آب شناسی
ارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت شمال قوچان (خراسان رضوی) جهت مصارف آشامیدن و صنعتی

محمد حسین محمودی قرائی؛ نجمه رخش ماه؛ اسداله محبوبی؛ سیدرضا موسوی حرمی

دوره 31، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 85-96

https://doi.org/10.22071/gsj.2019.112446.1360

چکیده
  هدف از این مطالعه ارزیابی کیفی آب های زیرزمینی جهت مصارف آشامیدن و صنعتی با اشاره به عوامل تأثیر گذار بر شیمی این آبها در دشت شمال قوچان واقع در استان خراسان رضوی است. ترکیب شیمیایی آبها بر اساس نمودار پایپر، 4/29 % کلسیم سولفاته، 5/23 % نمونه-ها سدیم سولفاته، 5/23 % نمونه‌ها منیزیم سولفاته، 8/11 % سدیم بیکربناته، 8/5 % کلسیم بیکربناته و 8/5 % منیزیم ...  بیشتر

زمین ساخت
بررسی تغییرات مکانی و زمانی پارامترهای لرزه‌خیزی در امتداد سامانه گسلی درونه

محمد حسین تحریری؛ حمید صفاری

دوره 33، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 85-96

https://doi.org/10.22071/gsj.2023.387658.2068

چکیده
  سامانه گسلی درونه با بیش از 700 کیلومتر طول، پس از گسل اصلی زاگرس، به عنوان بزرگ‌ترین گسل ایران شناخته می‌شود. در این پژوهش، این سامانه گسلی به 3 بخش اصلی تقسیم شده است زیرا سازوکار بخش‌های مختلف آن متفاوت است. بخش باختری دارای سازوکار امتدادلغز چپ‌بر با مؤلفه معکوس، بخش میانی امتدادلغز چپ‌بر و بخش خاوری با سازوکار معکوس گزارش شده ...  بیشتر

زمین ساخت
رویدادهای کوهزایی و خشکی‏ زایی در ایران

محمدرضا قاسمی؛ علی آقانباتی؛ عبدالله سعیدی

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 87-106

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.324032.1970

چکیده
  مقایسه رویدادهای کوهزایی و خشکی‏ زایی ایران با رویدادهایی که در بخش‏ های گوناگون دنیا و در محیط‏ های زمین‏ ساختی متفاوت شناسایی شده اند، سبب نوعی سردرگمی در ادبیات زمین ‏شناسی ایران شده است. ما پس از مرور کوتاه ماهیت فرایندهای کوهزایی شناخته شده در دنیا و بررسی مسئله‏ های در پیوند با مقایسه‏ های یادشده در بالا، تلاش کرده‏ایم ...  بیشتر

زمین ساخت
تحلیل الگوهای دگرشکلی بر اساس آرایه‌های رگه‎ای سیگموییدال در پهنه برشی بهلگرد

محمد امیر علیمی

دوره 32، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 89-102

https://doi.org/10.22071/gsj.2021.277344.1895

چکیده
  پهنه برشی بهلگرد در حاشیه شمالی کوهستان باقران، توسط گسل‎های جنوب بیرجند و بهلگرد فلیش‎های ائوسن را از توالی افیولیتی کرتاسه و رسوبات کواترنری جدا می‌کند. در ارزیابی دگرشکلی این پهنه، از آرایه‌های رگه‌ای سیگموییدال به‏عنوان نشانگرهای واتنش استفاده شده ‎است. بر پایه هندسه این آرایه‌ها، معادلات ریاضی و نمودارهای R-θ' فراسنج‌های ...  بیشتر

زمین شناسی اقتصادی
جایگاه زمین شناسی، ساختاری و کانه زایی ذخایر گرمابی- ماگمایی مس (± طلا) ناحیه ساوه-رزن

