن است که برای اولین بار در این مطالعه مطرح می‌شود.
چینه شناسی و فسیل شناسی
نرگس قادر؛ علی اصغر ثیاب قدسی؛ میرامیر صلاحی؛ محمدصادق زنگنه
چکیده
در پژوهش حاضر به منظور انجام مطالعات زیست چینه نگاری روزن داران شناور سازند قم و تعیین سن آن، برش چینه‌شناختی سگتلو در شمال خوی واقع در استان آذربایجان‌غربی (حوضه پیش‌کمانی سنندج-سیرجان)، انتخاب و ازآن نمونه‌برداری به عمل آمده است. برش مورد مطالعه دارای 216 متر ضخامت بوده وسنگ شناسی آن شامل تناوبی از شیل، سیلت سنگ، کنگلومرا و ماسه‌سنگ ...
بیشتر
در پژوهش حاضر به منظور انجام مطالعات زیست چینه نگاری روزن داران شناور سازند قم و تعیین سن آن، برش چینه‌شناختی سگتلو در شمال خوی واقع در استان آذربایجان‌غربی (حوضه پیش‌کمانی سنندج-سیرجان)، انتخاب و ازآن نمونه‌برداری به عمل آمده است. برش مورد مطالعه دارای 216 متر ضخامت بوده وسنگ شناسی آن شامل تناوبی از شیل، سیلت سنگ، کنگلومرا و ماسه‌سنگ می باشد. مرز زیرین این نهشته‌ها، آبرفتهای با سن نامشخص بوده و مرز فوقانی آن با نهشته‌های سخت فرسای سنگ آهکی سازند قم قابل تشخیص است. مطالعه اجتماعات روزن داران شناور یافت شده در برش مذکور به شناسایی 16 جنس و 37 گونه متفاوت از فرم های شاخص مناطق گرمسیری و نمیه گرمسیری انجامیده است. در این پژوهش 4 زیست‌زون شامل Subbotina linapert assemblage Zone، Paragloborotalia opima Highest-occurrence Zone، Ciperoella ciperoensis Partial-range Zone و Globigerinoides italicus Assemblage Zone مورد شناسایی قرارگرفتند که از نظر سنی معادل با پریابونین- بوردیگالین و قابل مقایسه با زیست زون های استاندارد جهانی می باشند.
چینه شناسی و فسیل شناسی
حمیده نوروزپور
چکیده
سازند مبارک در شمال شهرستان‌دامغان از گسترش قابلتوجهی برخوردار است. در این پژوهش یک برش چینه‌شناسی در منطقه تالو (شمال‌غرب دامغان) جهت مطالعه زیست‌چینه‌نگاری و لیتواستراتیگرافی براکیوپودهای کربونیفر زیرین در سازند‌مبارک انتخاب شده است. سازند‌مبارک در برش تالو 580 متر ضخامت داشته وبه‌طورعمده از آهک‌های خاکستری تیره و شیل‌های ...
بیشتر
سازند مبارک در شمال شهرستان‌دامغان از گسترش قابلتوجهی برخوردار است. در این پژوهش یک برش چینه‌شناسی در منطقه تالو (شمال‌غرب دامغان) جهت مطالعه زیست‌چینه‌نگاری و لیتواستراتیگرافی براکیوپودهای کربونیفر زیرین در سازند‌مبارک انتخاب شده است. سازند‌مبارک در برش تالو 580 متر ضخامت داشته وبه‌طورعمده از آهک‌های خاکستری تیره و شیل‌های سیاه (غنی از مواد آلی) تشکیل‌شده است. این سازند در برش مورد مطالعه به‌صورت پیوسته برروی سازند جیرود قرارگرفته و آهک‌های ورمیکوله قاعده سازند الیکا با یک سطح فرسایشی روی سازند مبارک را می‌پوشاند. از نمونه‌های برداشت‌شده دراین برش تعداد 25جنس و 30گونه براکیوپود مورد شناسایی قرار گرفت. با توجه به گستردگی براکیوپودهای مقطع مورد مطالعه، 4واحد زیستی تجمعی دررسوبات کربونیفر آغازین مشخص گردید. زیست‌زون1 (تورنزین‌پیشین): این زون با اجتماع گونه‌های شاخص زیر شناخته می‌شود: Rugosochonetes cf. hardrensis (Phillips,1841)،Spinocariniferanigra Rossirhynchusadamantinus, Shumardella sp., Cleiothyridina transversa؛ زیست‌زون2 (تورنزین‌میانی): Spirifermissouriensis، Spirifer attenuatus (Sowerby,1839)، Spirifer cf. trigonalis (Martin, 1809)، Athyrishibernica Syringothyriscospidata؛ زیست‌زون3 (تورنزین‌پسین): Marginatia aff. burlingtonensis (Hall,1893)،Tomiproductus elegantulus، Leptagonia cf. regularis, Marginatiaburlingtonensis, Fusellatornacensis؛ زیست‌زون4 (ویزئن‌پیشین-میانی): Buxtonia cf. praejuresanensis، Marginatia cf. kinghirica، Cleiothyridina cf. okensis (Grunt,1980) بر اساس این مطالعه سن سازند مبارک در برش تالو تورنزین تا ویزئن میانی تعیین شده است. براساس مطالعه انجام‌شده براکیوپودهای سازند مبارک در محیطهای لاگون، سد و جلوی‌ریف می‌زیسته‌اند.
