نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
2 استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران
چکیده
سازند میلا در برش منطقه تویه-دروار در باختر دامغان از پنج پاره سازند تشکیل شده است. پاره سازند پنجم شامل توالی شیل های آهکی، سنگ آهک و شیل های سبز زیتونی است. اثر فسیل های یافت شده در این پاره سازند شامل Cruziana problematica، Gordia isp، Helminthopsis abeli، Helminthopsis tenuis، Palaeophycus striatus، Planolites beverleyensis، Psammichnites gigas، Scolicia strozzii، Treptichnus pedum و Circulichnis montanus است. اثرفسیل Circulichnis montanus در افق های بالایی پاره سازند پنجم فراوان است و ساختمان لوله ای شکل و گرد دارد. این اثر فسیل به عنوان ساختمان تغذیه ای توسط جانوران کرمی اثرساز با بدن انعطاف پذیر و با رفتار تکاملی پیشرفته تر ایجاد شده است. این اثرفسیل در رخساره های تکراری نهشته های ریز دانه گسترش دارد و به نظر می رسد، با واحدهای سنگی حدواسط نهشته های توربیدایتی ارتباط داشته یاشد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
کتابنگاری
آقانباتی، ع. 1383- زمین‌شناسی ایران، انشارات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 586 ص.
امیرسرداری، د. و لاسمی، ی.، 1379- بررسی میکروفاسیس‌ها و محیط رسوبی عضو 5 سازند میلا در البرز شرقی. چهارمین همایش انجمن زمین‌شناسی ایران، ارائه به صورت پوستر.
بایت‌گل، ی، عباسی، ن.، محبوبی، ا.، موسوی حرمی، ر. و امین‌رسولی، ه.، 1391- تحلیل رخساره و تفسیر محیطی اثر فسیل‌های پلانولیتس و پالئوفیکوس از رسوبات پالئوزوییک ایران میانی، علوم زمین، سال 21، شماره 85، ص 185 -196.
بایت‌گل، ی.، محبوبی، ا. و موسوی حرمی، ر.، 1394- محیط‌های رسوبی و چینه‌نگاری سکانسی نهشته‌های سیلیسی آواری سازند لشکرک در البرز مرکزی، پژوهش‌های چینه‌نگاری و رسوب‌شناسی، سال سی و یکم، شماره پیاپی 16، شماره چهارم، ص 1-32.
سعیدی، ع. و اکبرپور، م. ر.، 1371- نقشه زمین‌شناسی چهارگوش 1:100000 کیاسر، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
عباسی، ن.، 1389- ایکنولوژی آثار فسیل کامبرین پسین- اردوویسین در شمال شهمیرزاد، استان سمنان، طرح پژوهشی دانشگاه زنجان، 122ص.
لاسمی، ی. و امین رسولی، ه.، 1381- میکروفاسیس‌ها و محیط رسوبی نهشته‌های طوفانی در واحد زیرین بخش 2 سازند میلا، منطقه تویه- دروار (جنوب باختر دامغان)، مجله علوم دانشگاه تهران، جلد 28، شماره 1، ص 52-33.
مرشدیان، ع. جهانی، د. و آقانباتی، ع.، 1385- تحلیل رخساره‌های کربناته بخش 2 سازند میلا در ناحیه حسنکدر (البرز مرکزی- دره کرج)، دهمین همایش انجمن زمین‌شناسی ایران، دانشگاه تربیت مدرس، صفحه 1922- 1916.
References
Brenchley, P. J., Marshall, D., Carden, A. F., Robertson, D. B. R., Long, D. G. F., Meidla, T., Hints, L. and Anderson, T. F., 1994- Bathymetric and isotopic evidence for a short-lived late Ordovician glaciation in a greenhouse period. Geology, 22: 295-298. https://doi.org/10.1130/0091-7613(1994)022<0295:BAIEFA>2.3.CO;2.
Buatois, L. A., Wisshak, M., Wilson, M. A. and Mángano, M. G., 2017- Categories of architectural designs in trace fossils: A measure of ichnodisparity. Earth-Science Review, 164: 102-181. https://doi.org/10.1016/j.earscirev.2016.08.009.
Crimes, T. P. and Anderson, M. M., 1985- Trace fossils from Late Precambrian-Early Cambrian strata of Southeastern Newfoundland (Canada): temporal and environmental implications. Journal of Paleontology, 59: 310-343. https://www.jstor.org/stable/1305031.
Crimes, T. P. and Droser, M. L., 1992- Trace fossils and bioturbation: The other fossil record. Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematics, 23: 339-60. https://doi.org/10.1146/annurev.es.23.110192.002011.
Fedonkin, M. A., 1988- Paleoichnology of the Precambrian-Cambrian tran-sition in the Russian Platform and Siberia. In: Landing, E., Narbonne,G.M., Myrow, P. (Eds.), Trace fossils, small shelly fossils and thePrecambrian-Cambrian boundary. New York State Bull. 463, p. 12.
Ghavidel-Syooki, M., 2006- Palynostratigraphy and palaeogeography of the Cambro-Ordovician strata in southwest of Shahrud City (Kuh-e-Kharbash, near Deh-Molla), Central Alborz Range, northern Iran. Review of Palaeobotany and Palynology 139, 81-95. https://doi.org/10.1016/j.revpalbo.2005.07.006.
