فصلنامه علمی علوم زمین - مقالات آماده انتشار

زمین شناسی اقتصادی

زمین‌شناسی، کانی‌شناسی، دگرسانی و مطالعه میانبارهای سیال در کانسار مس- مولیبدن پورفیری جانجا، پهنه زمین‌درز سیستان، جنوب خاور ایران

نیما رحیمی؛ شجاع الدین نیرومند؛ محمد لطفی؛ مجتبی رحیمی شهید

دوره 32، شماره 3 ، مهر 1401، ، صفحه 13-30

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.274408.1889

چکیده

کانسار مس- مولیبدن پورفیری جانجا در فاصله 70 کیلومتری جنوب نهبندان و در پهنه ساختاری زمین‌درز سیستان، خاور ایران واقع شده است. کانه‌زایی در این کانسار در ارتباط با استوک دیوریتی، کوارتزدیوریتی تا گرانودیوریتی با بافت گرانولار تا پورفیری است که درون واحدهای فیلیشی کرتاسه جای گرفته است. از نظر ژئوشیمیایی توده نفوذی جانجا دارای ترکیب ... بیشتر کانسار مس- مولیبدن پورفیری جانجا در فاصله 70 کیلومتری جنوب نهبندان و در پهنه ساختاری زمین‌درز سیستان، خاور ایران واقع شده است. کانه‌زایی در این کانسار در ارتباط با استوک دیوریتی، کوارتزدیوریتی تا گرانودیوریتی با بافت گرانولار تا پورفیری است که درون واحدهای فیلیشی کرتاسه جای گرفته است. از نظر ژئوشیمیایی توده نفوذی جانجا دارای ترکیب کالک- آلکالن و متاآلومینوس و از گرانیتوییدهای تیپ I می‌باشد که در یک محیط فرورانش حاشیه قاره‌ای جایگزین شده است. فعالیت‌های گرمابی منطقه کاملاً تحت‌تأثیر توده نفوذی جانجا رخ‌داده و در اثر فعالیت این سیالات گرمابی، انواع دگرسانی‌های پتاسیک، پروپیلیتیک، آرژیلیک و به ندرت فیلیک تشکیل‌شده‌اند. کانه‌زایی در کانسار جانجا به‌صورت افشان و رگه-رگچه (داربستی) و عمدتاً در پهنه پتاسیک رخ‌داده است. پهنه‌های کانه‌زایی شامل پهنه درونزاد، پهنه غنی‌شده برونزاد و پهنه اکسیدی در کانسار جانجا است. مجموعه کانه‌های سولفیدی شناسایی ‌شده در این کانسار شامل کالکوپیریت، پیریت، کوولیت، کالکوسیت، مولیبدنیت، بورنیت و کانه‌های اکسیدی شامل مگنتیت، هماتیت، گوتیت و هیدروکربنات‌های مس شامل مالاکیت و آزوریت می‌باشد. طلا و مولیبدن نیز عمدتاً در همراهی با کانی‌های سولفیدی مس از جمله کالکوپیریت و بورنیت می‌باشد. مطالعات میانبارهای سیال رگه‌های کوارتز- سولفیدی مربوط به پهنه دگرسانی پتاسیک در این کانسار نشان‌دهنده محدوده دمای همگن‌شدن 301 تا 480 درجه سانتی‌گراد و میانگین شوری 19 درصد وزنی معادل نمک طعام برای میانبارهای آبگین و محدوده دمای همگن‌شدن 254 تا بیش از 550 درجه سانتی‌گراد و میانگین شوری 54 درصد وزنی معادل نمک طعام برای میانبارهای سیال بسیار شور می‌باشد. نتایج این مطالعات نشان می‌دهد که در کانسار جانجا فرایندهای اختلاط و سرد شدن سیالات باعث نهشت کانه‌زایی مس- مولیبدن-(طلا) شده است. در نهایت با توجه به ویژگی‌های کانسار جانجا، از جمله محیط زمین‌ساختی، سنگ میزبان، کانی‌شناسی، ویژگی‌های سیال کانه‌ساز، محتوای فلزی، نوع کانه‌زایی و دگرسانی‌ها و مقایسه این ویژگی‌ها با کانسارهای پورفیری می‌توان نتیجه گرفت که کانه‌زایی در کانسار جانجا قابل‌مقایسه با کانسارهای مس- مولیبدن- (طلا) پورفیری نوع حاشیه قاره‌ای می‌باشد.