سیدمهران حیدری؛ سارا صفوی؛ افشین اکبرپور؛ عذرا حسن لو؛ بهرام محقق

دوره 32، شماره 2 ، تیر 1401، ، صفحه 89-104

https://doi.org/10.22071/gsj.2021.276571.1894

چکیده
  ناحیه ساوه-رزن با روند نزدیک به EW، میزبان کانه زایی های مس (±طلا)، در شمال‌باختر کمان ماگمایی ارومیه-دختر (با روند NW) می باشد. این ناحیه با تغییر روند ساختاری-چینه ای، از شمال باختر به خاوری-باختری بیشترین واکنش را به میدان های تنش حاصل از پهنه‌ برشی ناحیه ای نسبت به دیگر نواحی کمان ماگمایی ارومیه-دختر، از خود نشان می‌دهد. ...  بیشتر

سنگ شناسی
مطالعه پتروگرافی، ژئوشیمی و ژئوکرونولوژی ولکانیسم مزوزوئیک در منطقه ابرکوه، در پهنه سنندج-سیرجان

عاطفه نیمروزی؛ غلامرضا قدمی؛ جمشید حسن زاده؛ محمد پوستی

دوره 30، شماره 117 ، آذر 1399، ، صفحه 91-100

https://doi.org/10.22071/gsj.2019.140210.1510

چکیده
  منطقه مورد مطالعه در شهرستان ابرکوه و از نظر تقسیمات تکتونیکی- رسوبی در زون سنندج سیرجان قرار دارد. فعالیت آتشفشانی این منطقه به صورت گنبد و جریانات گدازه ای داسیتی و ریولیتی بوده و در مطالعات میکروسکوپی شامل بلورهای پلاژیوکلاز، کوارتز، هورنبلند و گاه بیوتیت هستند. سنگ های آتشفشانی مورد نظر به صورت واحدهای مجزا در تناوب با واحدهای ...  بیشتر

زمین ساخت
برآورد میزان کوتاه شدگی رخ داد آلپ پسین در خاور البرز مرکزی در شمال دامغان

زینب تسلیمی؛ عبدالله سعیدی؛ مهران آرین؛ علی سلگی؛ منوچهر قرشی

دوره 29، شماره 116 ، شهریور 1399، ، صفحه 93-98

https://doi.org/10.22071/gsj.2017.108499.1331

چکیده
  رشته کوههای البرز از خاور تا شمال باختری ایران مارپیچ وار دارای تغییرات زیادی در روند ساختاری شکل گرفته می باشد.رخدادهای دو فاز کوهزایی سیمرین و آلپی سبب تغییرات زیادی در حوضه رسوبی وپیچیدگی فراوان ساختاری این بخش شده است. هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل ساختارهای شکل گرفته در بخش خاوری البرز مرکزی از شمال باختر دامغان (حنوب تویه) تا ...  بیشتر

سنگ شناسی
ژئوشیمی سنگ‌های آتشفشانی منطقه بشیرآباد، شمال سنقر (استان کرمانشاه)

اشرف ترکیان؛ سارا دامچین مشاک؛ زهره یارعلی؛ مریم سوری

دوره 33، شماره 2 ، تیر 1402، ، صفحه 93-110

https://doi.org/10.22071/gsj.2023.356559.2026

چکیده
  منطقه مورد مطالعه در شمال سنقر و در زون سنندج- سیرجان واقع شده است. شواهد صحرایی و سنگ‌نگاری نشان می‌دهد که سنگ‌های خروجی شمال بشیرآباد از تراکی‌‌داسیت تا تراکی‌آندزیت و (تراکی‌آندزیت بازالتی دگرسان ‌شده) و در جنوب این منطقه از آندزیت تا تراکیت تشکیل شده است. بافت در آن‌‌ها به طور عمده پورفیری است. داده‌های ژئوشیمیایی فراوانی ...  بیشتر

چینه شناسی و فسیل شناسی
لیتو ستراتیگرافی و بیو ستراتیگرافی بخش بالایی سازند چمن بید در برش الگو (جنوب غربی کپه داغ، شمال شرقی‌ ایران(

