نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دکترا، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور؛ گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
2 دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران
3 استادیار، پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین‌شناسی کشور، تهران، ایران
4 دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر، اسلامشهر؛ پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین‌شناسی کشور، تهران، ایران
چکیده
فلات آذربایجان دارای تنوع ریخت‌شناسی و انواع کانی‌سازی‌هاست که هر دو آنها تحت تأثیر رژیم ساختاری حاکم بر منطقه هستند. این رژیم از زمان برخورد صفحه عربی با اورازیا شروع شده و تا زمان حاضر ادامه دارد. گسل‌های راستالغز مهم‌ترین عامل تغییرات ساختاری و شکلدهنده پهنه‌های مختلف کششی و فشارشی و مظاهر مختلف این پهنه‌ها در آذربایجان هستند. گسل‌های چیره دارای روند شمال باختری- جنوب خاوری و بیشتر دارای سازکار راستالغز راست‌بر هستند؛ در حالی‌که گسل‌های دیگر با روند شمال خاوری- جنوب باختری بیشتر سازوکار چپ‌بر دارند. وضعیت بردار حرکتی در دو سوی گسل‌ها، در محل برخورد، تعیین کننده رژیم زمین‌ساختی حاکم است و در نتیجه ریخت‌شناسی، نفوذ دایک‌هاو رگه‌ها را تحت کنترل دارند. محل خمش گسل‌های راستالغز و محل پیوستن قطعات مختلف یک گسل نیز از مناطقی هستند که رژیم زمین‌ساختی حاکم بر آنها سبب جایگیری استوک‌های نفوذی گرانیتی مستعد برای کانی‌سازی ویا شکلگیری رگه‌های متعدد سیلیسی طلادار شده است. در منطقه جنوب باختری سبلان به دلیل خمش در راستای گسل اهر- سراب، رژیم زمین‌ساختی کششی حاکم و منجر به نفوذ رگه‌های متعدد سیلیسی شده است که برخی از آنها طلادار هستند.
کلیدواژه‌ها
)