چینه شناسی و فسیل شناسی
زینب منوچهری؛ طیبه محتاط؛ سید علی آقانباتی؛ مرتضی خلعت بری جعفری؛ فاطمه وکیل باغمیشه
چکیده
سازند قم در برش تاقدیس نواب در جنوب شرقی کاشان واقع شده که 447 متر ضخامت داشته که 440 متر آن متعلق به میوسن می باشد. جنس رسوبات آن عموما سنگ آهک و مارن بوده که مرز زیرین آن ناپیوستگی فرسایشی و مرز بالایی ناپیوستگی غیرموازی است. تعداد کل فسیل های یافته شده در این مقطع 69 گونه، 72 جنس و 46 خانواده می باشد. این رسوبات در یک شلف باز و در زیر محیطهای ...
بیشتر
سازند قم در برش تاقدیس نواب در جنوب شرقی کاشان واقع شده که 447 متر ضخامت داشته که 440 متر آن متعلق به میوسن می باشد. جنس رسوبات آن عموما سنگ آهک و مارن بوده که مرز زیرین آن ناپیوستگی فرسایشی و مرز بالایی ناپیوستگی غیرموازی است. تعداد کل فسیل های یافته شده در این مقطع 69 گونه، 72 جنس و 46 خانواده می باشد. این رسوبات در یک شلف باز و در زیر محیطهای دریای باز و لاگون تشکیل شده اند. تنوع و فراوانی فرم های فرامینیفرهای بنتیک و حضور اندک فرم های پلاژیک گواهی بر کم عمق بودن حوضه در این برش دارد که با مطالعه سایر فسیلها نیز تایید می گردد. از ویژگی‌های شاخص این برش حضورگونههای Ammonia بویژه Ammonia pakinsonia است. این برش دارای توالی کاملی از ممبرهای سازند قم است. سن واحد سنگی مورد مطالعه بر اساس حضور فرامینی فرهای بنتیک و پلاژیک الیگوسن بالایی- میوسن زیرین است. مجموعه فرامینیفرهای موجود در مقطع تاقدیس نواب قابل قیاس با زون تجمعی Borealis Melo Group- Meandropsina Iranica به سن آکی تانین و زون تجمعی Miogypsinoides- Archaias- Valvulinid به سن بوردیگالین از زون بندی Adams& Bourgeois (1967) است.
چینه شناسی و فسیل شناسی
ابراهیم محمدی؛ محمدجواد حسنی
چکیده
در این مقاله دیرینه بوم شناسی استراکودهای سازند قم در برش‌های بوجان و ورکان مطالعه گردیده است. سن برش‌ها بر اساس روزنه‌بران روپلین – شاتین (برش بوجان ) و شاتین (برش ورکان ) تعین گردیده است. از برش‌های بوجان و ورکان به ترتیب 44 و 33 گونه استراکود شناسایی گردیده است. گونه‌های جنسCytheridea فراوان‌ترین و غالب‌ترین استراکودهای برش بوجان ...
