بررسی ویژگی‌های زمین‌ساخت زمین‌لرزه ششم آذرماه 1384 جزیره قشم به روش حل معکوس با استفاده از مشاهدات تداخل‌سنجی راداری و الگوریتم ژنتیک

معصومه آمیغ‌پی؛ بهزاد وثوقی؛ مهدی معتق

دوره 24، 95- زمین ساخت ، خرداد 1394، ، صفحه 343-350

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.42124

چکیده
  زمین‌لرزه‌ای با بزرگای گشتاوری 9/5 در مقیاس امواج محلی در ساعت 13:53:22 به وقت محلی روز ششم آذر ماه 1384 جزیره قشم و بخش‌های وسیعی از استان ساحلی هرمزگان را به لرزه درآورد. این زمین‌لرزه در اثر گسلشی معکوس با مؤلفه ناچیز راستالغز بوده است. زمین‌لرزه دیگری با بزرگای گشتاوری 5/5 در ساعت 20 به وقت محلی همان روز روی داد. نکته جالب این زمین‌لرزه ...  بیشتر

کانی‌شناسی و زمین‌شیمی ذخیره بنتونیت نیستانک، شمال باختر نایین، استان اصفهان

شیرین فتاحی؛ علی اصغر کلاگری؛ علی عابدینی

دوره 25، شماره 98 ، اسفند 1394، ، صفحه 405-414

https://doi.org/10.22071/gsj.2016.41271

چکیده
  ذخیره بنتونیت نیستانک در شمال باختر نایین- استان اصفهان جای دارد. این ذخیره محصول دگرسانی برش‌های توفی به سن الیگوسن است. بررسی‌های کانی‌شناسی در این ذخیره نشان می‌دهد که مونت‌موریلونیت، کائولینیت و کوارتز کانی‌های اصلی هستند که در مقادیر کمتر با آنورتیت، کلسیت، کلریت، ایلیت، آلبیت، دولومیت، میکروکلین، اورتوکلاز، سانیدین و ...  بیشتر

تأثیر چینه‌نگاری مکانیکی بر سبک ساختاری در بخش میانی کمربند چین‌خورده-رانده زاگرس

مهدی نجفی؛ علی یساقی؛ عباس بحرودی

دوره 24، 94- زمین ساخت ، اسفند 1393، ، صفحه 329-334

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.43433

چکیده
  ویژگی‎‌های مکانیکی پوشش رسوبی به‎ویژه عملکرد جدایشی واحدهای سنگی شکل‌پذیر از عوامل اصلی کنترل‌کننده سبک دگرریختی در کمربندهای چین‌خورده و رانده است. این مقاله با تفسیر خطوط لرزه‌ای بازتابی به همراه الگوسازی آنالوگ، به بررسی عملکرد این واحدهای شکل‌پذیر در بخش میانی کمربند زاگرس می‌پردازد. تفسیر برش‌های لرزه‌ای نشان می‌دهد ...  بیشتر

تلفیق نشانگرهای لرزه‌ای و شبکه‌های عصبی در شناسایی سامانه‌های گسلی در منطقه تنگه هرمز

مریم السادات میرکمالی؛ حمیدرضا رمضی؛ محمدرضا بختیاری؛ هاله رامش

دوره 24، 95- زمین ساخت ، خرداد 1394، ، صفحه 351-358

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.42125

چکیده
  در این مطالعه به شناسایی سامانه‌های گسلی تنگه هرمز با استفاده از تلفیق نشانگرهای لرزه‌ای و شبکه‌های عصبی مصنوعی پرداخته شده است. گسل‌ها و شکستگی‌ها نقش مهمی در ایجاد منطقه‌هایی با تخلخل و تراوایی زیاد ایفا می‌کنند. همچنین آنها در مسیرهـای مهاجرت سیال سنگ مخزن و پوش‌سنگ را قطع می‌کنند. در منطقه تنگه هرمز فعالیت‌های زمین‌ساختی ...  بیشتر

