نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فرهاد حمزه ¹
• شهرام شفیعی بافتی ²

¹ کارشناسی ارشد، گروه مهندسی معدن، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

² استادیار، گروه زمین شناسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

چکیده

یکی از اساسی‌ترین مسائل در اکتشاف و استخراج معادن سنگ ساختمانی، شناسایی و مدل‌سازی ناپیوستگی‌ها است. عموماً در معادن سنگ ساختمانی، آنالیز ناپیوستگی‌ها مورد توجه قرار نمی‌گیرد و در مراحل استخراج مسائل بسیاری را به‌وجود می‌آورد.  این پژوهش به بررسی و مطالعه ناپیوستگی‌ها در رخنمون‌های آهکی  در مقیاس تصاویر ماهواره‌ای پرداخته است. معادن سنگ ساختمانی اطراف کرمان در واحدهای آهکی مربوط به دوره کرتاسه قرار گرفته‌اند. مطالعات زمین‌شناسی نشان می‌دهد که توسعه خطوارگی‌ها ناشی از عملکرد دو سیستم گسلش )امتدادلغز و نرمال( بوده است. گسلش نرمال عملکرد بارزی دارد و سبب توسعه شدید ناپیوستگی‌ها در معادن سنگ ساختمانی شده است. برای آنالیز خطوارگی‌ها در ابتدا با استفاده از نرم‌افزار Envi تصویر باند 8 سنجنده ETM⁺ در سه جهت 45، 90 و 315 درجه فیلتر شد و سپس با استفاده از نرم‌افزار ArcMap  ویژگی‌های خطوارگی‌ها (همچون جهت‌گیری، طول، تقاطع و تعداد خطواره‌ها) در محیط GIS تعیین و نقشه خطوارگی و نقشه تراکم برای هر رخنمون تهیه شد. مقایسه ویژگی‌های خطوارگی در روش GIS و بازدید صحرایی یک تطابق بالا بین دو روش را ثابت می‌کند. نتایج این مطالعه، شکستگی شدیدی را در رخنمون‌ها نشان می‌دهد.  می‌توان نتیجه گرفت که بیشتر رخنمون ها ریسک بالایی برای استخراج نشان می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

• آنالیز خطوارگی
• رخنمون‌های آهکی
• استخراج معادن سنگ ساختمانی کرمان