نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه مهندسی معدن، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
2 گروه سنجش از دور، دانشکده فنی و مهندسی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران
چکیده
نهشتههای گذر سازند پابده به سازند آسماری در برش چینهشناسی خاویز واقع در شمال خاور بهبهان در این پژوهش، مورد مطالعه قرار گرفتند. در پژوهش حاضر، نهشتههای بخش بالایی سازند پابده متشکل از شیل و میان لایه‌هایی از سنگ‌آهک خاکستری آرژیلی به ستبرای حدود 66 متر و به‌دنبال آن نهشتههای بخش زیرین سازند آسماری به ستبرای حدود 21 متر شامل سنگ‌آهک کرم‌رنگ و متوسط لایه رس‌دار مورد بررسی قرار گرفت. در نتیجه این مطالعه، 33 گونه متعلق به 15جنس از نانوفسیل‌های آهکی شناسایی شد. براساس حوادث زیستی ثبت شده و تجمعات فسیلی همراه، زیست‌زون‌هایSphenolithus pseudoradians Zone, Ericsonia subdisticha Zone, Helicosphaera reticulata Zone, Sphenolithus predistentus Zone, Sphenolithus distentus Zone تعیین شدند. زون‌های مورد مطالعه با زون‌های CNO4/CNO5 -CNE20 از زون‌بندی آگنینی و همکاران (Agnini et al., 2014) همخوانی دارد. براساس زون‌های زیستی معرفی شده، سن بخش بالایی سازند پابده در برش مورد مطالعه، پریابونین-روپلین پیشین و سن بخش زیرین سازند آسماری روپلین پسین-چاتین پیشنهاد می‌شود. در این مطالعه، مرز بین دو سازند پابده و سازند آسماری به‌طور پیوسته است که گویای رسوب‌گذاری پیاپی در گذر این دو سازند است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
آقانباتی، ع.، 1385، زمینشناسی ایران. سازمان زمینشناسی ایران، تهران، 401ص.
امین‌رسولی، ح.، لاسمی، ی.، قماشی، م.، و ظاهری، س.، 1391، رخسارههای مرزی پابده آسماری در برش کوه آسماری: گواهی برای ناپیوستگی مرز روپلین-چاتین در ایران. فصلنامه علوم زمین، سال بیست و یکم، شماره 83، ص 59-66. DOI: 10.22071/gsj.2012.54517 .
تیموری،ک.، 1392، فرآیندهای پتروگرافی، دیاژنتیکی و ژئوشیمیایی انیدریت پایه آسماری و تأثیر آن بر کیفیت مخزن سازند آسماری در رخنمون تنگه بوالفارس (لبه جنوبی تاقدیس بنگستان)، پایا‌ننامه کارشناسیارشد، رسوبشناسی و سنگشناسیرسوبی بیرجند، دانشگاه بیرجند، 157ص.
دانشیان، ج.، و حسینزاده، م.، 1389، گزارشی در مورد Bozorgniella qumiensis از سازند آسماری در برش علمدار، شمال شرقی بهبهان، مجله زمینشناسی کاربردی، سال ششم، شماره 2، ص 102-107 .https://www.sid.ir/en/journal/ViewPaper.aspx?id=200834.
دانشیان، ج.، نوروزی، ن.، باغبانی، د.، و آقانباتی، ع.، 1391، بیواستراتیگرافی نهشتههای الیگوسن تحتانی و میوسن تحتانی (سازندهای پابده، آسماری، گچساران و میشان (بر اساس روزن‌داران در جنوب غربی جهرم، در فارس داخلی . فصلنامه علوم زمین، سال بیست و یکم، شماره 83، ص 157-166..https://www.gsjournal.ir/author.index
زارع، م.، وزیریمقدم، ح.، طاهری، ع.، و غبیشاوی، ع.، 1394، زیست‌چینه‌شناسی و دیرینه‌شناسی سازند آسماری در لبه جنوبی تاقدیس سیاه‌کوه و تطابق آن با مناطق مجاور. مجله رخسارههایرسوبی، سال هشتم، شماره 1، ص 43-58. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=286412 .
سبک‌رو، م.، وحیدی‌نیا، م.، آدابی، م.ح.، و هداوندخانی، ن.،1400، زیست‌چینه‌نگاری سازند پابده در میدان نفتی پارسی )فروافتادگی دزفول، جنوب غرب ایران). پژوهشهای چینهنگاری و رسوبشناسی، سال بیست و یکم، ص37-50. http://dx.doi.org/10.22108/jssr.2021.25496 .