سنگ شناسی

شیمی کانی، دما- فشار سنجی و ژنز کلینوپیروکسن‌های سنگ‌های متاولکانیکی مافیک سیلورین ماکو، شمال باختر ایران

فرزانه ولی نسب زرنق؛ محسن مؤید؛ احمد جهانگیری؛ حسین عزیزی

دوره 32، شماره 4 ، دی 1401، ، صفحه 15-28

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.307112.1944

چکیده

در استان آذربایجان غربی و شمال شهرستان ماکو، رخنمون‌های ناپیوسته‌ای از سنگ‌های آتشفشانی برونزد دارند. این مجموعه آتشفشانی بایمودال بوده و از گدازه و سنگ‌های آذرآواری اسیدی و بازیک تشکیل شد‌ه‌اند. کانی‌های کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز به‌صورت درشت‌بلور در این سنگ‌ها حضور دارند. مطالعات شیمی کانی، نوع پیروکسن‌ها در سنگ‌های ... بیشتر

چینه شناسی و فسیل شناسی

بایوستراتیگرافی سازند گورپی بر مبنای فرامینیفرهای پلانکتون در برش بیشه دراز، جنوب استان ایلام

فائزه امیری؛ الهه زارعی

دوره 29، شماره 115 ، خرداد 1399، ، صفحه 17-26

https://doi.org/10.22071/gsj.2019.153572.1561

چکیده

ﺳﺎزﻧﺪﮔﻮرﭘﻲ در ﺑﺮش بیشه‌‌‌‌‌دراز با ضخامت ۲۰۱ متر در جنوب ایلام متشکل از ﻣﻴﺎن لایه‌های ﻣﺎرن آﻫﻜﻲ و ﺣﺎوی دوﻋﻀﻮ آهکی ﻟﻮﻓﺎ و اﻣﺎم ﺣﺴﻦ است که بهطور پیوسته و تدریجی بر روی مارن‌های سازند ایلام و در زیر شیل‌های ارغوانی رنگ سازند پابده قرار میگیرد. ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه ﺑـﺮ روی ﻓﺮاﻣﻴﻨﻴﻔر‌ﻫﺎ منجر به تفکیک ... بیشتر ﺳﺎزﻧﺪﮔﻮرﭘﻲ در ﺑﺮش بیشه‌‌‌‌‌دراز با ضخامت ۲۰۱ متر در جنوب ایلام متشکل از ﻣﻴﺎن لایه‌های ﻣﺎرن آﻫﻜﻲ و ﺣﺎوی دوﻋﻀﻮ آهکی ﻟﻮﻓﺎ و اﻣﺎم ﺣﺴﻦ است که بهطور پیوسته و تدریجی بر روی مارن‌های سازند ایلام و در زیر شیل‌های ارغوانی رنگ سازند پابده قرار میگیرد. ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه ﺑـﺮ روی ﻓﺮاﻣﻴﻨﻴﻔر‌ﻫﺎ منجر به تفکیک ۹ بایوزون شد که تمامی آنها گونه‌های جهانی بودند. ﺑـﺎﻳﻮزون ﺷـﻤﺎره ﻳـﻚ: Radotruncana calcarata Taxon-RangeZone؛ ﺑـﺎﻳﻮزون ﺷـﻤﺎره دو: Globotruncanita stuartiformis Partial-Range Zone؛ ﺑـﺎﻳﻮزون ﺷـﻤﺎره ﺳـﻪ: Globotruncana aegyptiaca Interval Zone؛ ﺑـﺎﻳﻮزون ﺷـﻤﺎره ﭼﻬـﺎر: Interval Zone Gansserina gansseri؛ ﺑـﺎﻳﻮزون ﺷـﻤﺎره ﭘـﻨﺞ: Interval Zone Contusotruncana contusa؛ ﺑﺎﻳﻮزون ﺷـﻤﺎره ﺷـﺶ: mayaroensis Interval Zone Abathomphalus؛ ﺑـﺎﻳﻮزون ﺷـﻤﺎره ﻫﻔـت:Praemurica uncinata Interval Zone ؛ ﺑﺎﻳﻮزون ﺷﻤﺎره ﻫﺸﺖ: Interval Zone Morozovella angulata ؛ ﺑﺎﻳﻮزون ﺷـﻤﺎره ﻧـﻪ: Globanomalina pseudomenardii Interval Zone. ﺑﺮ ﻣﺒﻨـﺎی اﻳـﻦ ﻓﺮاﻣﻴﻨﻴﻔ‌ر‌ﻫـﺎی ﭘﻼﻧﻜﺘﻮﻧﻴﻚ، ﺳﺎزﻧﺪ‌ ﮔﻮرﭘﻲ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در محدوده زمانی ﻛﺎﻣﭙﺎﻧﻴﻦ ﭘﺴﻴﻦ ﺗﺎ ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﻦ (ﺳﻼﻧﺪﻳﻦ- ﺗﺎﻧﺘﻴﻦ؟) را در ﺑﺮﻣﻲﮔﻴﺮد. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﺴﻴﻞ‌ﺷﻨﺎﺳﻲ، رﺳﻮب‌ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﻣﺸﺎﻫﺪات ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﻣﺆﻳﺪ ﻧﺒﻮد در اﺛﺮ ﻓﻘﺮ رﺳﻮب‌ﮔﺬاری و ﻓﺮﺳـﺎﻳﺶ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن در ﻣﺮز ﻛﺮﺗﺎﺳﻪ - ﭘﺎﻟﺌﻮژن در برش مورد مطالعه اﺳﺖ.

