TY - JOUR ID - 102910 TI - گرانیت‌های A type شمال سنندج – سیرجان؛ نگاهی نو، رده بندی نو JO - فصلنامه علمی علوم زمین JA - GSJ LA - fa SN - 1023-7429 AU - یاجم, ساناز AU - قلمقاش, جلیل AD - استادیار، بخش زمین‌‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران AD - دانشیار، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 29 IS - 114 SP - 221 EP - 230 KW - پهنه سنندج‌–‌سیرجان KW - گرانیت‌های A1-type KW - گرانیت‌های A2-type KW - ژوراسیک پسین DO - 10.22071/gsj.2018.125685.1436 N2 - توده‌های نفوذی شرق سنندج تا گلالی، واقع در شمال پهنه سنندج – سیرجان، بخشی از کوهزاد زاگرس بوده و متشکل از توده‌های نفوذی مرکب و چند‌فازی است که در حین فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس به‌زیر پلیت اورازایا پدید آمده‌اند. لوکوگرانیت‌های آلکالن، پتاسیم بالا و فروئن، نماینده ماگماتیسم A-type در این گستره هستند. با وجود شباهت‌های کانی‌شناسی و ایزوتوپی، لوکوگرانیت‌ها بر‌مبنای شواهد ژئوشیمی، ایزوتوپی و نتایج سن‌سنجی بلورهای زیرکن، دو دسته‌گی آشکاری به نمایش می‌گذارند. لوکوگرانیت قلای‌لان با سن تبلور 3 ± 159 میلیون‌سال، A1-type است. سایر لوکوگرانیت‌ها A2-type هستند و به فاصله زمانی حدود 20 میلیون‌سال بعد (Ma 149-140) متبلور شده‌اند. در واقع نفوذ ماگمای مافیک گوشته‌ای، موتور محرکه‌ی ذوب‌بخشی پی‌سنگ از پیش‌بارور و هتروژن سنندج-سیرجان بوده و سنگ‌های قلای‌لان را پدید‌آورده‌است. لوکوگرانیت‌های جوان‌تر با ماهیت A2-Type، ساز‌و‌کاری متفاوت دارند. این سنگ‌ها حاصل ذوب‌بخشی پی‌سنگ مشابه و از پیش‌بارور هستند که به فاصله زمانی 20 میلیون‌سال پس از تکتونیک فشارشی پدید آمده‌اند. بالازدگی آستنوسفر در اثر کشش حاصل از عقب‌گرد یا افزایش شیب ورقه فرورانده پس از تکتونیک فشارشی حاکم بر منطقه، می‌تواند عامل ذوب پوسته و تشکیل لوکوگرانیت‌های آلکالن جوان باشد. UR - http://www.gsjournal.ir/article_102910.html L1 - http://www.gsjournal.ir/article_102910_7b0b4b1ad67d346648a6c5c52aeac2d0.pdf ER -