نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رضا بهبهانی ¹
• راضیه لک ²
• نادر چنانی ³
• غلامرضا حسین‌یار ⁴

¹ کارشناسی ارشد، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.

² استاد‌یار، پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.

³ کارشناسی ارشد، شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، اهواز، ایران

⁴ دانشجوی دکترا، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.

چکیده

به منظور بررسی ژئوشیمی آلی رسوبات بستر در محدوده خور موسی و نواحی دریایی مجاور آن، 61 نمونه رسوب سطحی برداشت شد. بر پایه تحلیل دانه‌بندی صورت گرفته از این رسوبات، 4 نوع اصلی رسوب شامل: گل، گل ماسه‌ای، ماسه گلی و ماسه گلی با کمی گراول شناسایی شدند. رسوبات یاد‌شده از ذرات آواری (کوارتز، فلدسپار، خرده‌سنگ، قطعات خرده ‌سنگی کربناتی و کانی‌های رسی) و شیمیایی- بیو‌شیمیایی (پوسته دوکفه‌ای، گاستروپود، روزن‌بران، استراکود و بریوزوآ) تشکیل شده‌اند. بر پایه مطالعات ژئوشیمی آلی، مقدار کربن آلی کل از 11/0 تا 70/0 درصد وزنی متغیر است که در رسوبات گلی در بیشتر نمونه‌های مطالعه شده، افزایش می‌یابد. کروژن‌های مطالعه شده (بر پایه نمودار S₂/TOC)، نشان‌دهنده فراوانی کروژن‌های نوع III (33 درصد) و مخلوط III-II (55 درصد) است. همچنین نمودار شاخص هیدروژن در برابر T_max، نتایج یکسانی به‌دست می دهد. کروژن‌‌های مطالعه‌شده، نشان‌دهنده متأثر بودن بیشتر منطقه از ورود مواد آلی قاره‌ای (رودخانه‌ای، نوع III) نسبت به مواد آلی دریایی (نوع II) است. 

کلیدواژه‌ها

• به منظور بررسی ژئوشیمی آلی رسوبات بستر در محدوده خور موسی و نواحی دریایی مجاور آن
• 61 نمونه رسوب سطحی برداشت شد. بر پایه تحلیل دانه‌بندی صورت گرفته از این رسوبات
• 4 نوع اصلی رسوب شامل: گل
• گل ماسه‌ای
• ماسه گلی و ماسه گلی با کمی گراول شناسایی شدند. رسوبات یاد‌شده از ذرات آواری (کوارتز
• فلدسپار
• خرده-سنگ
• قطعات خرده ‌سنگی کربناتی و کانی‌های رسی) و شیمیایی- بیو‌شیمیایی (پوسته دوکفه‌ای
• گاستروپود
• روزن‌بران
• استراکود و بریوزوآ) تشکیل شده‌اند. بر پایه مطالعات ژئوشیمی آلی
• مقدار کربن آلی کل از 11/0 تا 70/0 درصد وزنی متغیر است که در رسوبات گلی در بیشتر نمونه‌های مطالعه شده
• افزایش می‌یابد. کروژن‌های مطالعه شده (بر پایه نمودار S2/TOC)
• نشان‌دهنده فراوانی کروژن‌های نوع III (33 درصد) و مخلوط III-II (55 درصد) است. همچنین نمودار شاخص هیدروژن در برابر Tmax
• نتایج یکسانی به‌دست می دهد. کروژن‌‌های مطالعه‌شده
• نشان‌دهنده متأثر بودن بیشتر منطقه از ورود مواد آلی قاره‌ای (رودخانه‌ای
• نوع III) نسبت به مواد آلی دریایی (نوع II) است