شیمی کانی، دما-فشار سنجی و ژنز کلینوپیروکسن های مجموعه دایکهای شمال خاوری مشکین شهر، شمال باختر ایران

محمد فدائیان؛ احمد جهانگیری؛ محسن موید

دوره 25، شماره 100 ، شهریور 1395، ، صفحه 19-36

https://doi.org/10.22071/gsj.2016.40672

چکیده

منطقه مورد مطالعه در استان اردبیل و شمال شهرستان مشکین‌شهرواقع شده است.بیش از 200 دایک با ترکیب سنگ شناسی بازالتی، تفریتی، آندزیتی و تراکی آندزیتی به سن ائوسن در این ناحیه رخنمون دارند. کانی های کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز، آنالسیم و گاهی الیوین به صورت درشت بلور در این سنگها حضور دارند. مطالعات شیمی کانی، نوع کلینوپیروکسن ها ... بیشتر منطقه مورد مطالعه در استان اردبیل و شمال شهرستان مشکین‌شهرواقع شده است.بیش از 200 دایک با ترکیب سنگ شناسی بازالتی، تفریتی، آندزیتی و تراکی آندزیتی به سن ائوسن در این ناحیه رخنمون دارند. کانی های کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز، آنالسیم و گاهی الیوین به صورت درشت بلور در این سنگها حضور دارند. مطالعات شیمی کانی، نوع کلینوپیروکسن ها در سنگهای مورد مطالعه را دیوپسید معرفی مینماید. این پیروکسن ها عدد منیزیم نسبتا بالا یی بین 77/0-99/0 دارند. وجود انواع منطقه بندی نوسانی عادی و معکوس در کلینوپیروکسن ها نشان دهنده نقش و عملکرد گسترده فرایند تفریق در تکامل سنگهای این ناحیه است، غنی شدگی عناصر Ti, Al, Na, K از هسته پیروکسن ها به سمت حاشیه میتواند تاثیر فرایند متاسوماتیزم گوشته ای را در هنگام صعود ماگمای بازیک با ترکیب بازالتی را تقویت نماید. نمودار های تعیین سری ماگمایی و محیط زمین ساختی و همچنین مقایسه ترکیب شیمیایی پیروکسن های مورد مطالعه با پیروکسن های موقعیت های تکتونکی مختلف، نشان می دهد که کلینوپیروکسن های مورد مطالعه با ترکیب آلکالن انطباق خوبی با محیط زمین ساختی کمان ماگمایی از خود نشان می‎دهند. طبق مطالعات دما- فشار سنجی، فشار تبلور محاسبه شده برای تشکیل کلینوپیروکسن های سنگهای مورد مطالعه بین 7-14 کیلوبار و دمای تبلور بین 1150-1200درجه سانتیگراد محاسبه شده است. عمق تشکیل و تبلور پیروکسن ها در ماگمای سازنده بین 65-55 کیلومتر و به طور متوسط حدود 60 کیلومتر برای سنگهای مورد مطالعه برآورد می‎شود .