بیشتر
در این مقاله دیرینه بوم شناسی استراکودهای سازند قم در برش‌های بوجان و ورکان مطالعه گردیده است. سن برش‌ها بر اساس روزنه‌بران روپلین – شاتین (برش بوجان ) و شاتین (برش ورکان ) تعین گردیده است. از برش‌های بوجان و ورکان به ترتیب 44 و 33 گونه استراکود شناسایی گردیده است. گونه‌های جنسCytheridea فراوان‌ترین و غالب‌ترین استراکودهای برش بوجان هستند. بااینحال، در بخش پایینی برش بوجان، در کنار گونه‌های جنس Cytheridea، گونه‌های مختلف جنس Cytherella نیز وجود دارند که به سمت بالا از فراوانی Cytherella کاسته شده و جنسهای Cytheridea،Neonesidea و Bairdia غالب میگردند.استراکودهای پودوکوپید در روپلین 76% و در شاتین 86% جامعه استراکودی برش بوجان را تشکیل می‌دهند. گونه‌های Neonesidea elegans، Bythocypris pseudoreniformis، Paracypris pandyai، Paracypris sapperi و Paracypris naalunensis استراکودهای غالب برش ورکان بوده که همگی پودوکوپید بوده و 77% جامعه استراکودی را تشکیل می‌دهند. بالا بودن میزان استراکودهای پودوکوپید در هر دو برش حاکی از شرایط دیرینه بوم شناسی مساعد و فراوانی اکسیژن بوده با این تفاوت که در برش ورکان شرایط بوم شناسی یکسان بوده ولی در برش بوجان به سمت بالای برش شرایط به حالت نرمال دریایی نزدیکتر و میزان اکسیژن نیز بیشتر گردیده است.
چینه شناسی و فسیل شناسی
مرجان زاداسماعیل؛ محمودرضا مجیدی فرد؛ سید حمید وزیری؛ داود جهانی
چکیده
ردیف های مناسبی از سنگ های رسوبی ژوراسیک میانی و پسین در شمال باختری دامغان (محدوده ی ساختاری البرز خاوری) رخنمون دارد. سازند دلیچای در گستره مورد بررسی غالبا از مارن، سنگ آهک و سنگ آهک مارنی تشکیل شده است. چینه شناسی این سازند با 618 متر ستبرا در برش آب شرف مورد بررسی قرار گرفته و در6 بخش غیررسمی تقسیم و توصیف شده است. سازند دلیچای در برش ...
بیشتر
ردیف های مناسبی از سنگ های رسوبی ژوراسیک میانی و پسین در شمال باختری دامغان (محدوده ی ساختاری البرز خاوری) رخنمون دارد. سازند دلیچای در گستره مورد بررسی غالبا از مارن، سنگ آهک و سنگ آهک مارنی تشکیل شده است. چینه شناسی این سازند با 618 متر ستبرا در برش آب شرف مورد بررسی قرار گرفته و در6 بخش غیررسمی تقسیم و توصیف شده است. سازند دلیچای در برش مورد بررسی، در مرز زیرین خود به طور ناهمساز بر روی سازند شمشک قرار دارد و در مرز بالایی به طور همشیب و گذر تدریجی توسط سنگ آهک های ستبر لایه سازند لار پوشیده می شود. از برش مورد بررسی در مجموع 371 نمونه فسیلی جمع آوری شد که 15 نمونه مربوط به تاکسون های جانوری دیگر مانند (بلمنیت، دوکفه ای، مرجان، اسفنج) بوده است. مطالعه زیای آمونیتی موجود منجر به شناسایی 25 جنس و 51 گونه ی آمونیتی در قالب 14 زیست زون آمونیتی گردیده است که متعلق به خانواده های Phylloceratidae, Lytoceratidae , Haploceratidae ,Oppeliidae, Parkinsoniidae, Morphoceratidae, Reineckeiidae, Perisphinctidae and Aspidoceratidae هستند. آمونیت های یافت شده در محدوده زمانی باژوسین پسین تا کیمرجین پیشین قرار دارند. زیای آمونیتی ژوراسیک میانی- بالایی شمال باختری دامغان به طور عمده ارتباط نزدیکی را با زیای آمونیتی اروپای شما ل باختری و مناطق حاشیه ای مدیترانه نشان می دهند.
چینه شناسی و فسیل شناسی
شهرام نواواجاری؛ ایرج مغفوری مقدم؛ علیرضا شهیدی؛ حمید نظری
چکیده
نهشته‌های الیگوسن- میوسن ایران بین دو فاز کوهزایی پیرینین و پاسادنین قرارگرفته‌است. این نهشته‌ها در حوضه پشت کمان ایران مرکزی، سازند قم نامیده می‌شوند. رخنمون‌های مناسبی از سازند قم در شمال ایران مرکزی وجود دارند. به‌منظور مطالعه ریززیست‌چینه‌نگاری و تحلیل محیط رسوبی این سازند، سه برش سطحی در شمال باختر شهرک درجزین،کوه بنک ...
