نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سامان قادری ¹
• ابراهیم راستاد ²
• نعمت‌اله رشیدنژاد عمران ³
• محمد محجل ²

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

² دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

³ استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

کانسارها و رخداد‌های معدنی تنگستن (مس- طلا- روی) در ایران را می‌توان با توجه به خاستگاه، جایگاه زمین‌ساختی، پاراژنز کانیایی و فرایندهای مربوط به پیدایش و تشکیل آنها در دو گروه رده‌بندی کرد. دسته اول ذخایری هستند که در توالی آتشفشانی- رسوبی دگرگون‌شده تریاس پسین- ژوراسیک میانی قرار داشته و گسترش آنها از روند لایه‌بندی (چینه‌سان) پیروی می‌کند. این کانسارها در جایگاه چینه‌ای خاص و در مرز واحدهای آتشفشانی با سنگ‌های کربناتی و در داخل کربنات‌ها قرار دارند. جایگاه ژئودینامیکی این کانسارها، احتمالاً ریفت درون‌قاره‌ای است. دسته دوم ذخایری هستند که ژئومتری رگه- رگچه‌ای داشته و قطع کننده سنگ‌های رسوبی دگرگون شده گروه شمشک و توده‌های گرانیتوییدی میزبان به سن ژوراسیک هستند. تشکیل این ذخایر توسط گسل‌ها، شکستگی‌ها و پهنه‌های برشی کنترل می‌‌شود. جایگاه ژئودینامیکی این کانسارها، احتمالاً حاشیه فعال قاره‌ای است. پاراژنز کانیایی گروه اول عمدتاً شئلیت و سولفیدهای مس- روی- آهن است. در حالی که پاراژنز گروه دوم بیشتر ولفرامیت، شئلیت، کالکوپیریت، آرسنوپیریت همراه با طلا و به‌ویژه بیسموت است. 

کلیدواژه‌ها

• کانه‌زایی تنگستن (مس- طلا- روی)
• چینه‌کران
• رگه‌ای
• توالی آتشفشانی- رسوبی تریاس- ژوراسیک
• توده‌های گرانیتوییدی ژوراسیک
• ریفت درون ‌قاره‌ای
• حاشیه ‌فعال قاره‌ای
• ایران