TY - JOUR ID - 42948 TI - کانسار طلا- نقره (مس) اپی‌ترمال توزلار، مرتبط با توده نفوذی نیمه‌عمیق محیط کششی درون‌کمانی، در شمال‌باختر ماه‌نشان JO - فصلنامه علمی علوم زمین JA - GSJ LA - fa SN - 1023-7429 AU - حیدری, سیدمهران AU - قادری, مجید AU - کوهستانی, حسین AU - حسینی, مسعود AD - دانشجوی دکتری، گروه زمین‌شناسی اقتصادی، دانشگاه تربیت‌ مدرس، تهران، ایران AD - دانشیار، گروه زمین‌شناسی اقتصادی، دانشگاه تربیت‌ مدرس، تهران، ایران AD - استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران AD - کارشناس، شرکت مهندسین مشاور زریابان اکتشاف، تهران، ایران Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 24 IS - 94- سنگ و کانی SP - 329 EP - 349 KW - اپی‌ترمال KW - توده نفوذی KW - محیط کششی درون‌کمانی KW - سن‌سنجی اورانیم- سرب KW - ژئوشیمی KW - توزلار KW - ارومیه- دختر DO - 10.22071/gsj.2015.42948 N2 - کانسار طلای اپی‌ترمال توزلار در واحدهای آتشفشانی آندزیتی با ویژگی کالکوآلکالن پرپتاسیم (شوشونیتی) در شمال ‌باختر کشور قرار دارد. این مجموعه آتشفشانی، در واقع بخشی از فعالیت ماگمایی مرتبط با کمان ماگمایی ارومیه- دختر است که حاشیه شمال‌خاوری پهنه دگرگونی- ماگمایی سنندج- سیرجان را قطع کرده است. این توالی ماگمایی، شامل مجموعه‌ای از سنگ‌های آتشفشانی است که از فوران‌های متناوب آذرآواری‌ها و گدازه همراه با نفوذ توده‌های نیمه‌ژرف (پورفیری)، به‌صورت یک فعالیت آتشفشانی درون‌قاره‌ای در محیطی کم‌ژرفا (حوضه‌ای) و کششی (معادل سازند قم)، تشکیل شده‌اند. داده‌های سن‌سنجی اورانیم- سرب زیرکن به روش LA-ICP-MS، سن‌هایی بین 0/1±4/18 و 55/0±7/18 میلیون سال (میوسن زیرین) را برای این فعالیت‌ ماگمایی در نظر می‌گیرد. کانه‌زایی مزبور ‌به‌لحاظ نوع دگرسانی‌های گرمابی (پروپیلیتیک، آرژیلیک، فیلیک، سریسیتی، آرژیلیک‌ پیشرفته و سیلیسی‌شدن) و روند تکوین کانه‌زایی در ارتباط با برشی‌شدن و ته‌نشینی سولفیدهای مس و سولفوسالت‌ها، شبیه به کانسارهای پرسولفید در جایگاه‎های آتشفشانی است. کانه‏زایی طلا در این کانسار به‌لحاظ بافتی، عمدتاً به‌صورت دانه‌پراکنده، شکافه‌پرکن و رگه- رگچه‌ای دیده می‌شود. بیشتر کانه‌های سولفیدی شامل پیریت، کالکوپیریت، بورنیت و کمتر انارژیت، کالکوسیت، کوولیت، دیژنیت، تتراهدریت، گالن و اسفالریت است. طلا در این کانه‌زایی به‌صورت آزاد شده از دانه‌های پیریت اکسیده، همچنین درون کوارتزها در برش‌های گرمابی و محلول جامد در دیگر کانی‌ها از جمله سولفیدها و سولفوسالت‌ها رخ داده است. تفاوت اصلی تشکیل این کانسار با کانسارهای نوع پرسولفید در محیط تشکیل آن است. محیط تشکیل این کانه‌زایی، تأییدی بر تشکیل آن در ژرفا و فشار کم است. این کانسار در یک محیط کم‌ژرفای دریایی (Submarine) حوضه قم و در ارتباط با رژیم زمین‎ساختی کششی تشکیل شده، در حالی‌که کانسارهای اپی‌ترمال نوع پرسولفید عموماً در محیط‌های خشکی (Subaerial) و در ارتباط با محیط‌های فشارشی حاصل می‌شوند. ویژگی‌های جایگاه ساختاری، نوع سنگ میزبان، دگرسانی‌ها، پاراژنز و بالاخره مشخصات کانه‏زایی کانسار طلا- نقره (مس) توزلار نشان از آن دارد که این کانسار، بیشترین همانندی را با کانسارهای اپی‌ترمال مرتبط با توده‌های نیمه‌ژرف (High Sulfidation) که در محیط‌های کششی درون‌کمانی تشکیل شده‌اند، دارد. UR - http://www.gsjournal.ir/article_42948.html L1 - http://www.gsjournal.ir/article_42948_bc22a78ee480f9586377ebf543d59ec3.pdf ER -