نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
2 کارشناسی ارشد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
چکیده
به منظور بررسی رخداد غیر‌هوازی ابتدای آپتین، نانوفسیلهای آهکی در رسوبات بارمین پسین -آپتین پیشین سازند گرو واقع در یال جنوب غربی تاقدیس کبیرکوه در برش قلعه دره از نقطه نظر پالئواکولوژی مورد مطالعه و بررسی دقیق قرار گرفت. بررسی نانوفسیلهای آهکی در این برش منجر به تشخیص 90 گونه متعلق به 43 جنس از 15 خانواده شد که از جمله جنس و گونه‌های شاخص میتوان به اولین حضور گونه‌های Hayesites irregularis و Eprolithus floralis اشاره کرد. بر این اساس محدوده تحت بررسی شامل قسمتهای انتهایی زیستزون CC6/NC5 تا قسمتهای ابتدایی زیستزون CC7/NC7A است. اولین حضور گونه H. irregularis شاخص مرز بارمین- آپتین و تفکیک کننده زیستزونهای CC6/NC5E از CC7/NC6 است. بررسی آماری تجمع نانوفسیلهای آهکی محدوده مورد مطالعه بیانگر ثبت افت نانوکونیدی (Nannoconid decline) در مرز بارمین- آپتین و آپتین پیشین و بحران نانوکونیدی (Nannoconid crisis) در زون CC7a/NC6B می‌باشد. بحران نانوکونیدی یکی از شاخص‌های اصلی رخداد غیر‌هوازی اقیانوسی ابتدای آپتین است که از نقاط مختلف دنیا از جمله غرب تتیس، حوضه دریای شمال و اقیانوس‌های اطلس و آرام در بازه زمانی آپتین پیشین وزون NC6 از زیستزونهای نانوفسیلی گزارش شده و در این مطالعه در رسوبات آپتین پیشین سازند گرو ثبت شده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
کتابنگاری
اختری، م. و قویدل سیوکی، م.، 1385- بررسی پتانسیل هیدروکربوری سازند گرو به عنوان سـنگ منشأ نفت خام بر اساس ترمال مچوریتی پالینومورفها، دهمیـن همایـش سـالانه انجمن زمینشناسى ایران، دانشگاه تربیت مدرس، 4 تا 6 شهریور، صص. 1501 تا 1511.
افتخاری، م.، ماهانی‌پور، ا. و داستان‌پور، م.، 1395- بررسی زیستچینهنگاری قسمتهای بالایی سازند گرو بر اساس نانوفسیلهای آهکی در یال جنوب غربی تاقدیس کبیرکوه نشریه علمی پژوهشی رخسارههای رسوبی 9 (2)، صص. 19 تا 34.
بختیاری، س.، 1384- اتواطلس ایران، موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی تهران، 64 ص.
جمالیان، م.، آدابی، م. ح.، موسوی، م. ر.، صادقی، ع.، 1390- ژئوشیمی و پتروگرافی سازند گرو (نئوکومین- آپسین) در برش نمونه (کبیرکوه، استان ایلام)، پژوهشهای چینهنگاری و رسوبشناسی، سال بیست و هفتم، شماره پیاپی 43، شماره 2، صص. 1 تا 26.
عظامپناه، ی.، صادقی، ع.، آدابی، م. ح.، جمالی، ا. م.، 1391- بایوستراتیگرافی سازند گرو در برش تحتالارضی چاه نفت، جنوب کرمانشاه، پژوهشهای چینهنگاری و رسوبشناسی، شماره پیاپی 47، شماره 2، صص. 82 تا 69.
کنى، ا. و حکمتى نیا، س.، 1383- نانوستراتیگرافى سازند گرو در برش نمونه (کبیرکوه، ایلام)، هشتمین همایش سالانه انجمن زمین شناسى ایران، دانشگاه صنعتی شاهرود، صص. 14 تا 16.