طیبه سربندی فراهانی؛ مهدی یزدی؛ محمودرضا مجیدی فرد

دوره 30، شماره 118 ، اسفند 1399، ، صفحه 95-108

https://doi.org/10.22071/gsj.2020.215822.1742

چکیده
  در ناحیه کپه‌داغ، توالی رسوبی ژوراسیک میانی- بالایی، ردیف های مارنی- آهکی دریایی و فسیل‌دار می‌باشند. پژوهش حاضر به مطالعه افق‌های آمونیت‌دار از بخش بالایی سازند چمن بید به ستبرای ۲۵۵ متر پرداخته که معادل با عضو 4 سازند چمن‌بید است. این بخش شامل تناوب سنگ آهک و مارن بوده و به سه زیرعضو تقسیم شده است که از وکستون، مادستون تا گرینستون ...  بیشتر

رسوب شناسی
سکو‌های مختلط کربناته‌-‌سیلیسی آواری: مطالعه موردی از سازند گدوان (کرتاسه پیشین) در زیرپهنه فارس داخلی، جنوب ایران

علی حسین جلیلیان؛ محمدعلی کاوسی

دوره 33، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 95-110

https://doi.org/10.22071/gsj.2023.408546.2101

چکیده
  سازند گدوان (هوتریوین-بارمین) معرف بخشی از توالی رسوبی کرتاسه زیرین در مناطق مرکزی و خاوری کمربند چین‌خورده-رانده زاگرس است. مطالعات میدانی رخنمون‌ها و سنگ‌نگاری 30 مقطع نازک از نمونه‌های این سازند در تاقدیس خانه‌کت همراه با بررسی نمودارهای گاما-صوتی و 25 مقطع نازک از خرده‌های حفاری دو حلقه چاه از میدان‌های گازی دشتک و بندوبست در ...  بیشتر

سنگ شناسی
ژئوشیمی و پتروژنز سنگ‌های آتشفشانی مافیک منطقه کهک (قوس ماگمایی ارومیه-دختر)

سکینه مرادی؛ محمدرضا قربانی؛ شائو یانگ جیانگ

دوره 31، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 97-110

https://doi.org/10.22071/gsj.2020.217506.1754

چکیده
  سنگ‌های آتشفشانی مافیک کهک در قسمت مرکزی قوس ماگمایی ارومیه-دختر شامل بازالت و آندزیت بازالت هستند و ویژگی‌ ماگماهای ساب آلکالن تا تحولی ‏نشان می‌دهند. این سنگ‌ها براساس ایندکس تولئیتی (‏THL‏) به سری کالک آلکالن تعلق دارند. سن سنجی ‏U-Pb‏ زیرکن، برای سنگ‌های آندزیت-بازالتی و بازالتی ‏منطقه به ترتیب سن‎‌‎های تقریبی60 (پالئوسن ...  بیشتر

زمین ساخت
تحلیل کرنش و عدد جنبش شناختی تاوایی با استفاده از نودول‌های چرت، معیاری جهت برآورد کوتاه‌شدگی پیکری، تاقدیس پیون، شمال خاور استان خوزستان

بابک سامانی

دوره 33، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 97-110

https://doi.org/10.22071/gsj.2023.384536.2062

چکیده
  در این پژوهش، با استفاده از نودول­‌های چرتی موجود در واحدهای آهکی سازند سروک در تاقدیس پیون به بررسی کمی مقادیر کرنش در بخش‌های مختلف این تاقدیس پرداخته شده است. در راستای یک پیمایش عمود بر محور، تاقدیس به 7 محدوده متفاوت تقسیم گردید. در هر محدوده حداقل 40 نودول چرتی مورد اندازه­‌گیری قرار گرفت. نتایج حاصل از مطالعات کرنش نشان دهنده ...  بیشتر

زمین شناسی اقتصادی
جنبه‌های کانی‌شناختی، زمین‌شیمیایی و زایشی کانی‌سازی کانسار مس آبگاره؛ نمونه‌ای از کانسارهای مس رگه‌ای