سنماری، س.، 1397، بررسی گذر پابده به آسماری براساس بیواستراتیگرافی نانوفسیلهایآهکی در لبه شمال شرقی تاقدیس گورپی، استان خوزستان. پژوهشهای چینهنگاری و رسوبشناسی، سال سی و چهارم، شماره 1، ص 19-30. https://doi.org/10.22108/jssr.2018.104725.1016.
صادقی، ع.، و هداوندخانی، ن.، 1389، بیواستراتیگرافی سازند پابده در برش چینهشناسی امامزاده سلطان ابراهیم (شمال غربی ایذه). مجله زمینشناسی ایران، سال پانزدهم، ص 81–98. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=148575.
کمالی، م.ر.، فتحی مبارک آباد، ع. و محسنیان، ه.، 1385، ژئوشیمی نفت و مدلسازی حرارتی سازند پابده در فروافتادگی دزفول. مجله علوم دانشگاه تهران،سال سی و دوم، شماره 2، ص 1–11.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=55439 .
مطیعی، ح.، 1383، زمینشناسی ایران: چینهشناسی زاگرس. انتشارات سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، 556ص.
Adams, T.D., and Bourgeois, F., 1967. Asmaribiostratigraphy.Iranian Oil Operating Companies, Geological and Exploration Division,Report 1074, 37p.
Agnini, C., Fornaciari, E., Raffi, I., Catanzariti, R., Pälike, H., Backman, J., and Rio, D., 2014. Biozonation and biochronology of Paleogene calcareous nannofossils from low and middle latitudes. Newsletters on Stratigraphy, 47(2), 131–181.DOI: 10.1127/0078-0421/2014/0042.
Aubry, M-P., 1998. Early Paleogene calcareous nannoplankton evolution: a tale of climatic amelioration. In Aubry, M-P., Lucas, S.G. and Berggren, A.W. (Eds.), Late Paleocene-Early Eocene Climatic and Biotic Events in the Marine and Terrestrial Records. Columbia University Press, 158–203. Corpus ID: 127462112.
Behbahani, R., Mohseni, H., Khodabakhsh, S., and Atashmard, Z., 2010. Depositional environment of the Pabdeh formation (Paleogene) Elucidated from trace fossils, Zagros Basin, W Iran. 1st International Applied Geological Congress,Islamic Azad University - Mashad Branch, 26–28 April, 1004–1007. https://conference.khuisf.ac.ir.
Berggren, W.A., Kent, D.V., Swisher, C.C.III., and Aubry, M.P., 1995. A revised Cenozoic geochronology and chronostratigraphy. In Berggren, W. A., Kent, D.V., Aubry, M-P. and Hardenbol, J. (Eds.), Geochronology, time scales and global stratigraphic correlation: A unified temporal framework for an historical geology. Spec. Publ. Soc. Econ. Paleontol. Mineral., 54, 29–212.https://doi.org/10.2110/pec.95.04.0129 and https://doi.org/10.2110/pec.95.04.
Bown, P.R., and Young, J.R., 1998. Techniques. In Bown, P.R. (Ed.), Calcareous Nannofossil Biostratigraphy. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, Boston, London, 16–28. http://dx.doi.org/10.1007/978-94-011-4902-0_2.
Bralower, T.J., 2002. Evidence of surface water oligotrophy during the Paleocene-Eocene thermal maximum: Nannofossil assemblage data from Ocean Drilling Program Site 690, Maud Rise, Weddell Sea. Paleoceanography and Paleoclimatology, 17 (2), 1–13. DOI: 10.1029/2002PA000832.
Bramlette, M.N., and Wilcoxon, J.A., 1967. Middle Tertiary calcareous nannoplankton of the Cipero Section, Trinidad, W. I. Tulane Studies in Geology and Paleontology, 5, 93–131. https://journals.tulane.edu/tsgp/article/view/447.
Catanzariti, R., Rio, D., and Martelli, L., 1997. Late Eocene to Oligocene calcareous nannofossil biostratigraphy in the northern Appennines: the Ranzano sandstone. Memorie di Scienze Geolologiche, 49, 207–253.https://www.researchgate.net/publication/292021058.
Dunkley Jones, T., Bown, P.R., Pearson, P.N., Wade, B.S., Coxall, H.K., and Lear, C.H., 2008. Major shifts in calcareous phytoplankton assemblages through the Eocene-Oligocene transition of Tanzania and their implications for low-latitude primary production. Paleoceanography,23(4), PA4204. https://research.birmingham.ac.uk.