داوران

دوره 26، شماره 101 ، آذر 1395، ، صفحه 2-2

چکیده

داوران بیشتر

داوران

داوران

دوره 24، شماره 96 ، شهریور 1394، ، صفحه 2-3

چکیده

داوران بیشتر

داوران

دوره 24، 95- زمین ساخت ، خرداد 1394، ، صفحه 2-3

چکیده

داوران بیشتر

داوران این شماره

دوره 26، شماره 102 ، اسفند 1395، ، صفحه 2-2

چکیده

داوران این شماره بیشتر

بررسی یخچال طبیعی علم چال با استفاده از تصاویر ماهواره ای

محمد جواد ولدان زوج؛ یوسف رضائی؛ فریبرز وزیری؛ محمد رضا مباشری

دوره 18، شماره 70 ، اسفند 1387، ، صفحه 2-13

https://doi.org/10.22071/gsj.2009.57363

چکیده

با توجه به اینکه مقدار قابل توجهی از آب شیرین ایران از منابع یخچالها و برفچال‌های طبیعی تأمین می‌شوند، بنابراین مطالعه و حفاظت از این منابع ضروری به نظر می‌رسد. این مطالعه شامل برآورد پارامترهای مختلف یخچالی نظیر بیشترین و کمترین ارتفاع، مساحت و محیط، موقعیت خط برف و... است. با توجه به مشکلات مطالعه ... بیشتر با توجه به اینکه مقدار قابل توجهی از آب شیرین ایران از منابع یخچالها و برفچال‌های طبیعی تأمین می‌شوند، بنابراین مطالعه و حفاظت از این منابع ضروری به نظر می‌رسد. این مطالعه شامل برآورد پارامترهای مختلف یخچالی نظیر بیشترین و کمترین ارتفاع، مساحت و محیط، موقعیت خط برف و... است. با توجه به مشکلات مطالعه مستقیم این مناطق از نظرهزینه و سختی کار، استفاده از فناوری سنجش از دور جهت مطالعه و بررسی آنها بسیار کارا و مفید است. استفاده از الگوریتم‌های مختلف سنجش از دور ماهوارهای برای آشکارسازی مناطق یخچالی و همچنین محاسبه پارامترهای مهم یخچالی از این جمله‌اند. برای رسیدن به این هدف، باید قابلیت تصاویر ماهوارهای از نظر قدرت تفکیک مکانی، طیفی و رادیومتری برای مطالعه دقیق یخچالهای طبیعی ایران را بررسی و ارزیابی کرد. در این تحقیق، به منظور بررسی یخچال طبیعی علم چال، تصاویر ماهوارهای با قدرت تفکیک مختلف بررسی شدند و پارامترهای یخچالی به کمک تصاویر ماهوارهای انتخاب شده مطالعه و شناسایی شدند تا تصاویر ماهوارهای بهینه که برآورد کننده دقت مطالعات یخچالهای طبیعی ایران باشند، مشخص شوند. همچنین قابلیتهای مدل ارتفاعی رقومی(DEM) در ترکیب با تصاویر ماهوارهای بهمنظور استخراج پارامترهای هندسی یخچال از قبیل وضعیت توپوگرافی کاسه یخگیر، ارتفاع حد بالا و پایین کاسه یخگیر، وضعیت توپوگرافی منطقه و حوضه آبریز و... مورد ارزیابی قرار گرفت.

داوران

دوره 24، 95- مهندسی و محیط زیست ، خرداد 1394، ، صفحه 3-3

چکیده

داوران بیشتر

داوران

دوره 24، 95- چینه‌شناسی و رسوب‌شناسی ، خرداد 1394، ، صفحه 3-3

چکیده

داوران بیشتر

سخن سردبیر

دوره 24، 95- سنگ و کانی ، خرداد 1394، ، صفحه 3-3

چکیده

سخن سردبیر بیشتر

زیست‌چینه‌نگاری سازند گورپی در برش کوه سفید، خاور رامهرمز

سمیرا رحیمی؛ عباس صادقی؛ محمدرضا پرتوآذر

دوره 24، 94- چینه شناسی و رسوب شناسی ، اسفند 1393، ، صفحه 3-10

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.42555

چکیده

در این پژوهش زیست‌چینه‌نگاری سازند گورپی در برش کوه سفید مورد مطالعه قرار گرفته است. ستبرای سازند گورپی در این برش 5/190 متر است و به‌طور عمده شامل شیل،آهک‌رسی، آهک و مارن است. مرز زیرین آن با سازند ایلام همشیب و همراه با گسستگی سنگ‌شناسی و مرز بالایی آن با سازند پابده ناپیوسته و همراه با یک نبود رسوبی در حدفاصل مائستریشتین پسین- پالئوسن ... بیشتر