راضیه مهابادی؛ فرج الله فردوست

دوره 29، شماره 116 ، شهریور 1399، ، صفحه 99-110

https://doi.org/10.22071/gsj.2019.158749.1573

چکیده
  کانسار مس آبگاره در 140 کیلومتری جنوب‌غرب شاهرود و بخشی از مجموعه آتشفشانی-رسوبی نوار طرود-چاه‌شیرین است که در حاشیه شمالی پهنه ساختاری-رسوبی ایران مرکزی واقع شده است. محدوده کانسار از نظر سنگ‌شناسی شامل سنگ‌های آتشفشانی با ترکیب آندزیت، آندزیت بازالتی و بازالت و به مقدار کمتر آذرآواری (کریستال‌توف) به سن ائوسن میانی-بالایی می‌باشد ...  بیشتر

زمین شناسی محیط زیست و مهندسی
ارزیابی شدت آلودگی عناصر بالقوه سمی در غبار درون‌ساختمانی کلان‌شهر تهران

ندا خواجویی؛ سروش مدبری؛ بهنوش خوش منش زاده؛ فاطمه رضویان

دوره 34، شماره 1 ، فروردین 1403، ، صفحه 99-112

https://doi.org/10.22071/gsj.2023.378308.2045

چکیده
  رشد جمعیت و افزایش شهرنشینی، انسان را در معرض آلاینده‌های شهری بیشتری قرار می‌دهد، به‌ویژه در شرایطی که مجبور به گذراندن مدتی طولانی در فضاهای بسته و با تهویه اندک هستند. این مطالعه، نخستین پژوهش در باره آلاینده‌های غیرآلی درون‌ساختمانی شهر تهران است که با استفاده از شاخص‌های زمین‌شیمیایی، شدت آلودگی عناصر بالقوه سمی را در غبارهای ...  بیشتر

زمین ساخت
بررسی ساختاری دگرریختی شکل‌پذیر در سنگ‌های دگرگونی پیرامون انارک

محمد خلج

دوره 30، شماره 117 ، آذر 1399، ، صفحه 101-110

https://doi.org/10.22071/gsj.2020.207586.1727

چکیده
  مجموعه دگرگونی انارک، درخاور شهر نایین واقع شده و شامل واحدهای مختلف دگرگون شده است که بر اساس داده‌های زمین‌شناسی، سن‌سنجی و دیرینه‌مغناطیس، دارای منشاء‌های متفاوتی می‌باشند. این مجموعه شامل بخش‌های افیولیتی است که به صورت ورقه‌هایی با همبری گسلی در داخل آن رخنمون دارند. این مطالعه به بررسی ساختاری سنگ‌های دگرگونی پیرامون ...  بیشتر

زمین شناسی اقتصادی
تیپ و نحوه تشکیل رخداد معدنی سرب و روی با سنگ میزبان رسوبی تریان، شمال‌باختر زنجان

نگار کبودمهری؛ حسین کوهستانی؛ میرعلی اصغر مختاری؛ افشین زهدی

دوره 32، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 103-118

https://doi.org/10.22071/gsj.2021.263678.1874

چکیده
  رخداد معدنی تریان در پهنه ایران مرکزی و در فاصله 120 کیلومتری شمال‌باختر زنجان قرار دارد. کانه‎زایی سرب و روی در این رخداد معدنی به‌صورت لامینه‌ای و عدسی‌شکل هم‌روند با لایه‌بندی واحدهای ماسه‎سنگی خاکستری رنگ سازند قرمز بالایی رخ داده است. کانه‌زایی اغلب در اطراف و درون قطعات فسیل‌های گیاهی رخ داده و دارای بافت‌های دانه‌پراکنده، ...  بیشتر

سنگ شناسی
محیط زمین‌ساختی و پتروژنز سنگ‌های آذرین منطقه تشویر، کوه‌های طارم، شمال باختر ایران

رضا جمال امیدی؛ سعید حکیمی آسیابر؛ شهروز حق نظر؛ منصور وثوقی عابدینی

دوره 32، شماره 2 ، تیر 1401، ، صفحه 105-120

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.305126.1936

چکیده
  کوه‌های طارم در منتهی‌الیه جنوب باختر رشته‌کوه البرز با جهت تقریبی شمال‌باختری-جنوب‌خاوری قراردارند. منطقه تشویر قسمتی از حاشیه شمالی کوه‌های طارم و در 90 کیلومتری شمال خاور زنجان می‌باشد. بیشتر سنگ‌های آذرین این محدوده شامل بازالت، بازالت آندزیتی و میان‌لایه‌هایی از توف است. غنی‌شدگی عناصر LIL همراه با بی‌هنجاری مثبت Ce, P و ...  بیشتر