Harper, D. A. T., 2006- The Ordovician biodiversification: setting an agenda for marine life. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 232, 148–166. https://doi.org/10.1016/j.palaeo.2005.07.010.
Heydari, E., 2008- Tectonics versus eustatic control on supersequences of the Zagros mountains of Iran. Tectonophycis, 451: 56-70. https://doi.org/10.1016/j.tecto.2007.11.046.
Horton, B. K., Hassanzadeh, J., Stochli, D. F., Axen, G. J., Gilis, R. J., Guest, B., Amini, A., Fakhari, M. D., Zamanzadeh, S. M., and Grove, M., 2008- Detrital zircon provinance of Neoproterozoic to Cenozoic deposits in Iran: Implications for choronostratigraphy and collisional tectonics. Ectonophysics, 451: 97-122. https://doi.org/10.1016/j.tecto.2007.11.063.
Jensen, S., Droser, M. L. and Gehling, J. G., 2005- Trace fossil preservation and the early evolution of animals. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 220: 19-29. https://doi.org/10.1016/j.palaeo.2003.09.035.
Kangi, A., Aryaei, A. A. and Maasoomi, A., 2009- Synsedimentary deformations in member 2 of the Mila Formation in the Central Alborz Mountains, Northern Iran. Arb J. Geosci., 3: 33-39. https://doi.org/10.1007/s12517-009-0044-2.
Kebria-ee Zadeha, M. R., Ghobadi Pourb, M., Popovc, L.E., Baarsc, C. and Jahangird, H., 2015- First record of the Ordovician fauna in Mila-Kuh, eastern Alborz, northern Iran. Estonian Journal of Earth Sciences, 64: 1-19. https://doi.org/10.3176/earth.2015.
Keighley, D. G. and Pickerill, R. K., 1997- Systematic ichnology of the Mabou and Cumberland groups (Carboniferous) of western Cape Breton Island, eastern Canada, 1: burrows, pits, trails and coprolites. Altantic Geology, 33: 181-115. https://doi.org/10.4138/2068.
Kushan, B., 1973- Stratigraphie und trilobiten Fauna in der Mila-Formation Mittelkambrium-Tremadoc) im AlborzGebirge (N-Iran). Palaeontographica, A144, 113–165.
Mángano, M. G. and Buatois, L. A., 2020- The rise and early evolution of animals: where do we stand from a trace-fossil perspective? Interface Focus, 10: https://doi.org/10.1098/rsfs.2019.0103.
Mángano, M. G., Buatois, L. A., Wilson, M. and Droser, M., 2016- The Great Ordovician Biodiversifi cation Event. In: M. G. Mángano and L. A. Buatois (Editors) The Trace Fossil Record of Major Evolutionary Events, v. 1, Precambrian and Paleozoic 127-156. https://doi.org/10.1007/978-94-017-9600-2_4.
Narbonne, G. M. and Aitken, J. D., 1990- Ediacaran fossils from the Sekwi Brookarea, Mackenzie Mountains, northwestern Canada. Palaeontology 33,945–980.
Noike, K., Matsumoto, R., Gharaie, M. H. M., Yinxi, W., Salamati, R. and Matsuda, S. N., 2007- Carbone isotope anomaly of the “Yellow beds” in the Lower Cambrian Mila Formation in Shahmirzad, Alborz, northern Iran. Jour. Sedimentological Society of Japan, 64: 121-124. https://doi.org/10.4096/jssj.64.121.
Plotnick, R. F., 2012- Behavioral biology of trace fossils. Paleobiology 38(3):459-473. https://doi.org/10.1666/11008.1.
Saltzman, M. R., 2005- Phosphorus, nitrogen, and the redox evolution of the Paleozoic oceans. Geology 33: 573-576. https://doi.org/10.1130/G21535.1.
Servais, T., Harper, D. A., Li, J., Munnecke, A., Owen, A. W. and Sheehan, P. M., 2009- Understanding the great Ordovician biodiversification event (GOBE): Influences of paleogeography, paleoclomatology, or paleoecology?, GSA oday, 19(4/5): 4-10. https://doi.org/10.1130/GSATG37A.1.
Stöcklin, J., Ruttner, A. W. and Nabavi, M. H., 1964- New data on the lower Paleozoic and pre-Cambrian of North Iran, Geological Survey of Iran, report no. 1, 29 p.
Toom, U., Vinn, O. and Hints, O., 2019- Ordovician and Silurian ichnofossils from carbonate facies in Estonia: a collection-based review. Palaeoworld, 28: 123-144. https://doi.org/10.1016/j.palwor.2018.07.001.
Uchman, A. and Rattazzi, B., 2019- The trace fossil Circulichnis as a record of feeding exploration: New data from deep-sea Oligocene–Miocene deposits of northern Italy. Comptes Rendus Palevol, 18: 1-12. https://doi.org/10.1016/j.crpv.2018.05.002
Webby, B. D., Droser, M. L., Paris, F. and Percival, I. G., 2004- The Great Ordovician Biodiversification Event. Columbia University Press, New York. 484 pp.
Vialov, O. S., 1971- The rare Mesozoic problematica from Pamir and Caucasus. Paleont. Sb. 7, 85–93
(In Russian, with English summary).
(In Russian, with English summary).
)