سنگ‌شناسی و سن‌سنجی U-Pb زیرکن در مجموعه نفوذی مارفیون، باختر کاشان

مریم هنرمند؛ نعمت‌اله رشیدنژاد عمران؛ محمدهاشم امامی؛ قاسم نباتیان

دوره 24، 94- سنگ و کانی ، اسفند 1393، ، صفحه 3-16

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.42736

چکیده

مجموعه گرانیتوییدی مارفیون بخشی از پلوتونیسم ترشیری است که در بخش مرکزی پهنه ماگمایی ارومیه- دختر قرار گرفته است. این مجموعه نفوذی شامل چهار توه اصلی است؛ توده میکرودیوریتی تا میکرومونزودیوریتی مزوش که به‌صورت رخنمون‌های مجزا در بخش باختری منطقه قرار دارند؛ توده دایره‌ای شکل تونالیت مارفیون که بیشترین گستردگی را در منطقه نشان ... بیشتر مجموعه گرانیتوییدی مارفیون بخشی از پلوتونیسم ترشیری است که در بخش مرکزی پهنه ماگمایی ارومیه- دختر قرار گرفته است. این مجموعه نفوذی شامل چهار توه اصلی است؛ توده میکرودیوریتی تا میکرومونزودیوریتی مزوش که به‌صورت رخنمون‌های مجزا در بخش باختری منطقه قرار دارند؛ توده دایره‌ای شکل تونالیت مارفیون که بیشترین گستردگی را در منطقه نشان می‌دهد، توده تونالیت پودلگ که به‌صورت توده‌ای کشیده در امتداد شمالی- جنوبی رخنمون دارد و توده کوارتزدیوریت قالهر. آنکلاوهای میکروگرانولار مافیک از دید ویژگی‌های ژئوشیمیایی همانند گرانیتویید میزبان هستند و در همه بخش‌های تود‌های مارفیون و بخش‌هایی از توده‌های قالهر و پودلگ دیده می‌شوند. از دید ویژگی‌های ژئوشیمیایی، این مجموعه نفوذی متاآلومین، نوع I و متعلق به سری کالک‎آلکالن با پتاسیم پایین تا متوسط است. با استفاده از سن‌سنجی U-Pb زیرکن، سن‌های تقریبی 50 میلیون سال برای توده میکرودیوریتی تا میکرومونزودیوریتی مزوش و 18 میلیون سال برای توده‌های تونالیتی مارفیون، پودلگ و کوارتز دیوریتی قالهر به‌دست آمده است. شواهد ژئوشیمیایی نشان می‌دهد که ماگمای توده میکرودیوریت مزوش به سن ائوسن، حاصل ذوب بخشی پوسته زیرین و آمیختگی آن با مذاب‌های گوشته‌ای، در محیط حاشیه فعال قاره‌ای است. توده‌های میوسن منطقه نیز حاصل ذوب پوسته زیرین تحت تأثیر مذاب‌های گوشته‌ای، در یک محیط پس از برخورد هستند. میکرودیوریت مزوش الگوی کمتر تفریق‌یافته‌ای از عناصر خاکی کمیاب، نسبت به توده‌های میوسن منطقه نشان می‌دهد. شواهد ژئوشیمیایی نشان از پتروژنز همانند تونالیت‌ها و کوارتز دیوریت‌هاست. توده‌های نفوذی مارفیون، قالهر، پودلگ و آنکلاوهای آنها مقادیر به‎نسبت بالایی Al2O3 و نسبت‌های بالایی Na2O/K2O و فراوانی به‎نسبت بالایی از عناصر خاکی کمیاب سبک نشان می‌دهند که همانند با مذاب‎های بخشی حاصل از سنگ‌های متابازالتی هستند. بر این اساس، تصور می‌شود که ماگماهای تونالیتی و کوارتزدیوریتی از ذوب بخشی یک منبع مشترک در پوسته زیرین و فرایند ذوب آب‌زدایی آمفیبول، منشأ گرفته‌اند.

