نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• یوسف علاء دین ¹
• مرتضی طالبیان ²
• مهران آرین ³
• محمد مهدی احمدی ⁴

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحدعلوم و تحقیقات، تهران، ایران

² استادیار، پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

³ دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

⁴ استاد، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران

چکیده

زمین‌‌لرزه یک پدیده غیر‌قابل‌انکار است که چنانچه در مناطق پر‌جمعیت رخ‌ دهد خسارات زیادی را از نظر مالی و جانی به‌وجود ‌می‌آورد. آسیب‌پذیری ساختمان‌ها در شهرها نه تنها تابع بزرگی و فاصله از کانون زمین‌لرزه بلکه ویژگی‌های فیزیکی خاک زیر ساختگاه  است. در این پژوهش آبرفت که در  بخشی از  باختر تهران شامل مناطق 2، 5،  9، 10 و شمال منطقه 17، بین طول‌های جغرافیایی´23،º51 و´ 15، º51  و عرض‌های جغرافیایی´40، º35 و´50، º35    قرار گرفته و گستردگی حدود 100 کیلومتر مربع دارد، مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا با برداشت‌های صحرایی در منطقه نسبت به شناسایی موقعیت دقیق‌تر گسل‌ها همراه با گرد‌آوری و بررسی دوباره داده‌های موجود در آبرفت‌های تهران اقدام شده ‌است. سپس داده‌های حدود 440 گمانه ژئوتکنیکی مربوط به بیش از 100 پروژه عمرانی مورد بازنگری قرار گرفت و با استفاده از نمودارهای رسوبی گمانه‌ها، منطقه مورد مطالعه به سه زون اصلی، درشت‌دانه، بینابینی و ریز‌دانه تقسیم شد. همچنین ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی نهشته‌های آبرفتی منطقه مورد مطالعه استخراج و سپس مبادرت به تهیه نقشه آنان شد. با ترکیب این داده‌ها منطقه مورد مطالعه از نظر تشدید دامنه امواج زمین‌لرزه به سه زون بدون تشدید، با شدت کم و با شدت بیشتر تقسیم شد. در بررسی‌های تکمیلی سطح آب‌های زیر سطحی و وضعیت ساختار زیر سطحی منطقه مورد ارزیابی قرار گرفته ‌است. با در نظر گرفتن وضعیت دانه‌بندی و سطح آب زیرزمینی به نظر می‌رسد که منطقه مورد مطالعه فاقد استعداد روانگرایی است.

کلیدواژه‌ها

• زمین‌لرزه
• ژئوتکنیک
• آبرفت
• پهنه‌بندی لرزه‌ای
• روانگرایی