نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمود شرفی ¹
• مهدی جعفرزاده ²
• ئارم بایت گل ³
• راضیه لک ⁴

¹ دانشگاه هرمزگان، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی

² دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

³ دانشکده علوم زمین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، زنجان، ایران

⁴ پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی کشور، تهران، ایران

چکیده

دریاچه ارومیه که یک فرورفتگی تکتونیکی در شمال غرب ایران است سالانه دریافت کننده مقادیر زیادی رسوبات فرسایش یافته از ساختارهای زمین شناسی اطراف این دریاچه است. در نتیجه خشکسالی‌های متوالی سال‌های اخیر این رسوبات مستعد ایجاد بادرفت در معرض فرسایش بادی قرار گرفته و بنابراین یک منشا مهم برای انتشار رسوبات در طی طوفان‌های گرد و غبار است. در این تحقیق رسوبات حاشیه جنوبی و غربی دریاچه پلایایی ارومیه از جنبه‌ تعیین سنگ منشا مورد مطالعه قرار گرفته است. ترسیم نمودار های دوتایی مانند نسبت Th/Co‌ به La/Sc‌ و TiO2 به Al2O3 و مقایسه نسبت عناصر کمیاب مانند La/Sc، Th/Sc، La/Co، Th/Co و Cr/Th بیانگر منشا سنگ‌های آذرین عمدتا فلسیک و بعضا بازیک برای این رسوبات است. ترسیم نمودار‌های عنکبوتی برای عناصر اصلی و کمیاب موجود در رسوبات مورد مطالعه فقیر‌شدگی آنها نسبت به V، Sc، Cr و Ni و غنی‌شدگی Sr و Th را نشان می‌دهد که وجود سنگ منشا اسیدی و بعضا مافیک تا اولترامافیک را تاکید می‌کند. ژئوشیمی عناصر اصلی از طریق قرار دادن مقادیر SiO2 در مقابل مجموع Al2O3 ، K2O و Na2O و همچنین مقدار اندیس شیمیایی هوازدگی، شرایط آب و هوایی خشک را در زمان رسوبگذاری رسوبات دریاچه ارومیه نشان می دهد.

کلیدواژه‌ها

• دریاچه ارومیه
• خاستگاه
• سنگ منشا
• اندیس دگرسانی
• عناصر اصلی و فرعی

موضوعات

• رسوب شناسی