داوران

دوره 24، 94- زمین شناسی مهندسی و محیط زیست ، اسفند 1393، ، صفحه 3-3

چکیده

داوران بیشتر

داوران

دوره 24، 94- زمین ساخت ، اسفند 1393، ، صفحه 3-3

چکیده

داوران بیشتر

تعیین چگالی بهینه صفحه بوگه و مدل‌سازی توپوگرافی سنگ بستر منطقه چارک (جنوب استان هرمزگان)

حمیدرضا صمدی؛ اصغر تیموریان

دوره 24، شماره 93 ، آذر 1393، ، صفحه 3-8

https://doi.org/10.22071/gsj.2004.43441

چکیده

در ژئوفیزیک اکتشافی هدف اصلی و اولیه تعیین چگالی اهداف مورد تجسس است که اختلاف چگالی مشخصی با سنگ میزبان داشته باشند. بنابراین در این پژوهش روشی برای تعیین چگالی بهینه صفحه بوگه بیان می‌شود که این روش به نام روش واریوگرام شناخته می‌شود و بر پایه هندسه فرکتالی استوار است. این روش بر پایه به‌حداقل‌رسانی ناهمواری سطحی بی‌هنجاری ... بیشتر

داوران

دوره 23، شماره 92 ، شهریور 1393، ، صفحه 3-3

چکیده

داوران بیشتر

داوران

دوره 23، شماره 91 ، خرداد 1393، ، صفحه 3-3

چکیده

داوران بیشتر

داوران

دوره 23، شماره 90 ، اسفند 1392، ، صفحه 3-3

چکیده

داوران بیشتر

داوران

دوره 23، شماره 89 ، آذر 1392، ، صفحه 3-3

چکیده

داوران بیشتر

زمین شناسی اقتصادی

تغییرات ایزوتوپی گوگرد کانی‌های سولفیدی در سامانه‌های پورفیری خوشه میدوک، کمان ماگمایی سنوزوئیک کرمان، جنوب‌خاور ایران

هادی محمددوست؛ مجید قادری؛ جمشید حسن زاده

دوره 27، شماره 107 ، خرداد 1397، ، صفحه 3-16

https://doi.org/10.22071/gsj.2017.75379.1019

چکیده

داده‌های ایزوتوپ گوگرد بر روی کانی‌های پیریت، کالکوپیریت و مولیبدنیت موجود در رگچه‌های تیپ A، B و D سامانه‌های پورفیری خوشه میدوک واقع در بخش شمال‌باختری کمربند مس کرمان نشانگر ترکیب ایزوتوپی δ34S نزدیک به صفر برای این سامانه‌ها است. ترکیب ایزوتوپی گوگرد برای کانسارهای پورفیری چاه فیروزه و ایجو و اندیس‌های سرنو، گود کلواری و ... بیشتر داده‌های ایزوتوپ گوگرد بر روی کانی‌های پیریت، کالکوپیریت و مولیبدنیت موجود در رگچه‌های تیپ A، B و D سامانه‌های پورفیری خوشه میدوک واقع در بخش شمال‌باختری کمربند مس کرمان نشانگر ترکیب ایزوتوپی δ34S نزدیک به صفر برای این سامانه‌ها است. ترکیب ایزوتوپی گوگرد برای کانسارهای پورفیری چاه فیروزه و ایجو و اندیس‌های سرنو، گود کلواری و کدر به ترتیب بین 1.4- تا 2.5+ (میانگین 0.31+)، 1.3- تا 1.1+ ( میانگین 0.07+)، 0.1+ تا 2.4+ (میانگین 0.87+)، 0.2+ تا 1.5- (میانگین 0.1-) و 4.1- تا 1+ (میانگین 1.04-) در هزار است که می‌تواند معرف منبع ماگمایی باشد. همچنین دامنه محدود تغییرات ایزوتوپی و ترکیب ایزوتوپی مشابه برای سه گروه رگه نشان می‌دهد که با تحول سیستم گرمابی، تغییر و تحول چندانی در منبع اولیه و به نسبت همگن گوگرد رخ نداده است. مقایسه داده‌های حاصل از خوشه میدوک با داده‌های موجود در مورد برخی کانسارهای بخش میانی و جنوبی کمربند کرمان پیشنهاد می‌کند که منشأ گوگرد در سامانه‌های پورفیری بخش شمال‌باختری و تا حدی بخش‌های میانی کمان ماگمایی سنوزوئیک کرمان از یک ماگمای مافیک که از گوشته لیتوسفری زیرقاره‌ای (SCLM) متاسوماتیز شده منشأ گرفته تأمین شده و آلایش با سنگ‌های پوسته قاره‌ای نیز بر ترکیب δ34S اثرگذار بوده است، درحالی‌که در بخش جنوبی، فرایندهای مرتبط با فرورانش و سیالات ناشی از آب دریا و رسوبات همراه، در ترکیب ایزوتوپی گوگرد نقش اساسی داشته‌اند.