استفاده از روش SIS برای وارون‌سازی یک‌بعدی داده‌های مگنتوتلوریک

هانیه مردمی؛ بهروز اسکویی

دوره 24، 94- زمین ساخت ، اسفند 1393، ، صفحه 335-340

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.43434

چکیده
  مطالعه حاضر به منظور معرفی توانایی روش وارون‌سازیSIS (Straigthforward Inversion Scheme)  برای مدل‎سازی یک‌بعدی داده‌های مگنتوتلوریک انجام می‌گیرد. برای اعمال این روش ابتدا مسئله غیرخطی به مسئله‎ای خطی تبدیل و سپس مسئله با استفاده از نرم کمینه غیر تکراری حل می‌شود. این روش که یک مدل هموار ارائه می‌دهد، ایستایی زیادی حتی در حضور نوفه دارد. ...  بیشتر

حل تانسور ممان زمین‌لرزه‌ها در البرز مرکزی و باختری با استفاده از داده‌های ناحیه‌ای

سجاد انصاری؛ فرزام یمینی‌فرد؛ محمّد تاتار

دوره 24، 95- زمین ساخت ، خرداد 1394، ، صفحه 359-368

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.42126

چکیده
  در این پژوهش تانسور ممان 23 زمین‌لرزه در منطقه البرز باختری و مجاور آن، با روش وارون‌سازی شکل‌موج در حوزه زمان تعیین شده است. در حاشیه جنوبی دریای خزر و در مجاورت گسل‌های خزر و البرز، سازوکار‌های معکوس محاسبه شده، با در نظر گرفتن شیب به‌سوی جنوب این گسل‌ها، معرف راندگی‌های نسبتاً کم‌شیب به‌سوی جنوب خواهند بود. همچنین این شواهد ...  بیشتر

تعبیر و تفسیر و وارونه‌سازی داده‌های لرزه‌نگاری شبه‌سه‌بعدی در میدان نفتی فردوسی، خلیج فارس

محمدرضا اصغری؛ محمد مختاری؛ مهران آرین؛ محمدرضا ونکی

دوره 24، 94- زمین ساخت ، اسفند 1393، ، صفحه 341-348

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.43435

چکیده
  مطالعه بر روی میدان نفتی فردوسی در خلیج فارس انجام شده است مطالعات زمین‌شناسی نشان می‌دهد این میدان نفتی در امتداد دامنه شمالی سپر عربستان قرار گرفته است که شکل ساختمانی توسط توده نمکی به وجود آمده است. مخزن اصلی نفتی این میدان، سازند فهلیان می‌باشد. به منظور انجام تعبیر و تفسیر در این میدان ابتدا با استفاده از نمودارهای صوتی و چگالی، ...  بیشتر

سنگ شناسی
کانی شناسی، ژئوشیمی و تعیین خاستگاه گنایس‌های نئوپروتروزوئیک قوشچی ( شمال ارومیه)

مهسا جمشیدنیا؛ منیژه اسدپور؛ معصومه آهنگری

دوره 31، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 1-12

https://doi.org/10.22071/gsj.2020.221987.1766

چکیده
  گنایس­های قوشچی در شمال ارومیه، بخشی از مجموعه ماگمایی – دگرگونی شمال­باختر پهنه سنندج – سیرجان محسوب می­گردد. این سنگ­ها به همراه آمفیبولیت و شیست­ها پی­سنگ پرکامبرین منطقه را تشکیل می­دهند، دارای بافت لیپیدوگرانوبلاستیک، چشمی، پورفیروبلاستیک و میرمکیتی بوده و شامل مجموعه کانیایی کوارتز+ فلدسپار­های قلیایی ...  بیشتر

زمین ساخت
تحلیل تنش دیرین در آمیزه افیولیتی شمال مکران، جنوب خاوری ایران

عزیزالله تاج ور؛ محمد مهدی خطیب؛ محمدحسین زرین کوب

دوره 32، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 1-14

https://doi.org/10.22071/gsj.2021.233540.1796

چکیده
  آمیزه افیولیتی شمال مکران در جنوب خاوری ایران و در بخش شمالی منشور برافزایشی مکران قرار دارد. در این پژوهش، عناصر ساختاری مکران شمالی مورد مطالعه قرار گرفته و الگوی دگرشکلی حاکم بر آمیزه افیولیتی شمال مکران تجزیه و تحلیل شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، حداقل دو مرحله دگرشکلی در واحدهای سنگی آمیزه افیولیتی شمال مکران ثبت شده است. ...  بیشتر

