نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مسعود اخیانی ¹
• مهدی خرقانی ²
• مرتضی رحیمی ³
• فرهنگ سرشکی ⁴

¹ مربی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، شاهرود، ایران

² دانشجوی دکترا، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

³ کارشناس ارشد، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شاهرود، شاهرود، ایران

⁴ دانشیار، دانشگاه شاهرود، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، گروه معدن، شاهرود، ایران

چکیده

مجموعه آتشفشانی نفوذی ترود- چاه شیرین در بخش باختری کمربند فلززایی سبزوار و در شمال معلمان در استان سمنان واقع شده است. نفوذ توده‌های آذرین اسیدی تا حدواسط در سنگ‌های آتشفشانی منطقه باعث دگرسانی و کانی‌سازی‌های متفاوتی در برخی از قسمت‌های منطقه شده است. در این مطالعه روش‌های مختلف بارزسازی دگرسانی‌ها از قبیل روش‌های ترکیب رنگی کاذب، عملگر‌های منطقی نسبت باندی و روش نقشه‌بردار زاویه طیفی بر روی داده‌های سنجنده ASTER  اعمال گشت و مناطق دارای دگرسانی‌های آرژیلیک پیشرفته، آرژیلیک متوسط، فیلیک و پروپیلیتیک در سطح منطقه بارزسازی شد .مناطق دگرسانی آرژیلیک و فیلیک با استفاده از دو روش عملگر‌های منطقی نسبت باندی و روش نقشه‌بردار زاویه طیفی و کانی‌های کائولینیت، ایلیت، مونت موریلونیت، آلونیت، پیروفیلیت، کلریت، اپیدوت و کلسیت که در آلتراسیون‌های آرژیلیک متوسط، آرژیلیک پیشرفته، فیلیک و پروپیلیتی منطقه یافت می‌شوند، با روش نقشه‌بردار زاویه طیفی بارزسازی و تفکیک شدند و نتایج آن با نقشه زمین‌شناسی، مشاهدات میدانی و  نتایج آنالیز XRD  نمونه‌های میدانی مقایسه شد. برای مقایسه نتایج و ارزیابی صحت روش‌های یادشده از ماتریس خطا و ضریب کاپا استفاده شد. بر این اساس دقت کلی دو روش عملگر‌های منطقی نسبت باندی و روش نقشه‌بردار زاویه طیفی برای تفکیک مناطق آرژیلیک و فیلیک به ترتیب 68% و 72% و ضریب کاپای آنها به ترتیب  و 0.627 به دست آمد. مقایسه این آمارها بیانگر آن است که روش نقشه‌بردار زاویه طیفی با دقت بالاتر و مطلوب‌تری توانسته است مناطق دگرسانی منطقه را بارزسازی نماید.

کلیدواژه‌ها

• مجموعه آتشفشانی نفوذی ترود- چاه شیرین
• دگرسانی
• عملگر‌های منطقی نسبت‌های باندی
• روش نقشه‌بردار زاویه طیفی
• ماتریس خطا
• ضریب کاپا