چینه شناسی و فسیل شناسی

چینه‌نگاری سکانسی سازند آیتامیر (آلبین- سنومانین) در برش های باغک و شوریجه - خاور حوضه کپه‌داغ

مرضیه علامه؛ اسداله محبوبی؛ رضا موسوی حرمی؛ محمد خانه‌باد

دوره 26، شماره 103 ، خرداد 1396، ، صفحه 3-12

https://doi.org/10.22071/gsj.2017.46723

چکیده

سازند آیتامیر (آلبین- سنومانین) از سنگهای سیلیسی آواری و چند افق کربناته تشکیل شده است. به منظور بررسی محیط رسوبی و چینه‌نگاری سکانسی، دو برش چینه‌شناسی در شرق حوضه رسوبی کپه‌داغ در نزدیکی روستاهای باغک و شوریجه مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعات صحرایی و سنگ‌نگاری به شناسایی رخسارههای سیلیسی آواری و کربناته انجامیده است؛ ... بیشتر

رسوب شناسی

آنالیز رخساره‌ای و بازسازی محیط نهشتی دیرینه‌ی رسوبات پیش‌بومی نئوژن در شمال فروبار دزفول، زاگرس

نجمه اعتمادسعید؛ مهدی نجفی؛ نوید زین العابدین قویم؛ عبدالرضا قدس

دوره 27، شماره 108 ، شهریور 1397، ، صفحه 3-12

https://doi.org/10.22071/gsj.2017.72739.1012

چکیده

این مطالعه آنالیز رخساره‌ای و تعیین محیط نهشتی را از رسوبات نئوژن در شمال فروبار دزفول، در فرودیواره‌ی گسل پیشانی کوهستان زاگرس ارائه می‌دهد. رسوبات نئوژن در این ناحیه، شامل سازندهای میشان، آغاجاری و بختیاری می‌باشند، که با بیش از 5 کیلومتر، ضخیم‌ترین توالی حوضه پیش‌بومی زاگرس را به خود اختصاص داده‌اند. از آن جایی که این رسوبات ... بیشتر این مطالعه آنالیز رخساره‌ای و تعیین محیط نهشتی را از رسوبات نئوژن در شمال فروبار دزفول، در فرودیواره‌ی گسل پیشانی کوهستان زاگرس ارائه می‌دهد. رسوبات نئوژن در این ناحیه، شامل سازندهای میشان، آغاجاری و بختیاری می‌باشند، که با بیش از 5 کیلومتر، ضخیم‌ترین توالی حوضه پیش‌بومی زاگرس را به خود اختصاص داده‌اند. از آن جایی که این رسوبات هم‌زمان با کوهزایی اصلی زاگرس نهشته شده‌اند، تاریخچه‌ی رویدادهای دگرریختی منطقه را در خود ثبت کرده‌اند. در این مطالعه، نه رخساره‌ی سنگی بر اساس لیتولوژی، اندازه‌ی دانه، ساختمان‌های رسوبی و هندسه‌ی لایه‌ها شناسایی شدند که در سه مجموعه‌ی رخساره‌ای دسته بندی می‌شوند: الف) با غلبه‌ی گراول (Gm، Gp)، ب) با غلبه‌ی ماسه (Sh، St، Sp، Sr، Sm) و ج) با غلبه‌ی گل (Fm، Fl). علاوه بر این، دو ایکنوفاسیس دریایی اسکولایتوس و کروزیانا نیز در قاعده‌ی سازند آغاجاری مشاهده گردیدند. بنابر نتایج این مطالعه، قرارگیری رخساره‌ها بر روی یکدیگر نشان دهنده‌ی یک توالی کلی کم عمق شونده به سمت بالا در نهشته‌های پیش‌بومی نئوژن در فروبار دزفول است. این نهشته‌ها به ترتیب در محیط‌های دریای حاشیه ای (سازند میشان)، ساحل سیلیسی آواری (بخش پایینی سازند آغاجاری)، رودخانه‌ی مئاندری (بخش بالایی سازند آغاجاری) و در نهایت رودخانه‌ی گیسویی (سازند بختیاری) نهشته شده است. با توجه به ثابت بودن سطح جهانی آب دریاها در این دوره (حدود 13 تا 3 میلیون سال قبل)، تکامل محیط نهشتی در شمال فروبار دزفول توسط دگرریختی‌های تکتونیکی، شامل گسلش و چین‌خوردگی، کنترل شده است.