چینه شناسی و فسیل شناسی
جغرافیای دیرینه و زیست‌چینه‌نگاری سازند دلیچای در شمال دامغان (برش آهوانو) بر مبنای پالینومورف‌ها و روزن‌بران

الهه زارعی

دوره 32، شماره 2 ، تیر 1401، ، صفحه 1-12

https://doi.org/10.22071/gsj.2021.283800.1902

چکیده
  سازند دلیچای با سنگ‌شناسی مارن خاکستری – آبی با میان‌لایه‌های آهکی با ستبرای ۷۸ متر در برش چینه‌شناسی آهوانو در شمال دامغان مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین سن و انجام زیست‌چینه‌نگاری از حضور میوسپور Klukisporites variegatus و از فراوانی گونه Callialasporites dampieri که از گونه‌های شاخص ژوراسیک میانی است و وجود داینوفلاژله‌های شاخص باژوسین پسین ...  بیشتر

زمین شناسی اقتصادی
بررسی کانه‌زایی آهن بر پایه مطالعات زمین‌فیزیکی، زمین‌شیمی و زمین‌ساختی گرانیتوییدهای خاوری کوه دم، ایران مرکزی

شیوا فرنگی؛ زهرا اعلمی نیا؛ محمد واحدی؛ حمزه صادقی سرخنی

دوره 33، شماره 2 ، تیر 1402، ، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22071/gsj.2023.361759.2032

چکیده
  گرانیتوییدهای خاور کوه دم (شمال خاوری اصفهان) واقع در بخش باختری پهنه ایران مرکزی، به درون سنگ‌های آهکی کرتاسه زیرین، آتشفشانی های ائوسن زیرین و پی سنگ دگرگونی تزریق شده است. وجود یک ناهنجاری بسیار قوی در داده های مغناطیسی برداشت شده توسط پهپاد در مرکز محدوده، وجود کانی‌سازی قابل توجه مگنتیتی را اثبات می‌کند. ابعاد این ناهنجاری ...  بیشتر

سخن سردبیر

محمدرضا قاسمی

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 1-2

https://doi.org/10.22071/gsj.1402.168467

چکیده
  فصلنامه علوم زمین با گذشت 31 سال از انتشار نخستین شماره خود در پاییز سال 1370، پویا و پرانگیزه به سی و سومین سال حضورش در جامعه علوم زمین کشور وارد می‌شود. پیروزی فصلنامه در انتشار مقاله‌های دانشی ارزشمند و گردآوردن جامعه مخاطبان علاقمند، وامدار تلاش و همراهی صمیمانه چندین گروه است که بایسته است از همه آنان سپاسگزاری کنم.نخست از سردبیران ...  بیشتر

چینه شناسی و فسیل شناسی
نانوستراتیگرافی سازند سورگاه در برش‌های پاسان و پشت جنگل - نگاهی بر مرزهای تورونین– کنیاسین و کنیاسین - سانتونین

کامیار یونسی؛ انوشیروان لطفعلی کنی؛ هرمز قلاوند

دوره 33، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 1-12

https://doi.org/10.22071/gsj.2023.387066.2066

چکیده
  روند رسوب‌گذاری پیوسته بین سازند سروک و سورگاه در حوضه رسوبی لرستان، پتانسیل مطالعه مرز جهانی در تورونین – کنیاسین سازند سورگاه را امکان­‌پذیر می­‌کند. در این مطالعه، دو برش از سازند سورگاه در تاقدیس­‌های پشت­‌جنگل و پاسان در جنوب‌­خاور حوضه رسوبی لرستان براساس نانوفسیل­‌های آهکی مورد مطالعه قرار گرفتند و بر اساس ...  بیشتر