سنگ شناسی
تبلور آمفیبول و نقش آن در شکل‌گیری سنگ‌های آداکیتی مجموعه آذرین ملایر-بروجرد

امیر اثنی‌عشری؛ ماسیمو تیه پولو

دوره 33، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 107-122

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.347030.2006

چکیده
  نوار سنندج- سیرجان کمان قاره‌ای فعالی است که حاصل فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس به زیر ایران مرکزی است و میزبان مجموعه آذرین ملایر- بروجرد است. به‌تازگی در این مجموعه نمونه‌هایی با ویژگی سنگ‌های آداکیتی گزارش شده است. مطالعه پیش‌رو نشان می‌دهد که از فرایندهای پتروژنتیکی مختلفی که برای تشکیل سنگ‌های آداکیتی پیشنهاد شده دو فرایند ...  بیشتر

سنگ شناسی
سنگ‌نگاری و سنگ‌شناسی سنگ‌های متاولکانیکی بایمودال پالئوزوئیک پیشین شمال ماکو، شمال‌غرب ایران

محسن مؤید؛ فرزانه ولی نسب زرنق؛ احمد جهانگیری؛ حسین عزیزی

دوره 30، شماره 118 ، اسفند 1399، ، صفحه 109-122

https://doi.org/10.22071/gsj.2020.196325.1693

چکیده
  در نواحی شمال ماکو، رخنمون‌های ناپیوسته‌ای از سنگ‌های ولکانیکی برونزد دارند. دگرگونی در حد رخساره شیست سبز سنگ‌های ولکانیکی منطقه را تحت تأثیر قرار داده است. این مجموعه ولکانیکی بایمودال بوده و از گدازه و سنگ‌های آذرآواری اسیدی و بازیک تشکیل شد‌ه‌اند. گدازه‌های این واحد، واحد سنگی کامبرین و هم‌ارز لشگرک را پوشانده و به‌طور ...  بیشتر

ژئوفیزیک
بررسی لرزه‌خیزی ناحیه شرق البرز بر پایه مکانیابی بهینه زمینلرزه‌های رویداده در دو دهه اخیر

وحید ملکی؛ محمدرضا حاتمی؛ علی اصغر متقی

دوره 29، شماره 116 ، شهریور 1399، ، صفحه 111-120

https://doi.org/10.22071/gsj.2018.128833.1459

چکیده
  در این مطالعه به بررسی لرزه خیزی و تعیین محل دقیق زمین لرزه های ناحیه شرق البرز در دو دهه اخیر پرداخته می شود. داده های مورداستفاده، شکل موج لرزه ای زمین لرزه ها هستند. زمان های رسید فاز های لرزه ای به‌منظور استفاده در مکان‌یابی زمین لرزه ها در این مطالعه با دقت بالا و به‌صورت دستی صورت پذیرفته است. به‌منظور    کاهش ...  بیشتر

زمین شناسی اقتصادی
کانه‌زایی، زمین‌شیمی عناصر خاکی کمیاب و ایزوتوپ‌های پایدار کربن- اکسیژن در کانسار طلای یگانلی، جنوب معدن زرشوران، میدان معدنی تکاب

پژمان ظفری ظفرآباد؛ ابراهیم طالع فاضل؛ مهرداد براتی؛ عباس اروجی

دوره 30، شماره 117 ، آذر 1399، ، صفحه 111-122

https://doi.org/10.22071/gsj.2019.176706.1627

چکیده
  کانسار طلای یگانلی به عنوان یکی از اندیس‌های مهم منطقه تکاب در جنوب کانسار زرشوران و فاصله 42 کیلومتری شمال شهرستان تکاب واقع شده است. از دیدگاه ساختاری، این ذخیره در حد فاصل پهنه سنندج-سیرجان و کمان ماگمایی ارومیه-دختر قرار دارد و مرتبط با فعالیت‌های رسوبی-گرمابی در میدان معدنی تکاب است. کانسار یگانلی در یال غربی تاقدیس ایمان‌خان ...  بیشتر