زمین‌شیمی دگرسانی آرژیلیک: مطالعه موردی از منطقه جیزوان، پهنه طارم- هشتجین

علی عابدینی

دوره 26، شماره 104 ، شهریور 1396، ، صفحه 3-16

https://doi.org/10.22071/gsj.2016.50099

چکیده

نفوذ تودههای آذرین کوارتزمونزودیوریتی به سن الیگوسن به درون لیتیک‎کریستال‎توفها و تراکی‌بازالتهای ائوسن در منطقه جیزوان (پهنه طارم- هشتجین) سبب رخداد پهنه دگرسانی آرژیلیک گستردهای شده است. مطالعات کانیشناختی نشان میدهند که این پهنه دگرسانی دارای کانیهای کائولینیت، کوارتز، اسمکتیت، پیروفیلیت، مسکوویت- ایلیت، ... بیشتر نفوذ تودههای آذرین کوارتزمونزودیوریتی به سن الیگوسن به درون لیتیک‎کریستال‎توفها و تراکی‌بازالتهای ائوسن در منطقه جیزوان (پهنه طارم- هشتجین) سبب رخداد پهنه دگرسانی آرژیلیک گستردهای شده است. مطالعات کانیشناختی نشان میدهند که این پهنه دگرسانی دارای کانیهای کائولینیت، کوارتز، اسمکتیت، پیروفیلیت، مسکوویت- ایلیت، آلونیت، روتیل، کلسیت، فلدسپار، کلریت، هماتیت و گوتیت است. کانههای درونزاد درون رگهها و رگچههای سیلیسی-کربناته پهنه دگرسانی آرژیلیک شامل کالکوپیریت، گالن و پیریت هستند که توسط گوتیت، مالاکیت و آزوریت با منشأ برونزاد همراهی میشوند. محاسبات تغییرات جرم عناصر با فرض Al به عنوان عنصر شاخص کمتحرک نشان میدهند که عناصری مانند Ti، P، Th، Nb، Ta، Y و Zr در طی آرژیلیکی شدن لیتیک‎کریستال‎توفها دچار شستشو شدهاند. این رفتار غیرعادی در ارتباط با pH پایین سیال‌های دگرسان کننده، نسبت بالای آب به سنگ، فراوانی یون‎های کمپلکس کننده و سامانه زهکشی مناسب است. الگوی توزیع REEهای بهنجار شده با کندریت نشان‎دهنده تفریق و غنیشدگی LREEs نسبت به HREEs و رخداد بیهنجاریهای منفی Eu و Ce در طی آرژیلیکی شدن لیتیک‎کریستال‎توفها هستند. بررسیهای زمینشیمیایی آشکار میکنند که رخداد بیهنجاری منفی Ce (49/0-92/0) در ارتباط با تخریب زیرکن توسط سیال‎های اکسیدان- اسیدی است. بیهنجاری منفی Eu (23/0- 73/0) وکاهش جرم عناصری مانند Si، Fe، K، Rb، Cs، Sr و Ba در طی گسترش پهنه دگرسانی آرژیلیک، تخریب کانیهای پلاژیوکلاز و هورنبلاند توسط سیال‎های گرمابی به شدت اسیدی و فوگاسیته بالای اکسیژن محیط را نشان میدهد. ضرایب همبستگی میان عناصر نشان از نقش کنترل کننده اکسیدهای منگنز در توزیع و تمرکز REEs، Pb، Zn و Cu دارند. شواهد کانیشناختی و زمینشیمیایی مانند حضور پیروفیلیت، آلونیت و روتیل، غنیشدگی LREEs نسبت به HREEs، مقادیر La+Ce+Y پایین، بیهنجاری منفی Ce و همبستگیهای مثبت قوی میان (LREEs/HREEs)N-LOI و -P (La/Lu)Nپیشنهاد میکنند که گسترش و تکامل پهنه دگرسانی آرژیلیک در منطقه جیزوان به فرایندهای درونزاد وابسته است.

دوره 33 (1402)

دوره 32 (1401)

دوره 31 (1400)

دوره 30 (1399)

دوره 29 (1398-1399)

دوره 28 (1397-1398)

دوره 27 (1396-1397)

دوره 26 (1395-1396)

دوره 25 (1394-1395)

دوره 24 (1393-1394)

دوره 23 (1392-1393)

دوره 22 (1391-1392)

دوره 21 (1390-1391)

دوره 20 (1389-1390)

دوره 19 (1388-1389)

دوره 18 (1387-1388)

دوره 17 (1386-1387)

دوره 16 (1385-1386)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده