TY - JOUR ID - 53594 TI - بررسی توالی پوسته ای درونی افیولیتی قره قلی- باغ جر، شمال خاوری سبزوار JO - فصلنامه علمی علوم زمین JA - GSJ LA - fa SN - 1023-7429 AU - خلعت بری جعفری, مرتضی AU - میرزایی, مجتبی AU - جان نثاری, محمدرضا AD - استادیار، پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران AD - کارشناسی ارشد، پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران AD - دکترا، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران Y1 - 2013 PY - 2013 VL - 23 IS - 89 SP - 143 EP - 154 KW - گابرو KW - کومولا KW - مزوکومولا KW - هترادکومولا KW - مورب KW - فرافرورانش DO - 10.22071/gsj.2013.53594 N2 - توالی پوسته­ای درونی (پلوتونیک) رخنمون یافته در محدوده شمال قره­قلی- باغ­جر جزیی از افیولیت سبزوار است که در کناره شمالی خرده‌قاره ایران مرکزی برونزد دارد. این توالی دربردارنده الیوین­گابرو و پیروکسن­گابرو با ویژگی‌های کومولیتی، گابرو­ توده­ای، گابرو فولیه و کمپلکس دایک­های ورقه­ای دیابازی است که توسط نفوذی‌های (اینتروژن­های) ورلیتی، توده­های کوچک، دایک­ها و رگه­های پگماتیت­گابرو و پلاژیوگرانیت قطع شده­اند. این توالی قابل مقایسه با بخش­های بالایی گابروها در کمپلکس­های افیولیتی شناخته شده­ هستند. این سنگ­ها قطعه و برش(اسلایس) بزرگ زمین‌ساختی را تشکیل داده که روی پریدوتیت­های سرپانتینیتی رانده شده و یا این­که  به‌صورت زمین‌ساختی در زیر آنها قرار گرفته­اند. گابروهای کومولیتی به‌صورت تدریجی به گابروهای ایزوتروپ تبدیل شده­اند و این گابروها نیز  به‌صورت عادی به کمپلکس دایک­های ورقه­ای دیابازی تغییر یافته­اند. اندازه‌گیری­های ساختاری از لایه­بندی ماگمایی و آزیموت دایک­های دیابازی ورقه­ای، نفوذی‌های ورلیتی پگماتیت گابرو و پلاژیوگرانیت نشان از راستای خاوری- باختری در شمال قره‌قلی و راستای شمالی-  جنوبی در جنوب باختری سلیمانیه دارد که معرف تشکیل پوسته اقیانوسی در پهنه­های خردشدگی اقیانوسی است. مطالعات میکروسکوپی نشان می­دهد که بافت­های مزوکومولا و هتراد کومولا فراوان بوده‌اند که معرف حجره­های ماگمایی با سیستم باز در محیط­های فرافرورانش‌ هستند. روند تبلور کانی­ها در گابروها به­صورت الیوین←پلاژیوکلاز←کلینوپیروکسن± ارتوپیروکسن←آمفیبول شبیه (مورب­ها) و یا الیوین← کلینوپیروکسن± ارتوپیروکسن←پلاژیوکلاز←آمفیبول (شیبه کمان) ­است. بافت­های میکروسکوپی مزوکومولا و هترادکومولا چیره هستند که معرف حجره­های ماگمایی باز در پهنه­های فرافرورانش است. بررسی تجزیه‌های شیمیایی نشان از گوناگونی ترکیبی نمونه­ها دارد، به گونه‌ای که نمودارهای عنکبوتی دارای تهی‌شدگی از Nb و غنی شدگی از LREE هستند. ویژگی‌های تیتان پایین، قرار‌گیری در حوضه­های کومولیتی و غیرکومولیتی مرتبط با کمان­ها، جایگاه زمین‌ساختی- ماگمایی (تکتونوماگماتیک) جزایر کمانی تا مورب، همگی نشان از منشأ فرافرورانش این سنگ‌ها در طی دوره کرتاسه بالایی دارد.     UR - http://www.gsjournal.ir/article_53594.html L1 - http://www.gsjournal.ir/article_53594_c729c56632fc0ea412fe23280f39137b.pdf ER -