زمین ساخت
ارزیابی ساختاری میدان نفتی سیری با استفاده از داده‌های لرزه‌ای و چاه پیمایی

شیما افخمی؛ احمد علوی؛ محمدرضا یمینی؛ محمدرضا قاسمی

دوره 31، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 111-120

https://doi.org/10.22071/gsj.2020.197278.1702

چکیده
  هدف اصلی این مطالعه بررسی و تحلیل ساختاری میدان نفتی سیری با استفاده از داده‌های ژئوفیزیکی زیرسطحی است. بخش عمده‌ای از این ارزیابی، تفسیر 3 خط لرزه‌ای LL3، LL4 و LL5 (برداشت شده توسط شرکت نفت فلات قاره ایران) و بررسی اطلاعات چاه SIC-1 می‌باشد که علاوه بر تفسیر افق‌های زمین شناسی مختلف، برای درک تکامل چینه شناختی- ساختاری منطقه نیز از آنها ...  بیشتر

سنگ شناسی
بررسی شواهد سنگ‌نگاری و ژئوشیمیایی اختلاط ماگمایی در سنگ‌های گرانیتوییدی چهارگنبد جنوب‌باختر کرمان

عبدالحمید انصاری

دوره 33، شماره 2 ، تیر 1402، ، صفحه 111-134

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.334175.1987

چکیده
  باتولیت چهارگنبد در سیرجان و در بخش جنوب­‌خاوری پهنه ماگمایی ارومیه-دختر واقع شده است. این توده نفوذی با ترکیب اسیدی تا کمی حد واسط به داخل واحدهای آتشفشانی ائوسن تزریق شده است. گرچه بیشتر حجم ترکیبات سنگی، گرانودیوریت و مونزوگرانیت می­‌باشد، با این حال، ترکیبات دیگر سنگی نیز شامل کوارتزدیوریت، تونالیت و سینوگرانیت موجود بوده ...  بیشتر

زمین ساخت
منشأ شبکه رگه‌ای راست‌گوشه در فلیش‌های پالئوسن-ائوسن جنوب بیرجند، خاور ایران

محمدامیر علیمی

دوره 33، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 111-122

https://doi.org/10.22071/gsj.2023.387050.2065

چکیده
  این مقاله نتایج یک مطالعه میدانی را با هدف توصیف و تفسیر منشأ شبکه رگه‌ای در جنوب بیرجند ارائه می‌دهد. در مجاورت افیولیت بیرجند در خاور ایران، رخساره فلیشی پالئوسن – ائوسن در ناحیه‌ پیش‌بوم بیرجند و همزمان با کوهزایی آلپی (لارامید) نهشته شده است. واحد ماسه‌سنگی این رخساره در برگیرنده دو دسته رگه کوارتزیتی راست‌گوشه است. دسته ...  بیشتر

چینه شناسی و فسیل شناسی
فسیل‌شناسی نهشته‌های کرتاسه زیرین در برش باغین بر اساس مرجان‌ها

توران خاموشی؛ احمد لطف آباد عرب؛ محمدرضا وزیری

دوره 33، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 111-126

https://doi.org/10.22071/gsj.2023.398752.2090

چکیده
  به منظور فسیل شناسی مرجان کرتاسه زیرین ایران مرکزی، برش باغین در کرمان انتخاب و نمونه برداری شده است. این برش شامل تناوبی از نهشته‌های مارنی سبز رنگ، سنگ آهک و سنگ آهک شیلی می‌باشد. این نهشته­‌ها حاوی تنوع قابل ملاحظه‌ای از مرجان‌هاست که از حفظ‌‌‌شدگی خوبی برخوردار می‌باشند. در این برش، گروه­‌های مختلف درشت‌سنگواره‌ای (مرجان‌ها، ...  بیشتر