زمین شناسی اقتصادی
بررسی رخداد فرایند جوشش بر مبنای شواهد کانی‌شناسی، بافتی و میانبارهای سیال در کانسارهای اپی‌ترمال: مطالعه موردی کانسار چاه‌مراد، سیستان و بلوچستان، ایران

لیلا امینی؛ محمد معانی جو

دوره 33، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 1-20

https://doi.org/10.22071/gsj.2023.378554.2046

چکیده
  جوشش یکی از فرایندهای متداول است که به تشکیل ذخایر رگه‌ای و غنی‌شدگی فلزات گرانبها می‌انجامد. وجود رابطه مکانی بین جوشش و نهشت فلزات گرانبها ابزاری ارزشمند در اکتشاف ذخایر اپی‌ترمال به‌شمار می‌ر‌ود. بنابراین بررسی رخداد این فرایند در کانسارهای اپی‌ترمال می‌تواند تخمین درستی از ادامه روند اکتشافی پیش‌رو قرار دهد. کانسار طلای ...  بیشتر

چینه شناسی و فسیل شناسی
بقایای میکروسکوپی ماهیان دونین میانی ـ کربنیفر پیشین از سازند خوش‌ییلاق، برش میغان، البرز خاوری

همتا رنجبر؛ عباس قادری؛ حسین غلامعلیان؛ واچیک هایراپطیان

دوره 34، شماره 1 ، فروردین 1403، ، صفحه 1-18

https://doi.org/10.22071/gsj.2023.389933.2076

چکیده
  ردیف نهشته‌های آواری ـ کربناته دونین میانی تا کربنیفر زیرین در البرز خاوری با سازند خوش‌ییلاق مشخص می‌شوند. این سازند که بر روی توالی‌های آواری سرخ رنگ دونین قرار گرفته و توسط سنگ‌آهک‌های سازند مبارک پوشیده می‌شود، دست‌کم قابل تقسیم به سه عضو مختلف کربناته زیرین، آواری میانی و کربناته بالایی است. به دلیل غنای سنگواره‌ای در برش‌های ...  بیشتر

زمین شناسی اقتصادی
پتروگرافی و زمین شیمی سنگهای آذرین و کانی زایی سرب در محدوده چاه سربی، جنوب زاهدان، جنوب شرق ایران

محمد بومری؛ سمیه نارویی؛ محمد رضا قدسی

دوره 29، شماره 116 ، شهریور 1399، ، صفحه 3-14

https://doi.org/10.22071/gsj.2019.135671.1490

چکیده
  محدوده چاه ‌سربی درپهنه زمین ‌درزسیستان واقع شده است. زمین شناسی دراین محدوده ازقدیم به جدید شامل سنگ‌های فلیش-گونه ، گرانیتوئید زاهدان، گرانودیوریت پورفیری، دایک های دیوریتی تا گرانودیوریتی و نهشته‌های جدید می‌باشد. کانی‌زایی سرب به صورت رگه های نازک و کوتاه گالن دار است که با پیریت، کوارتز، کلسیت، گوتیت و لیمونیت همراهی است. ...  بیشتر

رسوب شناسی
نگرشی نو بر پتروژنز آتشفشان سارای با تاکید بر رخداد مگاکریست‌های سانیدین (تبلور ماگمایی در آشیانه ایزوله)

مهدی قادری؛ محسن مؤید؛ نصیر عامل؛ منیر مجرد

دوره 30، شماره 117 ، آذر 1399، ، صفحه 3-16

https://doi.org/10.22071/gsj.2019.177151.1630

چکیده
  آتشفشان سارای در حاشیه شرقی دریاچه ارومیه واقع شده‌است. بدنه اصلی این آتشفشان مرکب خاموش شامل تناوبی از روانه‌ها و فوران‌های پیروکلاستیک با ترکیب لوسیتیتی می‌باشد. دایک‌هایی با ترکیب لوسیت‌فنولیتی، لامپروفیری، تراکیتی و میکروسینیتی، روانه‌های لوسیتیتی را قطع می‌کنند. شواهد صحرایی نشان می‌دهد که دایک‌های مینتی و تراکیتی ...  بیشتر