References
Aguado, R., De Gea, G. A., Castro, J. M., O'Dogherty, L., Quijano, M. L., Naafs, B. D. A. and Pancost, R. D., 2014- Late Barremian–early Aptian dark facies of the Subbetic (Betic Cordillera, southern Spain): Calcareous nannofossil quantitative analyses, chemostratigraphy and palaeoceanographic reconstructions. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 395, pp. 198- 221.
Applegate, J. and Bergen, J., 1988- Cretaceous calcareous nannofossil biostratigraphy of sediments recovered from the Galicia Margin, ODP Leg 103. Proceedings of the Ocean Drilling Program, Scientific Results 103, pp. 293- 348.
Barbarin, N., Bonin, A., Mattioli, E., Pucéat, E., Cappetta, H., Gréselle, B., Pittet, B., Vennin, E. and Joachimski, M., 2012- Evidence for a complex Valanginian nannoconid decline in the Vocontian basin (South East France). Marine Micropaleontology 84–85, pp. 37- 53.
Bersezio, R., Erba, E., Gorza, M. and Riva, A., 2002- Berriasian–Aptian black shales of the Maiolica formation (Lombardian Basin, Southern Alps, Northern Italy): local to global events. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 180, pp. 253-275.
Bordenave, M. and Burwood, R., 1990- Source rock distribution and maturation in the Zagros orogenic belt: provenance of the Asmari and Bangestan reservoir oil accumulations. Organic Geochemistry 16, pp. 369- 387.
Bottini, C., Erba, E., Tiraboschi, D., Jenkyns, H., Schouten, S. and Sinninghe Damsté, J., 2015- Climate variability and ocean fertility during the Aptian Stage. Climate of the Past 11(3), pp. 383-402.
Bown, P. R., 2005- Early to mid-Cretaceous calcareous nannoplankton from the northwest Pacific Ocean, Leg 198, Shatsky Rise. Proceedings of the Ocean Drilling Program: Scientific Results 198.
Bown, P., 1998- Calcareous nannofossil biostratigraphy. Chapman and Hall; Kluwer Academic, 314pp.
Bralower, T. J., Arthur, M. A., Leckie, R. M., Sliter, W. V., Allard, D. and Schlanger, S. O., 1994- Timing and paleoceanography of oceanic dysoxic/anoxic in the late Barremian to early Aptian. Palaios 9, pp. 335-369.
Bralower, T. J., Leckie, R. M., Sliter, W. V. and Thierstein, H. R., 1995- An integrated Cretaceous microfossil biostratigraphy. SEPM Special Publications 54, pp. 65- 79.
Chen, X., Idakieva, V., Stoykova, K., Liang, H., Yao, H. and Wang, C., 2017- Ammonite biostratigraphy and organic carbon isotope chemostratigraphy of the early Aptian oceanic anoxic event (OAE 1a) in the Tethyan Himalaya of southern Tibet. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 485, pp. 531- 542.
Coccioni, R., Nesci, O., Tramontana, C. F., Wezel, C. F. and Moretti, E., 1987- Descrizione di un livello guida “Radiolaritico Bituminoso Ittiolitico” alla base delle Marne a Fucoidi nell’Appennino Umbro Marchigiano. Boll. Soc. Geol. Ital. 106, pp. 183-192.
Duchamp-Alphonse, S., Gardin, S. and Bartolini, A., 2014- Calcareous nannofossil response to the Weissert episode (Early Cretaceous): Implications for palaeoecological and palaeoceanographic reconstructions. Marine Micropaleontology 113, pp. 65-78.
Dumitrescu, M. and Brassell, S. C., 2006- Compositional and isotope charactristics of organic matter for the early Aptian oceanic anoxic event at Shatsky Rise, ODP Leg 198. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 235, pp. 168-191.
Erba, E. and Tremolada, F., 2004- Nannofossil carbonate fluxes during the Early Cretaceous: phytoplankton response to nutrification episodes, atmospheric CO2, and anoxia. Paleoceanography 19, pp. 1- 18.
Erba, E., 1994- Nannofossils and superplumes: the early Aptian “nannoconid crisis”. Paleoceanography 9, pp. 483-501.