Edgar, K.M., Wilson, P.A., Sexton, P.F., and Suganuma, Y., 2007. No extreme bipolar glaciation during the main Eocene calcite compensation shift. Nature, 448, 908–911. DOI: 10.1038/nature06053.
Ehrenberg, S.N., Pickard, N.A. H., Laursen, G.V., Monibi, S., Mossadegh, Z.K., Svana ,T.A., Aqrawi, A. A.M., Mc Arthur, J.M., and Thirlwall, M., 2007. Strontium isotope stratigraphy of the Asmari Formation (Oligocene-Miocene), SW Iran. Journal of Petroleum Geology, 30(2), 107–128. https://doi.org/10.1111/j.1747-5457.2007.00107.x.
Evers, H.J., 1977. Behbehan-Gachsaran Quadrangle, Sheet 20511, 1: 250000 Scale Geological compilation map. Private Company of Iran.https://shop.geospatial.com/product.
Gibbs, S., Shackleton, N., and Young, J., 2004. Orbitally forced climate signals in mid-Pliocene nannofossil assemblages. Marine Micropaleontology, 51, 39–56. DOI: 10.1016/j.marmicro.2003.09.002.
Jiang, S., and Wise, S.W.J.R., 2009. Distinguishing the Influence of Digenesis on the Paleoecological Reconstruction of Nannoplankton across the Paleocene/Eocene Thermal Maximum: An Example from the Kerguelen Plateau, Southern Indian Ocean. Marine Micropaleontology, 72, 49–59. http://dx.doi.org/10.1016/j.marmicro.2009.03.003.
James, G.A., and Wynd, J.G., 1965. Stratigraphic nomenclature of Iranian Oil Consortium Agreement area. AAPG Bulletin 49, 2182–2245. https://pubs.geoscienceworld.org.
Laursen, G.V., Mobini, S., Allan, T.L., Pickard, N.A.H., Hosseiney, A., Vincent, B., Hamon, Y., Van–Buchem, F.S.P., Moallemi, A., and Druillion, G., 2009. The Asmari Formation revisited: changed stratigraphic allocation and new biozonation: Shiraz, First International Petroleum Conference and Exhibition, European Association of Geoscientists and Engineers.pp. cp-125-00069. DOI: https://doi.org/10.3997/2214-4609.20145919.
Martini, E., 1970. Standard Palaeogene calcareous nannoplankton zonation. Nature, 226, 560–561. https://www.nature.com/articles/226560a0.
Martini, E., 1971. Standard Tertiary and Quaternary Calcareous Nannoplankton Zonation. In Farniacci, A. (Ed.), Proceedings, 2th International Conference on Planktonic Microfossils. Rome, Italy. Edizioni Tecnoscienza, 2, 739–785. https://www.semanticscholar.org.
Melinte, M., 2004. Calcareous nannoplankton, a tool to assign environmental changes. Proceedings of Geo-Eco-Marina 7, Romania, pp.1–8. DOI: 10.5281/zenodo.57517.
Mossadegh, Z.K., Haig, D.W., Allan, T., Adabi, M.H., and Sadeghi, A., 2009. Salinity changes during Late Oligocene to Early Miocene Asmari Formation deposition, Zagros Mountains, Iran. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 272 (1–2), 17–36. DOI 10.1016/j.palaeo.2008.10.021.
Nyerges, A., Kocsis, A.T., and Pálfy, J., 2020. Changes in calcareous nannoplankton assemblages around the Eocene-Oligocene climate transition in the Hungarian Palaeogene Basin (Central Paratethys), Historical Biology, DOI: 10.1080/08912963.2019.1705295.
Okada, H., and Bukry, D., 1980. Supplementary modification and introduction of code numbers to the low-latitude coccolith biostratigraphic zonation. Marine Micropaleontology, 5(3), 321–325. http://dx.doi.org/10.1016/0377-8398 (80)90016-X.
Perch-Nielsen, K., 1985. Cenozoic Calcareous Nannofossils. In Bolli, H.M., Saunders, J.B., and Perch-Nielsen, K. (Eds.), Plankton Stratigraphy. Cambridge University Press, 427–554. https://doi.org/10.1002/gj.3350250216.
Racey, A., 1994. Biostratigraphy and palaeobiogeographic significance of Tartiary Nummulitids (foraminifera) from northern Oman. In Simmons, M.D. (Ed.), Micropalaeontology and Hydrocarbon Exploration in the Middle East. Chapman and Hall, London. ISBNO 412427702. https://www.gsjournal.ir.