چینه شناسی و فسیل شناسی
پالینوستراتیگرافی ژوراسیک زیرین- میانی برش کریم آباد، شمال بهاباد، استان یزد: تحلیل فراوانی نسبی و گروه های بوم شناختی

فاطمه واعظ جوادی؛ محمد علی قنبریان

دوره 30، شماره 118 ، اسفند 1399، ، صفحه 3-14

https://doi.org/10.22071/gsj.2019.194785.1680

چکیده
  رسوبات ژوراسیک در شمال روستای کریم آباد، شمال بهاباد گسترش خوبی دارند. این رسوبات دربردارنده 41 گونه پالینومورف در قالب 15 گونه اسپور (12 جنس)، 15 گونه پولن (10 جنس) و 10 گونه سیست داینوفلاژله ( 3 جنس) می باشند. بر اساس انتشار چینه شناسی و بر پایه اولین و آخرین حضور مشاهده شده گونه های شاخص میوسپورها و سیست داینوفلاژله ها، دو زیست زون: Klukisporites ...  بیشتر

سنگ‌چینه‌نگاری، رخساره‌ها و ارزیابی شرایط ته‌نشینی طبقات لیگنیت‌دار میوسن پسین بر مبنای شواهد فسیل‌شناسی و رسوب‌شناختی، در گستره خاوری تبریز

عنایت الله حق‌فرشی؛ پیمان رضائی؛ سیدرضا موسوی حرمی؛ محمد فریدی

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 3-26

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.343773.2001

چکیده
  طبقات لیگنیت‌دار تبریز در زمره سازندهای نئوژن ناحیه شمال باختری کشور است که گسترش آن در حومه خاوری شهر تبریز می‌باشد. رخساره‌های رسوبی آن شامل گروه‌های رخساره‌ای آواری‌های ریزدانه، ماسه‌سنگ‌ها، سنگ‌های آهکی و رخساره‌های لیگنیت‌دار، توف و ریزرخساره‌ها و رخساره‌سنگی‌های (پتروفاسیس‌ها) زیر مجموعه آنها هستند. در این پژوهش، ...  بیشتر

رسوب شناسی
کانی‌شناسی اولیه سازند کربناته دلیچای و تفکیک مرز بالایی با سازند لار بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی در شمال شرق سمنان

المیرا شاه کرم؛ محمدحسین آدابی؛ داود جهانی؛ سید حمید وزیری

دوره 31، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 13-24

https://doi.org/10.22071/gsj.2019.188226.1661

چکیده
  سازند دلیچای نخستین واحد سنگی از رسوبات دریایی ژوراسیک میانی البرز است که در محیط دریایی نهشته شده است. مرز سازند دلیچای با سازند شمشک ناپیوسته از نوع فرسایشی و مرز آن با سازند لار به صورت هم‌شیب است و تشابهات سنگ‌شناختی باعث شده که نتوان مرز آن با سازند لار را به راحتی از یکدیگر شناسایی کرد. همچنین شناسایی کانی‌شناسی اولیه کربنات‌ها ...  بیشتر

سنگ شناسی
کاربرد شواهد بافتی کانی پلاژیوکلاز در روانه‌ها، خاکسترهای ریزشی و جریانی در بررسی فرایندهای ماگمایی دماوند جوان

محسن زادصالح؛ فریبرز مسعودی؛ حامد پورخرسندی؛ کارن فونتیجن

دوره 32، شماره 2 ، تیر 1401، ، صفحه 13-30

https://doi.org/10.22071/gsj.2021.303195.1933

چکیده
  آتشفشان دماوند، مخروطی است جوان با ارتفاع 5610 متر، در میان رشته‌کوه‌های البرز مرکزی و در زمان کواترنری شکل گرفته است. مخروط این آتشفشان و دامنه‌های اطراف‌آن شامل روانه‌های تراکیتی و تراکی‌آندزیتی و نهشته‌های پیروکلاستیک جریانی و ریزشی و لاهار است که در فاز‌های ‌مختلف و طی فرایندهای متفاوت شکل گرفته‌اند. برای بررسی فرایندهای ...  بیشتر