Erba, E., 2004- Calcareous nannofossils and Mesozoic oceanic anoxic events. Marine Micropaleontology 52, pp. 85-106.
Erba, E., Bottini, C., Weissert, H. J. and Keller, C. E., 2010- Calcareous nannoplankton response to surface-water acidification around Oceanic Anoxic Event 1a. Science 329(5990), pp. 428- 432.
Erba, E., Duncan, R. A., Bottini, C., Tiraboschi, D., Weissert, H., Jenkyns, H. C. and Malinverno, A., 2015- Environmental consequences of Ontong Java Plateau and Kerguelen Plateau volcanism. The Geological Society of America Special Paper 511, pp. 271- 303.
Föllmi, K., 2012- Early Cretaceous life, climate and anoxia. Cretaceous Research 35, pp. 230- 257.
Hay, W. W., 2008- Evolving ideas about the Cretaceous climate and ocean circulation. Cretaceous Research 29, pp. 725- 753.
Heimhofer, U., Hochuli, P. A., Herrle, J. O., Andersen, N. and Weissert, H., 2004- Absence of major vegetation and palaeoatmospheric pCO2 changes associated with oceanic anoxic event 1a (Early Aptian, SE France). Earth Planetary Science Letters 223, pp. 303- 318.
Herrle, J. O. and Mutterlose, J., 2003- Calcareous nannofossils from the Aptian–Lower Albian of southeast France: palaeoecological and biostratigraphic implications. Cretaceous Research 24, pp. 1- 22.
Herrle, J. O., 2003- Reconstructing nutricline dynamics of mid-Cretaceous oceans: evidence from calcareous nannofossils from the Niveau Paquier black shale (SE France). Marine Micropaleontology 47, pp. 307- 321.
Heydari, E., 2008- Tectonics versus eustatic control on supersequences of the Zagros Mountains of Iran. Tectonophysics 451, 56-70.
Huber, B. T., Hodell, D. A. and Hamilton, C. P., 1995- Middle–Late Cretaceous climate of the southern high latitudes: stable isotopic evidence for minimal equator-to-pole thermal gradients. Geological Society of America Bulletin 107, pp. 1164-1191.
James, G. and Wynd, J., 1965- Stratigraphic nomenclature of Iranian oil consortium agreement area. AAPG bulletin 49, 2182-2245 pp.
Jenkyns, H. C., 2010- Geochemistry of oceanic anoxic events. Geochemistry, Geophysics, Geosystems 11(3), pp. 1-30.
Leckie, R. M., Bralower, T. J. and Cashman, R., 2002- Oceanic anoxic events and plankton evolution: Biotic response to tectonic forcing during the mid-Cretaceous. Paleoceanography 17 (3), pp. 1-13.
Li, Y. X., Bralower, T. J., Montañez, I. P., Osleger, D. A., Arthur, M. A., Bice, D. M., Herbert, T. D., Erba, E. and Premoli Silva, I., 2008- Towards an orbital chronology for the early Aptian Oceanic Anoxic Event (OAE 1a, ~120 Ma). Earth and Planetary Science Letters 271, pp. 88-100.
Mahanipour, A., Eftekhari, M. and Dastanpour, M., 2018- Barremian-Aptian calcareous nannofossil biostratigraphy in Zagros Basin (West Iran), Tethyan Realm. Stratigraphy and Geological correlation (In press).
Mahanipour, A., Mutterlose, J., Kani, A. L. and Adabi, M. H., 2011- Palaeoecology and biostratigraphy of early Cretaceous (Aptian) calcareous nannofossils and the δ13Ccarb isotope record from NE Iran. Cretaceous Research 32, pp. 331-356.
Millán, M., Weissert, H., Fernández-Mendiola, P. and García-Mondéjar, J., 2009- Impact of Early Aptian carbon cycle perturbations on evolution of a marine shelf system in the Basque-Cantabrian Basin (Aralar, N Spain). Earth and Planetary Science Letters 287, pp. 392-401.
Motiei, H., 1994- Stratigraphy of Zagros. Geological Survey of Iran, pp. 345-346.