Raffi, I., Backman, J., Zachos, J.C., and Sluijs, A., 2009. The response of calcareous nannofossil assemblages to the Paleoceene Eocene Thermal Maximum at the Walvis Ridge in the South Atlantic. Marine Micropaleontology, 70, 201–212. http://websites.pmc.ucsc.edu.
Roth, P.H., and Hay, W.W., 1967. Zonation of the Oligocene interval. In Hay, W.W., Mohler, H.P., Roth, P H., Schmidt, R.R. and Boudreaux, J.E. (Eds.), Calcareous nannoplankton zonation of the Cenozoic of the Gulf Coast and Caribbean-Antillean area, and transoceanic correlation, Abstract. AAPG Bulletin, 51, 2164–2165. https://pubs.geoscienceworld.org/aapgbull/article-abstract/51/10/2164/553897.
Setudehnia, A., 1972. Iran du sud-ouest;Lexique stratigraphique international, III(2) CNRS, Paris.
Seyrafian, A., and Hamedani, A., 1998. Microfacies and depositional environment of the upper Asmari Formation (Burdigalian), North- Central Zagros Basin, Iran. Neues Jahrbuch fur Geologie und Paleontologie Abhandlungen, 210(2), 129–141. DOI: 10.1127/njgpa/210/1998/129.
Sexton, P.F., Wilson, P.A., and Norris, R.D., 2006. Testing the Cenozoic multisite composite δ18O and δ 13C curves: new monospecific Eocene records from a single locality, Demerara Rise (Ocean Drilling Program Leg 207). Paleoceanography, 21(2), PA2019. https://doi.org/10.1029/2005PA001253.
Tabatabaei, H., Motamed, A., Soleimani, B., and Kamali, M.R., 2012. Chemical Variation during Pabdeh Formation Deposition, Zagros Basin: Gurpi-Pabdeh-Asmari Boundaries determination and Paleoenvironmental Condition. Journal of Geosciences, 1(1), 102. DOI: 10.4172/jgg.1000102.
Thomas, A.N., 1948. The Asmari Limestone of southwest Iran, National Iranian Oil Company, Report 706, Unpublished.
Toffanin, F., Agnini, C., Rio, D., Acton, G., and Westerhold, T., 2013. Middle Eocene to early Oligocene calcareous nannofossil biostratigraphy at IODP Site U1333 (equatorial Pacific). Micropaleontology, 59(1), 69–82. http://www.jstor.org/stable/24413317.
van Buchem, F.S.P., Allan, T.L., Laursen, G.V., Lotfpour, M., Moallemi, A., Monibi, S., Motiei, H., Pickard, N.A.H., Tahmasbi, A.R., Vedrenne, V., and Vincent, B., 2010. Regional stratigraphic architecture and reservoir types of the Oligo-Miocene deposits in the Dezful Embayment (Asmari and Pabdeh formations) SW Iran. Geological Society of London, Special Publications, 329, 219–263. https://doi.org/10.1144/SP329.10.
Villa, G., and Persico, D., 2006. Late Oligocene climatic changes: Evidence from calcareous nannofossils at Kerguelen Plateau Site 748 (Southern Ocean). Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 231, 110–119. DOI: 10.1016/j.palaeo.2005.07.028.
Villa, G., Fioroni, C., Pea, L., Bohaty, S.M., and Persico, D., 2008. Middle Eocene–late Oligocene climate variability: Calcareous nannofossil response at Kerguelen plateau, Site 748. Marine Micropaleontology, 69, 173–192. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0377839808000844.
Wie, W., and Thierstein, H.R., 1991. Upper Cretaceous and Cenozoic Calcareous Nannofossils of the Kerguelen Plateau (Southern Indian Ocean) and Prydz Bay (East Antarctica). Proceedings of the Ocean Drilling Program, Scientific Results, 119, 467–493. doi:10.2973/odp.proc.sr.119.165.1991.
Wei, W.W., and Wise, J.R., 1990. Middle Eocene to Pleistocene Calcareous Nannofossils Recovered by Ocean Drilling Program Leg 113 in the Weddell Sea. Proceedings of the Ocean Drilling Program, Scientific Results, 113, 639–666. https://doi.org/10.2973/odp.proc.sr.113.125.1990.
Zachos, J.C., Wara, M.W., Bohaty, S., Delaney, M.L., Petrizzo, M.R., Brill, A., Bralower T.J., and Premoli-Silva, I., 2003. A transient rise in tropical sea-surface temperature during the Paleocene–Eocene thermal maximum. Science, 302, 1551–1554. DOI: 10.1126/science.1090110.
)