TY - JOUR ID - 167419 TI - پالینوستراتیگرافی و پالئواکولوژی سازند دلیچای در برش چینه‌شناسی یونجه‌زار، شمال خاور تهران، البرز مرکزی JO - فصلنامه علمی علوم زمین JA - GSJ LA - fa SN - 1023-7429 AU - سجادی, فرشته AU - هاشمی یزدی, فیروزه AU - هاشمی, حسین AD - دانشکده زمین‌شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران AD - گروه دیرینه‌شناسی گیاهی، موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران AD - گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 33 IS - 2 SP - 259 EP - 282 KW - پالینوستراتیگرافی KW - پالئواکولوژی KW - باژوسین – کالووین KW - اکوگروه‌های اسپورومورفی KW - سازند دلیچای KW - البرز مرکزی DO - 10.22071/gsj.2023.350092.2013 N2 - پالینومورف‌های متنوعی شامل میوسپورها، سیست داینوفلاژله‌ها، پوسته داخلی فرامینیفرها، آکریتارک‌ها و اسپورهای قارچ با حفظ‌شدگی بسیار خوب در نهشته‌های سازند دلیچای در برش چینه‌شناسی یونجه‌زار، شمال شرق تهران، البرز مرکزی، وجود دارد. در پالینوفلورای مورد مطالعه 40 گونه اسپور (متعلق به 29 جنس)، 18 گونه پولن (منتسب به 10 جنس) و 54 گونه داینوفلاژله (متعلق به 28 جنس) شناسایی شد. باتوجه به گسترش چینه‌شناسی شناخته ‌شده میوسپورهای Klukisporites variegatus, K. scaberis, Concavissimisporites verrucosus, C. pricei, Osmundacidites senectus and Striatella spp. سن ژوراسیک میانی برای این رسوبات تعیین شد. یک پالینوزون تجمعی برپایه میوسپورها Klukisporites variegatus-Araucariacites australis-Cerebropollenites macroverrucosus Assemblage Zone شناسایی شد. با مطالعه داینوسیست‌های شاخص، پالینوزون‌های Cribroperidinium crispum Total Range Biozone (باژوسین پسین)، Dichadogonyaulax sellwoodii Interval Biozone (باتونین-کالووین پیشین)، Ctenidodinum continuum Interval Biozone (کالووین پیشین– میانی) و Subzone a (باتونین پیشین– میانی) شناسایی شدند. همچنین داینوفلاژله‌های شاخصی مانند Cribroperidinium crispum, Meiourogonyaulax valensii, Carpatodinium predae, Ctenidodinium combazii و Compositosphaeridium polonicum نیز شناسایی شدند که در مجموع داینوسیست‌ها و میوسپورهای فوق سن ژوراسیک میانی (باژوسین پسین – کالووین میانی) را برای سازند دلیچای تایید می‌نمایند. گیاهان والد میوسپورهای موجود در رسوبات مورد مطالعه، به ترتیب فراوانی، به سرخس‌ها (69%)، مخروطیان (15%) و پتریدواسپرموفیت‌ها (7%)، سیکادوفیتا (5%)، لیکوفیتا (2%) و ژینکوفیت‌ها و بریوفیتا (1%) تعلق دارند. با توجه به فراوانی نسبی و تنوع میوسپورهای مربوط به سرخس‌ها (69% با 19 جنس)، می‌توان نتیجه گرفت که سرخس‌ها در ترکیب پوشش گیاهی اطراف محیط رسوبی نهشته‌های مورد مطالعه، فراوان‌تر از بقیه گیاهان بودند که حکایت از غلبه آب و هوای گرم تا نیمه‌گرم با رطوبت بالا در زمان تشکیل نهشته‌های مورد مطالعه می‌نماید. مطالعه اقلیم دیرینه با استفاده از مدل اکوگروه‌های اسپورومورفی نشان از نسبت بالای اسپورومورف‌های warmer/cooler و نسبت پایین اسپورومورف‌های drier/wetter دارد که تاییدی دیگر بر آب و هوا یادشده است. حضور داینوفلاژله‌های شاخص آب‌های گرم تا معتدل مانند Gonyaulacysta centriconnata, G. jurassica, Nannoceratopsis pellucida, Tubotuberella apatela, Ctenidodinium continuum, Pareodinia halosa, P. ceratophora و موقعیت جغرافیایی ایران در نقشه‌های پالئوژئوگرافی در ژوراسیک میانی، نیز نشان‌دهنده چیرگی این نوع آب و هوا است. UR - http://www.gsjournal.ir/article_167419.html L1 - http://www.gsjournal.ir/article_167419_b40be5f4e81d5eff254b60ec2b701c2a.pdf ER -