Motiei, H., 1995- Iran Petroleum Geology - Geology of the Zagros 1. Publications GSI, Iran, 1009 p.
Mutterlose, J. and Bottini, C., 2013- Early Cretaceous chalks from the North Sea giving evidence for global change. Nature communications 4 (1686), pp. 1-6.
Mutterlose, J., Bornemann, A. and Herrle, J. O., 2005- Mesozoic calcareous nannofossils - state of the art. Paläontologische Zeitschrift 79, pp. 113-133.
Patruno, S., Triantaphyllou, M. V., Erba, E., Dimiza, M. D., Bottini, C. and Kaminski, M. A., 2015- The Barremian and Aptian stepwise development of the ‘Oceanic Anoxic Event 1a’(OAE 1a) crisis: Integrated benthic and planktic high-resolution palaeoecology along the Gorgo a Cerbara stratotype section (Umbria–Marche Basin, Italy). Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 424, pp. 147-182.
Pauly, S., Mutterlose, J. and Alsen, P., 2012- Early Cretaceous palaeoceanography of the Greenland–Norwegian Seaway evidenced by calcareous nannofossils. Marine Micropaleontology 90, pp. 72-85.
Perch-Nielsen, K., 1985- Mesozoic calcareous nannofossils, In Plankton stratigraphy. Cambridge University Press, pp. 329-426.
Premoli Silva, I., Erba, E., Salvini, G., Locatelli, C. and Verga, D., 1999- Biotic changes in Cretaceous oceanic anoxic events of the Tethys. The Journal of Foraminiferal Research 29, pp. 352-370.
Roth, P. H., 1978- Cretaceous nannoplankton biostratigraphy and oceanography of the northwestern Atlantic ocean. Initial report of Deep Sea Drilling Project 44, pp. 731-759.
Schlager, 1981- The paradox of ddrowned reefs and carbonate platforms. Geological Society of America, Bulletin 92, pp. 197-211.
Schlanger, S. and Jenkyns, H., 1976- Cretaceous oceanic anoxic events: causes and consequences. Geologie en Mijnbouw 55, pp. 179-184.
Sissingh, W., 1977- Biostratigraphy of calcareous Nannoplankton. Geologie en Mijnbouw 56 (1), pp. 37-65.
Talbot, C. J. and Alavi, M., 1996- The Past of a Future Syntaxis across the Zagros. In: Alsop, G.I., Blundell, D.J. and Davison, I., Ed., Salt Tectonics, Vol. 100, Geological Society, London, pp. 89-109.
Tejada, M. L. G., Suzuki, K., Kuroda, J., Coccioni, R., Mahoney, J. J., Ohkouchi, N., Sakamoto, T. and Tatsumi, Y., 2009- Ontong Java Plateau eruption as a trigger for the early Aptian oceanic anoxic event. Geology 37, pp. 855-858.
Thibault, N. and Gardin, S., 2006- Maastrichtian calcareous nannofossil biostratigraphy and paleoecology in the Equatorial Atlantic (Demerara Rise, ODP Leg 207 Hole 1258A). Revue de Micropaléontologie 49, pp. 199-214.
Vincent, B., van Buchem, F. S., Bulot, L. G., Immenhauser, A., Caron, M., Baghbani, D. and Huc, A. Y., 2010- Carbon-isotope stratigraphy, biostratigraphy and organic matter distribution in the Aptian–Lower Albian successions of southwest Iran (Dariyan and Kazhdumi formations). GeoArabia Special Publication 4, pp. 139-197.
Weissert, H. and Erba, E., 2004- Volcanism, CO2 and palaeoclimate: a Late Jurassic–Early Cretaceous carbon and oxygen isotope record. Journal of the Geological Society 161, pp. 695-702.
Wilson, P. A., Norris, R. D. and Cooper, M. J., 2002- Testing the Cretaceous greenhouse hypothesis using glassy foraminiferal calcite from the core of the Turonian tropics on Demerara Rise. Geology 30, pp. 607-610.
)