نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم تحقیقات
2 پژوهشگاه صنعت نفت
چکیده
سازند سروک (با سن کرتاسه) یکی از مهم‌ترین مخازن نفتی در جنوب ایران بوده و حجم قابل توجهی از تولید نفت در حوضه خلیج‌فارس به این سازند نسبت داده می‌شود. در طرح مطالعاتی حاضر به منظور ارزیابی توان هیدروکربن‌زایی این سازند، بررسی روی مغزه‌ها، خرده‌های حفاری و نمونه‌های نفتی تهیه شده از چاه‌های میادین واقع در بلوک D خلیج‌فارس در گستره بخش ایرانی انجام شد. تطابق یعنی مقایسه ژئوشیمیایی بین هیدروکربن ها، یا هیدروکربن ها با سنگ منشأو تعیین چگونگی ارتباط ژنتیکی بین آنها که برای این منظور از ابزارها و پارامترهایی مانند بیومارکرها و ایزوتوپ استفاده می‌شود. نتایج حاصل از آنالیزهای ژئوشیمیایی شامل آنالیزهای مقدماتی (پیرولیز راک اول(، استخراج و تفکیک بیتومن، آزمایشات تکمیلی (کروماتوگرافی گازی) و کروماتوگرافی گازی-طیف‌سنجی جرمی و بررسی‌های ایزوتوپی، بر روی نمونه‌ها بیان می‌دارد که کروژن نمونه‌های بررسی شده مخلوطی از انواع II و III بوده و نشان می‌دهد که مواد آلی تولید کننده هیدروکربن از محیطی دریایی همراه با اندکی ورودی از خشکی تولید شده‌اند. هیدروکربن های موجود در سازند سروک از یک سنگ منشأ با جنس کلاستیک-کمی کربناته تولید و در شرایطی احیایی-نیمه احیایی راسب شده‌اند. کروماتوگرام‌های برش‌های اشباع نمونه‌ها نشان از عدم وجود پدیده تخریب‌زیستی نمونه‌های تحت مطالعه دارد. نمونه‌های نفتی و میان‌لایه‌ای شیلی-آهکی سازند سروک پتانسیلی هیدروکربنی متوسط تا خوب را نشان می‌دهند. مجموعه نمونه‌های تحت بررسی، از نظر درجه بلوغ، در شروع پنجره نفت زایی (اواخر دیاژنز-اوایل کاتاژنز) قرار گرفته‌اند. همچنین هیدروکربن ها خصوصیات پارافینیک-نفتنیک، را نشان می‌دهند. به نظر می‌رسد که لایه‌های شیلی-آهکی موجود در بخش‌هایی از سازند سروک (بخش احمدی) در بلوک D خلیج فارس، سبب تولید هیدروکربن های موجود در مخزن سروک شده است.
کلیدواژه‌ها
)