بیشتر
نهشته‌های الیگوسن- میوسن ایران بین دو فاز کوهزایی پیرینین و پاسادنین قرارگرفته‌است. این نهشته‌ها در حوضه پشت کمان ایران مرکزی، سازند قم نامیده می‌شوند. رخنمون‌های مناسبی از سازند قم در شمال ایران مرکزی وجود دارند. به‌منظور مطالعه ریززیست‌چینه‌نگاری و تحلیل محیط رسوبی این سازند، سه برش سطحی در شمال باختر شهرک درجزین،کوه بنک و باختر اروانه در شمال باختر- باختر شهر سمنان انتخاب شد. در این برش‌هاسازند قم با ناپیوستگی فرسایشی بر روی سازند قرمز زیرین و با همین گونه در زیر کنگلومرای دارای میان‌لایه‌های ماسه سنگی مربوط به میوسن پیشین،که هم ارز با سازند قرمز بالایی است، قرار می‌گیرد. ترکیب سنگ‌شناسی اصلی سازند قم در ناحیه مورد بررسی، تناوب سنگ آهک و مارن بوده که دارای میان‌لایه‌هایی از سنگ‌های تخریبی نیز می‌باشد. عضوها و زیرعضوهای ناحیه الگوی سازند قم در اینجا قابل مشاهده نبوده و تنها می‌توان بر مبنای ویژگی سنگ‌شناسی واحدهای سنگی، محلی برای آن در نظر گرفت. بر پایه روزن‌بران شناسایی شده، سن سازند قم در شمال باختر-باختر سمنان (زون در جزین- افتر)، که در زون ساختاری- رسوبی البرز مرکزی قرار دارد، آشکوب بوردیگالین از میوسن پیشین می‌باشد که معادل زیست‌زون Borelis melo curdica-Borelis melo است.
چینه شناسی و فسیل شناسی
آرش شعبانپور حقیقی؛ لیدا بخشنده؛ طیبه محتاط؛ مسعود زمانی پدرام؛ سید حمید وزیری
چکیده
به منظور تحقیق طبقات سازند گورپی در منطقه زاگرس ، برش دشت ارژن در منطقه شیراز به مورد بررسی بایوزوناسیون و تعیین عمق دیرینه مورد مطالعه قرار گرفتند. این رسوبات دارای 130 متر ضخامت است که از طبقات سنگ آهک و شیل تشکیل شده است .به منظور تعیین عمق دیرینه سازند گورپی ، فرامینیفرهای پلانکتونیک و بنتیک مورد مطالعه قرار گرفتند. بدین صورت که درصد ...
بیشتر
به منظور تحقیق طبقات سازند گورپی در منطقه زاگرس ، برش دشت ارژن در منطقه شیراز به مورد بررسی بایوزوناسیون و تعیین عمق دیرینه مورد مطالعه قرار گرفتند. این رسوبات دارای 130 متر ضخامت است که از طبقات سنگ آهک و شیل تشکیل شده است .به منظور تعیین عمق دیرینه سازند گورپی ، فرامینیفرهای پلانکتونیک و بنتیک مورد مطالعه قرار گرفتند. بدین صورت که درصد فرامینیفرهای پلانکتونیک به کل اجتماع فرامینیفرها بعد از حذف فرامینیفرهای بنتیک درون زی (%P*) با استفاده ار فرمول D = e (3.58718+(0.03534 × %P* )) تعیین و عمقی برابر 270-510 متر را برای این رسوبات تعیین کرد. مطالعات انجام شده بر روی فرامینیفرها در این برش منجر به شناسایی 62 گونه متعلق به 18 جنس از فرامینیفرهای پلانکتونیک گردید. برمبنای فرامینیفرهای پلانکتونیک، رسوبات کرتاسه بالایی به 9 بایوزون جهانی تقسیم گردید که عبارتند از: بایوزون شماره یک : Dicarinella concavata Interval Zone ، بایوزون شماره دو: Dicarinella asymetrica Total Range Zone، بایوزون شماره سه : Globotruncanita elevata Partial Range Zone ، بایوزون شماره چهار: Globotruncana ventricosa Interval Zone ، بایوزون شماره پنج: Radotruncana calcarata Interval ، بایوزون شماره شش: Globotruncanella havanensis Partial Range Zone ، بایوزون شماره هفت: Globotruncana aegyptiaca Interval Zone بایوزون شماره هشت: Gansserina gansseri Interval Zone بایوزون شماره نه: Contusotruncana contusa Interval Zone براساس فرامینیفرهای پلانکتونیک مطالعه شده سن سانتونین پیشین تا ماستریشتین برای این رسوبات تعیین شد.