چینه شناسی و فسیل شناسی
زیست چینه‌نگاری سازند گورپی در منطقه نورآباد، فارس ساحلی (جنوب باختری ایران)

هاجر مشایخ؛ مسیح افقه؛ مهناز پروانه نژاد شیرازی

دوره 33، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 13-26

https://doi.org/10.22071/gsj.2023.386571.2064

چکیده
  به منظور انجام مطالعات زیست چینه‌­نگاری سازند گورپی، برشی از این سازند در شمال­‌خاوری شهر نورآباد در استان فارس، مورد بررسی قرار گرفت. این برش از نظر ساختاری، در پهنه چین­‌خورده – رورانده زاگرس و از نظر جغرافیایی، در پهنه­ فارس (فارس ساحلی) واقع شده است. سازند گورپی در منطقه مورد مطالعه با ستبرای ۲۲۹ متر از طبقات سنگ‌­آهک، ...  بیشتر

زمین شناسی اقتصادی
تلفیق و آنالیز داده های زمین شناسی و روش دورسنجی جهت شناسایی و تفکیک زون‌های دگرسانی کانسارآهن کامو(میمه -اصفهان)

جهانگیر اسماعیلی؛ احمد خاکزاد؛ منصور وثوقی عابدینی

دوره 29، شماره 116 ، شهریور 1399، ، صفحه 15-22

https://doi.org/10.22071/gsj.2018.120307.1419

چکیده
  منطقه مورد مطالعه در ایران مرکزی ودرزون ماکمایی ارومیه-دختر قرار دارد.این محدوده در یک سین سنجنده ETM ماهوار لندست به شماره164_37 و تصویرسنجنده استر ماهواره ترا به شماره AST_L1A:002:ASTL1A 0108220733380109011021 قرار گرفته است. از تصاویر سنجنده مذکور در ترکیب‌های باندی مختلف برای استخراج ساختارهای زمین‌شناسی و انواع دگرسانی ها (اکسید آهن،کربناتی) استفاده ...  بیشتر

چینه شناسی و فسیل شناسی
اثررخساره تردولیتس و جایگاه آن در تحلیل چینه‌نگاری سکانسی بخش بالایی سازند زیوه در منطقه مغان، استان آذربایجان خاوری

نصرالله عباسی؛ مجید میرزایی عطاآبادی؛ محمد حسن پور

دوره 30، شماره 118 ، اسفند 1399، ، صفحه 15-24

https://doi.org/10.22071/gsj.2020.200272.1700

چکیده
  برشی به ستبرای بیش از 205 متر از لایه‌های بالایی سازند زیوه (میوسن میانی) در شمال روستای اجاق‌کندی، واقع در شمال خاوری کلیبر، استان آذربایجان خاوری، مورد پیمایش قرار گرفت. در این برش، سازند زیوه با ناپیوستگی زاویه‌دار توسط رسوبات تورتونین پوشیده می‌شود و مرز زیرین آن پوشیده با آبرفت است. سنگواره‌های گوناگونی از نرمتنان، گیاهان و ...  بیشتر

چینه شناسی و فسیل شناسی
ارزیابی کیفیت مخزنی سازند فهلیان در یکی از میادین نفتی شمال غرب خلیج فارس

علی اسعدی؛ علی ایمن دوست؛ مهدی صرفی؛ مهدی قانع عزآبادی

دوره 32، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 15-26

https://doi.org/10.22071/gsj.2021.286429.1906

چکیده
  سازند فهلیان با سن کرتاسه زیرین از مخازن نفتی مهم خلیج فارس است. در این مطالعه به منظور بررسی ویژگی‌های رخساره‌ای، محیط رسوب-گذاری، دیاژنز، چینه‌نگاری سکانسی و شناسایی فرآیندهای کنترل کننده کیفیت مخزنی، تلفیق نتایج حاصل از توصیف مغزه‌ها، پتروگرافی مقاطع نازک و داده‌های پتروفیزیکی استفاده شده است. 9 ریزرخساره شناسایی و در چهار ...  بیشتر